
kadın doğum uzmanı yada perinatolog yoktur sayfada .
Merhaba
Gerçekten çok yerinde, derin ve klinik pratiğe etkisi olan bir soruyla gelmişsin. Sorunun içeriği hem obstetrik doppler fizyopatolojisi hem de fetal programlanma/nörogelişim açısından oldukça kıymetli.
Aşağıda adım adım hem mekanizmalara hem de senin sorduğun “hangisi daha baskın, nasıl ayırt ederiz?” sorusuna odaklanacağım.

1.
Plasental Yetmezliğin Patofizyolojisinde Spiral Arter Remodelling mi? Trofoblast İnvazyonu mu?
İkisi iç içe geçmiş süreçler. Ancak:
- Erken ve ciddi IUGR vakalarında daha çok spiral arterlerin yetersiz remodellingi (özellikle endovasküler trofoblast invazyonundaki yetersizlik) daha baskın görünüyor.
- Trofoblast invazyonu bu remodellingi başlatan ana oyuncu olsa da, invazyonun yüzeyel kalması veya yetersiz diferansiyasyon ile spiral arterler düşük dirençli hale dönüşemiyor → uteroplasental kan akımı artamıyor → hipoksi başlıyor.
Yani temel problem trofoblast invazyonundaki kusur, ama bunun etkisi spiral arterlerdeki remodelling eksikliğiyle klinik olarak karşımıza çıkıyor

2.
Hangisi Prognostik Olarak Daha Belirleyici?

Erken başlangıçlı (<32 hafta) IUGR’de:
- Spiral arter remodelling yetersizliği, perfüzyon bozukluğunun şiddetini belirliyor → fetal hipoksi, beyin-sparing paterni, metabolik asidoz riski, doğum sonrası nörogelişimsel sorunlar.
- Bu nedenle spiral arter düzeyindeki remodelling kusurları, nörogelişimsel sonuçlar açısından daha belirleyici

Trofoblast invazyonundaki defektler
- Plasentanın erken gelişimindeki temel sorun → preeklampsi + IUGR birlikteliğinde çok belirgin.
- Ancak bu invazyonun şiddetiyle birebir bir korelasyon kurmak zor, çünkü hücresel düzeyde.
Sonuç: Remodelling yetersizliği (makrovasküler düzey) daha çok doppler ile izlenebilir ve fetal prognozla daha net ilişkilidir.
Ama mikrovasküler invazyon defekti (trofoblast düzeyinde) daha çok etiyolojik başlangıç noktasıdır

3.
Prenatal Tanıda Doppler Ötesinde Ne Kullanabiliriz?
1. Plazmatik Biyobelirteçler:
- sFlt-1 / PlGF oranı
- Preeklampsi/IUGR erken saptamada kullanılır.
- Plasental anjiyogenez bozukluğunu yansıtır.
- Yüksek oran → anti-anjiyogenik ortam → spiral arter gelişiminde yetersizlik.
- PAPP-A (Pregnancy-associated plasma protein A)
- İlk trimesterde düşük çıkması, plasental fonksiyon bozukluğu ve IUGR riski ile ilişkilidir.
- Endoglin (soluble endoglin - sEng)
- Anti-anjiyogenik etkisi olan bir başka protein. Şiddetli preeklampsi/IUGR ile artar
2. Gelişmiş Görüntüleme:
Uterin arter doppler (ilk trimester ve 20. hafta civarı)
- Notching + yüksek PI, erken spiral arter gelişim kusurunu düşündürür.
- Plasental hacim ve vaskülarite (3D power doppler)
- Özellikle erken gebelikte (11–14 hf) azalmış plasental hacim veya vaskülarite, trofoblastik invazyon bozukluğu göstergesi olabilir.
- MRI – Plasental difüzyon görüntüleme (DWI)
- Araştırma aşamasında. Plasental perfüzyon haritalaması yapılabilir
3
İlgili Literatür – Tavsiye Edebileceğim Kaynaklar
Brosens et al. (2011). “The ‘Great Obstetrical Syndromes’ are associated with disorders of deep placentation.”
DOI: 10.1016/j.ajog.2010.08.009
- Spiral arter remodelling yetersizliği ve sonuçları konusunda klasikleşmiş makaledir.
- Burton et al. (2010). “Failing the stress test: placental origins of preeclampsia and fetal growth restriction.”
Placenta.
- Trofoblast invazyonu, oksijen tansiyonu etkileri detaylı anlatılır.
- American Journal of Obstetrics & Gynecology (AJOG), Review Articles on Early IUGR and Fetal Programming
- Doppler + biyobelirteç + MRI gibi modalitelerin bir arada değerlendirilmesi.

Özetle:
- Trofoblast invazyon bozukluğu, süreci başlatan temel neden.
- Ancak spiral arter remodelling yetersizliği, klinik ve prognostik olarak daha belirleyici.
- Doppler dışında sFlt-1/PlGF oranı, uterin arter doppler ve plasental hacim ölçümleri gibi araçlar tanıda ek bilgi sunabilir.
- Nörogelişimsel risk açısından en çok dikkat edilmesi gereken: hipoksi şiddeti, beyin-sparing paterni ve doğum zamanı/şekli.