- 21 Eylül 2006
- 1.453
- 28
Herhangi bir ortaokulun koridorlarında yürürseniz, boyları birbirinden farklı birçok çocuk görürsünüz. Örneğin yedinci sınıftaki bir erkek çocuğu 1.50 santimetreyi zor bulurken, altıncı sınıftaki bir kız çocuğunun ona tepeden baktığını; basketbolcu olacağı belli olan sekizinci sınıftaki erkek çocuğunun yanında omuzlarına bile gelmeyen kız arkadaşının olduğunu görebilirsiniz.
Puberte döneminde büyüme ve boy atma tarzları
Çocuk ve ergenler farklı zamanlarda boy atarlar ve puberteye farklı yaşlarda girerler. Kızlarda puberte çoğunlukla 9-13 yaşlar arasında başlarken, erkeklerde 10-15 yaşlar arasında başlar. Her çocuk nihai boyuna farklı zamanda ulaşır.
Kısa boylu çocukların çoğunda tıbbi bir sorun bulunmaz. Aslında çocukların çoğu normal bir hızda büyür ve genellikle nihai yetişkin boyuna anne-babalarının ulaştığı yaşta ulaşırlar. Bazı çocuklar genlerden dolayı daha yavaş bir hızda büyür ve arkadaşlarından daha kısa boylu olur.
Bazılarında da yapısal büyüme gecikmeleri olur; küçükken normal bir hızda büyürler ancak ön ergenlik döneminde yaşıtlarının gerisinde kalmaya başlarlar. Bu "geç serpilen" çocuklar genellikle daha geç bir zamanda bir büyüme atağı gösterir ve ondan sonra normal şekilde gelişmeye devam ederler.
Çocuğunuzun büyümesinin izlenmesi
Çocuğunuzun doktoru "sağlıklı çocuk kontrolleri" sırasında çocuğunuzun boyunu takip eder. Çocuğunuzun boy ve kilo ölçümlerine işaretlediği grafiğe bakarak düzenli bir büyüme sergileyip sergilemediğini kontrol eder. Bu grafikteki büyüme eğrisinin yatay bir hal alması durumunda ayrıntılı fizik muayene yapabilir ve özel kan testleri ve röntgen filmleri isteyebilir.
Yavaş büyümenin nedenleri
Bazı durumlarda yavaş büyüme altta yatan bir tıbbi durumdan kaynaklanabilir.
Büyümeyi etkileyebilen bu tıbbi durumlardan bazıları şunlardır:
Hipotriodizm
Tiroit bezinin gerekli düzeyde hormon üretmemesi durumudur. Tiroit ilaçları normal büyüme hızının kazanılmasını sağlayabilir.
Turner Sendromu
Sadece kızlarda görülen bir kromozom anomalisidir. Turner Sendromlu kızlar büyüme hormonu ve östrojen terapisinden yarar sağlayabilirler.
Gastrointestinal durumlar
Çölyak hastalığı ya da iltihaplı bağırsak hastalığı gibi hastalıklar gıdaların doğru bir şekilde emilimini engelleyebilir. Gıdalardan gerekli besinlerin emilememesi büyümede sorunlara yol açabilir. Bu durumların tedavisi genellikle özel diyet ve bazen de ilaç kullanımını gerektirir.
Kronik tıbbi durumlar
Böbrek, kalp ve akciğer hastalıkları ve endokrin sistem hastalıkları besinlerin yetersiz alımı veya atık maddelerin ve istenmeyen bazı maddelerin vücutta birikmesi nedeniyle büyüme sorunlarına yol açabilir. Ayrıca diyabetli çocuklar da özellikle kan şeker düzeylerinin normal aralıklarda tutulmaması durumunda yavaş büyüyebilirler.
Ne zaman yardım almalısınız?
Çocuğunuzun büyüme hızı konusunda endişelerinizi çocuk doktorunuzla konuşun. Doktorunuz çocuğunuzun gelişimini etkileyen bir bozukluk olup olmadığını belirlemek amacıyla pediatrik endokrinolog tarafından ayrıntılı olarak tetkik edilmesini isteyebilir.
Puberte döneminde büyüme ve boy atma tarzları
Çocuk ve ergenler farklı zamanlarda boy atarlar ve puberteye farklı yaşlarda girerler. Kızlarda puberte çoğunlukla 9-13 yaşlar arasında başlarken, erkeklerde 10-15 yaşlar arasında başlar. Her çocuk nihai boyuna farklı zamanda ulaşır.
Kısa boylu çocukların çoğunda tıbbi bir sorun bulunmaz. Aslında çocukların çoğu normal bir hızda büyür ve genellikle nihai yetişkin boyuna anne-babalarının ulaştığı yaşta ulaşırlar. Bazı çocuklar genlerden dolayı daha yavaş bir hızda büyür ve arkadaşlarından daha kısa boylu olur.
Bazılarında da yapısal büyüme gecikmeleri olur; küçükken normal bir hızda büyürler ancak ön ergenlik döneminde yaşıtlarının gerisinde kalmaya başlarlar. Bu "geç serpilen" çocuklar genellikle daha geç bir zamanda bir büyüme atağı gösterir ve ondan sonra normal şekilde gelişmeye devam ederler.
Çocuğunuzun büyümesinin izlenmesi
Çocuğunuzun doktoru "sağlıklı çocuk kontrolleri" sırasında çocuğunuzun boyunu takip eder. Çocuğunuzun boy ve kilo ölçümlerine işaretlediği grafiğe bakarak düzenli bir büyüme sergileyip sergilemediğini kontrol eder. Bu grafikteki büyüme eğrisinin yatay bir hal alması durumunda ayrıntılı fizik muayene yapabilir ve özel kan testleri ve röntgen filmleri isteyebilir.
Yavaş büyümenin nedenleri
Bazı durumlarda yavaş büyüme altta yatan bir tıbbi durumdan kaynaklanabilir.
Büyümeyi etkileyebilen bu tıbbi durumlardan bazıları şunlardır:
Hipotriodizm
Tiroit bezinin gerekli düzeyde hormon üretmemesi durumudur. Tiroit ilaçları normal büyüme hızının kazanılmasını sağlayabilir.
Turner Sendromu
Sadece kızlarda görülen bir kromozom anomalisidir. Turner Sendromlu kızlar büyüme hormonu ve östrojen terapisinden yarar sağlayabilirler.
Gastrointestinal durumlar
Çölyak hastalığı ya da iltihaplı bağırsak hastalığı gibi hastalıklar gıdaların doğru bir şekilde emilimini engelleyebilir. Gıdalardan gerekli besinlerin emilememesi büyümede sorunlara yol açabilir. Bu durumların tedavisi genellikle özel diyet ve bazen de ilaç kullanımını gerektirir.
Kronik tıbbi durumlar
Böbrek, kalp ve akciğer hastalıkları ve endokrin sistem hastalıkları besinlerin yetersiz alımı veya atık maddelerin ve istenmeyen bazı maddelerin vücutta birikmesi nedeniyle büyüme sorunlarına yol açabilir. Ayrıca diyabetli çocuklar da özellikle kan şeker düzeylerinin normal aralıklarda tutulmaması durumunda yavaş büyüyebilirler.
Ne zaman yardım almalısınız?
Çocuğunuzun büyüme hızı konusunda endişelerinizi çocuk doktorunuzla konuşun. Doktorunuz çocuğunuzun gelişimini etkileyen bir bozukluk olup olmadığını belirlemek amacıyla pediatrik endokrinolog tarafından ayrıntılı olarak tetkik edilmesini isteyebilir.
