A
alisa
Ziyaretçi
- Konu Sahibi alisa
- #1
Karamürsel'in Tarihçesi
Karamürsel tarihi ve coğrafi yapısından ve Anadolu’da ki çeşitli uygarlıklara köprü olma konumundan dolayı değişik kültürlerinde merkezi halini almıştır. Bu nedenle ‘Uygarlıkların Bahçesi’ olarak adlandırılır. Güzel Anadolu’nun tarihi süreç içindeki yaşam çeşitliliği, bizlere bugüne kadar kesintisiz intikal eden kültürel zenginlikler sağlamıştır. Sonra Anadolu da dışarıdan gelen göçlerinde onun kültür birikimlerine yeni lezzetler kattığını belirtmek gerekir. Karamürsel’in de bir Anadolu kenti olarak kültürel bağlamda kendisine özgü özellikleri mevcuttur.’Ufacık tefecik gördün de Karamürsel sepetimi sandın?’ deyimi bile halk el sanatının edebi bir hicivle kültürel mesajlara dönüşmesine katkı sağlayabilecek güzel bir örnektir. Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür.
Karamürsel’in kimlik dokusunun ilk oluşumunda halk dilinde ‘Manavlar’ diye tabir edilen Oğuzların Kayı boyundan gelme Türkmen – Yürük Etnik yapısı mevcuttur. Osmanlıların ‘reaya’ dedikleri Rum ve Ermeni varlığı da, bu bölgenin soysak ve kültürel yapısına tesir etmiştir. Önemli ölçüde göç alan Karamürsel, hiç şüphesiz Çerkez, Boşnak, Laz ve Gürcüler diye adlandırılan diğer etnik kimlikli ailelerin gelenek ve ananeleriyle daha da güçlü bir sosyal yapıya ulaşmıştır. Bu zengin kültür mozaiğinin giyim kuşamdan yiyeceklere, inanç ve günlük hayattan, toplumsal yaşam biçimine kadar her alanda ayırım ve kayırımdan uzak karma bir bütünlük sergilemiştir.
Karamürsel de giyim kuşamda en gözde kostüm bindallı olmuştur. Has kadife ya da saten üzerine özel simlerle hazırlanan bu tören kıyafeti, özel günler ve bayramlar için sandıklarda saklana gelmiştir. Bu tip kostümler artık bugün çok azalmıştır. Onun dışında bilhassa Çerkez ve Laz köylerinde bu tip kostüm ve kıyafetler kullanılsa da bugün bu tür giysilere pek rağbet edilmemektedir. Eski tarihlerde Karamürsel de önemli ölçüde yaş koza üretilmesine rağmen ipek halıcılık ancak 1975li yıllardan sonra ilçenin köylerinde gelişme göstermiştir. Komşu belde Hereke’nin bunda etkisi büyüktür. Ancak oya ve sarma gibi ince el ve oya işlerinin Karamürsel’in köylerinde yoğun bir şekilde gerçekleştiği yıllar yaşanmıştır. Öyle ki, ‘Sarma İşi İşlemeciliği’ bu ilçede kendine özgü bir şekilde oluşmuş, gelişmiş el emeği göz nuru olarak, Karamürsel’in el sanatlarında, seçkin yerini almıştır.
KARAMÜRSEL’İN PİKNİK VE MESİRE YERLERİ
Başdeğirmen
Karamürsel’e bağlı Karapınar köyünün Güneyinde; Suludere’nin süzülerek yarıp geçtiği toplam 180 dekarlık bir vadiyi oluşturan Başdeğirmen, ilçenin en gözde ve aranılan piknik ve mesire alanlarından biridir.
