Avasküler nekroz NEDİR...
kan eksikliği nedeniyle kemik dokusunun ölmesidir. Bu durum kemikte minik kırılmalara ve kemiğin nihai olarak göçmesine neden olabilir. Avasküler nekroz, en sık olarak kalça kemiğinin tepesini (femur) etkileyerek kalça ağrısına yol açar. Ancak başka kemikleri de etkileyebilir.
Kemiğe kan akışı bir dizi nedenden ötürü geçici olarak kesintiye uğrayabilir veya tamamen kesilebilir, ancak en sık görülen nedeni kırık kemiktir (fraktür). Doktorunuz, avasküler nekrozun ifade edilmesine yönelik olarak, osteonekroz, aseptik nekroz veya iskemik kemik nekrozu gibi başka terimler kullanabilir.
erkeklerde kadınlara oranla daha yaygındır. Genellikle 50 yaşından daha genç kişileri etkiler. Avasküler nekroz ilerleyen bir hastalıktır, yani zaman geçtikçe kötüye gider. Avasküler nekrozun yönetilmesi yaşam boyu süren bir süreçtir.
Avasküler nekroz hiçbir belirtiye veya semptoma yol açmayabilir.
Ancak bazı kişiler, durumdan etkilenen eklemde acı veya hareket aralığı kaybı yaşayabilir. Ağrıyı nerede yaşadığınız, avasküler nekrozun nerede meydana geldiğine bağlıdır.
Örneğin:
• Kalçada avasküler nekroz kasıkta ağrıya yol açabilir. Ağrı kalçadan aşağı, dize doğru yayılabilir. Ağrı genellikle ayakta dururken veya yürürken daha kötüdür.
• Bilekte Avasküler nekroz, bilekte ağrıya ve parmak zayıflığına yol açabilir. Elinizi hareketsiz tuttuğunuz zaman daha az ağrı yaşayabilirsiniz. Avasküler nekroz ile en yaygın biçimde ilintili olan bilek kemikleri arasında lunat (Kienbock hastalığı) ve skafoid (Preiser hastalığı) bulunur.
• Dizde avasküler nekroz diz ağrısına yol açar. Bu durumdan en yaygın olarak etkilenen kemik, kalça kemiğinin alt ucudur (femur).
• Omuzda avasküler nekroz genellikle kolun üst kısmındaki kemiğin tepesini (humerus) içerir. Ağrı ve tutulma yaygın olarak görülür.
Avasküler nekroz ayak, ayak bileği, omurga ve çenedeki kemiklerde de gelişebilir.
Çoğu avasküler nekroz vakası kemikteki travmanın ardından gelir; örneğin, kemik kırılması (fraktür) veya eklemin yerinden oynaması. Travma, kemiğe kan ileten kan damarlarına hasar vererek, kemiği oksijen ve besin kaynaklarından mahrum bırakabilir. Bunun sonucunda, kemik hücreleri ölerek kemiği zayıflatır.
diğer yaygın nedenleri ise şunlardır::
1-Kortikosteroidler. Prednizon gibi bu anti-enflamatuar ilaçların avasküler nekroza nasıl neden olduğu açık değildir. Uzun süreler boyunca yüksek dozda kortikosteroid alan kişiler, örneğin romatoid arterit veya lupus gibi kronik hastalıkları olan kişiler, avasküler nekroza yakalanmaya daha yatkındır. Avasküler nekroz, kısa süre boyunca daha düşük dozda kortikosteroid alan kişilerde daha nadirdir. Kortikosteroid enjeksiyonları, örneğin iltihaplı veya arteritli ekleme yapılan enjeksiyonlar avasküler nekroza yol açmaz.
2-Aşırı içki içme. Büyük miktarlarda alkol alan kişilerde, avasküler nekroza yakalanma olasılığı, daha az alan kişilere göre daha yüksek olabilir. Yıllar boyunca her gün çok sayıda alkolik içecek içmek, kan damarlarınızda yağ kalıntılarının oluşmasına neden olur. Bu durum, kemiklerinize giden kan akışını sınırlayabilir. Günlük bir temelde ne kadar çok alkollü içecek tüketirseniz, avasküler nekroz riskiniz o kadar yüksektir.
