4+4+4 Eğitim Sistemi: "Çocuğunuz okula hazır mı" kriterleri Okulların açılması yaklaştıkça 4+4+4 eğitim sistemi karmaşasında yeni gelişmeler yaşanıyor. Aileler çocuklarının okula hazır olmadan başlamasını önleyebilmek için rapor alma telaşındayken Milli Eğitim Bakanlığı tarafından okula hazır olan çocukların gelişim kriterleri açıklandı.Bakanlığın 4+4+4 yasası ve genelgeyle ilkokulda okumayı uygun gördüğü 60-72 aylık çocuklardan beklenen ve olması gereken gelişimsel özellikleri "Bilişsel Gelişim", "Dil Gelişimi", "Motor Gelişimi", "Özbakım Becerileri", "Sosyal ve Duygusal Gelişimi" başlıkları altında sıralandı. Bu kriterler ilk olarak Vatan Gazetesinde yayınlandı(Kriterler aşağıda yer alıyor).Bu gelişim maddeleri okul öncesi eğitimi alan çocuklarda eğitim yılı sonunda kazanılması beklenilen hedef davranışlardır. Bunlar çocukların çeşitli gelişim alanlarını temsil eden, o gelişim alanındaki gelişim seviyesi hakkında ip uçları veren beceri, davranış örnekleridir ve özet niteliğindedir. Bu ve benzer maddeler gelişim tarama testlerinde de yer alır. Bu maddelerin açıklaması çocuğunuzun gelişim testini siz yapın gibi bir durum yarattı. Henüz aileler rapor karmaşasını aşamamışken şimdi de gelişimsel kriterler açıklandı. Bu kriterlerin çocuğun okula hazır olup olmadığını göstermesi için yeterli olup olmadığını bir kenara bırakalım 72 ay altındaki çocukların bu becerileri sergilemesi zaten gelişimsel ve bilimsel olarak mümkün değil. Çocukların okula "ne kadar hazır olmadığını" anne babaların daha somut anlaması için bu kriterleri sıralamanın mantığını anlamış değilim. Bu kriterler çocukları için kaygılanan anne babaların daha fazla endişelenmesine sebep olacaktır.Bu gelişimsel beceri ve davranışları 60-72 aylık çocukların taşımadığı bilimsel bir gerçekken bunları sıralayarak tüm çocukların okula hazır olmadığını anne babaların anlaması için rehberlik edilmiş olundu. Peki, diyelim ki 60-72 aylık çocukların bunları yapabileceğini bilime ters düşerek kabul edelim ve bunları yapamayanları okula başlatmayalım. Zaten çocukların büyük çoğunluğu istisnalar hariç bu kriterleri yerine getiremeyecektir. Gerçekten bu kriterleri yerine getirmeyen çocukların okula başlamasına engel olunacak mı? Bu çocuklar içinde yine rapor istenecek mi? Yoksa ailelerin, uzmanların, bilim dünyasının, halkın sesine kulak verilerek bu uygulama, tüm alt yapı çalışmaları bitene kadar bir kaç yıl ertelenecek mi?Tüm bu soruların cevabını bekleyip birlikte göreceğiz. Dileğimiz çocuklarımızın okula hazır olmadan okula başlanmaya zorlanmamasıdır. Uzman Pedagog Sevil YavuzAile, Çocuk ve Ergen Psikolojisi Uzmanı, Öğretim GörevlisiParenting Skills & Counseling Centerwww.pedagogsevilyavuz.com 60-72 Aylık Çocukların Gelişimsel Özellikleri Çocuğunuzun okula başlaması için yerine getirmesi beklenen gelişim kriterleri şu şekilde sıralanıyor; BİLİŞSEL GELİŞİMEksik insan resmini kol ve bacak çizerek tamamlar10-25 parçalı yap-bozu tamamlarGeometrik şekilleri birleştirerek yeni şekiller oluşturur6-10 nesneyi herhangi bir özelliğine göre gruplandırır1den 10'a kadar olan nesne grupları le rakamlar arasında ilişki kurar1'den 10'a kadar olan nesneleri kullanarak toplama yapar1'den 10'a kadar olan nesneleri kullanarak çıkartma yaparYarım ve bütün olan nesneleri gösterir1den 20'ye kadar olan rakamları sıralarEşleştirme, ilişki kurma, gruplandırma ve sıralamayı nasıl yaptığını açıklarNeden sonuç ilişkilerini