Samanlı Dağlarından beslenen Suludere’nin temiz, berrak ve buz gibi sularının değerlendirildiği Başdeğirmen’de, Yusuf Baş ailesince kurulan ve işletilen tesislerde, yılda 24 ton alabalık yetiştirilmektedir. Aynı ailenin işlettiği ve müşterilere, burada yetiştirilen alabalıkların pişirilerek sunulduğu 250 kişilik kapalı 250 kişilikte açık olmak üzere toplam 500 kişilik nezih bir balık lokantası da yaz- kış hizmet vermektedir. Yeşilliklere bezenmiş ormanlara iç içe; orada bulunanlara, kuş ve su seslerinin armonisini fısıldayan harika bir ortamı bahşeden Başdeğirmen; sadece ilçemizde değil, bölgemizde de tanınan enfes bir vadidir. 40 dekarlık alanda ailelerin kendi başlarına dinlenebilecek imkânları sağlayan Başdeğirmen Tesisleri, ayrıca yüksek su kapasitesi sayesinde kendi elektriğini ve doğal sebzelerini üreten donanımlı bir altyapıya da sahiptir. Bu tesisleri, ailelerin konaklayabilecekleri apart türü toplam 50 yataklı dağ evleri de dahil edilmektedir.
225 yıllık tarihi bir çınar ağacının simgelediği ünlü mesire yeri, 1912 yılı balkan Mabadelesin de Rumeli’den buraya göç eden baş ailesince satın alınmış, zengin su yataklarının yolu üzerinde olan bu vadiye iki adet su değirmeni inşa edilmiştir. Baş sülalesinden iki kardeşin uzun yıllar çalıştırdığı bu iki değirmen, kısa sürede bölgede rençberlik yapan yüzlerce ailenin tahılını öğüttüğü bir un merkezi haline gelmiştir.
Başdeğirmen, ilçe merkezini asfalt kara yoluyla 9 kilometre mesafededir.
Sünni Baba
Karamürsel’e 8 kilo metre uzaklıkta yer alan bu sahada mezarı olan bir evliyadan adını almış bulunan Sünni Baba mesire yeri, takribi 50 dekarlık bir alan içindedir. Asırlık Karaağaç ve gürgen ağaçlarının gölgelediği bu yeşil alan, Kocaeli İl Genel Meclisinin sağladığı ödenekle, Kocaeli Valiliği İl Özel İdare Müdürlüğünce yeniden düzenlenmiş ve halkla açık bir park haline getirilmiştir. Bilhassa yaz aylarında ailelerin rağbet ettiği Sünni Baba piknik ve mesire sahasında, insanların ihtiyaçları göz önünde tutularak masalar, oturma yerleri, gezi alanları, şadırvan, mescit ve kantin gibi sosyal ünitelerde yapılmıştır. Mesire yeri Osmaniye köyü sınırları içinde olup bu köyün muhtarlarınca yönetilmektedir.
İzmit Körfezinin enfes bir şekilde seyredilmesine imkân sağlayan Sünni Baba piknik ve mesire yeri, diğer yandan da Samanlı Dağlarının tertemiz havasını, kendisini ziyaret edenlere sunmaktadır.
Gürgenlik
Karamürsel’in Tahtalı köyü sınırları içinde bulunan ve devasa gürgen ve kayın ağaçlarının süslediği Gürgenlik piknik ve mesire yeri, ilçenin en bakir vadilerinden biridir. Hoş manzarası, oksijen yüklü havası ve pırıl pırıl pınarları ile insanları cezbeden bu doğa harikası alan, yeterince bilinmediğinden ya da değerlendirilmediğinden, son yıllarda ancak meraklılarını ağırlayabilmektedir. Fakat Gürgenlik, özgür bir ormanlık olması sebebi ile Türkiye’nin en büyük coğrafya dergisi olan Atlas’ta yer almıştır.
Mini mini gölcüklerin ayrı bir çeşni verdiği Gürgenlik, ilçe merkezine 25 kilo metre mesafede olup 2000 yılı itibariyle tamamlanamamış bozuk bir şose ile buraya ulaşabilmektedir. Yaklaşık 60 dekarlık büyük bölümü ormanla kaplı bu vadi, milli park özelliği taşıması bakımından da önem taşıyan, az bulunur bir mesire yeridir.
