- Konu Sahibi ProfDrBulentTiras
Lekelenme, adet döngüsüyle ilişkili olan hafif kanamadır. Doğum kontrol hapları, gebelik ve çeşitli sağlık sorunları dahil olmak üzere pek çok faktör, lekelenmeye neden olabilmektedir.
Lekelenme sık sık gerçekleşmiyorsa ya da hafif oluyorsa tampon ya da hijyenik ped gibi ürünlerin kullanılması gerekli olmayabilir. Ayrıca adet olmanız gereken zamanda lekelenme oluyorsa gebelik testi almayı düşünebilirsiniz.
Lekelenme ya da başka adet düzensizlikleriniz varsa ve bir süredir devam ediyorsa doktorunuzu ziyaret etmeniz gerekir. Özellikle ağrı, art arda üç ay adet görmeme ve menopozda olunmasına rağmen kanama gibi belirtileriniz varsa doktora gitmeniz önemlidir.
Lekelenmeniz olduğu halde adet olamıyorsanız bunun nedenlerini ve ne zaman doktora gitmeniz gerektiğini aşağıda okuyabilirsiniz.
Lekelenme, adet döngüsü içerisinde az miktarda kanama olması, ancak bu kanamanın adet kanaması olmamasıdır.
Adet döneminde 4-5 gün içerisinde genelde 2-3 yemek kaşığı kadar kan kaybedilir. Lekelenmede kaybedilen kan ise bundan çok daha azdır.
Lekelenme olması bazen adetin başlayacağına işaret ediyor olabilse de adet döngüsü içerisinde herhangi bir dönemde lekelenme görülebilir. Lekelenme aynı zamanda gebelik belirtisi, stres belirtisi ve çeşitli sağlık sorunları sonucu ortaya çıkan bir belirti olarak görülebilir.
Adet kanaması yerine lekelenme olmasına neden olan çeşitli faktörler olabilmektedir. Aşağıda bu faktörlerden bazılarını okuyabilirsiniz.
Adet görmeniz gereken dönemde, yani yumurtlama gerçekleştikten sonra 10-14 gün içerisinde lekelenme yaşıyorsanız, bu lekelenme yerleşme kanaması olabilir. Yerleşme kanaması, döllenmiş yumurtanın rahim içine tutunması ve hafif kanamaya neden olmasıyla meydana gelmektedir.
Gebeliğin erken dönemlerinde görülen diğer belirtiler şu şekildedir:
Klamidya ve bel soğukluğu, adet döngüsü içerisinde herhangi bir zamanda lekelenmeye neden olabilen hastalıklardır. Bu enfeksiyonlar vajinal, oral ya da anal seks ile bulaşabilir. Enfeksiyonların başlangıcında hiç belirti görülmeyebilir ya da birkaç belirti ortaya çıkabilir.
Enfeksiyon ilerledikçe aşağıdaki belirtilerle birlikte lekelenme görülebilir:
Pelvik inflamatuar hastalık, cinsel yolla bulaşan hastalıkların uzun süre boyunca tedavi edilmemesiyle ortaya çıkar. Bu durumda genelde enfeksiyon vajinadan ilerleyerek üreme organlarına bulaşır. Tıpkı diğer enfeksiyonlarda olduğu gibi pelvik inflamatuar hastalık nedeniyle düzensiz kanamalar ve lekelenme görülebilir.
Pelvik inflamatuar hastalıkta görülen diğer belirtiler arasında şunlar görülebilmektedir:
Yeni adet görmeye başlamış genç kızlarda adet dönemleri düzensiz olabilir. Yaklaşık 10-15 yaşları arasına denk gelen dönemde adet dönemleri çok yakın olabilir, çok uzak olabilir, ağır olabilir veya çok hafif lekelenme şeklinde olabilir.
Zaman geçtikçe hormonlar ayarlanacak ve adet kanaması daha düzenli hale gelecektir.
