Atatürk günlüğü - Tarihte bu gün Atatürk ne yapmış? ( Güncellenecektir )

Adivar

Guru
Kayıtlı Üye
27 Haziran 2007
6.169
49
1 OCAK - JANUARY 1
Tarihte Bugün - Today in History
Ocak1905.jpg



Atatürk, Harp Akademi'sini Kurmay Yüzbaşı olarak bitirdiği günlerde

( 11 Ocak 1905 tarihinde Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle Harp Akademisi'nden mezun oldu )

1938 - Atatürk'ün, yeni yıl nedeniyle kendisine gönderilen kutlama telgraflarına Anadolu Ajansı aracılığıyla açık teşekkürü.

Atatürk'ün, gece saat 23.45'de -o günlerde ağır bir grip geçirmekte olan- İsmet İnönü'ye mektubu: "Benim sevgili dostum, kardeşim, aziz evlâdım! Dün akşam yeni yıl tebrikini aldım, çok duygulandım. Derhal Başyaverimle, senin hakkındaki sarsılmaz kardeşlik ve arkadaşlık hislerimle tebriklerimi bildirdim. Bu defa biraz uzunca süren rahatsızlığın, senden ziyade beni üzdü. Zaman zaman, seni yatağında ziyareti düşündüm; rahatsız olmandan sakınarak bunu dolaylı yaptım. Artık iyisin! Yakın aldığım haberler, bunu doğrulamaktadır. Tekrar yeni senenin, senin, benim ve bütün Türk milletinin huzur, sükûn ve parlaklıklar ile karşılaşacağının müjdesi gibi gördüğümü, size ulaştırıyorum. ..Derin muhabbetle, sarsılmaz kardeşlik, arkadaşlık hisleriyle gözlerinden öperim" [Kocatürk]

Şark Demiryolları, Türk idaresi tarafından işletilmeye başlandı.

1936 - Miladi ilk Yılbaşı tatili yapıldı.
31 Aralık günü Yılbaşı akşamıyken, 1 Ocak günü tatil günleri arasına alınıyor ve yeni yılın ilk günü olarak kutlanmaya başlanıyor.

Not: 26 Aralık 1925 Uluslararası saat ve takvim'in kullanımı TBMM'de kabul edildi. 1 Ocak 1926'dan itibaren cumartesi günleri öğleden sonra başlamak üzere pazar günü tatil ilan edildi (yılbaşı günü hâlâ tatil değildi, kutlanıyor ama tatil günleri arasına alınmıyordu).
1935'te çıkarılan yasayla o senenin yılbaşından itibaren 1 Ocak günü tatil ilan edildi.

1936 - The Turkish Republic officially celebrates its first New Year Holiday according to the Gregorian-Julian calendar (the solar calendar that is in use throughout most of the world). Turkey adopted the solar calendar on December 26, 1925.

1935 - Atatürk'ün, gece İsmet İnönü'nün köşküne gidişi, geç saatlerde Çankaya'ya dönüşü.

İstanbul Rıhtım Şirketi devletçe alındı.

1934 - Ölçüler Kanunu yürürlüğe girdi.

Türk İnkılabı dersleri (Yüksek Tahsilde) başladı.

1931 - Menemen'de şeriat isteyenlerin yargılanması için Korgeneral Mustafa Muğlalı başkanlığında bir Divan-ı Harp kuruldu. (Menemen’de 23 Aralık 1930’da yedek subay öğretmen Kubilay şeriat isteyenler tarafından öldürüldü).

1929 - Millet Mektepleri açıldı.

Yeni harfleri ve bu harflerle yazıyı halka öğretmek üzere, daha önce talimatnamesi kabul edilen Millet Mektepleri açıldı.

Anadolu demiryolu hattı ile Haydarpaşa Limanı millileştirildi.

1925 - Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber saat 17.00'de trenle Ankara'dan Konya'ya hareketi.

1923 - Claude Farrere'in, Atatürk'e telgrafı: "Lâkin, zât-ı devletinizin şurasını bilmelerini arzu ederim ki bütün Fransız milletinin kalbi, tıpkı benim kalbim gibi sizinle beraberdir. Bütün kalbimle ve bütün sadakat ve samimiyetimle zât-ı devletinize bağlıyım Paşa Hazretleri." [Kocatürk]

1920 - Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın, Atatürk'e, bir grup milletvekilinin yazılı isteklerini bildiren telgrafı: "...Şu sırada bazı milletvekillerinin Ankara'ya davet edilmeleri, Meclisin süratle açılmasına engel olacaktır. ...Davet edilme yanlış yoruma meydan verecek, içeride ve dışarıda itimatsızlık doğuracaktır. ...Ankara'da toplanan kişilerin hemen İstanbul'a dönmeleri için duyuru yapılması beklenilmektedir."

1919 - İngilizlerin Antep'i işgali.

1919 - British occupation of Antep.

1918 - Atatürk'ün, Veliaht Vahdettin Efendi'nin maiyetindeki heyetle beraber İstanbul'a dönmek üzere akşam Berlin'den trenle hareketi.

1912 - 1 Ocak 1912 Tarihinde Bingazi'de bulunan müşarünileyhin Derne karşısındaki Şark Gönülfü Kumandanlığı'nı deruhte etmiştir.
Kaynak: Atatürk'ün Özlük Dosyası (Tıklayınız)

1909 (Ocak başı) - Atatürk'ün Bingazi'den Selânik'e dönüşü.
 
2 OCAK - JANUARY 2
Tarihte Bugün - Today in History

ata-57_k.jpg

1 Ocak-2 Şubat 1924
ılk Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, ızmir’de
Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK

1936 - Soyadı Kanunu yürürlüğe girdi.

Atatürk'ün, öğleye doğru Tevfik Rüştü Aras'ın evine gidişi, saat 13.00'de Çankaya'ya dönüşü.

1935 - Atatürk'ün, yeni yılını kutlayan vatandaşlara Anadolu Ajansı ile teşekkür ve iyi dileklerini iletmesi.

1934 - Atatürk'ün, sabah Marmara Köşkü'ne gelişi ve Gazi Orman Çiftliği yöresinde avlanması.

1928 - Atatürk'ün, Yahya Kemal (Beyatlı) Bey'e "Yahya Kemal Beyefendiye" ithafını taşıyan resmini armağan edişi.

1924 - Hafta Tatili Hakkında Kanun, TBMM'nde kabul edildi (Cuma günü hafta tatili olarak kabul edildi).

Cumhuriyet'in ilanı ile birlikte daha önceden yapılmayan hafta tatili de 2 Ocak 1924 günü yürürlüğe giren bir kanunla Cuma günleri yapılmaya başlandı. 1935'de çıkarılan bir kanunla da cuma yerine, pazar gününün resmi hafta tatili günü olması sağlandı.

ıstanbul ıstiklal Mahkemesi'nde yargılanan gazeteciler beraat etti.

Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber Ankara'dan ızmir'e gelişi.

1922 - Türkiye-Ukranya Dostluk Antlaşması Ankara'da imzalandı.
Atatürk'ün, Ukrayna Fevkalâde Temsilcisi General Frunze'nin veda ziyafetinde konuşması.

ızmir'de Fransız Konsolosluğu'nun önünde toplanan Yunan denizciler, konsolosluk binasını taşa tuttu.

Atatürk'ün, Cemal Paşa'ya mektubu: "...Paşam, Türkiye'de tahmin edemeyeceğiniz derecede bir inkılâp olmuştur. Bütün manasıyla bir halk hükümeti teşekkül etmiştir Yasama ve yürütme yetkilerini kendinde toplayan Türkiye Büyük Millet Meclisi, bütün devlet işlerine el koymuştur. Hiçbirimiz, bu Meclis'in onayını kazanamayacak çalışmalarda bulunamayız. Şüphesiz bu, takdir ve iftihara değer bir haldir. Şunun veya bunun pazı kuvvetiyle ve zorbalıkla vaziyete hâkim olmasına ihtimal yoktur." [Kocatürk]

1920 - Atatürk'ün, Ankara'dan Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti örgütüne telgrafı: "...Mukaddes birlik, karar ve imanımıza dayanarak meşru isteklerimizin temini gününe kadar son derece ısrarla çalışılması ve bu demecimizden, köylere kadar milletin de haberdar kılınması rica olunur."

1919 - Lord Curzon'un, 'Doğu Trakya'daki Türkler ile Batı Anadolu'daki Rumlar mübadele edilmelidir' yolundaki muhtırası açıklandı.

1916 - Atatürk'ün, ıstanbul'dan, Anafartalar Grubu Kurmay Başkanı ızzettin (Çalışlar) Bey'e, mektuplarını aldığını bildiren telgrafı.

1916 - (Dardanelles) British submarine E2 recalled; end of Allied submarine campaign.

1915 - Duke Nicholas of Russia appeals to Britain for assistance.

Kitchener tells Churchill no troops available for Dardanelles.

Kitchener telegram to Petrograd '...steps will be taken to make a demonstration against the Turks.'
 
3 OCAK - JANUARY 3
Tarihte Bugün - Today in History

Ocak1905.jpg


Atatürk, Harp Akademi'sini Kurmay Yüzbaşı olarak bitirdiği günlerde

( 11 Ocak 1905 tarihinde Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle Harp Akademisi'nden mezun oldu )

1932 - Atatürk'ün, öğleden sonra Çankaya'da ısmet Paşa'yı kabulü, saat 18.30'da Yeni Sinema'yı giderek film izlemesi, gece saat 23.00'da Kılıç Ali Bey'in evine uğrayışı.

1931 - Atatürk'ün, gece Ege vapuruyla ıstanbul'dan Mudanya'ya hareketi (Geceyi gemide geçirmiştir).

1930 - Atatürk'ün, Millî ıktisat ve Tasarruf Cemiyeti'ne ilk üye olarak kaydedilmesi.

1926 - Atatürk'ün, Türk Tayyare Cemiyeti Genel Merkezi'ni ziyareti ve ilgililerden bilgi alışını takiben çalışmalar hakkında takdirlerini bildirmesi.

1925 - Atatürk'ün, Lâtife Hanım'la beraber trenle Konya'ya gelişi.

Atatürk'ün, Konya'da tuttuğu günlük notlardan: "...Memleket ve milletin kurtuluşu ve mutluluğu için çalışmaktan başka bir amacım yoktur. Bu, bir insan için kâfi bir sevinç ve haz temin eder. Ben ve benimle beraber olanlar, hedefimizin yüceliğine, yolumuzun doğruluğuna eminiz. Bunda asla şüphe ve tereddüdümüz yoktur."

1922 - Mersin'in Fransız işgalinden kurtuluşu.

