Blog

Ülkemizde çocuklarda yanık kazaları sıkça yaşanan ev kazaları arasında yer alıyor. Kaynar su dökülmesi, çakmak ya da kibritle oynama esnasında birçok çocuk yanma tehlikesine maruz kalıyor. Ailelerin çoğu bu konuda kulaktan duyma bilgilerle yanan bölgeye ilk müdahaleyi yapıyor. Estetik ve Plastik Cerrahi Uzmanı Prof.Dr. Erol Kışlaoğlu ülkemizde sıkça yaşanan çocuk yanıkları hakkında bilgiler verdi.

Yanık Nedir?

“Vücuttaki herhangi bir bölgenin ısıya maruz kalarak zarar görmesi durumuna yanık yaralanması nedir. Yanıklar kimyasal yanıklar ve fiziksel yanıklar olmak üzere ikiye ayrılırlar. Fiziksel yanıklar haşlama, elektrik yanıkları, sürtünmeyle oluşan yanıklar gibi çeşitlilik gösterirler. Vücutta oluşan yanıklarda üç şekilde derecelendirilir.

1. Derece yanıklar dediğimiz deride fazla hasar oluşmayan ve iyileşme süreci daha kolay olan yanıklardır. Örnek olarak güneş yanıkları verilebilir.

2. Derce yanıklar ise ısının derinin alt tabakasına ulaşarak, ciltte sıvı kabarcıkları oluşturan yanıklardır.

3. Derece yanıklar ise ısının tamamen derinin alt tabakasına ulaşarak sinirlere ve kas bölümlerine zarar vermesi sonucu oluşan yanıklardır.”

Çocuklarda yanıklar ne sıklıkta görülüyor?

Beş yaş altındaki çocuklarda oluşan yanıklar, tüm çocuk yanıkların %70′ini oluşturur.

Çocuklar genelde sıcak su, çay kahve gibi sıcak içecekler, sıcak yemek, musluklardan akan sıcak su, kibrit, çakmak gibi nesnelerle oynama esnasında yanığa maruz kalır. Çocuklarda yaşanan yanık sıklığı şu şekildedir.

—Kaynar su yanıkları yanıkların %40–50′sini,

—Kızgın yağ yanıkları yanıkların %20–30′unu,

—Kimyasal ürünler ve elektrik akimi yanıkları ise kalan kısmını oluşturur.

Çocuklarda yanan en sık bölge genelde üst kısımdır.(%72) oranında görülür. Bu sırayı baş ve boyun bölgesi yanıkları izlemektedir.”

Çocuklarda yanık kazlarının sıklıkla yaşanmasının sebepleri nelerdir?

“Yanıklar genelde ev içerisinde yaşanır. Bir nesnenin ya da objenin çocuğun ilgisini çekmesi sonucu ya da dikkatsizlik ve ailenin ihmali sonucu ortaya çıkabilir. Aile içerisinde yaşanan sorunlardan dolayı çocuk sıklıkla gözlenemiyorsa bu gibi ortamlar da yanık kazalarının sıklığını artırır.”

Yanık tedavisi nasıl yapılır ?

Hastanın yaşadığı yanma durumuna göre tedavi uygulanır.

1. Derece dediğimiz hafif ölçekli yanıklarda ağrıyı kesen merhemler kullanılır ve hasta ayakta tedavi edilebilir. 2. ve 3. Derece yanıklar da ise açık veya kapalı pansuman yapılır. Özel bölge yanıklarında deri grefti dediğimiz vücudun başka bir bölümünden deri parçası alınarak bir nevi yama dediğimiz işlem uygulanır. Fakat yanık tedavileri estetik cerrahisinde en zor tedavi yöntemlerindendir. Aynı zamanda bir diğer yöntem olan silikon şilt tedavisi de yara ve yanık izlerinin silikleştirilmesin de uygulanır. Yanık bölge sıkıca sarılıp uzun süre kullanılması gerekir. Mutlaka uzman hekimler tarafından yapılmalıdır. Yanık tedavilerinde önemli olan başka bir konu ise hastanın erken tedaviye başlamasıdır. Bu şekilde yanık tedavisindeki süreç değişecektir.”

Yanıklarda öncelik nedir?

“ %15 derecenin üstündeki bütün yanıklar uzman tedavisi gerektirir. Doğru bir uzman tercihi yapılmalıdır. Çünkü bu tür yanıklar da gerektirdiği gibi tedavi uygulanmazsa çocuğun hayatını derinden etkileyen sonuçlar ortaya çıkabilir. Tedavisi zorunlu yanıklar arasında çocuk yanıkları ilk sırayı alır. Elektrik yanıkları ve özel bölge yanıkları boyun, yüz, göz kenarları, el ve parmaklarda oluşan yanıklarda önemli olan bölgenin fonksiyonel özelliğini kaybetmeden tedavinin uygulanmasıdır.”