3-Avasküler nekrozun daha az yaygın nedenleri aşağıdakileri içerir:
-Orak hücresi anemisi
-Gaucher hastalığı
-Lupus
-Vurgun olarak da adlandırılan dekompresyon hastalığı
-Kemoterapi ve radyasyon terapisi de dahil olmak üzere kanser tedavileri
Eğer eklemlerinizden herhangi birinde kalıcı ağrı yaşarsanız doktorunuzdan randevu alın. Eğer kemik kırığı ya da eklem çıkması yaşadığınızı düşünüyorsanız, hemen tıbbi yardıma başvurun.
Avasküler nekroz, tedavi edilmemesi halinde kemiğin bozulmasına yol açmaya devam edecektir. Kemik nihai olarak göçecek, ağrıya ve sakatlığa neden olacak kadar zayıflayabilir. Avasküler nekrozunuzun tedavi edilmeden bırakılması, şiddetli ağrıya ve birkaç yıl içinde hareket yetisinin yitirilmesine yol açabilir.
Hastalığın 4 dönemi vardır.
1. dönemde: kalça ekleminde sıvı artışı vardır
2. dönemde: kıkırdakta yumuşama ve zedelenme
3. dönemde: kalça eklemi büyüme çekirdeğinde erime, küçülme
4. dönemde: düzelme, rejenerasyon (yeniden yapılanma)
Ancak düzelme olsa bile bazen kalça ekleminde deformite olur ve ileriki dönemlerde kalça kireçlenmesine zemin hazırlar.
Bütün hastalar bu dönemlerin hepsini sırayla geçirirler. Hastalık süreci birkaç aydan birkaç yıla kadar değişir.
En önemli olay hastalığın başlangıç yaşıdır. Ne kadar erken başlarsa sonuç o kadar iyidir. Genellikle 7 yaş altında başlayanların düzelme miktarı daha fazladır.
Tedaviyi etkileyen faktörler;
1) hastalığın başlangıç yaşı
2) erken teşhis
3) hastalığın kalça eklemini tutma oranı ve şiddeti
4) femur başının asetabulumdan taşıp taşmaması
5) kalça hareketlerinde kısıtlılık olup olmaması
Hastalığın başlangıç yaşını ve kalçanın tutulum miktarını değiştirme şansı yoktur fakat kas spazmını azaltarak kalça eklemi yerinde tutulabilir. Kalça ekleminin gelişmesi iki kemiğin uyum içinde iç içe olması sayesinde olur.
kan eksikliği nedeniyle kemik dokusunun ölmesidir. Bu durum kemikte minik kırılmalara ve kemiğin nihai olarak göçmesine neden olabilir. Avasküler nekroz, en sık olarak kalça kemiğinin tepesini (femur) etkileyerek kalça ağrısına yol açar. Ancak başka kemikleri de etkileyebilir.
Kemiğe kan akışı bir dizi nedenden ötürü geçici olarak kesintiye uğrayabilir veya tamamen kesilebilir, ancak en sık görülen nedeni kırık kemiktir (fraktür). Doktorunuz, avasküler nekrozun ifade edilmesine yönelik olarak, osteonekroz, aseptik nekroz veya iskemik kemik nekrozu gibi başka terimler kullanabilir.
erkeklerde kadınlara oranla daha yaygındır. Genellikle 50 yaşından daha genç kişileri etkiler. Avasküler nekroz ilerleyen bir hastalıktır, yani zaman geçtikçe kötüye gider. Avasküler nekrozun yönetilmesi yaşam boyu süren bir süreçtir.
Avasküler nekroz hiçbir belirtiye veya semptoma yol açmayabilir.
Ancak bazı kişiler, durumdan etkilenen eklemde acı veya hareket aralığı kaybı yaşayabilir. Ağrıyı nerede yaşadığınız, avasküler nekrozun nerede meydana geldiğine bağlıdır.
Örneğin:
• Kalçada avasküler nekroz kasıkta ağrıya yol açabilir. Ağrı kalçadan aşağı, dize doğru yayılabilir. Ağrı genellikle ayakta dururken veya yürürken daha kötüdür.
• Bilekte Avasküler nekroz, bilekte ağrıya ve parmak zayıflığına yol açabilir. Elinizi hareketsiz tuttuğunuz zaman daha az ağrı yaşayabilirsiniz. Avasküler nekroz ile en yaygın biçimde ilintili olan bilek kemikleri arasında lunat (Kienbock hastalığı) ve skafoid (Preiser hastalığı) bulunur.
• Dizde avasküler nekroz diz ağrısına yol açar. Bu durumdan en yaygın olarak etkilenen kemik, kalça kemiğinin alt ucudur (femur).
