- 31 Mart 2009
- 542
- 2
Çocuğunuzun konuşmasını desteklemek
Dil, başkalarıyla iletişim kurmamız için gerekli bir araçtır. Bir kişinin sadece diğeriyle iletişim kurmasını değil aynı zamanda kendi kendine düşünmesini de sağlar. İfade ederken duygu ve düşüncelerini fark etmesini sağlar. Öğrenmenin ve yaratıcılığın en önemli aracı dildir.
Bebeklerin erken dönemdeki ihtiyaçları yemek, uyku ve rahatlamaktır. Bunun için ilk haftalarda ağlamak, her sorunlarını anlatabildikleri tek araçtır. Ağlamak; annenin ılık süt veren memesini, ona sarılan güven ve anne kokan bir çift kolu, tenini sıcak tutan kuru bir bezi çocuğumuza getirir. Daha sonra bebeğimiz büyüdükçe uyku, yemek gibi temel ihtiyaçlarının yanında ilgi ve arkadaşlık gibi sosyal ihtiyaçlarda gereksinim duyar. Bu sosyal ihtiyaçlarlarla beraber bebeğimiz sesler çıkarmaya başlar. Çocukta iletişim kurma isteği arttıkça seslerin tonu artıp, gruplar halinde bir seferde söylenen sözler oluşmaya başlar. İkinci yaşa kadar yalnızca ağlayan bir bebekten, konuşan çocuk haline gelecektir.
Bu doğal gelişim süreci bebekten bebeğe farklılık gösterir. Bazı bebekler beşikten itibaren daha fazla ses çıkarma eğilimindedirler. Genetik faktörlerin yanı sıra, yapılan araştırmalar bu tür bebeklerin anne veya bakıcılarının çoğunlukla bebekle konuşarak vakit geçirdiklerini tespit etmiştir. Yoğun sözel ilşki ağı içinde büyüyen bebeklerde konuşma erken görülür. Dil gelişimine destek vermek için yapılabilecek etkinlikler:
- Deneyimleri artırmak: Bebekler önce kelimeleri hafızalarında depolarlar. Pek çok kelimeyi, kullanmaya başlamadan anlamaya başladıkları bir biriktirme dönemi yaşarlar. Dolasıyla çocuğunuzu mümkün olduğunca çeşitli ortamlara sokmak ve buralarda gördüğü yeni şeyleri ona anlatıp tanımlamak önemlidir. Örneğin: Süpermarket, oyun alanı, otobüs, kütüphane vb. yerlere gidebilirsiniz. Gördükleriniz hakkında basit bir dil kullanarak konuşmalısınız. Yeni yürümeye başlayan çocuğunuzun basit konuları (Büyük ve küçük, ıslak ve kuru, yukarı ve aşağı, ayakta ve oturarak, mutlu üzüntülü, iyi ve kötü vb.) öğrenmesini sağlayın. Düzenli olarak beş duyusunu uyarın. Çocuğunuza tanımları bulunduğu ortamdaki renkler, desenler, sesler ve kokulardan söz ederek yapın. Böylece hem zihnini daha fazla uyarır, hem de aklında kalıcılığını arttırmış olursunuz.
-Konuşun, konuşun, konuşun: Çocukların dili kullanması için anlamaları gerekir. Dili anlamak için de bir çocuğun, konuşmaları tekrar tekrar duyması gerekir. Kısacası çocuğunuzun konuşmasını sağlamak için sizin de bolca konuşmanız gerekmektedir. Örneğin: Yemek pişirirken, havuçları keserken, çorbayı pişirirken, sofrayı hazırlarken ya da sabahları giyinirken vücudunun parçalarını tek tek ona anlatabilirsiniz.
-Her gün yüksek sesle okuyun: Resimli kitaplardan çocuğunuza okumak, durup her sayfadaki tanıdık resimleri göstererek hikayeyi desteklemek ve: “Kuş neredeymiş?” gibi anladığına yönelik sorular sormak çok önemlidir.
-Şarkı söyleyin, ritm tutun: Çocuklar müziği sever ve basit şarkılara dikkat ederler. Onlara çocuk şarkıları söyleyin. Şarkıların tekrar edilmesi çocukların kelime haznesinini gelişimine yardım edecektir. Dolayısıyla aynı şarkıları tekrar tekrar söyleyebilisiniz. Şarkıyla beraber alkışla ya da ayağınızı yere vurarak ritm turmanız da onu dahil etmek için güzel bir yoldur.