kurarKısa bir süre gösterilen bir resimdeki ayrıntıları hatırlarBir olaydan sonra ne olabileceğini tahmin ederNesneler arasındaki benzerlik ve farklılıkları söylerBir dizi içerisindeki nesnelerin birbirlerine göre konumlarını söylerMiktar bildiren kıyaslama ifadeleri kullanırHaftanın günlerini sırasıyla söyler20'ye kadar ritmik sayarGünün farklı zaman dilimlerinin isimlerini söylerYaptığı işe dikkatini verirProblem durumunun çözümüne yönelik akıl yürütürSomut nesneleri kullanarak grafik oluştururNesne grafiğini okurÜç öğeden oluşan örüntüler oluşturur DİL GELİŞİMİSesler arasındaki farklılıkları söylerSesler arasındaki benzerlikleri söylerVerilen sese benzer sesler çıkarırSesinin tonunu, hızını, şiddetini ayarlarSıralı ve bileşik cümleler kurarCümlelerinde özneye uygun fiil kullanır6 ve daha fazla sözcükten oluşan cümleler kurabilirGeçmiş, şimdiki ve gelecek zamanı kullanırKim, ne, ne zaman, nerede, neden, nasıl? gibi soruları yanıtlarCümlelerinde çünkü, daha sonra gibi bağlaçlar kullanırİşaret ve kişi zamirlerini kullanırKonuşmalarında zaman zarflarını kullanırÇoğunlukla dilbilgisi kurallarını doğru kullanırBazı sözcüklerin zıt, eş ve eşsesli anlamlarını söylerSohbete katılır ve sohbeti sürdürürAkıcı konuşurDinlediği bir öyküyü anlatırResim, nesne, ya da olaylar arasında ilişki kurarak anlamlı öykü anlatırKonuşmalarında mizahı kullanırÇevresindeki yazılı materyalleri tanırYazının bir anlam ifade ettiğini bilirYetişkinlere duygu ve düşüncelerini anlatırOkumanın günlük yaşamdaki yeriyle ilgili konuşmalara katılırYazının yönünü gösterirKitaplarda anlam taşıyan ögenin yazı olduğunu söylerKitaptaki resimlere bakarak okuyormuş gibi yapar MOTOR GELİŞİMİEngelin üzerinden koşarak atlarRitmik olarak galop(tek ayak üzerinde yukarı zıplamak) hareketini yaparRitmik olarak sekerTek ayak sıçrayarak 2-3 m. ilerlerTopu tek elle omuz üstünden atarTopu tek elle yerden yuvarlarBelli bir mesafedeki hedefi vururTopu yerde 5-6 kere sektirirİp atlarVücudunun farklı bölümlerini kullanarak dengede dururTek ayak üzerinde 9-10 saniye dururYardımsız öne yuvarlanır (takla atar)Çeşitli hareketleri müzik ve ritim eşliğinde ardı ardına yaparYumuşak malzemeleri kullanarak 2-3 parçalı kompozisyonlar oluştururModel gösterildiğinde kâğıdı çapraz şekilde katlarModele bakarak daire, üçgen, kare ve dikdörtgen çizerYatay, dikey, eğri ve eğik çizgiler çizer ve bunlardan yeni bir şekil oluştururKalemi doğru tutar1-5 arası rakamları kopya eder ÖZBAKIM BECERİLERİDişlerini fırçalarElini yüzünü yıkar, kurularVücudunu yıkarTuvalet gereksinimini kendi başına karşılarGünlük işlerde sorumluluk alır ve yerine getirirGiysilerini kendi kendine çıkarır, giyinirGiysilerinin düğme ve çıt çıtlarını çözer iliklerAyakkabılarını bağlarYemek araç gereçlerini yetişkin gibi kullanırYemek tabaklarını ya da servis tepsisini taşırTemizlikle ilgili malzemeleri doğru kullanırTehlike yaratacak durumları fark eder SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİMİEvinin adresini söylerEbeveynin telefon numarasını söylerDuygularını belli ederBaşkalarının duygusal ifadelerini açıklarKendini özgün yollarla ifade ederKurallara uyarGerekli durumlarda kuralları başkalarına açıklarAldığı sorumluluğu yerine getirirKendine güven duyarYeni ve alışılmamış durumlara uyum sağlarYeni tanıştığı bireylerle kolay iletişim kurarAmaçları doğrultusunda davranırDuygularını kontrol ederGerektiği durumlarda liderliği üstlenir