Fransız kadın gazeteci Berthe Georges-Gaulis'in, Adana'dan Atatürk'e mektubu: "...Avrupa'daki şahsî nüfuzunuz günden güne artmaktadır. Daima iddia ettiğim gibi, bu nüfuzunuz şahsınıza dayanacak olan gelecek barışın en önemli etkeni olacaktır." [Kocatürk]

Atatürk'ün, Anadolu'da yetimhaneler, numune çiftlikleri vb. hayır kurumları kurma teklifinde bulunan Amerikan Yakın Şark Yardım Heyeti'ne verilecek cevabın esasları hakkında Dahiliye Vekilliği'ne yazısı: "...Ancak bu hususta gerek uzak gerek pek yakın bir mazide bize gayet pahalıya mal olan elim tecrübelere dayanarak bazı göz önüne alınacak kayıtların ifadesine kesin lüzum vardır." [Kocatürk]

1921 - Türkiye, Ermenistan'la barış anlaşması yaptı.

Atatürk'ün, -Dışişleri Bakan Vekili Ahmet Muhtar Bey'in dış siyasetle ilgili beyanatı münasebetiyle- Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "Hükümetin siyaseti, gayet belirgin ve açık bir siyasettir ve bu siyasette ekseriyetimize veya heyet-i umumiyemize değil, milletin heyet-i umumiyesini dayanmakta olduğuna tam kanaati vardır." [Kocatürk]

1920 - Milletvekilleri Mustafa Kemal ile görüşmeye başladı.

Meclis-i Mebusan'a katılacak mebusların bazısı Ankara'ya gelmeye başladı. Aralarında Dr. Adnan (Adıvar), Cami Bey (Baykurt) ve A. Azmi Bey gibi isimlerin bulunduğu mebuslar Misak-ı Milli'nin ilk taslağı ile Mustafa Kemal'in meclis başkanlığına getirilmesi konusunu tartıştı.

Atatürk'ün, Trakya'da Yunan faaliyetleri üzerine Harbiye Nazırı Cemal Paşa'ya telgrafı: "...Hükümetçe kesin girişimlerde bulunularak Yunanlıların Doğu Trakya'da olsun tahriklerine karşı durulması önemle arz olunur."

Osmanlı Mebusan Meclisi'ne katılacak olan milletvekillerinin, gruplar halinde Ankara'ya gelmeye ve Atatürk ile görüşmeye başlamaları.

1919 - ıngilizlerin Cerablus'u işgal etmeleri.

Ardahan'da düşman işgaline mani olunmak üzere bir kongre toplanması.

1917 - Ardahan Arap Camii'nde 373 Müslüman-Türk Ermeni çeteciler tarafından camiyle birlikte yakıldı.

1915 - Churchill, Çanakkale'yi abluka altında bulunduran Amiral Garden'den Boğazın yalnız denizden zorlanmasını mümkün görüp görmediğini sorar.

1915 - Winston Churchill requests advice from Admıral Carden regarding a naval attack at the Dardanelles.
 
4 OCAK - JANUARY 4
Tarihte Bugün - Today in History
ata-104_k.jpg


4 Ocak 1933
Türk Dil Kurumu toplantısına başkanlık ederken.

Atatürk'ün, saat 17.00'de Ankara Halkevi'nde Türk Dili Tetkik Cemiyeti toplantısına başkanlık yapması,
cemiyetin faaliyetleri hakkında bilgi alması;
daha sonra Musiki Muallim Mektebi'ni ziyareti.

1938 - Atatürk'ün, Çankaya'da akşam sofrada yazdırdıkları: "...Biz bir Türk bestesini dinlediğimiz zaman, ondan geçmişin uyanma bırakması lâzım gelen hikâyesini kalbimize giren oklar gibi duymak isteriz. Acı olsun, tatlı olsun biz bir beste dinlerken ve farkında olmaksızın hislerimizin incelir olduğunu duymak isteriz. Bütün bunlardan başka musikiden beklediğimizin maddî, fikri ve hissî uyanıklık ve çevikliğin kuvvetlenmesi olduğuna şüphe yoktur. Yeni şairlerimizden, ediplerimizden, musikî bilginlerimizden ve bilhassa ses sanatkârlarından istediğimiz ve aradığımız bunlardır."

1937 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille bir gezinti yapması, Vefa Bozacısı'na uğrayarak boza içmesi.

1935 - Atatürk'ün, öğleye doğru Anadolu Kulübü'ne gidişi ve gün boyunca burada çalışması.

1934 - Atatürk'ün, öğleden sonra Kılıç Ali Bey'in evine uğrayışı, bir süre dinlendikten sonra akşamüzeri Çankaya'ya dönüşü.

1933 - Atatürk'ün, saat 17.00'de Ankara Halkevi'nde Türk Dili Tetkik Cemiyeti toplantısına başkanlık yapması, cemiyetin faaliyetleri hakkında bilgi alması; daha sonra Musiki Muallim Mektebi'ni ziyareti.

1932 - Atatürk'ün, gece Ankara Türkocağı'nda Faruk Nafiz (Çamlıbel)'in yazdığı "Akın" piyesini seyretmesi.

1931 - Atatürk'ün, ıstanbul'dan Mudanya'ya gelişi, buradan otomobille Bursa'ya geçişi, şehirde ziyaret ve incelemeleri.

1925 - Atatürk'ün, Konya'da ziyaret ve tetkiklerde bulunması.

Atatürk'ün, Konya'da, Adana'nın kurtuluş gününe katılacak olan T.B.M.M. Heyeti'ni kabulü.

Atatürk'ün, Konya'da tuttuğu günlük notlardan: "...Milleti idarede ilkemiz, milletin müşterek ve umumî görüş ve eğilimlerine uymaktır. Bu görüş ve eğilimlerin gerçek ve ciddî olabilmesi, milletin maddî ve manevî ihtiyaç kaynaklarından gelmesine bağlıdır." [Kocatürk]

1923 - Atatürk'ün, gece Azerbaycan Elçiliğinde verilen ziyafeti şereflendirmesi ve arkadaşlarıyla sohbet esnasında -yakında evleneceğini ifade ederek- söyledikleri: "Ben, sadece evlenmek için evlenmek istemiyorum. Vatanımızda yeni bir aile hayatı yaratmak için önce kendim örnek olmalıyım. Kadın öyle umacı gibi kalır mı?" [Kocatürk]

Atatürk'ün, kendisine Adana'dan imzasız bir mektupla küçük boyda bir Kuran gönderilişi nedeniyle Hâkimiyet-i Milli*ye gazetesi aracılığıyla teşekkürü: "Bence kıymetini takdire imkân olmayan bu hediyeyi en derin ve hürmetkar din duygularımla muhafaza edeceğim."

1922 - Dörtyol'un kurtuluşu (bazı kaynaklarda 9 Ocak 1922 olarak ifade ediliyor).

Atatürk'ün, Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda tenkitleri cevaplandırması: "...Orduya ait yaptığımız işleri kontrol için Meclis'in bir encümen teşkil etmesinde bir mahzur görmem. Fakat bu encümen benim başkanlığım altında olur."

Atatürk'ün, Ukrayna Fevkalâde Temsilcisi Frunze'nin Ankara'dan ayrılışı nedeniyle Lenin'e mektubu.

1921 - Atatürk'ün, "Daily Express" muhabirine demeci: "Türkiye Türklerindir."

1920 - Atatürk'ün Harbiye Nazırı Cemal Paşa'ya yazısı: "...Meclis'te kuvvetli milliyetperver bir grubun oluşturulması zorunluğu vardır. Bu çoğunluk grubunun Kuva-yi Milliye ile yakından anlaşması ve ancak bu suretle mecliste milleti temsil etmesi en önemli bir noktadır. Aksi halde Meclis-i Mebusan yabancılar gözünde milleti temsil edemez."

Atatürk'ün, -Fransızların Adana ve Kilis'te yaptıkları zulümleri ıtil ıtilâf Devletleri temsilcileri katında protesto ettiklerini bildiren- Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti'nin telgrafına cevabı: "Türk kadınına, Müslüman kadınına has olan yüksek şefkatin yayılış kaynağı olan derneğinize, Heyet-i Temsiliyemiz teşekkürlerini ve minnetlerini sunar. Millet, böyle kız kardeşlerini mukaddes bütünlüğümüzün öncüsü görmekle meşru mücadelesinde azim ve imanın bir kat kuvvet bulduğunu görmekle mesuttur."

Atatürk'ün, Kilis'teki Fransız zulümleri hakkında Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez Heyetlerine telgrafı: "Vahşi kavimlere bile bu asırda uygulanmasına beşer vicdanının kabul etmeyeceği bu zalimane tedbirlerin, bütün Merkez Heyetlerince protesto olunması tavsiye olunur." [Kocatürk]

1919 - Hükümet tarafından alınan ve Meclis-i Mebusan seçimlerinin barış antlaşmasından sonraya ertelenmesini düzenleyen karar Vahdettin tarafından imzalandı.

ızmir'de Hasan Tahsin tarafından çıkarılan ve sıkıyönetim tarafından kapatılan Hukuk-ı Beşer'in yerine Sulh ve Selamet gazetesi yayına başladı.

1918 - Mustafa Kemal'in Almanya gezisinden dönmesi.
Atatürk'ün, Veliaht Vahdettin Efendi'nin maiyetinde katıldığı Almanya seyahatinden ıstanbul'a dönüşü.

 
5 OCAK - JANUARY 5
Tarihte Bugün - Today in History

Atatürk’ün doğumunun 100. yıldönümü

Atatürk’ün doğumunun 100. yıldönümü kutlamaları,
"1981 Atatürk Yılı" adıyla başladı.

Ataturk.bmp


1937 - Atatürk'ün, Haydarpaşa'dan trenle Konya'ya hareketi.

1931 - Ziraat Kongresi ıktisat Bakanı Mustafa Şeref Bey’in (Özkan) konuşmasıyla Ankara’da açıldı.

Atatürk'ün, Bursa'da Türkocağı'nı, Tümen Komutanlığı'nı ziyareti, saat 17.00'de Mudanya'ya hareketi.

Atatürk'ün, gece saat 23.00'te Ege vapuru ile Mudanya'dan Derince'ye gelişi, buradan trenle Ankara'ya hareketi.

1930 - Atatürk'ün, Kalinin'in 31.12.1929 tarihli telgrafına cevabı: "..Ankara'da Türk-Sovyet protokolünün imzası, memleketlerimizin arasında müşkül zamanlarda kurulan ve iki tarafın karşılıklı anlaşmaları ve barış gayesine hizmet etmek hususundaki samimî arzuları sayesinde gelişen dostane münasebetler için pek ziyade memnuniyeti gerektiren bir olaydır."

1925 - Atatürk'ün, Konya'da Kolordu'yu, Vilâyet'i, Belediye'yi ve Cumhuriyet Halk Partisi Merkezi'ni ziyareti.