-Erişkin kelimeleriyle konuşmak: Bebeklerin ağzından basit ve tatlı sözcükler çıkar. Onların söyledikleri gibi konuşmak çok hoşumuza gider. (Örneğin: "düt, kuçu, pisi") Bebeksi kelimelerin yanı sıra her çocuğun kendine özgü kullandığı bir dil de vardır. Bazen çocuğun suya “bıt” gibi anlamsız kelimeler kullandığı bazı durumlarda aynı kelimeyi tüm ailenin çocuğa su için kullandığına şahit oluruz. Bu ortak bir dil oluşturuyor gibi görünse de çocuğun dili kullanma becerisini destekleyen bir tavır değildir. Ayrıca çocuklar, bizim kendi aramızda konuştuğumuzdan farklı kelimelerle onunla ilişki kurduğumuzu gördüğünde durum daha da kafa karıştırıcı bir hal alacaktır. Bunu için bütün kelimeleri olduğu gibi kullanmaya özen göstermeliyiz.
-Sorular sorun: Örneğin: “Yemeğini şimdi mi istiyorsun?” ya da “Hangi kitabı okumak istersin? Bana göster.” gibi. İstediği bir nesneyi hemen vermeyip neyi istiyorsun diye sorup onun söylemesi için zaman ve fırsat verin. Eğer cevap gelirse neyi istiyorsa onun adını sizde tekrarlayarak söyleyin. “Topu istiyorsun.” gibi.
-Onu Ödüllendirin: Çocuğunuz anladığınız bir kelime söylediğinde veya bir kitaptaki köpeğe parmağını uzatıp “ hav hav” dediğinde onu tebrik edici sözler söylemelisiniz. Bu ödüller hiçbir zaman aşırı sevinç gösterileri şeklinde olmamalıdır. Ayrıca örneğin: Kitaba “pita” vb. kelimeler kullandığında “Hayır pita değil, kitap.” ifadesi yerine: “Evet, kitap.” diye onaylayın. Böylece cesaretini kırmadan ona kelimenin doğrusunu öğrenme fırsatı tanımış olursunuz.
Dil gelişimi entelektüel yeteneğin bir ölçütü değildir. Dilin gelişiminde genetik etkenin önemi büyükse de, evde çocuğa verilen bolca sözel uyarı süreci hızlandırabilir. Eğer çocuğunuzun dil gelişiminin normalin gerisinde kaldığından şüpheleniyorsanız dil, gırtlak gelişiminin kontrolü için bir kulak burun boğaz uzmanına ve konuşma terapistine başvurabilirsiniz. Eken müdahale ile dil gecikmesi engellenebilir veya azaltılabilir.
alıntıdır
hanımlar oğlum 14,5 aylık ve hiç bir şey söyleyemiyor
kaaç ay önce anne dedi bilinçli olarak ama şimdi hiç bişey konuşmuyor,
endişelerim yüzünden bu onuya ulaştım sizlerle paylaşmak istedim
umarım faydalı olurum
Dil, başkalarıyla iletişim kurmamız için gerekli bir araçtır. Bir kişinin sadece diğeriyle iletişim kurmasını değil aynı zamanda kendi kendine düşünmesini de sağlar. İfade ederken duygu ve düşüncelerini fark etmesini sağlar. Öğrenmenin ve yaratıcılığın en önemli aracı dildir.
Bebeklerin erken dönemdeki ihtiyaçları yemek, uyku ve rahatlamaktır. Bunun için ilk haftalarda ağlamak, her sorunlarını anlatabildikleri tek araçtır. Ağlamak; annenin ılık süt veren memesini, ona sarılan güven ve anne kokan bir çift kolu, tenini sıcak tutan kuru bir bezi çocuğumuza getirir. Daha sonra bebeğimiz büyüdükçe uyku, yemek gibi temel ihtiyaçlarının yanında ilgi ve arkadaşlık gibi sosyal ihtiyaçlarda gereksinim duyar. Bu sosyal ihtiyaçlarlarla beraber bebeğimiz sesler çıkarmaya başlar. Çocukta iletişim kurma isteği arttıkça seslerin tonu artıp, gruplar halinde bir seferde söylenen sözler oluşmaya başlar. İkinci yaşa kadar yalnızca ağlayan bir bebekten, konuşan çocuk haline gelecektir.
Bu doğal gelişim süreci bebekten bebeğe farklılık gösterir. Bazı bebekler beşikten itibaren daha fazla ses çıkarma eğilimindedirler. Genetik faktörlerin yanı sıra, yapılan araştırmalar bu tür bebeklerin anne veya bakıcılarının çoğunlukla bebekle konuşarak vakit geçirdiklerini tespit etmiştir. Yoğun sözel ilşki ağı içinde büyüyen bebeklerde konuşma erken görülür. Dil gelişimine destek vermek için yapılabilecek etkinlikler:
- Deneyimleri artırmak: Bebekler önce kelimeleri hafızalarında depolarlar. Pek çok kelimeyi, kullanmaya başlamadan anlamaya başladıkları bir biriktirme dönemi yaşarlar. Dolasıyla çocuğunuzu mümkün olduğunca çeşitli ortamlara sokmak ve buralarda gördüğü yeni şeyleri ona anlatıp tanımlamak önemlidir. Örneğin: Süpermarket, oyun alanı, otobüs, kütüphane vb. yerlere gidebilirsiniz. Gördükleriniz hakkında basit bir dil kullanarak konuşmalısınız. Yeni yürümeye başlayan çocuğunuzun basit konuları (Büyük ve küçük, ıslak ve kuru, yukarı ve aşağı, ayakta ve oturarak, mutlu üzüntülü, iyi ve kötü vb.) öğrenmesini sağlayın. Düzenli olarak beş duyusunu uyarın. Çocuğunuza tanımları bulunduğu ortamdaki renkler, desenler, sesler ve kokulardan söz ederek yapın. Böylece hem zihnini daha fazla uyarır, hem de aklında kalıcılığını arttırmış olursunuz.
