12 Mart İstiklal Marşının Kabulü

Bayrak ve İstiklal Marşı Türk bağımsızlığının simgeleridir. İstiklal Marşı, Mehmet Akif Ersoy tarafından yazılmış; 10 kıta ve 41 dizeden oluşan ölçülü, uyaklı uzun bir şiirdir. Ulusal mücadelenin kazanılmasından sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi bir Milli Marş yarışması düzenledi. Bu yarışmaya 724 şiir katıldıysa da, seçici kurul bunların hiçbirini beğenmedi. Mehmet Akif Ersoy, ödüllü bir yarışma olduğu için buna katılmadı. Ödül koşullunun kaldırılması üzerine kırk sekiz saat gibi kısa bir zamanda şiirini yazarak ilgililere verdi. Şiir,1 Mart 1921’de dönemin Milli Eğitim Bakanı olan Hamdullah Suphi Tanrı över tarafından TBMM’de okundu. Alkışlarla karşılanan 12 Mart 1921’de Türk İstiklal Marşı olarak kabul edildi.

Mehmet Akif Ersoy, marş karşılığında kendisine verilen 500 lirayı, çok gereksinimi olduğu halde Türk ordusuna bağışlamıştır.



İstiklal Marşı Bestecisi Anlatıyor

Şiir değişik bestelerle çalınıyordu. Bu beste karışıklığı, 1930’da giderildi Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Şefi Osman Zeki Üngör‘ün yaptığı beste günümüzdeki biçimiyle benimsendi. Osman Zeki Üngör: ’’İstiklal Marşı’nı bestelerken, Kocatepe’den İzmir’e koşan; kaçan düşmanı kovalayan Türk süvarilerinin coşkusunu ve atlarının nal seslerini ruhumda duydum.’’diyerek besteleme aşamasındaki duygularını dile getirmiştir.

Okulların açılışında, kapanışında; çeşitli nedenlerle yapılan törenlerde; uluslar arası toplantı ve spor karşılaşmalarında İstiklal Marşı okunur. Marş okunması sırasında yüzümüzü bayrağa çevirerek kımıldamadan saygı duruşunda bulunmalıyız. Bu bir yurttaşlık görevidir.

Mehmet Akif Ersoy 1873-1936 yılları arasında yaşamış ünlü bir şairimizdir. Safahat adlı bir yapıtı vardır. İstiklal Marşı‘nı hiçbir yapıtına almamıştır. Nedeni sorulduğunda ’’O benim değil, ulusumun eseridir.’’ demiştir. İstiklal Marşı yeniden yazılamaz mı? Sorusuna da ’’ Tanrı Türk ulusuna bir daha İstiklal Marşı yazdırmasın.’’ Diye yanıt vermiştir. Özgür, güçlü, çağdaş, mutlu insan olmanın yolu bağımsızlıktan geçer. Türk ulusu, özgür ve bağımsız bir ulus olarak yaşayagelmiştir. Öyle de kalacaktır.



Kabul Edildi İstiklal Marşı

Çarpışıyordu yurdun dört yanında Mehmetçikler
Can veriyordu milleti için birer birer
Nice ocaklar söndü yaşandı nice keder
Kanlarımızla başardık bizimdir bu zafer
Almıştık milletçe bu yurdu memleketi
Anlatılmalıydı bu zafer bu ulu sevgi
Toplandı şairler yazmak için İstiklali
Bütün vatandan yüzlerce şiir geldi
Mehmet Akif yazmıştı en güzelini
Ama istemiyordu o ödülü hediyeyi
Para için mi yazmıştı bu şiiri
Sadece vermek istiyordu millete en iyisini
Ama Mehmet Akif kararından emindi
Bu marşa ödül verilmesi ona uygun değildi
İşe koyuldu sonunda mecburen Hasan Basri
İkna edecekti şiiri vermekte Mehmet Akif’i
TBMM’de okunurken Akif’in şiiri
Heyecanlandırdı dinleyen bütün Meclisi
Ayakta alkışladı bütün milletvekilleri
Anlatıyordu bu şiir kazanılan zaferi
Mehmet Akif’in şiiri coşkuyla karşılandı
Bu yüce Türk Milletinin artık bir marşı vardı
Yankılanacaktı bu zafer unutturmayacaktı savaşı
İnletecekti tüm yurdu inletecekti Türk Halkını
Sahiplenmedi Akif bu şiiri yüce marşı
Millete hediye ettiğini nasıl kendine alırdı
Kitabına da koymadı istese de yapamazdı
Çünkü yüce milletin kalbine gömdü bu marşı
Yoktu bestesi marşını istiyordu Türk Halkı
Kemal Paşa duymuştu Üngör’ü Ankara’ya çağırdı
Ulu marşa güzel bir beste yazdı
Sevmişti Türk Halkı besteyi bağrına bastı
En sonunda marşımız bestesiyle hazırdı
Yıllarca ulusumuzun göğsünü kabarttı
Zor günlerde millete oldu moral kaynağı
Her mısrasında milleti coşkuyla ayağa kaldırdı

