Denizlerin tuzu nereden gelir

Elif

Onur Üyesi
Pro Üye
12 Temmuz 2006
34.859
29.785
60
Mitolojiye ve halk hikayelerine bakarsak, hemen hemen her kültürün, okyanusların nasıl tuzlandığını anlatan bir hikayesine rastlayabiliriz. Bu sorunun cevabı oldukça basittir. Denizlerin tuzu karadaki kayalardan gelir. Dağların kayaların üzerine yağan yağmurun içinde havadan aldığı bir miktar erimiş karbon dioksit bulunur. Karbon dioksit ve suyun birlikteliğinden oluşan karbonik asit, yağmur suyunu birazcık asitli yapar. Yağmur kayayı aşındırır, asit ise kayanın bileşiminde bulunan parçacıkları erimiş bir durumda beraberinde taşır. Bu suyun içindeki iyonlar, akarsular, nehirler ve haliçlerle okyanuslara taşınır. Erimiş iyonların pekçoğu organizmalar tarafından kullanılarak deniz suyundan uzaklaştırılır. Bazı diğer iyonlar ise reaktif değillerdir ve organizmalar tarafından kullanılmadıkları için uzun süre okyanuslarda durarak yoğunlukları zaman içinde artar. Deniz suyunda en fazla bulunan ve organizmalar tarafından en az kullanılan belli başlı iyonlar klorid (Cl-) ve sodyumdur (Na+). Bu ikisi, deniz suyundaki erimiş iyonların yüzde doksanını oluşturur. Nehir sularında, daha yüksek yoğunluk derecelerinde bikarbonat, potasyum, kalsiyum ve sülfatlar bulunmaktadır. Ancak bu türler, organizmalar tarafından emilmekte, kullanılmakta ya da sudaki diğer şeylerle etkileşime girmektedirler, dolayısıyla okyanuslarda büyük miktarlarda bulunmazlar. Diğer yandan, nehir suyunda hemen hemen hiç sodyum ya da klorid iyonu bulunmamaktadır. Organizmalar tarafından ya da kimyasal reaksiyonlarla yok edilmedikleri için birikerek daha fazla yoğunluğa ulaşırlar. Deniz suyu aşağıdaki yoğunluklarda iyonlar içermektedir. Bunlar suda eriyik halde bulunan herşeyin yüzde 99.3'ünü oluşturur:

Klorid 19.353
Sodyum 10.79
Magnezyum 1.297
Sülfat 2.712
Kalsiyum 0.4123
Potasyum 0.399

Sıralanan bütün değerler, binde 35 tuzluluk derecesindeki deniz suyunun bir kilogramında bulunan değerlerdir.
 
X