-Konuşun, konuşun, konuşun: Çocukların dili kullanması için anlamaları gerekir. Dili anlamak için de bir çocuğun, konuşmaları tekrar tekrar duyması gerekir. Kısacası çocuğunuzun konuşmasını sağlamak için sizin de bolca konuşmanız gerekmektedir. Örneğin: Yemek pişirirken, havuçları keserken, çorbayı pişirirken, sofrayı hazırlarken ya da sabahları giyinirken vücudunun parçalarını tek tek ona anlatabilirsiniz.
-Her gün yüksek sesle okuyun: Resimli kitaplardan çocuğunuza okumak, durup her sayfadaki tanıdık resimleri göstererek hikayeyi desteklemek ve: “Kuş neredeymiş?” gibi anladığına yönelik sorular sormak çok önemlidir.
-Şarkı söyleyin, ritm tutun: Çocuklar müziği sever ve basit şarkılara dikkat ederler. Onlara çocuk şarkıları söyleyin. Şarkıların tekrar edilmesi çocukların kelime haznesinini gelişimine yardım edecektir. Dolayısıyla aynı şarkıları tekrar tekrar söyleyebilisiniz. Şarkıyla beraber alkışla ya da ayağınızı yere vurarak ritm turmanız da onu dahil etmek için güzel bir yoldur.
-Erişkin kelimeleriyle konuşmak: Bebeklerin ağzından basit ve tatlı sözcükler çıkar. Onların söyledikleri gibi konuşmak çok hoşumuza gider. (Örneğin: "düt, kuçu, pisi") Bebeksi kelimelerin yanı sıra her çocuğun kendine özgü kullandığı bir dil de vardır. Bazen çocuğun suya “bıt” gibi anlamsız kelimeler kullandığı bazı durumlarda aynı kelimeyi tüm ailenin çocuğa su için kullandığına şahit oluruz. Bu ortak bir dil oluşturuyor gibi görünse de çocuğun dili kullanma becerisini destekleyen bir tavır değildir. Ayrıca çocuklar, bizim kendi aramızda konuştuğumuzdan farklı kelimelerle onunla ilişki kurduğumuzu gördüğünde durum daha da kafa karıştırıcı bir hal alacaktır. Bunu için bütün kelimeleri olduğu gibi kullanmaya özen göstermeliyiz.
-Sorular sorun: Örneğin: “Yemeğini şimdi mi istiyorsun?” ya da “Hangi kitabı okumak istersin? Bana göster.” gibi. İstediği bir nesneyi hemen vermeyip neyi istiyorsun diye sorup onun söylemesi için zaman ve fırsat verin. Eğer cevap gelirse neyi istiyorsa onun adını sizde tekrarlayarak söyleyin. “Topu istiyorsun.” gibi.
-Onu Ödüllendirin: Çocuğunuz anladığınız bir kelime söylediğinde veya bir kitaptaki köpeğe parmağını uzatıp “ hav hav” dediğinde onu tebrik edici sözler söylemelisiniz. Bu ödüller hiçbir zaman aşırı sevinç gösterileri şeklinde olmamalıdır. Ayrıca örneğin: Kitaba “pita” vb. kelimeler kullandığında “Hayır pita değil, kitap.” ifadesi yerine: “Evet, kitap.” diye onaylayın. Böylece cesaretini kırmadan ona kelimenin doğrusunu öğrenme fırsatı tanımış olursunuz.
Dil gelişimi entelektüel yeteneğin bir ölçütü değildir. Dilin gelişiminde genetik etkenin önemi büyükse de, evde çocuğa verilen bolca sözel uyarı süreci hızlandırabilir. Eğer çocuğunuzun dil gelişiminin normalin gerisinde kaldığından şüpheleniyorsanız dil, gırtlak gelişiminin kontrolü için bir kulak burun boğaz uzmanına ve konuşma terapistine başvurabilirsiniz. Eken müdahale ile dil gecikmesi engellenebilir veya azaltılabilir.
alıntıdır
hanımlar oğlum 14,5 aylık ve hiç bir şey söyleyemiyor
kaaç ay önce anne dedi bilinçli olarak ama şimdi hiç bişey konuşmuyor,
endişelerim yüzünden bu onuya ulaştım sizlerle paylaşmak istedim
umarım faydalı olurum