Uğur Altay



İstiklâl Marşını Dinlerken

Borazanbaşı, borazanbaşı
Akşamları batan güneşe karşı
Alışılmış bir ibadet gibi
Çaldığınız o İstiklâl Marşı
Yıllardır her kulakta yer etmiş
Gür nağmeleriyle tutanken arşı
Az rastlanır bir huşu içinde
Ayakta dinleriz bütün çarşı
Hayal »gibi, vehim gibi bir şey
Sanki memleketin dağı taşı
En sadık bekçisi tarihimin
Kesilir ansızın şehit naşı.
Bir meçhul askerler mahşeriyle
Hatırlatır o yaman savaşı.
Yanık türkülerinden biliriz
Yemen Çölü’nü, Sarıkamış’ı
Kurduna kuşuna sor söylesin
Neydi Türk’ün o günkü telâşı?
Karalar giymiş Anadolu
Kan bir yandan, bir yandan gözyaşı
Sürmedi çok şükür o(kıyamet
Gecenin ‘birinde fecre karşı
Güneşten evvel doğdu ufukta
Mustafa Kemal’in altın başı.

Cahit Sıtkı TARANCI


İstiklâl Marşı'mız

Her milletin bir milli marşı var fakat bizimkisi ayrı.
Bizimkisi İstiklal Marşıdır, başka yazılamaz gayrı.
Kimisi yazılmış bilmem hangi krala; lorda, barona.
Küçümsemem ama, benzetirim şişirilmiş bir balona.
Marşımız kahramanlar destanı. Gönülden oku, benimse!
İstiklali, hürriyeti, ruhu anlatır bu marş benimse.
Milletin tarih ve ülküsünü bu nesle yansıtan değer.
Dillerin, kalplerin coştuğu bu dizeler her şeye değer.
Bir sestir o, Hakkı; istiklâli, direnci haykıran bir ses.
Bütün zaferlerimizi, mısra mısra soluklayan nefes.
Şahlandırır Milli Mücadele ruhunu, ortaya döker.
Vatanıma saldıran köpeğin dişlerini kökünden söker.
Bedir aslanına denk Mehmetin, Fatihin, Yavuzun sesi.
Bu gönülden kükremeyi duyan hainin kaçar neşesi.
Başka İstiklal Marşını Allah, bu millete yazdırmasın.
Vatanımda düşmanlara kendi mezarını kazdırmasın.

Necmi Ünsal

Mehmet Âkif Ersoy Kimdir?

Mehmet Âkif Ersoy 20 Aralık 1873’te İstanbul'da, Fatih ilçesi Sarıgüzel mahallesinde dünyaya geldi.

Annesi Buhara'dan Anadolu'ya geçmiş bir ailenin kızı olan Emine Şerif Hanım; babası ise Kosova doğumlu, Fatih Camii medrese hocalarından Mehmet Tahir Efendi'dir. Babası, ona ebced hesabıyla doğum tarihini ifade eden "Ragîf" adını verdi. Fakat telaffuzu zor geldiğinden arkadaşları ve annesi ona "Âkif" ismiyle seslendi, zamanla bu ismi benimsedi.

İlk öğrenimine Fatih'te Emir Buhari Mahalle Mektebi’nde başladı. İki yıl sonra iptidai (ilkokul) bölümüne geçti ve babasından Arapça öğrenmeye başladı. Ortaöğrenimine Fatih Merkez Rüştiyesi’nde başladı (1882). Aynı zamanda Fatih Camii'nde Farsça derslerini takip etti. Mehmet Âkif, rüştiyedeki eğitimi boyunca Türkçe, Arapça, Farsça ve Fransızca dillerinde hep birinci oldu.