Aynı durum, yaşı daha ileri olan kadınlar için de geçerlidir. Menopoz yaklaştıkça adet dönemleri daha ağır ya da daha hafif, daha uzun ya da daha kısa ve daha sık ya da daha seyrek olabilir.
Çok düşük vücut ağırlığı, hormonların etkilenmesine yol açabilmektedir. Hormonlar etkilendiğinde yumurtlama durabilir. Bu durumda adet görülmeyebileceği gibi lekelenme dışında şu belirtilere rastlanabilir:
Yumurtlama, olgunlaşan yumurtanın fallop tüplerine ulaşmak üzere serbest bırakılmasıdır. Yumurtlama, 28 günlük adet döngüsünün genelde 14. gününde gerçekleşir.
Yumurtlama gerçekleştiğinde vücut olası bir gebeliğe hazırlanmak için daha fazla progesteron üretir. Döllenmiş yumurta rahme tutunamazsa hormon seviyeleri düşer ve vücuda adet görmesi için sinyal verilir.
Normal yumurtlama döngüsü bozulduğunda adet dönemleri düzensiz hale gelebilir ve ara sıra adet görmemek mümkün olabilir.
Bununla birlikte uzun süre adet görmemek PKOS gibi sorunların belirtisi olabilir. Bu durumda yumurtlama olmadan adet görürsünüz. Ayrıca adet dönemleri lekelenmeye benzeyebilir veya çok hafif olabilir.
Düzensiz adet dönemleri PKOS’un belirtilerinden biridir. PKOS, androjen adı verilen hormonların yumurtlamayı engelleyebilmesinden kaynaklanmaktadır.
PKOS’unuz varsa ara kanamalarınız olabilir ya da adet yerine lekelenme yaşayabilirsiniz. PKOS’un diğer belirtileri arasında şunlar bulunmaktadır:
Stres nedeniyle adet kanaması yerine lekelenme görülebileceği gibi stres etkeni ortadan kalkmadıkça hiç adet görülmeyebilir.
Hormonlu doğum kontrol yöntemleri, adet döngüsünün etkilenmesine neden olabilmekte ve adet kanaması yerine lekelenmeye neden olabilmektedir.
İmplant, iğne, halka, hap ve spiral gibi hormonlu yöntemler lekelenmeye yol açabilir. Bu yöntemlerden bazıları adet görmeyi tamamen engellemeyi hedefliyor olsa da bazı yöntemlerde lekelenme yaşamak mümkündür.
Kanserlerin erken aşamalarında genelde belirti görülmemekle birlikte kanser ilerledikçe pelviste ağrı ya da rahatsızlık, kabızlık ya da bağırsak hareketlerinde değişiklikler, kilo kaybı, sık idrara çıkma, karında şişkinlik ve bir şeyler yiyince doygunluk hissi ortaya çıkabilmektedir.
Adet döngünüzün kaydını tutarak ve kanamanızın ya da lekelenmenizin olduğu günleri, kanın rengini ve akışını not alarak sorununuzun nedenini anlama konusunda doktorunuza yardımcı olabilirsiniz.
Lekelenme sık sık gerçekleşmiyorsa ya da hafif oluyorsa tampon ya da hijyenik ped gibi ürünlerin kullanılması gerekli olmayabilir. Ayrıca adet olmanız gereken zamanda lekelenme oluyorsa gebelik testi almayı düşünebilirsiniz.
Lekelenme ya da başka adet düzensizlikleriniz varsa ve bir süredir devam ediyorsa doktorunuzu ziyaret etmeniz gerekir. Özellikle ağrı, art arda üç ay adet görmeme ve menopozda olunmasına rağmen kanama gibi belirtileriniz varsa doktora gitmeniz önemlidir.
Lekelenmeniz olduğu halde adet olamıyorsanız bunun nedenlerini ve ne zaman doktora gitmeniz gerektiğini aşağıda okuyabilirsiniz.
Lekelenme Nedir?