• Omuzda avasküler nekroz genellikle kolun üst kısmındaki kemiğin tepesini (humerus) içerir. Ağrı ve tutulma yaygın olarak görülür.
Avasküler nekroz ayak, ayak bileği, omurga ve çenedeki kemiklerde de gelişebilir.
Çoğu avasküler nekroz vakası kemikteki travmanın ardından gelir; örneğin, kemik kırılması (fraktür) veya eklemin yerinden oynaması. Travma, kemiğe kan ileten kan damarlarına hasar vererek, kemiği oksijen ve besin kaynaklarından mahrum bırakabilir. Bunun sonucunda, kemik hücreleri ölerek kemiği zayıflatır.
diğer yaygın nedenleri ise şunlardır::
1-Kortikosteroidler. Prednizon gibi bu anti-enflamatuar ilaçların avasküler nekroza nasıl neden olduğu açık değildir. Uzun süreler boyunca yüksek dozda kortikosteroid alan kişiler, örneğin romatoid arterit veya lupus gibi kronik hastalıkları olan kişiler, avasküler nekroza yakalanmaya daha yatkındır. Avasküler nekroz, kısa süre boyunca daha düşük dozda kortikosteroid alan kişilerde daha nadirdir. Kortikosteroid enjeksiyonları, örneğin iltihaplı veya arteritli ekleme yapılan enjeksiyonlar avasküler nekroza yol açmaz.
2-Aşırı içki içme. Büyük miktarlarda alkol alan kişilerde, avasküler nekroza yakalanma olasılığı, daha az alan kişilere göre daha yüksek olabilir. Yıllar boyunca her gün çok sayıda alkolik içecek içmek, kan damarlarınızda yağ kalıntılarının oluşmasına neden olur. Bu durum, kemiklerinize giden kan akışını sınırlayabilir. Günlük bir temelde ne kadar çok alkollü içecek tüketirseniz, avasküler nekroz riskiniz o kadar yüksektir.
3-Avasküler nekrozun daha az yaygın nedenleri aşağıdakileri içerir:
-Orak hücresi anemisi
-Gaucher hastalığı
-Lupus
-Vurgun olarak da adlandırılan dekompresyon hastalığı
-Kemoterapi ve radyasyon terapisi de dahil olmak üzere kanser tedavileri
Eğer eklemlerinizden herhangi birinde kalıcı ağrı yaşarsanız doktorunuzdan randevu alın. Eğer kemik kırığı ya da eklem çıkması yaşadığınızı düşünüyorsanız, hemen tıbbi yardıma başvurun.
Avasküler nekroz, tedavi edilmemesi halinde kemiğin bozulmasına yol açmaya devam edecektir. Kemik nihai olarak göçecek, ağrıya ve sakatlığa neden olacak kadar zayıflayabilir. Avasküler nekrozunuzun tedavi edilmeden bırakılması, şiddetli ağrıya ve birkaç yıl içinde hareket yetisinin yitirilmesine yol açabilir.
Hastalığın 4 dönemi vardır.
1. dönemde: kalça ekleminde sıvı artışı vardır
2. dönemde: kıkırdakta yumuşama ve zedelenme
3. dönemde: kalça eklemi büyüme çekirdeğinde erime, küçülme
4. dönemde: düzelme, rejenerasyon (yeniden yapılanma)
Ancak düzelme olsa bile bazen kalça ekleminde deformite olur ve ileriki dönemlerde kalça kireçlenmesine zemin hazırlar.
Bütün hastalar bu dönemlerin hepsini sırayla geçirirler. Hastalık süreci birkaç aydan birkaç yıla kadar değişir.
En önemli olay hastalığın başlangıç yaşıdır. Ne kadar erken başlarsa sonuç o kadar iyidir. Genellikle 7 yaş altında başlayanların düzelme miktarı daha fazladır.
Tedaviyi etkileyen faktörler;
1) hastalığın başlangıç yaşı
2) erken teşhis
3) hastalığın kalça eklemini tutma oranı ve şiddeti
4) femur başının asetabulumdan taşıp taşmaması
5) kalça hareketlerinde kısıtlılık olup olmaması
Hastalığın başlangıç yaşını ve kalçanın tutulum miktarını değiştirme şansı yoktur fakat kas spazmını azaltarak kalça eklemi yerinde tutulabilir. Kalça ekleminin gelişmesi iki kemiğin uyum içinde iç içe olması sayesinde olur.