Rüştiyeyi bitirdikten sonra 1885'te dönemin gözde okullarından Mülkiye İdadisi’ne kaydoldu. 1888’de okulun yüksek kısmına devam etmekte iken babasını kaybetti. Ertesi yıl büyük Fatih yangınında evlerinin yanması aileyi yoksulluğa düşürdü. Babasının öğrencisi Mustafa Sıtkı aynı arsa üzerine küçük bir ev yaparak aileyi bu eve yerleştirdi.

Mehmet Âkif öncelikle meslek sahibi olmak ve yatılı okulda okumak istediği için Mülkiye İdadisi’ni bıraktı. O yıllarda yeni açılan ve ilk sivil veteriner yüksekokulu olan Ziraat ve Baytar Mektebi'ne (Tarım ve Veterinerlik Okulu) kaydoldu. Okul yıllarında spora büyük ilgi gösterdi; başta güreş ve yüzücülük olmak üzere uzun yürüyüş, koşma ve gülle atma yarışlarına katıldı; şiire olan ilgisi okulun son iki yılında arttı. Mektebin baytarlık bölümünü 1893 yılında birincilikle bitirdi. Daha sonra bu okulda Türkçe öğretmenliği yapacaktır. Resimli Gazete’de Servet-i Fünun Dergisi'nde şiirleri ve yazıları yayımlanacaktır.

Mehmet Âkif’in hem öğrencilik hem de hocalık yaptığı bu mekânda bugün İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi hizmet vermektedir. Mehmet Âkif ve arkadaşlarının yemekhane salonu bugün İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Mehmet Âkif Ersoy Fuaye Salonu olarak kullanılmakta, iç kapı üzeri ve çevresini tam kıtalarıyla İstiklâl Marşı ve Âkif’in büyük portresi süslemektedir. Aynı kampüste Mehmet Âkif Ersoy Tarım Müzesi de yer almakta ve gençlere her fırsatta büyük şairimizi hatırlatmaktadır.

II. Meşrutiyet’in büyük etkisinde kalan Âkif, arkadaşı Eşref Edip ve Ebül’ula Mardin’in çıkardığı ve ilk sayısı 27 Ağustos 1908'de yayımlanan Sırat-ı Müstakim dergisinin başyazarı oldu. Balkan Savaşı, Çanakkale Muharebeleri ve Kurtuluş Savaşı dönemlerinde çeşitli görevlerde bulunup, Balıkesir'e giderek 6 Şubat 1920 günü Zağnos Paşa Camii'nde çok heyecanlı bir hutbe verdi. Halkın beklenmedik ilgisi karşısında daha birçok yerde hutbe verdi, konuşmalar yaptı ve İstanbul'a döndü.

1921'de Ankara'da Taceddin Dergâhı'na yerleşen Mehmet Âkif, 500 lira ödül konularak açılan İstiklâl Marşı yarışmasına başta katılmadı. Millî Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi Bey'in ricası üzerine arkadaşı Hasan Basri Beyin teşvikiyle ikna oldu. Onun orduya ithaf ettiği İstiklâl Marşı, 17 Şubat günü Sırat-ı Müstakim ve Hâkimiyet-i Milliye'de yayımlandı. Hamdullah Suphi Bey tarafından mecliste okunup ayakta dinlendikten sonra 12 Mart 1921 Cumartesi günü saat 17:45'te Milli Marş olarak kabul edildi. Âkif, ödül olarak verilen 500 lirayı hayır kurumuna bağışladı.

Kurtuluş Savaşı ve zafer sonrası uzunca bir süre Mısır’da yaşayan Milli Şâirimiz Mehmet Âkif Ersoy, 17 Haziran 1936’da tedavi için İstanbul’a döndü. 27 Aralık 1936 tarihinde İstanbul’da, Beyoğlu’ndaki Mısır Apartmanı’nda vefat etti, Edirnekapı Şehitliğinde yatmaktadır. En önemli iki eseri İstiklal Marşı ve şiirlerini yedi kitap halinde topladığı Safahat’tır.