Atatürk'ün, Konya'da tuttuğu günlük notlardan: "...Biz keyfî hareket etmeyiz. Müstebit asla değiliz. Hayatımız, bütün faaliyetimiz memleket işlerinde keyfî ve müstebit hareket edenlere karşı mücadele ile geçmiştir. Bizim akıl, mantık ve zekâ ile hareket etmek belirgin özelliğimizdir. Bütün hayatımızı dolduran olaylar, bu gerçeğin kanıtıdırlar." [Kocatürk]

1922 - Adana'nın kurtuluşu.

Türk Ordusu, Fransızların terkettiği Adana ve Ceyhan'a girdi. Halk bayram sevinci ile sokaklara döküldü.

1921 - Çerkez Ethem ve kardeşleri, işgal kuvvetleri tarafına geçtiler.

Kral Konstantin, Yunan Parlamentosu'nda ordunun Yunanistan'ın milli amaçları için mücadele ettiğini, bu nedenle halkın destek ve yardımda bulunmasını söyledi.

Atatürk'ün, Dağıstan'ın bağımsızlığının, Sovyet Rusya tarafından tanınması münasebetiyle Lenin'etelgrafı.

1917 - Rus ve Romen kuvvetlerinin Dobruca'yı terk etmeleri.

1915 - 3 Ocak'ta Churchill, Çanakkale'yi abluka altında bulunduran Amiral Garden'den Boğazın yalnız denizden zorlanmasını mümkün görüp görmediğini sorar (sorusuna bu iş için eski savaş gemilerinin kullanılacağını ve sağlanacak sonuçların, uğranılacak kayıpları haklı göstereceğini de ekler).

5 Ocak'ta Amiral Garden'in cevabı gelir: Bir baskınla Çanakkale Boğazı'nın zorlanabileceğini sanmadığını fakat esaslı bir plana dayanılarak sayısı fazla gemilerle bunun yapılabileceğini bildirir. Bu cevap savaş komitesi üyelerini tatmin eder.

1915 - Vice Admiral Garden cautıously replies to Winston Churchill after Churchill requests advice from Carden regarding a naval attack at the Dardanelles.
 
6 OCAK - JANUARY 6
Tarihte Bugün - Today in History

Ocak1905.jpg


Atatürk, Harp Akademi'sini Kurmay Yüzbaşı olarak bitirdiği günlerde

( 11 Ocak 1905 tarihinde Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle Harp Akademisi'nden mezun oldu )

1937 - Atatürk'ün, trenle ıstanbul'dan Eskişehir'e gelişi, burada Başbakan ısmet ınönü, Mareşal Fevzi Çakmak, Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Araş ve ıçişleri Bakanı Şükrü Kaya ile görüştükten sonra Konya'ya hareketi.

1936 - Atatürk'ün, Çankaya'da Afganistan Dışişleri Bakanı Feyz Muhammed Han'ı kabulü.

1931 - Atatürk'ün, Ankara'ya dönüşü.

1927 - Milli ıstihbarat Teşkilatı'nın kuruluşu.

The founding of Turkey's National Intelligence Organization.

1925 - Atatürk'ün, Konya'da bazı şehir ve kasaba heyetlerini kabulü, dertlerini dinlemesi, daha sonra Meram'a kadar bir gezinti yapması.

1921 - I. ınönü Zaferi (6 -10 Ocak 1921)

Yunan Ordusunun Eskişehir, Bursa ve Uşak cephelerinden geniş bir hat boyunca taarruza geçmeleri.

1920 - Erzurum'da, Atatürk'ün Erzurum milletvekili seçildiğine dair mazbatanın düzenlenerek imzalanması (Atatürk'e verilmek üzere Ankara'ya gönderilmiştir.

1913 - Londra'da barış görüşmelerinin kesilmesi.
 
7 OCAK - JANUARY 7
Tarihte Bugün - Today in History

ata-57_k.jpg

1 Ocak-2 Şubat 1924
ılk Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, ızmir’de...
Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK

1937 - Atatürk'ün, trenle Konya'ya gelişi, istasyonda karşılanışı, kısa süre sonra Ankara'ya hareketi.

1936 - Atatürk'ün, akşamüzeri ısmet ınönü'yle beraber Marmara Köşkü'ne kadar bir gezinti yapması.

1935 - Atatürk'ün akşam Kılıç Ali'nin evine gidişi, gece Çankaya'ya dönüşü.

1931 - Çankaya'da, Atatürk'ün başkanlığında ısmet Paşa, Kâzım (Özalp) Paşa, Fahrettin Paşa, ıçişleri Bakanı Şükrü Kaya ve Millî Savunma Bakanı Zekâi (Apaydın) Bey'in katılmasıyla bir toplantı yapılarak Menemen olayının görüşülmesi.

Atatürk'ün, Ankara'da "Ziraat Sergisi"ni ziyareti.

1930 - Atatürk'ün, Ankara Hukuk Fakültesi'ni ziyareti.

1925 - Recep Bey (Peker) Cumhuriyet Halk Fırkası'mn genel sekreterliğine getirildi.

Atatürk'ün, Konya'da tuttuğu günlük notlardan: "...Ankara, hükümet merkezidir ve ebediyen hükümet merkezi kalacaktır!"

1922 - Atatürk'ün, Buhara'dan gelen Nazari başkanlığındaki siyasî heyeti Türkiye Büyük Millet Meclisi binasında kabulü ve törende konuşması. [Kocatürk]

ıngiliz Yüksek Komiseri Rumbold'un, ıngiltere Dışişleri Bakanı Lord Curzon'a Ankara ile ilgili elde ettiği bilgileri sunan raporu: "...Mustafa Kemal, her zamankinden daha güçlü durumda. Ankara hükümeti, Türkiye'nin başkentini Anadolu'ya kaydırma niyetinde. Türkler "Anadolu Türklerindir" düşüncesinde. Kemalistlerle anlaşmaya varılamaz; çünkü Anadolu'nun tam bağımsızlığını istiyorlar."

1921 - I. ınönü Zaferi (6 -10 Ocak 1921)

Lenin'in, Dağıstan'ın bağımsızlığının ilânı vesilesiyle 5 Ocak 1921'de bir mesaj gönderen Atatürk'e cevap telgrafı.

1920 - ızmir'in Yunanistan'a bağlanacağı yolundaki haberler üzerine Balıkesir'de örgütlenmiş milli güçler ıtilaf Devletleri'nin temsilcilerine mektuplar göndererek, durumu protesto etti.

Mustafa Kemal, böyle bir durum karşısında çok büyük protesto ve direnişlerde bulunulmasını istedi.

Atatürk'ün, ızmir'i Yunanistan'a katma hazırlıkları üzerine, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez Heyetlerine, bu durumun ıtilâf Devletleri temsilcileri katında protesto edilmesini bildiren telgrafı: "Protestonamede, Anadolu'da ikinci bir Madekonya kurulmasına asla müsaade etmeyeceğimizin, bu sebeple, bu haksızlığın bir an evvel düzeltilmesi ile işgalin hemen kaldırılması gibi esasların yer almış olması tavsiyeye değer görülmektedir." [Kocatürk]

Atatürk'ün, siyasî vaziyet ve yapılması gereken hususlar hakkında Ali Fuat Paşa'ya yazısı.

1919 - Konya istasyonunun düşman tarafından işgal edilmesi.

ıngilizler, Kars, Ardahan ve Batum’un boşaltılmasını istedi.

1916 - Dardanelles:

British garrison reduced to 19,000.
Turkish assault launched along Gully Spur.
Last Turkish attack at Helles.

 

Tarihte bugün ATATÜRK:

1916 (8-9) - ıngiliz birliklerinin Gelibolu'dan çekilmeleri.

ıngilizlerin Seddülbahir bölgesinden çekilmeleri (ıngilizler daha önce 19/20 Aralık 1915 gecesi Anafartalar-Arıburnu bölgesinden çekilmişlerdi).

1916 - Sarrail'in Selanik'teki Fransız-ıngiliz kuvvetlerinin başkomutanı olması.

ataturk_film.jpg
 
8 OCAK - JANUARY 8
Tarihte Bugün - Today in History
Ocak1905.jpg


Atatürk, Harp Akademi'sini Kurmay Yüzbaşı olarak bitirdiği günlerde

( 11 Ocak 1905 tarihinde Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle Harp Akademisi'nden mezun oldu )

1938 - Atatürk'ün, öğleden sonra Genelkurmay Başkanlığı'na giderek Mareşal Fevzi Çakmak'la, daha sonra Başbakanlığa gelerek Celâl Bayar'la görüşmesi.

1935 - Atatürk'ün, öğleye doğru İzmir Milletvekili Rahmi Köken'in evine gidişi, öğleden sonra Çankaya'ya dönüşü.

1933 - Atatürk'ün, öğleden sonra Etimesgut'a gidişi, akşamüzeri Çankaya'ya dönüşü.

I. Beş Yıllık Kalkınma Planı kabul edildi.

1932 - Atatürk'ün, saat 16.30'da Salih (Bozok) Bey'in evine gelişi, akşam Çankaya'ya dönüşü.

1924 - Atatürk'ün, İzmir'in Işıklar köyünde kız ve erkek okullarını ziyareti, köylülerle görüşmesi

1921 - I. İnönü Zaferi (6 -10 Ocak 1921)

Çerkez Ethem'e bağlı kuvvetler yeniden saldırıya geçerek Gediz'i ele geçirdi ve ardından Kütahya yönüne doğru ilerlemeye başladı.

Mustafa Kemal mecliste bir konuşma yaparak Çerkez Ethem'le birlikte konünistleri suçladı.
Ethem'in ağabeyi Çerkez Reşit'in mebusluğu düşürüldü.

Atatürk'ün, Çerkeş Ethem ve kardeşlerinin isyanına dair Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Efendiler, maksadımız meşrudur, başarı imanımız sarsılmazdır. Bu sebeple dahilde ve hariçteki düşmanlarımız ister çok ister az olsun, teşebbüslerinin genişliği ne olursa olsun kesin başarı, son başarı meşru bir maksat izleyenlerde kalacaktır." [Kocatürk]

1920 - Mustafa Kemal bazı mebuslardan Meclis-i Mebusan'da güçlü bir Müdafa-ı Hukuk Grubu oluşturmalarını istedi.

Atatürk'ün, millî emeller aleyhinde yazılara yer veren gazetelerin İstanbul Basın Cemiyeti'ne bildirilerek protesto edilmesi hakkında Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez Heyetlerine genelgesi.

Atatürk'ün, Kâzım Karabekir'in 30 Aralık 1919 tarihli telgrafına cevabı: "Eğer Rawlinson, hükümeti tarafından Heyet-i Temsiliye ile görüşmeye yetki sahibi bir vaziyette bulunuyorsa, bir an evvel Ankara'ya gelmesi faydalı görülmektedir. Yetki sahibi olmadığı takdirde buraya kadar gelmesine lüzum yoktur." [Kocatürk]

Enver Paşa'nın, Moskova'dan -Rusya'daki faaliyetleri hakkında- Atatürk'e mektubu

1918 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Wilson'un, 14 ilkesini yayımlaması.