Lekelenme, adet döngüsü içerisinde az miktarda kanama olması, ancak bu kanamanın adet kanaması olmamasıdır.
Adet döneminde 4-5 gün içerisinde genelde 2-3 yemek kaşığı kadar kan kaybedilir. Lekelenmede kaybedilen kan ise bundan çok daha azdır.
Lekelenme olması bazen adetin başlayacağına işaret ediyor olabilse de adet döngüsü içerisinde herhangi bir dönemde lekelenme görülebilir. Lekelenme aynı zamanda gebelik belirtisi, stres belirtisi ve çeşitli sağlık sorunları sonucu ortaya çıkan bir belirti olarak görülebilir.
Adet Kanaması Yerine Lekelenme Neden Olur?
Adet kanaması yerine lekelenme olmasına neden olan çeşitli faktörler olabilmektedir. Aşağıda bu faktörlerden bazılarını okuyabilirsiniz.
Gebelik
Adet görmeniz gereken dönemde, yani yumurtlama gerçekleştikten sonra 10-14 gün içerisinde lekelenme yaşıyorsanız, bu lekelenme yerleşme kanaması olabilir. Yerleşme kanaması, döllenmiş yumurtanın rahim içine tutunması ve hafif kanamaya neden olmasıyla meydana gelmektedir.
Gebeliğin erken dönemlerinde görülen diğer belirtiler şu şekildedir:
- Göğüslerde şişlik ve hassasiyet
- Mide bulantısı
- Kusma
- Sık idrara çıkma
- Yorgunluk
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
Klamidya ve bel soğukluğu, adet döngüsü içerisinde herhangi bir zamanda lekelenmeye neden olabilen hastalıklardır. Bu enfeksiyonlar vajinal, oral ya da anal seks ile bulaşabilir. Enfeksiyonların başlangıcında hiç belirti görülmeyebilir ya da birkaç belirti ortaya çıkabilir.
Enfeksiyon ilerledikçe aşağıdaki belirtilerle birlikte lekelenme görülebilir:
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- İdrar yaparken yanma ya da ağrı
- Vajinal akıntıda değişiklik
- Kötü kokulu yeşil ya da sarı akıntı
- Mide bulantısı
- Ateş
- Anal kaşıntı ya da akıntı, ağrı ya da kanama
Pelvik inflamatuar hastalık
Pelvik inflamatuar hastalık, cinsel yolla bulaşan hastalıkların uzun süre boyunca tedavi edilmemesiyle ortaya çıkar. Bu durumda genelde enfeksiyon vajinadan ilerleyerek üreme organlarına bulaşır. Tıpkı diğer enfeksiyonlarda olduğu gibi pelvik inflamatuar hastalık nedeniyle düzensiz kanamalar ve lekelenme görülebilir.
Pelvik inflamatuar hastalıkta görülen diğer belirtiler arasında şunlar görülebilmektedir:
- Pelviste ya da karında ağrı
- İdrar yaparken ağrı
- Ağır ve/veya kötü kokulu vajinal akıntı
- Cinsel birleşme sonrası kanama
- Adet dönemleri arasında kanama
- Ateş ya da üşüme
Yaş
Yeni adet görmeye başlamış genç kızlarda adet dönemleri düzensiz olabilir. Yaklaşık 10-15 yaşları arasına denk gelen dönemde adet dönemleri çok yakın olabilir, çok uzak olabilir, ağır olabilir veya çok hafif lekelenme şeklinde olabilir.
Zaman geçtikçe hormonlar ayarlanacak ve adet kanaması daha düzenli hale gelecektir.
Aynı durum, yaşı daha ileri olan kadınlar için de geçerlidir. Menopoz yaklaştıkça adet dönemleri daha ağır ya da daha hafif, daha uzun ya da daha kısa ve daha sık ya da daha seyrek olabilir.