Yanık izleri tamamen ortadan kalkabilir mi?

“Özel bölge yanıkları dediğimiz el, yüz, boyun, kol, genital bölge yanmalarında bir cerrah için söz konusu iz kalması durumu değildir. Önemli olan bu bölgelerdeki işlevsel durumun devamlılığını sağlamaktır. 3. derece yanıklar olarak adlandırılan derin yanıklarda deri komple değiştirilse bile izleri tamamen yok etmek mümkün değildir. Ancak azaltılır ve yapılabilecek en iyi tedavi hasta için uygulanır.”

İlk yardım nasıl yapılmalıdır ?

—Çocuk yakıcı nesneden uzaklaştırılmalıdır.

—Yanan kısım akan suya tutularak soğutulmalıdır

—Çok büyük bir alan yandıysa ılık suyla ıslatılmış bir bez ya da çarşaf kullanılarak sarılmalıdır.

—Kimyasal yanıklarda mutlaka bölge temiz suyla uzun süre yıkanmalıdır.

—Alev alarak bir yanma yaşanıyorsa çocuk koşturmaya başlar mutlaka durdurulmalıdır.

—Yaşan yanık ufak çaplı bir yanıksa üzerine yanık için kullanılan özel merhemler kullanılabilir.

—Etkilenen alan çok büyükse özellikle 2. ve 3. derce yanıklarda mutlaka hastaneye götürülmelidir.

—Kesinlikle yanan bölgeye diş macunu, biber salçası, balmumu, süt ve yoğurt sürülmesi gibi işlemler uygulanmamalıdır.

—Yanan bölgeye buz direk uygulanmamalıdır.2.bir hasar meydana gelebilir. Aşırı ısı kaybı yaşanabilir.

Annelerin dikkat etmesi gereken durumlar nelerdir?

—Evde bulunan mutfak eşyaları mutlaka çocukların erişemeyeceği noktalarda bulunmalıdır.

—Kibrit ve çakmak gibi yakıcı objeler çocuklara oynaması için verilmemelidir.

—Evde kullanılan ısıtıcılarda çocuklardan uzak tutulmalı çocuğun bulunduğu alanlarda mutlaka çocuğa dikkat edilmelidir.

—Elektrik yanıklarına karşı tüm elektrik prizleri, özel plastik koruyucular ile kapatılmalıdır.

—Ütü, saç kurutma makinesi gibi küçük ev aletleri çocuğun ulaşamayacağı şekilde ve fişten çekili durumda tutulmalıdır.

—Temizlik ürünleri ve deterjanlar, kimyasal yanıklara sebep olabileceğinden kilitli dolaplarda tutulmalıdır.

—Güneş yanıklarına sebebiyet verebileceğinden yaz aylarında öğle saatlerinde çocuklar çıkarılmamalı, diğer saatlerde de koruyucu krem kullanılmalı ve şapka giydirilmelidir.

—Bebeklerde kaynar su yanıkları çay ve kahve gibi sıcak içeceklerden yanma genelde yürüme ve emekle dönemlerinde yaşanır. Bu sebeple ebeveynler bu dönemde daha dikkatli olmalıdır.

Prof.Dr. Erol. Kışlaoğlu
Estetik Ve Plastik Cerrahi Uzmanı

Vücudumuzdaki su dolaşımı, özellikle beyin ve böbrekler için çok önemlidir. 24 saat içinde beyinden geçen su miktarı 1,4 litre böbreklerden geçen ise 2 litre gibi oldukça büyük miktarlardadır. Beynimizin su eksikliğinden en önce zarar gören organlarımızdan biri olmasının nedeni de budur. İçilen su miktarının beyin üzerindeki etkisi üzerine açıklamalarda bulunan Prof. Dr. M. Zeki Karagülle, beyindeki su dolaşımının bozulmasının, beyin sulanması ya da beyin kurumasına yol açtığını belirtti. Önemli açıklamalarda bulunan Prof. Dr. M. Zeki Karagülle konu ile ilgili şunları söyledi;

“Yaşam su ile başlamıştır ve susuz yaşam olanaksızdır. İnsan besinsiz kaldığında 50 gün kadar yaşamını sürdürebilir, ama su içmeden ancak birkaç gün canlı kalabilir. İnsan vücudunun ortalama % 60 kadarı sudur ve vücut ağırlığında oluşan % 15-20 kadar bir su kaybı ölümcül olabilir. Vücudumuzdaki suyun dolaşımına göz atarsak, özellikle beyin için suyun önemi ortaya çıkar. 24 saat içinde beyinden geçen su miktarı 1400 litre, gibi oldukça büyük bir miktardır. Beynimizin su eksikliğinden en önce zarar gören organlarımızdan biri olmasının nedeni de budur. Beyindeki su dolaşımının bozulması insan bedenine, beyin sulanması, ya da beyin kuruması olarak yansır.”