Wilson İlkeler (14 Nokta)

Bildiri Orta Doğu'da, Türk Kamuoyu'nda olduğu kadar Ermeni, Rum ve Araplar üzerinde de etki yaptı. İtilaf Devletleri'nin verdikleri söze ve Wilson Prensipleri'ne göre kendilerine bağımsız devlet kurma hakkı tanıyacaklarına inanıyorlardı.

Wilson'un 8 Ocak 1918 yılında sunduğu ilkeler olarak adlandırılır. Bu ilkelerin başlıcaları:

1. Açık barış antlaşmaları ve gelecekte de açık diplomasi uygulanacaktır.

2. Karasuları dışında, savaşta ve barışta denizler kesinlikle serbest olacaktır.

3. Ekonomik engeller mümkün olduğunca kaldırılacaktır.

4. Ulusal silahlanmaların azaltılması için gerekli ve yeterli garanti sağlanacaktır.

5. Sömürge isteklerinin, ilgili halkların çıkarları ile yetkileri sonradan belirlenecek olan sömürgeci devletin istekleri aynı derecede göz önüne alınmak sureti ile, kesin bir tarafsızlıkla çözümlenecektir.

12. Osmanlı İmparatorluğu'nun Türk olan kısımlarının egemenliği sağlanacak, fakat Türk olmayan uluslara özgür gelişme imkanları verilecektir. Çanakkale boğazı devamlı olarak bütün ulusların gemilerine açık olacaktır.

14. Büyük ve küçük, bütün devletlerin siyasi bağımsızlıklarını ve toprak bütünlüklerini karşılıklı olarak garanti altına almak olanağı sağlamak amacı ile bir milletler örgütü kurulacaktır.
1916 (8-9) - İngiliz birliklerinin Gelibolu'dan çekilmeleri.

İngilizlerin, Seddülbahir bölgesinden çekilmeleri (İngilizler daha önce 19/20 Aralık 1915 gecesi Anafartalar-Arıburnu bölgesinden çekilmişlerdi).

1916 - Sarrail'in Selanik'teki Fransız-İngiliz kuvvetlerinin başkomutanı olması.

1916 - End of the Dardanelles Campaign - Allies complete final evacuation of Helles.

The British and French landings at Cape Helles on 25 April 1915, had failed to secure their objectives, leading to a lengthy stalemate on the southern tip of the Gallipoli Penninsula.

The Gallipoli Campaign ends in an Allied defeat and an Ottoman victory.

The last British troops depart the Gallipoli peninsula, marking the end of the Dardanelles Campaign.
 
9 OCAK - JANUARY 9
Tarihte Bugün - Today in History

ata-57_k.jpg


1 Ocak-2 Şubat 1924
ılk Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, ızmir’de...


1937 - Atatürk'ün, saat 16.00'da trenle Ankara'dan ıstanbul'a hareketi, Eskişehir'de trenden inerek Orduevi'ni ziyareti, daha sonra trene dönüşü.

1936 - Dil, Tarih ve Coğrafya Okulu Ankara'da Atatürk'ün de katıldığı bir törenle öğretime başladı.

Ankara Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nin açılışı, ilk ders Prof. Afet ınan tarafından verilmiştir.

Atatürk'ün, Ankara Halkevi salonunda "Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinin açılış törenini izlemesi (Açılış konuşmasını Millî Eğitim Bakanı Saffet Arıkan yapmış, ilk dersi Afet (ınan) vermiştir.

Atatürk'e suikast hazırlamak suçundan sanık 8 kişinin Ankara Ağır Ceza Mahkemesi'nde duruşmalarının başlaması (Sanıklar, 17 Şubat 1936 günü delil yetersizliği sebebiyle beraat ettiklerinden serbest bırakılmışlardır).

1935 - Atatürk'ün, öğleye doğru Marmara Köşkü'ne gidişi, daha sonra Anadolu Kulübü'ne gelişi ve geç saatlerde Çankaya'ya dönüşü.

1934 - Atatürk'ün, Çankaya'da Macar Elçisi Michel Yungerth Arnöthy'nin güven mektubunu, Romanya Elçisi Jean P. Carp'ın da veda mektubunu kabulü.

1932 - Atatürk'ün, yeni Cumhurbaşkanlığı binasını gezmesi, saat 15.00'de otomobille şehirde bir gezinti yaparak Rasim Ferit (Talay) ve Kılıç Ali Beylerin evlerine uğradıktan sonra akşam Çankaya'ya dönüşü.

1925 - Atatürk'ün, Konya'da "Musul Tetkik Heyeti"ni kabulü ve görüşmesi.

1924 - Atatürk'ün, ızmir'de Belediye'yi ziyareti, ilgililerle görüşmesi.

1922 - Atatürk'ün, Fevkalâde Harp Encümeni kurulmasıyla ilgili kanun teklifi nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda konuşması: "...Şunu açıkça söylemek istiyorum ki, gerçekten böyle bir fevkalâde encümenin sizin arzu ettiğiniz şeyleri yapacağına ben emin değilim. Yapılmış ve yapılacak olan işleri görmek için bunun kurulmasına taraftarım. Bu encümen de görecektir ki, azamî derecede yapılacak iş, ancak yapılabilen işlerden ibarettir. Bunu görecekler ve Yüksek Heyetinizi bu suretle tatmin edeceklerdir."

Atatürk'ün, "New York Times" muhabiri Clair Price'ı Ankara'da kabulü. [Kocatürk]

1921 - I. ınönü Savaşı başladı. (6 -10 Ocak 1921)

Yunan kuvvetleri ilerlemeye devam ederek Bozöyük önlerinden ınönü'ye kadar geldi. Bilecik ve Bozüyük'ün Yunanlılar tarafından işgali.

Yunanlıların ınönü mevzilerinde taarruza başlaması ve Batı cephesi ordularıyla şiddetli çatışmalar olması.

1920 - Kuvay-i Milliye'ci Yahya Kaptan Gebze'de, ıstanbul Hükümetinin adamlarınca öldürüldü.

Atatürk'ün, Yunanlıların resmî veya gayriresmî, Aydın Vilâyeti'nin kendilerine bağladığını ilân ihtimaline karşı "Yunanlıları memleketten çıkarmak için uygulanacak plan" hakkında komutanlara gizli telgrafı.

Atatürk'ün, ıstanbul'da toplanacak meclis için milletvekillerinin, görüşmek üzere Ankara'ya gitmelerinin tehirini isteyen bir grup milletvekiline, Harbiye Nazın Cemal Paşa aracılığıyla cevap telgrafı: "Ankara'ya gelmenin yanlış yorumlara uğrayacağına dair, Harbiye Nazırı Paşa aracılığıyla bildirilen görüşlerinizi öğrendik. Mesele vatan ve milletin hayatıyla ilgilidir. Millî Meclisle, millî örgüte dayalı kuvvetli bir grup oluşturulmaz ve Sivas Kongresi'yle milletin cihana ilhan ettiği kararlar, Meclisin büyük çoğunluğu tarafından bir inanç ve ilke olarak kabul edilmezse, millî hizmetimizin temin edeceği başarı boşa gider. Memleket bir felâkete maruz kalabilir. Bu nedenle bir takım vatansız ve dinsizlerin propagandaları, bizim için uyulacak bir kural olamaz. Gaye, milletin ve vatanın kurtuluşudur. Bir iki gün için Ankara'ya gelişleriyle karşılıklı görüşme ve işbirliği yapılması bizce pek önemlidir."

Atatürk'ün Erzurum'dan milletvekili seçilmesi nedeniyle Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Erzurum Merkez Heyeti'ne teşekkür telgrafı: "Erzurum halkı muhterem hemşehrilerim tarafından gösterilen yakınlık, sevgi ve güvene teşekkürü görev sayarım."

1918 - ılk, Brest-Litovsk antlaşması (Orta Avrupa imparatorlukları ve Ukrayna)

Alman-Rus görüşmelerinin kesilmesi.

Türk ordusunun Doğu Anadolu'da ilerlemeye başlaması.

Trabzon'un geri alınması.

1916 - Müttefikler'in Seddülbahir'i tahliyesi. ıngiliz birliklerinin Gelibolu'dan çekilmeleri.

ıngilizlerin, Seddülbahir bölgesinden de çekilmeleri (ıngilizler daha önce 19/20 Aralık 1915 gecesi Anafartalar-Arıburnu bölgesinden çekilmişlerdi).

I. Dünya Savaşı, Gelibolu Yarımadası:

Mustafa Kemal önderliğindeki Türk Ordusu tüm cephelerde savaşı kazanmış ve 9 Ocak 1916 tarihinde ıttifak Devletleri Gelibolu Yarımadası'ndan tamamen çıkartılmıştır.

5. Ordu Komutanı Mareşal Liman von Sanders'in -ıngilizlerin Gelibolu yarımadasından çekilip gitmeleri üzerine- sabah 8.45'de Alçıtepe'den Başkomutanlık Vekâleti'ne telgrafı: "Tanrı'ya şükür, Gelibolu yarımadası tamamen düşmandan temizlenmiştir. Diğer ayrıntılar ayrıca sunulacaktır."
 
10 OCAK - JANUARY 10
Tarihte Bugün - Today in History

AtaturkIsmetInonu.jpg



I. İnönü Savaşı, Türk kuvvetlerinin galibiyetiyle sonuçlandı.

(İsmet Paşa İnönü savaşlarından sonra Ankara'da Mustafa Kemal Paşa ile birlikte.)

1937 - Atatürk'ün, Ankara'dan İstanbul'a gelişi ve Dolmabahçe Sarayı'na geçişi.

1934 - Atatürk'ün, akşamüzeri Nuri (Conker) Bey'in evine gidişi, akşam Çankaya'ya dönüşü.

1931 - Ankara Hukuk Fakültesi öğrencileri Hâkimiyet-i Milliye Meydanı’nda “Kubilay Mitingi” düzenledi.
Kaynak: Menemen Olayı www.ata.boun.edu.tr/chronology

1924 - Atatürk'ün, I. İnönü Zaferi'nin 3. yıldönümü nedeniyle İzmir'de Hâkimiyet-i Milliye gazetesi muhabirine demeci: "Yaşama ve bağımsızlık gayemiz, istilâ ve tecâvüz hırsıyla çarpışıyordu. Nihayet, ayın onbirinci günü sabahı muharebe meydanı, meşru gayenin muzafferiyet fecrine bir belirme yeri oldu. Yeni Türkiye Devleti'nin küçük, fakat millî ülkülü genç ordusu en dar bir hesapla üç misli düşmanı İnönü Meydan Muharebesi'nde mağlup etti."

1923 - Atatürk'ün, Ankara Hacıbayram Mahallesi muhtar seçimi münasebetiyle Ankara hemşehrisi olarak oyunu kullanması ve demeci: "...Diyorsunuz ki istibdat fikri ve gericilik bir daha yer bulamayacaktır. Ben de aynı görüşteyim. Bunu sizin gibi gençlerden işitmek şeref vericidir."