Kilo
Çok düşük vücut ağırlığı, hormonların etkilenmesine yol açabilmektedir. Hormonlar etkilendiğinde yumurtlama durabilir. Bu durumda adet görülmeyebileceği gibi lekelenme dışında şu belirtilere rastlanabilir:
- Saç kaybı
- Baş ağrıları
- Akne
- Meme uçlarından süt benzeri akıntı
- Aşırı egzersiz yapmak da adet görmemeye neden olabilmektedir.
Yumurtlama olmaması
Yumurtlama, olgunlaşan yumurtanın fallop tüplerine ulaşmak üzere serbest bırakılmasıdır. Yumurtlama, 28 günlük adet döngüsünün genelde 14. gününde gerçekleşir.
Yumurtlama gerçekleştiğinde vücut olası bir gebeliğe hazırlanmak için daha fazla progesteron üretir. Döllenmiş yumurta rahme tutunamazsa hormon seviyeleri düşer ve vücuda adet görmesi için sinyal verilir.
Normal yumurtlama döngüsü bozulduğunda adet dönemleri düzensiz hale gelebilir ve ara sıra adet görmemek mümkün olabilir.
Bununla birlikte uzun süre adet görmemek PKOS gibi sorunların belirtisi olabilir. Bu durumda yumurtlama olmadan adet görürsünüz. Ayrıca adet dönemleri lekelenmeye benzeyebilir veya çok hafif olabilir.
Polikistik over sendromu (PKOS)
Düzensiz adet dönemleri PKOS’un belirtilerinden biridir. PKOS, androjen adı verilen hormonların yumurtlamayı engelleyebilmesinden kaynaklanmaktadır.
PKOS’unuz varsa ara kanamalarınız olabilir ya da adet yerine lekelenme yaşayabilirsiniz. PKOS’un diğer belirtileri arasında şunlar bulunmaktadır:
- Akne
- Yüzde ya da vücutta aşırı kıllanma
- Erkek tipi kellik
- Kilo kaybı
- Pelvik ağrı
- Kısırlık
- Tiroit sorunları
- Yorgunluk
- Huzursuzluk
- Kilo alımı ya da kaybı
- Kısırlık
- Gebelik sırasında sorunlar
Stres
Adet olamıyorsanız ancak lekelenmeniz varsa aşırı stres altında olabilirsiniz. Bu stres hem fiziksel hem de duygusal anlamda olabilir.Stres nedeniyle adet kanaması yerine lekelenme görülebileceği gibi stres etkeni ortadan kalkmadıkça hiç adet görülmeyebilir.
Doğum kontrol yöntemleri
Hormonlu doğum kontrol yöntemleri, adet döngüsünün etkilenmesine neden olabilmekte ve adet kanaması yerine lekelenmeye neden olabilmektedir.
İmplant, iğne, halka, hap ve spiral gibi hormonlu yöntemler lekelenmeye yol açabilir. Bu yöntemlerden bazıları adet görmeyi tamamen engellemeyi hedefliyor olsa da bazı yöntemlerde lekelenme yaşamak mümkündür.
Kanser
Adet kanaması yerine lekelenme görülmesi nadir de olsa rahim ağzı ya da rahim kanserine işaret ediyor olabilir.Kanserlerin erken aşamalarında genelde belirti görülmemekle birlikte kanser ilerledikçe pelviste ağrı ya da rahatsızlık, kabızlık ya da bağırsak hareketlerinde değişiklikler, kilo kaybı, sık idrara çıkma, karında şişkinlik ve bir şeyler yiyince doygunluk hissi ortaya çıkabilmektedir.
Sonuç Olarak
Adet kanamanız yerine lekelenme yaşamak ara sıra görülebilen normal bir durum olabilir. Vücutta hormon dengesini değiştirebilen ve adet döngülerinin bozulmasına neden olabilen çeşitli değişiklikler olabilmektedir.Adet döngünüzün kaydını tutarak ve kanamanızın ya da lekelenmenizin olduğu günleri, kanın rengini ve akışını not alarak sorununuzun nedenini anlama konusunda doktorunuza yardımcı olabilirsiniz.