Akpınar Suyu
Orman Bakanlığı Milli Parklar Genel Müdürlüğüne milli park olarak tescil edilen ve düzenlenen Akpınar Suyu piknik ve mesire alanı, gerekli özen ve bakım gösterilmediğinden daha sonra bu vasfını kaybetmiştir. Aynı adla anılan ünlü memba suyu, bu saha içindedir. Orman ıslah çalışmaları yapıldığımda bu alan da, aranılan ölçüde yoğun ağaçlık 2000 yılı itibari ile oluşmamıştır. Ancak yüksek rakımlı olması sebebi ile havası ve memba suyu başta olmak üzere bu civardaki bütün sular mükemmeldir. İlçeye şose yolla uzaklığı 15 kilo metredir ve Akpınar köyü sınırları içinde yer almaktadır.
Oluklu Tepesi
İzmit Körfezi ile Marmara Denizinin bir bölümünün en güzel izlendiği noktalardan başlıca olan Oluklu Tepesi, bölgeye hâkim en yüksek alanda olması yüzünden büyük ilgi çeken bir piknik sahasıdır. Aynı adı alan köyün sınırları içinde bulunan Oluklu Tepesi, deniz, güneş ve temiz havanın bir arada buluşması sebebi ile halk arasında ‘ Âşıklar Tepesi’ olarak da anılmaktadır. Romantizmin en güzel yaşanabileceği köşe olarak vasıflandırılan Oluklu Tepesinin değerlendirilmesi halinde, çok aranılan bir dinlenme merkezi olacağı ortadadır.
Oluklu Tepesi, Karamürsel İznik devlet karayolu üzerinde olup, Karamürsel’e 7 kilo metre mesafededir.
Ayrıca Suludere, Akpınar, Osmaniye ve Senaiye (Başkiraz) köylerinin sınırları içinde yer alan Samanlı Dağlarında, dağ gezileri ve kampları için çok elverişli alanlar mevcut olup bu doğa harikası alanların, dağ turizmine son derece uygun olduğu bilinmektedir. Neticede bu bakir alanlarda, aynı şekilde değerlendirilmeyi beklemektedir.
Kaynak: Dünden Bugüne Karamürsel Kitabı, Kaptan-i Derya Kitabı (Yazar: Erdoğan Özdemir)
Karamürsel tarihi ve coğrafi yapısından ve Anadolu’da ki çeşitli uygarlıklara köprü olma konumundan dolayı değişik kültürlerinde merkezi halini almıştır. Bu nedenle ‘Uygarlıkların Bahçesi’ olarak adlandırılır. Güzel Anadolu’nun tarihi süreç içindeki yaşam çeşitliliği, bizlere bugüne kadar kesintisiz intikal eden kültürel zenginlikler sağlamıştır. Sonra Anadolu da dışarıdan gelen göçlerinde onun kültür birikimlerine yeni lezzetler kattığını belirtmek gerekir. Karamürsel’in de bir Anadolu kenti olarak kültürel bağlamda kendisine özgü özellikleri mevcuttur.’Ufacık tefecik gördün de Karamürsel sepetimi sandın?’ deyimi bile halk el sanatının edebi bir hicivle kültürel mesajlara dönüşmesine katkı sağlayabilecek güzel bir örnektir. Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür.
Karamürsel’in kimlik dokusunun ilk oluşumunda halk dilinde ‘Manavlar’ diye tabir edilen Oğuzların Kayı boyundan gelme Türkmen – Yürük Etnik yapısı mevcuttur. Osmanlıların ‘reaya’ dedikleri Rum ve Ermeni varlığı da, bu bölgenin soysak ve kültürel yapısına tesir etmiştir. Önemli ölçüde göç alan Karamürsel, hiç şüphesiz Çerkez, Boşnak, Laz ve Gürcüler diye adlandırılan diğer etnik kimlikli ailelerin gelenek ve ananeleriyle daha da güçlü bir sosyal yapıya ulaşmıştır. Bu zengin kültür mozaiğinin giyim kuşamdan yiyeceklere, inanç ve günlük hayattan, toplumsal yaşam biçimine kadar her alanda ayırım ve kayırımdan uzak karma bir bütünlük sergilemiştir.