1922 - Atatürk'ün, gazeteci Ahmet Emin (Yalman) Bey'le yaptığı -hayatına ait- uzun görüşmenin Vakit gazetesinde yayımlanması: "...Her tarafta çeşitli isimler altında birtakım örgütler başlamıştı. Bunları aynı program ve aynı ad altında birleştirerek bütün milleti ilgilendirmek ve bütün orduyu da bu amaca hizmet ettirmek gerekiyordu. Anadolu'ya girdiğim zaman daha ordu müfettişi görevi ve yetkisi üzerimde iken bu noktadan işe başladım ve bu amaç az zamanda belirdi, izlediğim çalışma şekli İstanbul'ca anlaşılınca beni İstanbul'a getirtmek istediler. Gitmedim; neticede istifa ettim."

1921 - I. İnönü Zaferi.
I. İnönü Savaşı, Türk kuvvetlerinin galibiyetiyle sonuçlandı.

İnönü mevzilerinde Yunanlılarla şiddetli çarpışmalar olması.

İnönü'de mevzilere kadar gelmiş olan Yunan kuvvetleri saldırıya geçti. Türk ordusuna bağlı birlikler savunma mevzilerine geri çekilerek, savunma hattını düzenledi.

Harp durumu hakkında Meclis'e bilgi verilmesine dair önerge münasebetiyle Atatürk'ün, son askerî hareketleri izah eden konuşması: "...Dün düşman İnönü civarındaki mevzilerimize temas etti. Cepheden taarruz durduruldu. Bugün aynı mevzilerde muharebe cereyan etmektedir." [Kocatürk]

1921 - Turks win first Battle of İnönü.

1920 - Ankara'da Hâkimiyet-i Milliye gazetesi kuruldu.

Ankara'da "Anadolu Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti"nin organı olarak Hakimiye-i Milliye gazetesinin çıkarılmaya başlaması. Mustafa Kemal'in himayesinde, Heyet-i Temsiliye'nin sözcülüğünü yapacak olan Hakimiyet-i Milliye gazetesinin birinci sayısı çıktı.

Ankara'da, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin yayın organı olarak yayımlanmaya başlanan Hâkimiyet-i Milliye gazetesinin ilk sayısı (Hâkimiyet-i Milliye gazetesi, başlangıçta haftada 2 defa, 18 Temmuz 1920'den itibaren haftada 3 defa yayımlanmış, 6 Şubat 1921 tarihinden itibaren günlük olmuştur). [Kocatürk]

General Milne'in raporu: "...Şartları ağır bir barış, Mustafa Kemal'i kuvvetlendirir."

1919 - Padişah Vahdettin'in İngiliz Yüksek Komiseri Amiral Calthorpe'a bütün umudunu İngiltere'ye bağladığını bildirdiği mesajı.

Medine'de direnen Fahrettin Paşa sonunda Vahdettin'in emiri üzerine şehri İngilizlere teslim etti.

İngiliz taraftarı Hürriyet ve İtilaf Partisi Nuri Paşa, Rıza Tevfik, Refik Halid, Ali Kemal gibi isimlerin yönetiminde tekrar çalışmaya başladı.

1916 - 5. Ordu Komutanlığınca Anafartalar Grubu Karargâhı'nın kaldırılması.
 
11 OCAK - JANUARY 11
Tarihte Bugün - Today in History

Ocak1905.jpg


11 Ocak 1905
Atatürk, Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle Harp Akademisi'nden mezun oluşu.

image002.jpg


11 Ocak 1921
T.B.M.M. balkonunda milletvekilleriyle birlikte

AtaturkSofya.jpg


Atatürk’e, Sofya Ataşemiliterliği’ne ilaveten Bükreş,
Belgrad ve Çetine ataşemiliterliklerini yürütme görevi verildi (1914).



1936 - Atatürk'ün, öğleden sonra otomobille Hava Alanı'na, oradan da Gazi Orman Çiftliği'ne gidişi, akşamüzeri Çankaya'ya dönüşü.

1935 - Atatürk'ün, öğleden sonra Genel Sekreterlik binasına gidişi, daha sonra otomobille Orman Çiftliği'ne kadar bir gezinti yapmasını takiben Çankaya'ya dönüşü.

1933 - Atatürk'ün, saat 14.00'de ısmet Paşa'nın köşküne gelişi, daha sonra Gazi Orman Çiftliği'ne gidişi.

1932 - Atatürk'ün, Çankaya'da saat 13.30'da ısmet Paşa'yı kabulü.
Atatürk'ün, akşam Ankara'dan trenle ıstanbul'a hareketi.

1931 - Atatürk'ün, Ankara'da "Gazi Öğretmen Okulu"nu ziyareti, derslere girerek incelemelerde bulunması.

1930 - Atatürk'ün, Hâkimiyet-i Milliye gazetesi Basımevi'ni ziyareti ve burada 2 saat kadar süren incelemeleri.

1929 - Arap harfleriyle yazılmış eserleri çevirmek amacıyla Dil Encümeni'ne dahil bir komisyon kuruldu.

1925 - Atatürk'ün, Birinci ınönü Zaferi'nin 4. yıldönümü nedeniyle Konya'da Alâeddin Tepesi'nde yapılan törende konuşması: "...Birinci ınönü Meydan Muharebesi, ınkılâp Tarihimizin çok önemli, çok verimli bir sayfasıdır. Bizden sonrakiler ve bütün cihan bu sayfayı mütalâa ve tetkik ettikçe Türk inkılâbı'nı yapan bugünkü Türk ordusunu ve bu orduyu sinesinden çıkaran bugünkü Türk topluluğunu elbette saygıyla anacak ve takdir edecektir!"

1922 - Atatürk'ün, Ankara'da "Entransigeant" gazetesi muhabirine demeci: "Türk barış şartları, Misak-ı Millî'nin ilân günü olan 28 Ocak 1920 tarihinden beri bütün cihana malûmdur."

1921 - Birinci ınönü Savaşı sonuçlandı.

Batı cephesinde Yunanlıların geri çekilme kararını uygulamaya başlamaları.

Yunan birlikleri, saldırının bittiğine karar verip, geri çekilmeye başladı. Takipten kurtulan Yunanlılar ınönü mevzilerinin gerilerine çekildi.

Atatürk'ün, I. ınönü Zaferi münasebetiyle Batı Cephesi Komutanı ısmet (ınönü) Bey'e tebrik telgrafı: "...Bu muvaffakiyetin, mukaddes topraklarımızı düşman istilâsından tamamen kurtaracak olan kesin zafere bir hayırlı başlangıç olmasını Allah'tan diler ve bu kutlamanın umum Batı Ordusu er ve subaylarına iletilmesini rica ederim." [Kocatürk]

1921 (10-11) - Turks win first Battle of ınönu.

1920 - Konya'da miting yapıldı.
Konya'da Alaaddin Tepesi'nde toplanan 15 bin kişi işgallere son verilmesini, özgürlük ve adalet özlemlerini dile getiren bir gösteri yaptı.

Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti örgütüne ve basına, ıngiltere Başbakanı Lloyd George'un ıstanbul ve Boğazlarla ilgili düşüncelerini protesto eden telgrafı.

Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez Heyetlerine, Heyet-i Temsiliye'nin gözetimi altında yayımlanmaya başlayan Hâkimiyet-i Milliye gazetesine abone kaydedilmeleri hakkında genelgesi. [Kocatürk]

1915 - Second Turco-German Treaty

1914 - Atatürk'e, Sofya Ataşemiliterliği'ne ilâveten Bükreş, Belgrad ve Çetine ataşemiliterliklerini de yürütme görevi verilmesi. [Kocatürk]

11 Ocak 1914 Tarihinde Sofya-Belgrat-Çetine Sefaretleri Ataşemiliterliği'ne tayin buyrulmuştur.
Kaynak: Atatürk'ün Özlük Dosyası (Tıklayınız)

1905 - Mustafa Kemal'in Kurmay Yüzbaşı olarak Harp Akademisi'nden mezun oluşu.
(merkezi Şam'da bulunan 5. Ordu emrine verilmesi: 5 Şubat 1905)

Atatürk'ün, kurmay yüzbaşı rütbesiyle Harp Akademisi'nden mezun oluşu.
Atatürk, Harp Okulu'nda ve Harp Akademisi'nde de zekâsı, yetenekleri ve üstün kişiliği ile kendisini arkadaşlarına ve hocalarına tanıtmış, onların içten sevgi ve saygısını kazanmıştı. Askerlik derslerine büyük ilgisi yanında matematiğe, edebiyata ve güzel söz söylemeye karşı da merakı ve eğilimi vardı. Harbiye'de ve Harp Akademisi'nde, memleket ve millet davaları ile ilgilenmesi, düşüncelerini cesaretle ifadeden çekinmemesi sebebiyle aydın ve inkılâpçı bir subay olarak tanınmıştı. Devir, istibdat dönemi idi ve bu davranışları aleyhine olabilirdi; ancak çevresince gerçekten çok sevilişi, düşüncelerinde samimî oluşu, onun herhangi bir tertibe kurban gitmesini önlemişti. Bununla beraber Harp Akademisi'nden mezuniyetini izleyen günlerde, istibdat ve padişahlık rejimi aleyhindeki düşünceleri ve durumu şüphe çekerek kısa bir süre ıstanbul'da tutuklu kaldı; sonra Suriye bölgesine, Şam'a atandı. Kâzım Özalp hatıralarında, Atatürk'ün tutuklanma sebebini şöyle açıklamaktadır: "Atatürk, Harp Akademisi'nin üçüncü sınıfında iken arkadaşları arasında bir yardım sandığı kurdular. Arkadaşlarından ihtiyacı olanlara az bir faizle sandıktan para verirlerdi. Sınıflarından bir hafiye, menfaat temin etmek amacıyla Jön Türkler'e yardım için bir sandık kurulduğunu jurnal etmiş. Hemen tahkikat başladı. Sandık dağıtıldı. Bu esnada Atatürk, öğrenimini bitirmiş, kurmay yüzbaşı olmuştu. Bu sandık işinde önayak olduğu zannıyla Harbiye Nezareti'nde Bekir Ağa Bölüğü'ne götürüldü ve oradan 5. Ordu'ya atama ile Şam'a gönderildi." [Kocatürk]

1905 - Tarihinde Erkân-ı Harbiye Yüzbaşılığı ile mektepten neş'et ederek sunuf-u selasede bölük idare ve kumanda etmek üzere atik 5 nci Ordu'ya memur buyrulmuştur.
 
12 OCAK - JANUARY 12
Tarihte Bugün - Today in History

1920MeclisiMebusan.jpg


Meclis’i Mebusan ıstanbul’da son toplantısını yaptı. (12 Ocak 1920)

1936 - Atatürk'ün, Çankaya'da Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi profesörleriyle Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumu üyelerine çay ziyafeti vermesi.

