Antibiyotikler hala tüm dünyada en çok tüketilen ilaç: Türkiye’de antibiyotik kullanım oranı son on yılda %100 arttı!
Türkiye’de ve Dünyada hala en çok tüketilen ilaçların başında açık arayla antibiyotiklerin geldiği ve son 15 yılda antibiyotik kullanım oranlarının %36 daha arttığı açıklandı. Antibiyotik artışında yaşanan bu yüksek artışın başta dirençli bakterilerin gelişmesi olmak üzere dünya genelinde önemli bir halk sağlığı sorununa döneşebileceği uyarısı yapılıyor. Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (EKMUD) tarafından ‘7. Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü’ nenediyle yapılan açıklamada aşırı ve yanlış antibiyotik kullanımı nedeniyle sadece Avurupa bölgesinde yayğınlaşan dirençli bakteriler nedeniyle her yıl ortalama 25 bin kişinin antibiyotik dirençli enfeksiyonlardan nedeniyle öldüğü belirtildi. öldüğü tahmin edilmektedir.
“Antibiyotikleri Doğru Kullanalım”
Konuyla ilgili EKMUD Başkanı Prof. Dr. İftihar KÖKSAL, tarafından yapılan açıklamada
antibiyotiklerin hala Dünyada ve Türkiye’de en fazla tüketilen ilaçlar olduğu; Dünya genelinde antibiyotik tüketimi son 15 yılda %36’lık bir artış gösterdiği belirtilirken şu ifadelere yer verildi: “Yoğun antibiyotik kullanımı dirençli bakterilerin gelişmesine neden olmuştur. Bugün dirençli bakterilerle gelişen enfeksiyonların tedavisi daha zor, pahalı ve ölüm oranı daha yüksektir. DSÖ, Avrupa bölgesinde her yıl 25.000 kişinin antibiyotik dirençli enfeksiyonlardan öldüğü tahmin edilmektedir. Direnç arttıkça toplumda enfeksiyon hastalıklarının daha uzun sürmesi, yayılması, salgınların sıklaşması ve ölüm riskinin artması söz konusudur. Ülkemizde dahil olmak üzere bir çok ülkede antibiyotik kullanımının %30’dan fazlasının gereksiz olduğu kanıtlanmıştır.
Gereksiz kullanımın başlıca nedenleri:
1. Tüm dünyada antibiyotiklerin %75’i akut solunum yolu enfeksiyonları için kullanılmakta olup bu enfeksiyonların ise %75’i ise viral kökenlidir. Soğuk algınlığı, nezle, grip gibi viral hastalıklar antibiyotikle iyileşmez.
2. Gereğinden uzun süre kullanım
3. Dar etkili ve ucuz antibiyotiklerin yerine pahalı antibiyotiklerin kullanımı
4. Hasta ısrarı nedeniyle hekimin inanmadığı halde antibiyotik kullanımı
Konuya kamuoyunun dikkatini çekmek amacıyla 18 Kasım “Avrupa Antibiyotik Farkındalık Günü” olarak ilan edilmiştir. Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (EKMUD) bu amaçla gereksiz antibiyotik kullanımının engellenmesini hedefleyen aktiviteler ve konferanslarla doğru antibiyotik kullanımının önemi ve doğru olmayan antibiyotik kullanımının riskleri konusunda farkındalığı artırmaya çalışmaktadır.
Konunu bir maddi boyutu vardır. Ülkemizde ilaç harcamaları içerisinde antibiyotikler ilk sırada yer almaktadır. Eğitim seviyesi, sosyal ve kültürel etkenler ile ekonomik faktörler kullanımda belirleyicidir. Sağlık Bakanlığı Türkiye’de antibiyotik kullanımının en fazla Güneydoğu ve Doğu Anadolu illerinde olduğunu bildirmiştir. 2001 yılında 14.62 birim olan antibiyotik kullanımı 2010 yılında 31.36’ya yükselmiştir.
Ülkemizde hem hastanede hem de ayaktan hastalarda antibiyotik kullanımının acilen yasal düzenlemelerle kontrol altına alınması, toplumun bilinçlendirilmesi, hekimlerin eğitimi, kampanyalar gibi yöntemlerle kullanımın azaltılması gereklidir. Tıpta antibiyotik kullanımının yanısıra tarım ve hayvancılık sektörlerinde de antibiyotik kullanımı kısıtlanmalı, en az seviyeye çekilmelidir.
ANTİBİYOTİK KULLANIMI KONUSUNDA 7 SORU 7 CEVAP
1. Antibiyotikleri ne zaman kullanabilirim?
Antibiyotikler soğuk algınlığı veya grip gibi virüslerin yol açtığı enfeksiyonlarda etkili değildir. Antibiyotik kullanımına gerek olup olmadığına doktorunuz karar vermelidir.
2. Ateşim olduğunda kendi kendime antibiyotik kullanabilirmiyim?
Hayır. Antibiyotikler “ateş düşürücü, kırgınlık giderici, ağrı kesici ilaçlar” değildir. Antibiyotikler mutlaka hekim önerisiyle kullanılmalıdır.
3. Grip oldum, antibiyotik alabilir miyim?
Hayır. Antibiyotikler soğuk algınlığı veya gripte yararlı değildir. Virüsleri öldürmez.
4. Bakteriyel bir enfeksiyona karşı tedbir olarak antibiyotik alırsam ne olur?
Antibiyotiklerin istenmeyen yan etkileriyle (özellikle ishal gibi) karşılaşabilirsiniz.
5. Antibiyotik kullandığımda direnç gelişmesi dışında benim için bir riski var mıdır?
Evet. Antibiyotikler masum ilaçlar değildir, istenmeyen yan etkileri vardır. Ciddi alerjik reaksiyonlara, karaciğer veya böbrek yetmezliğine, ishale yol açabilirler.
6. Bir başkasının kullandığı antibiyotiği aynı hastalık için ben de kullanabilir miyim?
Hayır. Her antibiyotiğin de birbirinden farklı özellikleri vardır. Başka bir hasta için önerilen antibiyotikleri kendi kendinize kullanmayın.
7. Doğru antibiyotik kullanımı nedir?
Sadece gerekli olduğunda, doğru seçilen ilaçlarla, uygun dozda ve uygun sürede antibiyotik kullanımıdır.
Kaynak:medikal akedemi