Karamürsel de giyim kuşamda en gözde kostüm bindallı olmuştur. Has kadife ya da saten üzerine özel simlerle hazırlanan bu tören kıyafeti, özel günler ve bayramlar için sandıklarda saklana gelmiştir. Bu tip kostümler artık bugün çok azalmıştır. Onun dışında bilhassa Çerkez ve Laz köylerinde bu tip kostüm ve kıyafetler kullanılsa da bugün bu tür giysilere pek rağbet edilmemektedir. Eski tarihlerde Karamürsel de önemli ölçüde yaş koza üretilmesine rağmen ipek halıcılık ancak 1975li yıllardan sonra ilçenin köylerinde gelişme göstermiştir. Komşu belde Hereke’nin bunda etkisi büyüktür. Ancak oya ve sarma gibi ince el ve oya işlerinin Karamürsel’in köylerinde yoğun bir şekilde gerçekleştiği yıllar yaşanmıştır. Öyle ki, ‘Sarma İşi İşlemeciliği’ bu ilçede kendine özgü bir şekilde oluşmuş, gelişmiş el emeği göz nuru olarak, Karamürsel’in el sanatlarında, seçkin yerini almıştır.
KARAMÜRSEL’İN PİKNİK VE MESİRE YERLERİ
Başdeğirmen
Karamürsel’e bağlı Karapınar köyünün Güneyinde; Suludere’nin süzülerek yarıp geçtiği toplam 180 dekarlık bir vadiyi oluşturan Başdeğirmen, ilçenin en gözde ve aranılan piknik ve mesire alanlarından biridir.
Samanlı Dağlarından beslenen Suludere’nin temiz, berrak ve buz gibi sularının değerlendirildiği Başdeğirmen’de, Yusuf Baş ailesince kurulan ve işletilen tesislerde, yılda 24 ton alabalık yetiştirilmektedir. Aynı ailenin işlettiği ve müşterilere, burada yetiştirilen alabalıkların pişirilerek sunulduğu 250 kişilik kapalı 250 kişilikte açık olmak üzere toplam 500 kişilik nezih bir balık lokantası da yaz- kış hizmet vermektedir. Yeşilliklere bezenmiş ormanlara iç içe; orada bulunanlara, kuş ve su seslerinin armonisini fısıldayan harika bir ortamı bahşeden Başdeğirmen; sadece ilçemizde değil, bölgemizde de tanınan enfes bir vadidir. 40 dekarlık alanda ailelerin kendi başlarına dinlenebilecek imkânları sağlayan Başdeğirmen Tesisleri, ayrıca yüksek su kapasitesi sayesinde kendi elektriğini ve doğal sebzelerini üreten donanımlı bir altyapıya da sahiptir. Bu tesisleri, ailelerin konaklayabilecekleri apart türü toplam 50 yataklı dağ evleri de dahil edilmektedir.
225 yıllık tarihi bir çınar ağacının simgelediği ünlü mesire yeri, 1912 yılı balkan Mabadelesin de Rumeli’den buraya göç eden baş ailesince satın alınmış, zengin su yataklarının yolu üzerinde olan bu vadiye iki adet su değirmeni inşa edilmiştir. Baş sülalesinden iki kardeşin uzun yıllar çalıştırdığı bu iki değirmen, kısa sürede bölgede rençberlik yapan yüzlerce ailenin tahılını öğüttüğü bir un merkezi haline gelmiştir.
Başdeğirmen, ilçe merkezini asfalt kara yoluyla 9 kilometre mesafededir.
Sünni Baba
Karamürsel’e 8 kilo metre uzaklıkta yer alan bu sahada mezarı olan bir evliyadan adını almış bulunan Sünni Baba mesire yeri, takribi 50 dekarlık bir alan içindedir. Asırlık Karaağaç ve gürgen ağaçlarının gölgelediği bu yeşil alan, Kocaeli İl Genel Meclisinin sağladığı ödenekle, Kocaeli Valiliği İl Özel İdare Müdürlüğünce yeniden düzenlenmiş ve halkla açık bir park haline getirilmiştir. Bilhassa yaz aylarında ailelerin rağbet ettiği Sünni Baba piknik ve mesire sahasında, insanların ihtiyaçları göz önünde tutularak masalar, oturma yerleri, gezi alanları, şadırvan, mescit ve kantin gibi sosyal ünitelerde yapılmıştır. Mesire yeri Osmaniye köyü sınırları içinde olup bu köyün muhtarlarınca yönetilmektedir.