1935 - Atatürk'ün, Çankaya'da ıtalya Büyükelçisi Galli Carlo'nun güven mektubunu kabulü.

1934 - Yunanistan eski Başbakanı Venizelos'un, Nobel Ödülü Komitesi Başkanlığı'na Atatürk'ü, Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterdiğini bildiren mektubu: "Barışı sağlamlaştırma hareketi, yeni ve seçkin Türk Devleti'ne bugünkü görüntüsünü veren tüm iç reform hareketleri ile birlikte yürümüştür. Mustafa Kemal Paşa'yı, Yüksek Nobel Barış Ödülü için aday göstermekle şeref kazanırım."

1933 - TBMM'de Dahili ıstikraz'a (ıç Borçlanma) ilişkin kanun kabul edildi.

1932 - Atatürk'ün, trenle Ankara'dan ıstanbul'a gelişi ve Söğütlü yatı ile Dolmabahçe'ye geçişi.

1931 - Atatürk'ün, yeni Millî Savunma Bakanlığı binasını gezmesi.

1926 - Atatürk'ün, Kahire Elçisi Muhittin (Akyüz) Paşa'yı kabulü.

1924 - Atatürk'ün, ızmir'de halk arasında bir gezinti yapması.

1922 - Fransız edibi Pierre Loti'nin sekreteri G. Janberger'in, Loti'ye gönderilen harp yetimlerinin işlediği halı nedeniyle Atatürk'e teşekkür mektubu: "Pierre Loti, göz yaşartıcı bu yüksek iltifata nasıl teşekkür edeceğini bilemiyor. Hiç olmazsa bu teşekkürlerini kendi elleriyle yazmalıydı. Ne yazık ki bu sevinçten de mahrumdur." (P.Loti'nin ağır hasta oluşu nedeniyle mektubu kâtibi yazıp imzalamıştır). [Kocatürk]

1921 - Çekilen Yunan kuvvetlerini takip harekâtı başladı. Bozöyük ve Söğüt işgalden kurtarıldı.

Ayaklanan Çerkez Ethem kuvvetlerinin Kütahya bölgesindeki mevkilere taarruzu ve Batı cephesi kuvvetleri tarafından püskürtülmesi.

Batı Cephesi Komutanı Albay ısmet Bey'in, Atatürk'ün tebrik telgrafına cevabı: "...Mukadderatımızı tam bağımsızlık ile üzerine almış olan Büyük Millet Meclisi'ne kayıtsız şart sız bağlılıktan aldığı manevî ve kutsî feyz ile mukaddes topraklarımızın kurtarılması vazifesini yerine getireceğine ordunun, kesin kanaatle emin bulunduğunu arz ve temin ederim." [Kocatürk]

1920 - Meclis’i Mebusan ıstanbul’da son toplantısını yaptı.

ıstanbul'da son Osmanlı Meclis-i Mebusan'ının açılması. Meclis-i Mebusan, 168 mebustan 72'sinin katılımıyla açıldı.

Meclis-i Ayân'da ise Damat Ferit Paşa, meclise kendi adamlarını doldurduğu gerekçesiyle şiddetle eleştirildi. Damat Ferit ise atamaların padişah tarafından yapıldığını söyleyerek, kendini aklamaya çalıştı.

ıstanbul'da son "Osmanlı Meclis-i Mebusanı"nın açılması (Meclis, ıstanbul'un işgali üzerine 18 Mart 1920 günü son toplantısını yaparak çalışmalarına ara verme kararı almış, 11 Nisan 1920'de de Padişah iradesiyle kapatılmıştır). [Kocatürk]

Atatürk'ün, Konya'da bulunan Albay Fahrettin (Altay) ve Trakya'da bulunan Albay Cafer Tayyar (Eğilmez) Beylere telgrafı: "ıstanbul'da Prens Sabahattin Bey'le görüşülmüştür. ...Kendisi, Kuva-yi Milliye'den yanadır, ızmir harekâtını pek meşru telâkki etmektedir. Kuva-yi Milliye ileri gelenleriyle ıstanbul'da işbirliğine hazırdır." [Kocatürk]

450 kişilik Ermeni süvari birliği, Antep'in Arapdar köyünde Müslümanlar'a işkence yaptı.

1919 - ıngilizlerin Ermeni amaçlarına hizmet etmek üzere Kars'a yerleşmeleri.

1919 - Last Ottoman parliament opens in Istanbul.

1916 - Atatürk'ün, Fethi (Okyar) Bey ve bazı dostlarını ziyaret etmek üzere ıstanbul'dan Sofya'ya gidişi (Cevat Abbas Gürer hatıralarında, Atatürk'ün 16. Kolordu Komutanlığı'na atanmasının Sofya'ya gidişinden birkaç gün sonra gerçekleştiğini ifade etmektedir. Atanma tarihi 16 Ocak 1916 olduğuna göre Sofya'ya gidiş tarihinin de 12 veya 13 Ocak 1916 olması gerekmektedir). [Kocatürk]
 
13 OCAK - JANUARY 13
Tarihte Bugün - Today in History
IzmirIsgaliSultanahmetMitingleri.bmp

Sultanahmet Mitingi (13 Ocak 1920)
ızmir'in işgali ve Sultanahmet mitingleri (23 Mayıs 1919 - 13 Ocak 1920)

1931 - Atatürk'ün, Ankara'ya gelen Japon Prensi Takamutsu'yu Çankaya'da kabulü.
Atatürk'ün, Japon Prensi Takamutsu şerefine verilen ziyafette konuşması.

1928 - Hukuk Fakültesi Talebe Cemiyeti'nin ıstanbul'da yapılan toplantısında "Türkiye'de Türkçeden başka lisan konuşulmaz" şeklinde bir karar alındı.

1925 - Kurtuluş Savaşı komutanlarından Halit Paşa, Meclis’te Ali Çetinkaya tarafından bir kaza kurşunuyla vuruldu.

Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber sabah Konya'dan hareketle saat 14.00'te Adana'ya gelişi, Belediye'yi, Vilâyet Konağı'nı, Türkocağı ve Cumhuriyet Halk Partisi Merkezi'ni ziyaretleri ve akşam trenle Dörtyol'a hareketi.

1923 - Gazi'nin Orduyu teftişe çıkması ve kuracağı fırka hakkında halk ile temasa geçmesi.

Hariciye Vekili Rauf Bey (Orbay) Büyük Millet Meclisi'nde Lozan'da sürdürülen görüşmeler hakkında hükümetin görüşlerini açıkladı.

ısmet Paşa'nın, Lozan'dan Atatürk'e telgrafı: "Nişanlanmak müjdeniz beni mesut etti. Allah'ın izniyle mesut olacaksın. Hem seni, hem bizi tebrik ederim.

1921 - Bilecik ve Domaniç de Yunanlılardan kurtarıldı.

Çerkez Ethem'e bağlı birliklerle Kütahya'da çatışmalar oldu.

Atatürk'ün, Birinci ınönü Muharebesi hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Düşmana oranla az olan kuvvetlerimiz ınönü'de toplanmıştı. Burada vuku bulan meydan muharebesinde düşman, büyük kayıplarla mağlubiyeti his ve idrak etti ve hızlı bir şekilde geri çekilmeye başladı." [Kocatürk]

1920 - Maraş bölgesinde yerel kuvvetlerle Fransızlar arasında "Araplar çarpışması."

Sultanahmet meydanında Türk ıstanbul için bir miting yapılması. ıstanbul'da Sultanahmet'te 160 bin kişiyi biraraya getiren büyük bir miting yapıldı. Nakiye Hanım'm (Elgün), Hamdullah Suphi Bey (Tanrıöver) ile Rıza Nur'un birer konuşma yaptıkları mitingi Halife Abdülmecid Efendi de izledi.

(23 Mayıs 1919 - 13 Ocak 1920) - Sultanahmet Mitingleri: "Türk Ocağı" ve "Karakol Cemiyeti" tarafından düzenlenen mitinglerdir. ızmir'in işgal edildiğinin duyulmasıyla birlikte, başta ıstanbul olmak üzere tüm yurtta derin infial uyandı. Bunun üzerine ıstanbul Sultanahmet Meydanı'nda bir dizi protesto mitingi yapıldı. Sultanahmet Mitingleri, 23 Mayıs 1919, 30 Mayıs 1919, 10 Ekim 1919, 13 Ocak 1920 tarihlerinde dört kez yapıldı. Her birine yaklaşık 150-200 bin kişinin katıldığı mitinglerde Şair Mehmet Emin Yurdakul, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Halide Edip Adıvar, Şüküfe Nihal gibi hatipler konuşmuştur. Sultanahmet mitingleri Anadolu direnişinin moral ve kadro kaynağı olmuşlardır. Bundan önce yine ıstanbul'da işgali kınamak ve direnişi yaymak için Fatih, Üsküdar–Doğancılar, Kadıköy mitingleri yapılmıştı.

1919 - Tevfik Paşa'nın, bazı değişikliklerle yeni bir kabine kuruşu (Tevfik Paşa 12 Ocak 1919 günü Sadaret'ten istifa etmiş; yeni kabineyi kurma görevi yine kendisine verilmiştir).

1915 - ıngilizler'in Çanakkale'yi geçme kararı.

GARDEN'ıN ÇANAKKALE PLANI
Çanakkale'yi geçme planı Amiral Garden tarafından hazırlanmış ve 13 Ocak'ta Savaş komitesi tarafından onaylanmıştı. Plan önemli deniz kuvvetlerinin kullanılmasını öngörmeliydi. 12 zırhlı, 3 savaş kruvazörü, 3 hafif kruvazör, 12 destroyer, 6 deniz uçağı, 12 torpil tarayıcı gemisi ve daha bir çok başka çeşit gemiler.
Plana göre ilkin boğaz'ın girişini savunan dış bataryalar uzun mesafelerden bir ateşle tahrik edilecekti. Dış bataryaların ikisi boğazın Anadolu yakasında bulunan Orhaniye ile Kumkale'den, diğer ikisi de Rumeli yakasındaki Ertuğrul ile Seddülbahir'den ibaretti. Boğaz'ın bunlar arasındaki genişliği 4 km kadardı. Bundan sonra Boğaz'a girilerek Anadolu yakasında Kepez, Rumeli Kilitbahir'e kadar olan ve merkez savunma sistemi denilen tahkimatla bataryalar bombardıman edilerek tahrip edilecekti. Bu işte son bulunca, Çanakkale ile Nara arasındaki savunma sisteminin son kısmı ateş altına alınarak zararsız duruma getirilecek ve Marmara'ya girilerek ıstanbul yolu tutulacaktı. Bu bombardıman aşamalarının her birinde savaş gemileri yol almaya başlamadan önce torpil tarlaları ayıklanmış olacaktı. Planın yürütülmesi için 15 şubat saptanması başarı ümitleri de havaların iyi gitmesine; yol, cephane sağlanmasına ve Türklerin savunmada göstereceği yılgınlığa bağlanmıştı.
Kaynak: Çanakkale Valiliği Çanakkale Valiliği

1915 - British War Council approves plans for a naval operation to force the Dardanelles.

