Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Gamze Şenbursa, sıcak veya soğuk uygulamaların hangi hastalıklar için kullanılması gerektiği konusunda önemli bilgiler verdi.
SOĞUK UYGULAMALAR
"Buz uygulaması genellikle akut (yeni) yaralanmalar için kullanılır. Akut yaralanmalar üzerinden 48 saat geçmemiş yaralanmalardır. Ayak bileği burkulmaları, dizde, el bileğinde veya dirsekte meydana gelen bağ yaralanmalarında buz uygulaması yapılmalıdır. Yaralanma sonra bölgede inflamasyon adı verilen bir tepkime başlar. Bu tepkime iyileşmeyi olumsuz yönde etkiler. Yaralanma sonrası erken dönemde buz uygulaması yapılması inflamasyonun azalmasını, şişliğin inmesini ve ağrının azalmasını sağlar.
Özellikle sporcularda ve bazı meslek gruplarında görülen aşırı kullanım sonucu meydana gelen yaralanmalarda buz ilk tercih edilen tedavi yöntemidir. Spor, antrenman veya ağrıya neden olan aktivite sonrasında hemen buz uygulaması yapılır. İnflamasyon kontrol edilerek ağrının azalması amaçlanır.
Kas yırtılmaları ve tendon yaralanmaları sonrasında şişliği, hassasiyeti, ve ağrıyı azaltır.
Sinir sıkışmaları veya kan damarları baş ve boyun bölgesinde ciddi ağrılara yol açar. Buz uygulaması sinir iletimini azaltarak ağrının azaltılması sağlar.
Sıcak uygulamalar ise kronik durumlarda dokuyu gevşetmek, rahatlama sağlamak ve bölgedeki kan dolaşımını artırmak için kullanılır.
Boyunda kramplara bağlı baş ağrısında boyun bölgesine sıcak uygulama yapılabilir. Bölgedeki kaslar gevşeyerek baş ağrısının azalmasını sağlar.
SICAK UYGULAMA EGZERSİZDEN ÖNCE YAPILMALI
İnflamasyon bittikten sonraki dönemde kas, ligament ve tendon yaralanmalarında sıcak uygulama yapılabilir. Eklem kapsülünü, bağları ve eklem çevresi kasları gevşeterek hareketi kolaylaştırır. Eklemdeki katılık hissini ortadan kaldırır. Kan dolaşımını artırarak toksinlerin atılmasını sağlar. Sıcak uygulamalar mutlaka egzersizden önce yapılmalıdır. Egzersizden sonra yapılan sıcak uygulama ağrının artmasına neden olabilir.
SOĞUK VE SICAK UYGULAMALAR 20 DAKİKAYI GEÇMEMELİ
Soğuk ve sıcak uygulamalarda dikkat edilmesi noktalar vardır. Soğuk uygulamalar cold pack, buz şişeleri, buz spreyleri vb. materyallerle yapılabilir. Ancak uygulamalar 2 kat havlu üzerinden yapılmalıdır ve 20 dakikayı geçmemelidir. Aksi takdirde buz yanıkları oluşur ve iyileşmesi uzun zaman alır.
Sıcak uygulamalar sıcak su torbaları, hot pack, nemli-sıcak havlu vb gibi materyallerle yapılabilir. Burada dikkat edilmesi gereken uygulama sırasında aşırı sıcaklık hissedilirse uygulamaya son verilmelidir. Duyu kaybı olan oldukça dikkatli olmalıdır. Asla sıcak uygulama yapılırken uykuya dalınmamalıdır."
