'Genel Sağlık Sigortası' sistemi iflas etti

www.zaman.com.tr/ekonomi_genel-saglik-sigortasi-sistemi-iflas-etti_2318290.html
'Genel Sağlık Sigortası' sistemi
iflas etti
ÖZEL HABER
İSA YAZAR - [ÖZEL HABER] -
ANKARA
25 Eylül 2015, Cuma



A
A
Bütün vatandaşları sağlık
güvencesine alma iddiasıyla
kurulan gelir testine dayalı Genel
Sağlık Sigortası (GSS) sistemi fiilen
çöktü. Çoğu işsizlerden oluşan
yaklaşık 7 milyon kişiye prim borcu
çıkarıldı. 30 Eylül 2015 günü sona
erecek affa 304 bin kişi, gelir
testine ise 400 bin kişi başvurdu. Af
için başvurmayan ve gelir testine
girmeyen 6 milyon prim borçlusuna
hastane kapısı kapanıyor.
Bütün vatandaşları sağlık
güvencesine alacağı iddiasıyla
kurulan gelir testine dayalı Genel
Sağlık Sigortası (GSS) sistemi iflas
etti. Sistem fiilen işlemiyor. Yaklaşık
7 milyon kişiye sağlık primi borcu
çıkarıldı. Öğrenciden işsize birçok
kişi borç şokuyla sarsıldı. Ancak
borçluların önemli bir bölümü
öğrenci, işsiz ya da dar gelirliden
oluştuğu için tahsilat yapılamıyor.
Af çıkararak borcunu tahsil etme
yoluna giden hükümet, buradan da
eli boş döndü. Çalışma Bakanlığı'nın
verilerine göre eylül ayının
sonunda bitecek affa, şimdiye kadar
304 bin kişi başvurdu. 400 bin kişi
de gelir testi için Sosyal
Yardımlaşma ve Dayanışma
Vakıfları'na müracaat etti. Affa ilgi
göstermeyen milyonlarca kişi,
sağlık hizmetinden yararlanıyor.
Sosyal güvenlik uzmanlarına göre
kâğıt üstünde kurgulanan ve
işlemesi fiilen mümkün
görünmeyen gelir testi sistemini
kaldırmaktan başka bir yol
görünmüyor.
2012 yılında Yeşil Kart yerine
kurulan ve masa başında
kurgulanan Gelir Sağlık Sigortası
sistemi işlemiyor. Sosyal güvencesi
olmayan kişilerin gelir testine girip,
kazancına göre sağlık primi
ödemesi esasını dayanan sistem,
pek çok açmazı içinde barındırıyor.
Öncelikle Türkiye'de ilk kez
vatandaşlardan sağlık primi tahsil
edilmesi kararı alındı. Ancak bu
kişiler, sosyal güvencesi olmayan
işsizler ve öğrenciler. Aradan geçen
3 yılda, işsizlerden ve öğrencilerden
sağlık primi tahsil etme düşüncesi
üzerine kurulan sistem işlemedi.
Gelir testi prosedürü ve işlemlerin
sıhhati de ayrıca soru işretleri
barındırıyor.
GSS borçlarının tahsili için Eylül
2014'te af çıkarıldı. Beklenen
başvuru gelmeyince süre uzatıldı.
Ancak 30 Eylül 2015 günü bitecek
af için beklenen başvuru gelmedi.
Çalışma Bakanlığı verilerine göre
prim borcu çıkarılan 7 milyona
yakın kişiden sadece 304 bin 354'ü
primlerini yapılandırmak için Sosyal
Güvenlik Kurumu'na, 400 bin kişi de
gelir testi için Sosyal Yardımlaşma
ve Dayanışma Vakıfları'na
müracaatta bulundu. Borçlular eylül
sonuna kadar affa başvurmazsa
sağlık hizmeti alamayacaklar.
Sosyal güvenlik uzmanları, fiilen
iflas eden gelir testine dayalı GSS
sisteminin sürdürülebilir
olmadığına dikkat çekiyor.
Önümüzdeki dönemde sistemde
önemli değişiklikler yapılacağını
vurguluyor. Bu kapsamda yeni aflar
da muhtemel olduğu belirtiliyor.
GSS'ye göre üniversiteye gidiyorsa
25 yaşını, liseye gidiyorsa 20 yaşını,
okula gitmiyorsa 18 yaşını geçen
kişiler, sosyal güvenlik kapsamında
değilse gelir testi yaptırmak
zorunda. Gelir testi sonucu GSS
primleri, kişilerin gelirine göre
kademeli olarak belirleniyor.
Kişilerin geliri, valilik ve
kaymakamlıklardaki Sosyal
Yardımlaşma ve Dayanışma
Vakıfları tarafından yapılan testlerle
saptanıyor. Bu testlere göre aile
içinde kişi başına geliri asgari
ücretin üçte birinden az olanların
primini devlet ödüyor. Ailedeki kişi
başına gelir asgari ücretin üçte
birinden fazla ise kademeli sağlık
primi ödemesi gerekiyor. Ancak bu
düzenlemeler tamamen kâğıt
üstünde kaldı. Büyük bölümü yeni
mezun genç işsizler teste girmedi.
Girenler de borcunu ödemedi.
Sonuçta herkesi sigorta şemsiyesi
altına alıp herkese hastane
kapılarını açacağı iddiasındaki
sistem, tam tersine borcunu
ödemeyen milyonlarca kişiye
hastane kapısını kapattı.