İnsan organizması günde 2,5 litre kadar suyu değişik yollardan dışarıya attığını belirten Prof. Dr. M. Zeki Karagülle; “Normal yaşamsal vücut fonksiyonlarının sürmesi için vücuttaki su rezervlerine ihtiyaç duyulmadan, bu miktarın yerine konması gerekir. Dolayısıyla bir insanın günde en az 2,5 litre suyu bir şekilde geri alması gerekmektedir.” açıklamasında bulundu.

Ne kadar doğal mineralli su tüketmeliyiz ?

Günlük su gereksinimi başta cinsiyet ve yaş olmak üzere birçok etkene göre değişkenlik gösterdiğini ifade eden Prof. Dr. M. Zeki Karagülle, su tüketiminde; fiziksel aktivite ve egzersiz, yüksek hava sıcaklığı, düşük nem, lifli besin tüketiminin önemli ölçüde yer aldığını belirtti. Karagülle; “Bir erkek ortalama 2,9 litre/gün, bir kadın ise 2,2 litre/gün kadar su almalıdır. Günlük su gereksinimi en başta içme suyundan karşılanır. Bu sebeple içme suyu alırken öncelikle pH değeri ve içeriğindeki doğal minerallere dikkat edilmelidir. Ayrıca, kafeinsiz, alkolsüz içeceklerden ve çorba gibi sulu ve diğer günlük katı besinlerden bir miktar su vücuda alınır. Bir miktar su da yaş, karbonhidrat ve protein metabolizmasına bağlı süreçlerde vücutta oluşur. Su kaybı ise en başta idrarla olur. Ayrıca, terleme, solunum ve dışkı ile de su kaybedilir.” dedi.

Doğal mineralli su ile günlük alınması gereken mineraller belli düzeylerde karşılanmış olur

Prof. Dr. M. Zeki Karagülle; “Günlük içilmesi gereken suyun doğal mineralli su olarak alınması birçok avantajlar sağlar Öncelikle, sağlıklı bir su metabolizmanın sağlıklı bir vücutta sürdürülmesi garantiye alınmış olur. Ayrıca, günlük alınması gereken minerallerin bir kısmı belli düzeylerde karşılanmış olur. Bunun da ötesinde, kişide var olan bazı fonksiyonel rahatsızlıklar (mide yanması, böbrek taşı oluşumuna eğilim gibi) üzerinde yararlı etki elde edilir. Bunun da ötesinde bazı hastalıkların (örneğin osteoporoz gibi) doğrudan veya dolaylı tedavisi de sağlanabilir. Günde en az 2 şişe (400-500-660ml) doğal mineralli ve pH değeri yüksek suyun içilmesini öneriyoruz. Böylelikle, bir yandan günlük su gereksinimimizin bir kısmı karşılanmış olurken, diğer yandan da yukarıda sıraladığımız olumlu etkiler de sağlanmış olur. Ayrıca belirtmek gerekir ki, ülkemizde dengeli mineral yapısını bulunduran 1-2 su markası ve kaynağı bulunmaktadır. Tüketicilerin bunları önemsemeleri kendi sağlıkları açısından daha olumlu olacaktır.”dedi.

Mineral gereksiniminin karşılanması için doğal mineralli sular tüketilmeli!

“Mineralli sularda en sık bulunan elementler, kalsiyum, magnezyum. Sodyum ve klordur. Daha az bulunanlar potasyum ve flor, bazen de iyottur. Ayrıca, mineralli sularda sık olarak bikarbonat ve daha az da sülfat anyonları bulunur. Mineralli su içilmesi ile öncelikle minerallere olan günlük gereksinim bir oranda karşılanmış olur. Söz konusu minerallere olan gereksinim yaşamın bazı dönemlerinde örneğin gençlik, çocukluk, yaşlılık gibi, özellikle artar. Bu dönemlerde mineralli suların “içilmesi” daha çok önem kazanır.” dedi.