Strategic Picture - Starting with the conflict between Serbia and Austria, the land war around the Mediterranean and in the Near East eventually develops into a total of nine major campaigns, some of which last throughout World War I. With the entry of Turkey into the war later in 1914, fronts are opened up in Gallipoli in European Turkey, in Egypt and later Palestine, in Arabia with the 1916 Arab revolt, at the head of the Persian Gulf in Mesopotamia, and between the Russians and Turks in the mountains south of the Caucasus and then in Persia. From 1915, the Italians will battle the Austrians in the Alps, and the Allies will become embroiled in Salonika and Greece. To follow the various campaigns, in the months that follow, these areas are listed from west and to east, and circling south around the Ottoman Empire, thus:

1.
Italy
AUSTRO- HUNGARY

9.
Caucasus


2.
Serbia


3.
Salonika, Greece


4.
Gallipoli, European Turkey
OTTOMAN EMPIRE

8.
Persia


5.
Egypt and Palestine


7.
Mesopotamia (Iraq)


6.
Arabia




1909 - Mustafa Kemal, Selanik 3. Tümen kurmay başkanlığına atandı.

Atatürk'ün, Üçüncü Ordu Selanik II. Redif Tümeni Kurmay Başkanhğı'na getirilişi. [Kocatürk]

1909 - Mustafa Kemal appointed Chief of Staff of 17th reserve division in Salonica.
 
14 OCAK - JANUARY 14
Tarihte Bugün - Today in History

ata-45_k.jpg

14 Ocak 1923
Gazi Mustafa Kemal, yaveri ile

r3_small1.jpg

Mustafa Kemal Paşa'nın annesi Zübeyde Hanım'ın ızmir'de vefatı.
(14 Ocak 1923)

1938 - Atatürk'ün, akşam Tevfik Rüştü Aras'ın kaldığı Hariciye Köşkü'ne gidişi, akşam yemeğini burada yemesi.

1933 - Atatürk'ün, Çankaya'da Yunan Elçisi Sakellarapoulos'un güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.

1923 - Mustafa Kemal Paşa'nın annesi Zübeyde Hanım'ın ızmir'de vefatı.

Atatürk'ün, Batı Anadolu'da bir inceleme seyahati için Ankara'dan hareketi.

Atatürk'ün, Ankara'dan ayrılırken ıleri gazetesi başyazarı Celâl Nuri Bey'e demeci: "...Ben öyle bir parti kurulmasını düşünüyorum ki, parti milletin bütün sınıflarının refah ve mutluluğunu temine yönelmiş bir programa sahip olsun. Milletimizin şartları buna müsaittir."

1923 - Mustafa Kemal's mother, Zübeyde Hanım, dies in ızmir.

1922 - Kazım Paşa'nın (Özalp) Milli Müdafaa vekilliğine seçilmesi.

Refet Paşa'nın istifasıyla boşalan Milli Müdafaa Vekilliği'ne Kazım Paşa (Özalp), Rauf Bey'in (Orbay) istifasıyla boşalan Nafia Vekiliği'ne Fevzi Bey, Celal Bey'den (Bayar) sonra da ıktisat Vekilliği'ne Sırrı Bey seçildi.

Başkomutan Atatürk'ün başkanlığında, Meclis ıkinci Reisi ve Maliye ve Millî Müdafaa Vekilleriyle Genelkurmay Başkanı ve Millî Müdafaa ve Maliye Encümenleri Reislerinden oluşmak üzere "Harp Encümeni" kurulması (Başkomutan'ın bu hususu bildiren 16 Ocak 1922 tarihli tezkeresi Meclis'in 19 Ocak 1922 günkü oturumunda okunmuş, Encümenin ilk toplantısını 22 Ocak 1922 günü yapacağı kaydedilmiştir. [Kocatürk]

1921 - Refet Bey (Bele) komutasındaki kuvvetler Çerkez Et-hem'i Gediz'e doğru takibe başladı.

Birinci ınönü'deki başarı Konya'da zafer alayları ile kutlandı.

1920 - Mustafa Kemal Meclis-i Mebusan reisliğine bir kutlama telgrafı gönderdi.

Atatürk'ün, ıstanbul'da Meclis-i Mebusan'ın açılışı nedeniyle Heyet-i Temsiliye adına Meclis Başkanlığı'na tebrik telgrafı: "...Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk örgütü altında kuvvetlerini, emellerini ve ruhlarını birleştirmiş olan millet, bugünden itibaren yalnız kendi iradesini temsil ve bilfiil hâkim kılacak olan Meclisin koruyucusu vaziyetindedir ve bağımsızlık ve varlığının sonuna kadar savunulması yolunda onun en fedakâr bir dayanağıdır." [Kocatürk]

ıngiltere'nin kontrol subayı Rawlinson, Kazım Karabekir'den fazla silahları isteyince, Karabekir bir kez daha bu isteği reddetti.

1919 - ıstanbul'da Sulh ve Selamet-i Osmaniye Fırkası kuruldu.

Bir Yunan birliğinin Hadımköyü'nden Lüleburgaz'a kadar demiryolunu işgali.

1916 - Mustafa Kemal'in Edirne'de XVI. Kolordu Komutanlığına atanması.

1916 - Mustafa Kemal is posted to Adrianople in command of the Sixteenth Army Corps and transfered to Caucasus front (soon after he is promoted General and Pasha, and by 1919 becomes the leader of the Turkish resistance and War of Independence).
 
15 OCAK - JANUARY 15
Tarihte Bugün - Today in History
ata-57_k.jpg


1 Ocak-2 Şubat 1924
ılk Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, ızmir’de
Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK

1936 - Atatürk'ün, öğleden sonra otomobille Etlik yöresinde bir gezinti yapması, akşamüzeri Çankaya'ya dönüşü.

1935 - Atatürk'ün, boğazından biraz rahatsızlığı nedeniyle günü Çankaya'da dinlenmekle geçirmesi.

1933 - Atatürk'ün, saat 20.00'de trenle Ankara'dan Eskişehir'e hareketi.

1932 - Samsun'da Gazi Heykeli'nin açılış töreni.

1924 - Müttefik Kuvvetler gemilerinin Boğazlardan geçişine izin verildi.

Atatürk'ün, kendisine teklif edilen Hilâliahmer (Kızılay) Cemiyeti'nin fahrî başkanlığını kabulü.

Atatürk'ün, ızmir'de öğleden evvel uzun bir at gezintisi yapması.

1923 - Atatürk'ün, Eskişehir'e gelişi ve Mutasarrıflık Dairesi'nde halkla konuşması: "...Biz bütün milletçe, Hükûmet'çe ve Meclis'çe samimî surette barışa taraftarız. Gerçekten, barış hem kendi menfaatimiz hem de cihanın menfaati yararınadır." [Kocatürk]

Atatürk'ün, annesi Zübeyde Hanım'ın ölümünü bildiren Başyaver Salih (Bozok) Bey'e telgrafı: "Verdiğiniz elim haber, beni çok müteessir etti. Merhumenin uygun bir şekilde cenaze törenini yaptırınız. Cenab-ı Hak, millete hayat ve selâmet versin."

Zübeyde Hanım'ın öğleden sonra ızmir-Karşıyaka'da törenle toprağa verilişi.

1922 - Ukrayna Fevkalâde Temsilcisi General Frunze'nin, Trabzon'dan memleketine hareketi esnasında Atatürk'e teşekkür telgrafı.

ıngiliz Yüksek Komiseri Rumbold'un, ıngiltere Dışişleri Bakanı Lord Curzon'a telgrafı: "...Yeni barış önerilerini Mustafa Kemal reddedecektir. Bunlar Padişah'a kabul ettirilebilir"

1920 - 2. Edirne Kongresi toplandı.

1919 - ıngilizlerin Haydarpaşa ıstasyonu'nu, Fransızların Şark demiryollarını işgal etmeleri.

Atatürk'ün, Şişli'deki evinde -davet ettiği- Albay ısmet (ınönü) Bey'le görüşmesi ve söyledikleri: "Hiçbir sıfat ve salâhiyet sahibi olmaksızın Anadolu'ya geçmek ve orada milleti uyandırarak kurtuluş çarelerini aramak için en uygun mıntıka ve beni o mıntıkaya götürecek en kolay yol hangisi olabilir?" (Kaynaklarda bu görüşmenin tarihi belirtilmemiştir. Biz, 15 Ocak 1919 tarihini olayların akışına uygun bulmaktayız). [Kocatürk]

1919 - Gaziantep'in ışgali.
Kenti ilk önce ıngilizler işgal ettiler. 5.11.1919 'da işgali Fransızlara bıraktılar. 1.4.1920-7.2.1921 tarihleri arasında Fransızlara karşı halk tarafından büyük Ayıntab savunması yapılmıştır. Fransız işgali 2 yıl sürdükten sonra 20.10.1921 tarihli Ankara Anlaşması (ıtilâfnamesi) kararlarına göre 25.12.1921 tarihinde son bulmuştur.

1919 - 1921 yılları arasında iki yıl süren ıngiliz, sonra Fransız işgalinde kalmıştır. 23 Nisan 1920 tarihinde ilk meclise seçilen Gaziantep Milletvekilleri Kılıç Ali, Yasin Kutlu, Abdurrahman Lâmi, Ali Cenanı, Hafız Şahin, Ragıp Beylerdir. Fransızlara karşı kahramanca savaşan Ayıntab'a 6.2.1921 tarih ve 93 sayılı yasa ile "Gaziayıntab" adı verilmiştir. 1923 yılında il olmuştur, ilk valisi Hüsnü Çakır, ilk Belediye Başkanı M. Ali Kayaalp'tır. Ancak 1928 yılında adı "Gaziantep" şeklini almıştır.

1915 - ıngiliz Savaş Konseyi'nin Çanakkale Boğazı'nm denizden zorlanması planını onaylaması.

1915 - Dardanelles: French submarine Saphir runs aground in the Turkish Straits and is lost. The submarine started to take water after passing through a mine field near Nagara coast

1911 - Atatürk'ün, 3. Ordu Karargâhı'ndaki görevinden alınarak, yine Selanik'te bulunan 38. Piyade Alayı'nda görevlendirilmesi. (Bu tarih bazı kaynaklarda gün belirtmeksizin Ocak 1911 olarak gösterilmiştir: K.A., s.95,868; A.N.M., s.175). (Olayların seyri esnasında Selanik'te bulunan Behiç Erkin ve Cevat Abbas Gürer, hatıralarında Atatürk'ün 38. Piyade Alayı'ndaki görevinin Komutan Vekilliği olduğunu kaydetmektedirler. [Kocatürk]

1905 - Mustafa Kemal appointed to 5th army corps headquarters, then commander 38th infantry regiment.