İzmit Körfezinin enfes bir şekilde seyredilmesine imkân sağlayan Sünni Baba piknik ve mesire yeri, diğer yandan da Samanlı Dağlarının tertemiz havasını, kendisini ziyaret edenlere sunmaktadır.
Gürgenlik
Karamürsel’in Tahtalı köyü sınırları içinde bulunan ve devasa gürgen ve kayın ağaçlarının süslediği Gürgenlik piknik ve mesire yeri, ilçenin en bakir vadilerinden biridir. Hoş manzarası, oksijen yüklü havası ve pırıl pırıl pınarları ile insanları cezbeden bu doğa harikası alan, yeterince bilinmediğinden ya da değerlendirilmediğinden, son yıllarda ancak meraklılarını ağırlayabilmektedir. Fakat Gürgenlik, özgür bir ormanlık olması sebebi ile Türkiye’nin en büyük coğrafya dergisi olan Atlas’ta yer almıştır.
Mini mini gölcüklerin ayrı bir çeşni verdiği Gürgenlik, ilçe merkezine 25 kilo metre mesafede olup 2000 yılı itibariyle tamamlanamamış bozuk bir şose ile buraya ulaşabilmektedir. Yaklaşık 60 dekarlık büyük bölümü ormanla kaplı bu vadi, milli park özelliği taşıması bakımından da önem taşıyan, az bulunur bir mesire yeridir.
Akpınar Suyu
Orman Bakanlığı Milli Parklar Genel Müdürlüğüne milli park olarak tescil edilen ve düzenlenen Akpınar Suyu piknik ve mesire alanı, gerekli özen ve bakım gösterilmediğinden daha sonra bu vasfını kaybetmiştir. Aynı adla anılan ünlü memba suyu, bu saha içindedir. Orman ıslah çalışmaları yapıldığımda bu alan da, aranılan ölçüde yoğun ağaçlık 2000 yılı itibari ile oluşmamıştır. Ancak yüksek rakımlı olması sebebi ile havası ve memba suyu başta olmak üzere bu civardaki bütün sular mükemmeldir. İlçeye şose yolla uzaklığı 15 kilo metredir ve Akpınar köyü sınırları içinde yer almaktadır.
Oluklu Tepesi
İzmit Körfezi ile Marmara Denizinin bir bölümünün en güzel izlendiği noktalardan başlıca olan Oluklu Tepesi, bölgeye hâkim en yüksek alanda olması yüzünden büyük ilgi çeken bir piknik sahasıdır. Aynı adı alan köyün sınırları içinde bulunan Oluklu Tepesi, deniz, güneş ve temiz havanın bir arada buluşması sebebi ile halk arasında ‘ Âşıklar Tepesi’ olarak da anılmaktadır. Romantizmin en güzel yaşanabileceği köşe olarak vasıflandırılan Oluklu Tepesinin değerlendirilmesi halinde, çok aranılan bir dinlenme merkezi olacağı ortadadır.
Oluklu Tepesi, Karamürsel İznik devlet karayolu üzerinde olup, Karamürsel’e 7 kilo metre mesafededir.
Ayrıca Suludere, Akpınar, Osmaniye ve Senaiye (Başkiraz) köylerinin sınırları içinde yer alan Samanlı Dağlarında, dağ gezileri ve kampları için çok elverişli alanlar mevcut olup bu doğa harikası alanların, dağ turizmine son derece uygun olduğu bilinmektedir. Neticede bu bakir alanlarda, aynı şekilde değerlendirilmeyi beklemektedir.
Kaynak: Dünden Bugüne Karamürsel Kitabı, Kaptan-i Derya Kitabı (Yazar: Erdoğan Özdemir)
