Bebekler parmak emmeyi severler
Parmak emme davranışı konusunda özellikle bizim toplumumuzda yoğun bir endişe duyuluyor. Elele Çocuk ve Aile Psikolojik Danışmanlık Gelişim ve Eğitim Merkezi Uzman Psikolojik Danışman Aslı Bozbey Akalın, "Parmak emmek bir bebeğin tamamen normal olarak yaptığı hatta yapması gerektiği bir davranıştır." diyerek parmak emme konusunu anne ve babalarla paylaşıyor.
SORU: Anne ve babalar parmak emme karşısında genellikle endişeye kapılırlar. Bu doğru mudur?
Uzm. Aslı Bozbey Akalın: Parmak emme davranışı konusunda özellikle bizim toplumumuzda nedense yoğun bir endişe bulunmakta. Yaygın inanış parmak emen bebeğin veya çocuğun mutlaka psikolojik bir probleminin olması gerektiği doğrultusunda. Aslında şunu belirterek anne babaları hemen baştan rahatlatmak gereklidir ki parmak emmek bir bebeğin tamamen normal olarak yaptığı hatta yapması gerektiği bir davranıştır. Bebekler daha anne karnındayken bile parmaklarını emmeye başlayabilirler.
SORU: Bebekken parmak emmesinin nedenleri nelerdir?
Uzm. Aslı Bozbey Akalın: Dördüncü aydan sonra anneleri yanında değilken kendilerini güvende hissedebilmek ve kendilerini rahatlatabilmek için bazı objelere gereksinim duyarlar. Bu bir emzik olabilir, battaniyesinin kenarı, yastıkları, oyuncak ayıları veya kendi parmakları olabilir. Aslında “geçiş nesnesi” dediğimiz annenin yokluğunda güven sağlayan emzik gibi objeler yerine kendi parmaklarını kullanarak kendi kendilerini yatıştırmaları yani kendine yetebilen bir yöntem kullanmaları ve anne babaların emzik yerine parmak emmeye destek vermeleri artık önerilmekte.
SORU: Bebeğin kendini huzurlu hissetmesi için anne ve babalar başka neler yapabilir?
Uzm. Aslı Bozbey Akalın: Bebeğinizin huzursuz olduğunu hissettiğinizde ağzına emziğini vermek yerine kucağınıza almak, sırtını okşamak ve yumuşak ve bir ses tonuyla onunla konuşmak bebeğinize daha etkili ve kalıcı bir rahatlama sağlayacaktır. Sıkıntıda olduğunda orada, onunla olduğunuzu hissettirin. İlk aylar güven duygusunun gelişimi açısından çok önemlidir. Bu dönemde kendisini güvende hissetmeyen bir bebek, ileriki aylarda ve hatta yıllarda bu güven eksikliğinin izlerini hep üzerinde taşıyacaktır.
SORU: Parmak emme davranışı kaç yaşına kadar sürer?
Uzm. Aslı Bozbey Akalın: Bir kere parmağını emmeyi öğrenen bir bebek başlarda sürekli emer ve hiç bırakmayacakmış gibi gelir. Zaman zaman bu davranışta artma ve azalma gözlenebilir. Acıktıkları zaman, hastalandıkları zaman, yaşam rutinlerindeki değişikliklerde (taşınma gibi) davranış artabilir. Fakat anne baba bu davranışa hiç takılmadan çocuğa saygı duyarak ve tamamen gelişiminin normal bir parçası olarak görmeye devam ederse parmak emme giderek azalarak 3-4 yaş civarında biter. Hatta 5 yaşa kadar normaldir.
SORU: Ne zaman endişelenmek gerekir?
Uzm. Aslı Bozbey Akalın: 5 yaş sonrasında artık dişler değişmeye başladığı için diş gelişimini olumsuz etkilemesi dolayısıyla endişelenilebilir. Bu zamandan sonra hala parmak emen veya hiç emmezken birdenbire emmeye başlayan bir çocuk bazı duygusal sıkıntılar yaşıyor olabilir. 5-6 yaş sonrası için hala parmak emen bir çocuğun hayatında ne gibi kaygı etmenleri bulunduğunu anne babaların iyi araştırması gereklidir. Bu konuda bir uzmana danışarak çocuğun iç dünyasında neler yaşadığıyla ilgili bir çalışma yapılabilir. Yine de genel bir fikir vermesi açısından şunlara dikkat etmekte fayda vardır: Çocukların genellikle huzursuz, mutsuz ve endişeli oldukları zamanlarda parmaklarını emdiklerini gözlemleriz. Çocuğunuzun hangi durumlarda bu davranışı gösterdiğini belirlemeye çalışın. Mutsuz ya da endişeli olduğu zamanlarda parmağını emdiğini düşünüyorsanız, bu duygularını kelimelere dökmesine yardımcı olun.
SORU: Kendini ifade etmesi için neler yapılabilir?
Uzm. Aslı Bozbey Akalın: Kuklalar kullanarak çocuğunuzun hem eğlenmesini, hem ellerini meşgul etmesini hem de kuklalar aracılığıyla duygularını ifade etmesini sağlayabilirsiniz. Onu rahatlatmaya çalışın. Daha çok sıkıldığı zamanlarda parmağını emdiğini düşünüyorsanız, çocuğunuzu ilgisini çekecek ve her iki elini de kullanabileceği etkinliklere yönlendirebilirsiniz (hamur, çamur, boya gibi çeşitli sanat etkinlikleri). Parmağını emdiği için “Bebek misin sen?” gibi ifadeler kullanmaktan ya da kızarak tepki göstermekten kaçının. Çocuğunuzun kendisini daha da huzursuz hissetmesine neden olabilirsiniz. Bu da durumu daha kötüye götürmekten başka bir işe yaramaz.Bir tablo hazırlayıp, parmağını emmemeyi başardığı her güne çocuğunuzun seçtiği bir sticker yapıştırarak ve sticker sayısına göre birlikte ödüller belirleyerek onu bu davranışından vazgeçmek konusunda yüreklendirebilirsiniz. Parmağını emmediği zamanlarda, bu durumdan duyduğunuz memnuniyeti mutlaka çocuğunuzla paylaşın. Çocuğunuza sık sık sevginizi ve duygusal desteğinizi hissettirmeye özen gösterin.
ALINTIDIR
Umarım içiniz biraz olsun rahatlamıştır.
(