 
16 OCAK - JANUARY 16
Tarihte Bugün - Today in History

ata-46_k.jpg


16 Ocak 1923
Gazi Mustafa Kemal, Bilecik-Osmaneli istasyonunda bir öğrencinin okuduğu şiiri dinlerken
Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK
16Ocak1923.jpg

16 Ocak 1923
TBMM Başkanı Gazi Mustafa Kemal, Bilecik Osmaneli ıstasyonu'nda
bir öğrencinin okuduğu şiiri dinlerken

1937 - Atatürk'ün, Yüksek Ticaret Okulu'nun 54. kuruluş yıldönümü nedeniyle gece Pera Palas salonlarında düzenlenen toplantıyı şereflendirmesi ve gençlerle görüşmesi.

Atatürk'ün, Cenevre'de bulunan Afet (ınan)'a mektubu: "Hatay üzüntüsüne, Nuri Conker'in ölümü acısı karıştı; bu acının açtığı yaranın derinliğini tahmin edersin!"

1933 - Atatürk'ün, Eskişehir'de Valiliği, Belediye'yi, Komutanlığı, Halkevi'ni ziyareti, Eskişehir Lisesi'nde derslere girişi ve saat 18.00'de trenle Derince'ye hareketi.

1932 - Atatürk'ün, saat 16.00'da Dolmabahçe Sarayı'ndan hareketle Fatih, Aksaray, Edirnekapı ve Şişli taraflarında otomobille bir gezinti yapması, saat 18.00'de Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

1924 - Atatürk'ün, ızmir'de Bölge Sanat Okulu'nu ziyareti; öğrenciler tarafından verilen müsamereyi izlemesi ve Okul'un şeref defterine yazdıkları: "...Türkiye Cumhuriyeti, bu sanat mekteplerinin tam gelişmesine çok muhtaçtır."

1923 - Mustafa Kemal ızmit'te yaptığı basın toplantısında "ınkılâbın kanunu mevcut kanunların üstündedir" dedi.

Atatürk'ün, Arifiye'ye gelişi ve konuşması: "...Tarihimiz birçok parlak zaferler kaydeder. Fakat, zaferle beraber her şey bırakılmış ve semerelerini toplamayı ecdadımız ihmal etmiştir."

Atatürk'ün, ızmit'e gelişi.

1923 (16-17) - Atatürk'ün, ızmit'te ıstanbul gazetecileriyle basın toplantısı: "...Aydınlar gidecekleri muhitlerde başlı başına bir âlem yaratabilirler. Memleketin yalnız bir yerinde değil, beş on yerinde birer bilim merkezi, ışık merkezi, kültür merkezi yapmalıyız, millet bahtiyar olsun. ...Bu Devletin halife ile alâka ve münasebeti yotur. ...Halkı kendi halinde terk edersek bir adım ileri atamayız. ...ınkılâbın kanunu, mevcut kanunların üstündedir. ...Dış siyasetin dayanağı, kuvvetli bir iç siyasettir."

1922 - Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda, yargılanmasına karar verilen sabık Merkez Ordusu Komutanı Nurettin Paşa'dan gelen -savunma niteliğindeki- raporun görüşülmesi sırasında konuşması: "...Bendenizde oluşan kanaat şudur ki, Nurettin Paşa hakkında Yüksek Heyetinizce verilmiş olan karar biraz ağır bir karar olmuştur. Bununla beraber bunu, adalete uygun olarak düzeltmek yine Yüksek Heyetinizin elindedir." [Kocatürk]

1916 - Atatürk'ün, karargâhı Edirne'de bulunan 16. Kolordu Komutanlığı'na atanması.

1912 - Atatürk komutasındaki yerel kuvvetlerin, Derne'de ıtalyanlara karşı baskın şeklinde taarruzu. [Kocatürk]

 
17 OCAK - JANUARY 17
Tarihte Bugün - Today in History
17Ocak1923.jpg


17 Ocak 1923
Mustafa Kemal Paşa, Gebze'de askerî birlikleri teftişi sırasında,
Birinci Ordu Komutanı Nurettin Paşa'ya talimat veriyor
ata-47_k.jpg

17 Ocak 1923
Gazi Mustafa Kemal, Gebze istasyonunda Halide Edip Adıvar ile birlikte
Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK
image002.jpg

r75.jpg

17 Ocak 1929
Manevi kızlarından Nebile Hanımla düğün töreni esnasında dans ederken

Dancing with the bride Nebile, who was one of his adopted daughters (January 17 1929)

1938 - Atatürk'ün, dört yeni denizaltı gemisinin isimlendirilmesi hakkında Başbakan Celâl Bayar'a el yazısıyla direktifi: "Yeni dört denizaltı gemilerimiz için bulduğumuz isimler şunlardır: 1) Saldıray 2) Batıray, 3) Atılay, 4) Yıldıray. Bunların manalarını izaha bile hacet olmadığı kanaatindeyim. Mânaları, som Türkçe olan bu kelimelerin kendisindedir; yani saldıran, batıran, atılan, yıldıran."

1937 - Atatürk'ün, akşam çocukluk arkadaşlarından Asaf ılbay'ın evine gelişi ve sohbet esnasında söyledikleri: "...Her zaman samimî olalım, bütün duygularımızı samimîliğe, açıklığa ve dürüstlüğe doğru yönlendirelim. ıçi başka, dışı başka insanlar vicdan rahatlığı duyamazlar" (Bu ziyarette ısmet ınönü ve Sabiha Gökçen de bulunmuştur). [Kocatürk]

1933 - Atatürk'ün, Derince'den Gülcemal vapuru ile saat 18.00'de Mudanya'ya gelişi, daha sonra saat 18.30'da Bursa'ya varışı.

1932 - Atatürk'ün, öğleden sonra Dolmabahçe Sarayı'ndan otomobille hareket ederek Pangaltı'da Yolunca Çiftliği Süthanesi'ni, daha sonra Ayazpaşa ve Maslak Köşklerini gezerek saat 17.30'da Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda Fethi (Okyar) ve Ruşen Eşref (Ünaydın) Beyleri ayrı ayrı kabulü.

1929 - Atatürk'ün, gece, manevî kızı Nebile Hanım'ın evlenmesi nedeniyle Ankara Palas'ta düzenlenen baloyu şereflendirmesi.

1925 - Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber Dörtyol'dan Adana'ya dönüşü ve gece şerefine fener alayı düzenlenmesi.

Atatürk'ün, akşam Konya Türkocağı salonunda, Adana'nın kurtuluş gününe ait bir müsamereyi izlemesi.

1923 - Atatürk'ün, ızmit'te çeşitli heyetleri kabulü.

Atatürk'ün, öğle yemeğini Hereke'de yemesi; Yarımca köyü halkının ricası üzerine Yarımca hemşeriliğini kabulü.

Atatürk'ün, annesinin ölümü üzerine başsağlığı dileklerini ileten kişi ve kuruluşlara -Anadolu Ajansı aracılığıyla- açık teşekkürü.

Atatürk'ün, annesinin ölümü nedeniyle Halife Abdülmecit Efendi'nin başsağlığı telgrafına cevabı.

1921 - Çerkez Ethem'e bağlı birliklerden bazıları teslim olmaya başladı. Ethem teslim olmayı reddetti.

Atatürk'ün, "United Telegraph" gazetesi muhabirine Türk Bağımsızlık Savaşı'nın amaçlarını açıklayan demeci: "...Siyasî, adlî, iktisadî ve malî bağımsızlığımızı imhaya ve neticede yaşama hakkımızı inkâra ve kaldırmaya yöneltilmiş olan Sevres Antlaşması bizce mevcut değildir. Bağımsızlık ve egemenliğimizin gereklerini temin edecek bir barışın yapılması son emelimizdir." [Kocatürk]

1920 - Urfa'da Fransızlara karşı direniş başladı.

1919 - Kars'ta bir kongre toplanması (Büyük Kars Kongresi) ve "Cenubi garbi Kafkas Hükümeti Muvakkatesi Milliyesi" adıyla yönetim kurması.

Cenubigarbi Kafkas Hükümeti 25 Mart 1919 tarihinden başlayarak, "Cenubigarbi Kafkas Hükümeti Cumhuriyesi" adını kullanmaya başlamıştır.

1916 - 16. Kolordu Komutanlığı'na atanan Atatürk'ün, Sofya'dan ıstanbul'da dönüşü.

Atatürk'e, "Anafartalar Grubu Komutanlığı" dönemindeki üstün başarıları nedeniyle "Muharebe Altın Liyakat Madalyası" verilişi. Atatürk'ün Aldığı Madalyonlar

1916 - Due to his outstanding leadership on the Gallipoli Peninsula, Mustafa Kemal is awarded a gold medal.

1914 - Atatürk'ün, Sofya'dan, Bahriye Nazırı Cemal Paşa'ya mektubu: "...Bendeniz şimdilik hakiki bir Osmanlı ataşemiliterine lâyık olabilecek vaziyeti almak için ihtiyaç bulunan hususları değil, burada aç sefil kalmamanın çaresini düşünmek mecburiyetinde olduğum için vaad buyurduğunuz iştigali, kasım ve aralık ödeneklerinin bir an evvel göndertilmesine ve bundan sonra da muntazam olarak verilmesini temine ayırırsanız pek ziyade minnettarınız olurum." [Kocatürk]

1912 - Atatürk komutasındaki yerel kuvvetlerin, Derne'de ıtalyanlara karşı baskın şeklinde taarruzu.
 
Tarihte Bugün Atatürk: 18 Ocak
1916 - 5. Ordu Karargâhı'nın -İngilizlerin Gelibolu yarımadasını boşaltmaları üzerine- Çanakkale'den Lüleburgaz'a alınması.


1927 - Lozan Antlaşması Amerikan Senatosu tarafından reddedildi.


1938 - Atatürk'ün, İçişleri Bakanlığı'nda ''İstanbul plân ve maketini incelemesi ve ilgililerden bilgi alışı.


1956 - Atatürk’ün kızkardeşi Makbule Atadan öldü.
 
Tarihte Bugün Atatürk: 19 Ocak

1908 - Atatürk'ün Selânik civarında Sedes Çiftliği etrafında yapılan askeri manevraya katılması.

1927 - Atatürk'ün, Çankaya'da, Vali başkanlığındaki Ankara Şehir Meclisi Heyeti'ni kabulü ve mektep ve yol çalışmaları hakkında dikkatlerini çekişi.

1931 - Atatürk'ün, İsmet ve Kâzım (Özalp) Paşalarla beraber akşam, Ankara Türkocağı salonunda Fransız tiyatro sanatçılarının temsilini izlemesi.
 
X