Doğum Kontrolünden Sonra Gebe Kalmanız Ne Kadar Sürer?

Doğum kontrolünüzü bıraktınız ve ailenizi genişletmeye hazır mısınız? Peki kullandığınız hap veya spiralin doğurganlığınız üzerinde uzun vadeli etkileri var mı? Kadınların büyük kısmı doğum kontrolünün ardından gebe kalma ihtimalinde bir süreliğine azalma olacağını düşünür ve jinekologlar da bu endişeyi azaltmak için çaba gösterirler. Peki tam olarak ne olur?

Hem yeterince araştırmamaktan hem de ortalıkta dolaşan bazı söylentilerden dolayı gebe kalma ve doğum kontrolüne dair bu yanlış anlaşılmalar çok yaygın hale geldiler. İlk söylentiler 1980’lerde doğum kontrol haplarının satışa sunulmasıyla başladılar çünkü o dönemlerde yapılan bazı erken dönem araştırmalarında hapları bırakmanın bir süre daha doğurganlığı engelleyebileceğinden bahsediliyordu. Ancak o zamandan beri yapılan çok sayıda araştırmaya göre haplar doğurganlığı etkilemiyorlar. Aynı şey pek çok diğer doğum kontrol yöntemi için de geçerli.



Doğum kontrol yöntemlerinin doğurganlığı geciktirebileceğine dair inançların ortaya çıkmasının bir diğer sebebi ise pek çok kişinin gebe kalmanın olduğundan çok daha kolay olduğunu düşünmesi. Bir kaç ay boyunca gebe kalmaya çalışan bir kadın, gebelik testinde iki çizgiyi göremediği zaman, bunun suçunu doğum kontrolü ile geçen yıllara atması oldukça kolaydır. Halbuki doğum kontrolü kullanmayan bir kadının normal doğurganlık oranı her adet döngüsü başına %30 civarındadır. Yani her ay hamile kalmak için %30 şansınız vardır ve bu o kadar da yüksek bir ihtimal değil. Partnerinizin doğurganlığı da bu konuda rol oynar. Ayrıca fazla kilolu olmak, sigara içmek, belli ilaçlar kullanmak, uykusuzluk ve hatta stres olmak bile gebe kalma ihtimalinizi etkiler.

Bununla birlikte doğum kontrolünde olduğunuzda doğurganlığın zarar görebilme ihtimali de var ama bunun sebebi doğum kontrolünün kendisi değil. Gerçek suçlu aradan geçen yıllar. Çünkü doğum kontrolüne başladığınızdan beri seneler geçmiş olabilir ve artık yumurta adedi ve kalitesi eskisi gibi değil. Kadınlarda doğurganlık 25 yaşın ardından her sene azalır. Bu nedenle 10 sene hap kullandığınızı varsayarsak şimdi 35 yaşınıza gelmiş olabilirsiniz. 35 yaşında gebe kalmak zorlaşır ama sebebi haplar olmaz. Sebebi 25 değil 35 yaşında olmanızdır.

Doğum kontrol yöntemlerinin her birinin gebelik planlarını nasıl etkileyeceğini sorguluyorsanız aşağıda bazı temel yöntemlerin etkilerine değindik.

Doğum Kontrolünde Bariyer Yöntemler​

Hamileliği önlemek için kondom da diyafram da kullansanız, bu tip bariyer yöntemlerin doğurganlık üzerinde hiç etkisi yoktur. Bunları kullanmayı bıraktığınız anda gebe kalma ihtimaliniz normale döner. Hatta bariyer yöntemlerin gebe kalma ihtimalini arttırdığı bile söyleniyor çünkü kısırlığa sebep olabilen zührevi hastalıkları bulaştırma riskini azaltıyor.

Haplar​

Doğum kontrol haplarının içerisinde bedenin yumurtlamasını engelleyecek hormonlar bulunurlar. Hapı almayı bıraktığınızda hormonlar bedeninizden 24 saat içerisinde atılırlar ve sonraki yumurtlama ve gebe kalma döngüsü başlayabilir. Bu nedenle hapı almayı unutunca gebe kalma ihtimaliniz vardır.

Elbette tekrar doğurgan hale gelmeniz hemen hamile kalacağınız anlamına gelmiyor. Yapılan bir çalışmada doğum kontrol haplarını bırakan kadınların %72-94’ünün hapı bıraktıktan sonra bir yıl içerisinde gebe kaldığı belirtiliyor. Bu oran bir yıl içerisinde başka doğum kontrol yöntemlerini bırakmış olan kadınların gebe kalma ihtimalleri ile aynı.

Bant ve Halka​

Hap gibi bant ve halka şeklinde uygulanan yöntemlerde de yumurtlamanın engellenmesi için hormonlar kullanılırlar ve bunları bıraktıktan sonra bir iki gün içerisinde doğurganlığınız normal düzeylere dönerler.

İğne​

Kol veya kalçadan iğne şeklinde yapılan doğum kontrol yöntemlerinde de hormonlar ile yumurtlama önlenir. Aradaki en büyük fark, bu iğnelerde daha yüksek dozda progestin olmasıdır ve kadınların iğneyi üç ayda bir olmasıdır. Yani ilaç sisteminizde haptan çok daha uzun süre durur. Bundan dolayı iğne yaptırmayı bıraktığınızda etkilerini görmeniz daha uzun sürebilir ve bu da gebe kalma ihtimalini etkiler. Doğurganlıktaki gecikme bazı kadınlar için altı aydan dokuz aya kadar olabilir.

Eğer sadece bir süre doğum kontrolü kullanıp sonra gebe kalmak istiyorsanız, iğne önerilmiyor çünkü doğurganlığın ne zaman geri döneceği belli olmuyor. Bazı kadınlarda etki daha hızlı geçerken, bazılarında uzun sürebiliyor.

İmplant​

İmplant tarzındaki doğum kontrol yöntemleri kolda deri altına yerleştirilirler ve dört yıla kadar koruma sağlarlar. Bunlar da gebeliği önlemek için progestin salgılarlar ama küçük dozlarda ve devamlı olur. Ayrıca çıkarıldıktan sonra etkileri geçer ve üç ay içerisinde gebe kalmak mümkün olur.

Spiral​

İki tür spiral vardır: hormonlu ve bakır. Hormonlu spiral rahim ağzı sıvısını yoğunlaştırarak spermlerin onu geçememesini sağlarlar. Bakır spiralde ise spermisit olarak etki gösteren bakır iyonları gebeliği önlerler. Ancak doğumn kontrol hapları gibi spiralin çıkartılması da gebe kalma ihtimalini hızla geri döndürür çünkü rahim ağzı sıvısı normal yoğunluğuna döner. Hem hormonlu hem de bakır spiralde doğurganlık bir hafta içerisinde geri döner.

Eğer herhangi bir doğum kontrol yöntemini bırakmayı düşünüyorsanız, doğum doktorunuzdan bir randevu alarak gebe kalma ihtimalinizi arttırmanın yollarını konuşabilirsiniz. Doktor muhtemelen prenatal vitaminler önerecektir ve yaşam tarzınızda yapabileceğiniz kilo verme veya sigarayı bırakma gibi değişimlerden bahsedecektir.

Doğum kontrolünü bıraktığınızda bir sonraki döngüde adet gecikmesi gibi durumlar yaşayabilirsiniz. Fakat bebek yapma süreci tam olarak istediğiniz gibi gitmezse stres olmayı. Doğurganlık problemleri olmayan çiftlerin bile gebelik elde etmeleri bir yılı bulabilir. Bu nedenle rahatlayın ve keyfini sürün.