Türkiye ekonomisiyle ilgili dış çevrelerden her gün yeni övgüler geliyor. Makroekonomik göstergelerindeki iyileşmelerle bu övgüyü hak ediyor. Buna inancı olmayanların Anadolu'yu dolaşmalarını tesviye ederim.
Hafta içinde Payas Sanayici İşadamları Derneği'nin (PAYSİAD) davetlisi olarak Hatay'ın Dörtyol ilçesinin Payas beldesine gittim. Payas 40 binin üzerindeki nüfusuyla tarihi bir yerleşim yeri ve Türkiye'nin en büyük beldesi. Payas'ın sanayi ve ekonomisi birçok ilçeden çok canlı.
Toplantı öncesi PAYSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Ercan Ergun ile bölgede kısa bir bölge turu yaptık. Ercan Bey bölge ilgi bilgilendirmesi özetle şöyle: Özelleştirme ile Ordu Yardımlaşma Kurumu'na (OYAK) satılan İskenderun Demir Çelik Fabrikası ve Türk-Rus oraklığı MMK ATAKAŞ bölgenin en büyük demir çelik tesisleri. Ayrıca, irili ufaklı başka tesisler de var. Bu tesislerde inşaat demiri ve sac üretimi yapılıyor. Türkiye'nin yıllık inşaat demiri üretim kapasitesi 35-40 milyon ton. İç piyasanın yıllık inşaat demiri ihtiyacı ise yaklaşık 18-20 milyon ton. Aradaki farkın ihraç edilmesi gerekiyor. Türkiye'nin sac ihtiyacı 15 milyon ton. Daha önceki yıllarda 7-8 ton civarında üretilip gerisi ithal edilirmiş. Ereğli Demir-Çelik (7 milyon ton)- MMK ATAKAŞ (2,5 milyon ton)- önceki yıl üretime başlayan TOSYALI Demir-Çelik (1 milyon ton) ile birlikte diğer bölgelerdeki üretimlerle Türkiye'nin sac ihtiyacı karşılanıyor. Ancak, bu tesislerin çoğunda hurdadan üretim yapılıyor. İçeride yeterli miktarda hurda dönüşü olmadığında ithal ediliyor. Madenden inşaat demiri veya sac üreten bir tesisin kuruluş maliyeti, hurdadan sac üretene göre çok yüksek. Yatırımcı, hurdadan sac üreten tesise yöneldiğinden hurda ihtiyacı her yıl artıyor. Türkiye şu anda dünyadan en çok hurda talep eden ülkelerin başında geliyor. Bölgedeki tesislerin günlük hurda demir sac demiri ihtiyacı 25-30 milyon ton. Bu da yaklaşık 14,1 milyon dolar ediyor. Aylık tutar 500 milyon dolara varıyor. Temmuzdaki hurda ithalatı 2,2 milyon ton. Bunun yarısı bu bölgede kullanılmış. Cari açığın en büyük kalemlerinden birini demir çelik sektörü oluşturuyor. Fakat gelen hurda mamul mal olarak ihracata ve inşaata gittiğinden piyasaya her yönden destek oluyor. Yapılacak yatırımlarla demir cevherinden üretim daha fazla olursa cari açığa da olumlu yansıyacak.
PAYSİAD ve Dörtyol Girişimci Sanayici ve İşadamları Deneği'nin (DÖGİAD) birlikte Dörtyol Ticaret Odası'nın yeni binasında düzenledikleri "Türkiye ve dünyadaki ekonomik gelişmeler" konulu konferansın konuşmacısıydım. Toplantıya Dörtyol Kaymakamı H.Hasan Özyiğit'le birlikte Payas ve Karayılan belediye başkanları, Dörtyol Ticaret Odası başkanı ve 100'e yakın dernek üyesi katıldı. Ercan Ergün, açılış konuşmasında 'Her şey yolunda ise döviz fiyatları neden yükseldi?' sorusunu cevaplamam için beni davet ettiklerini belirtti. Konuşma sırası bana geldiğinde programın akışı gereği önce dünyayı sonra Türkiye ekonomisindeki gelişmeleri katılımcılarla paylaştım. Sıra sorulan sorunun cevabına geldi. Döviz kurları yükselişinde cari açık kadar Euro Bölgesi'ndeki ağır kamu borç krizinin etkisi var. Yabancı portföy yatırımcısı Avrupa'daki yatırımlarında eksilen teminatlarını finanse etmek için Türkiye'deki portföyünde kârlı olan satarak dolar alıp çıkması ve hükümetin iş dünyasını uyarmasıyla döviz açık pozisyonlarını kapatan yerlilerin talepleri döviz fiyatının yükselişinde etkili oldu. Merkez Bankası da dövizde fiyat istikrarını sağlamak ve enflasyonda düşüş programını sürdürebilmek amacıyla döviz satış ihaleleri başlattı. Bu sayede son günlerde döviz fiyatlarında istikrarlı bir seyir olurken, cari açıkta da bir gerileme eğilimine girdi. Gelecek aylarda cari açık tehdit olmaktan çıkıp sürdürülebilir konuma gelecek. Kısacası döviz fiyatındaki artış tedirgin edici değil.
Hafta içinde Payas Sanayici İşadamları Derneği'nin (PAYSİAD) davetlisi olarak Hatay'ın Dörtyol ilçesinin Payas beldesine gittim. Payas 40 binin üzerindeki nüfusuyla tarihi bir yerleşim yeri ve Türkiye'nin en büyük beldesi. Payas'ın sanayi ve ekonomisi birçok ilçeden çok canlı.
Toplantı öncesi PAYSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Ercan Ergun ile bölgede kısa bir bölge turu yaptık. Ercan Bey bölge ilgi bilgilendirmesi özetle şöyle: Özelleştirme ile Ordu Yardımlaşma Kurumu'na (OYAK) satılan İskenderun Demir Çelik Fabrikası ve Türk-Rus oraklığı MMK ATAKAŞ bölgenin en büyük demir çelik tesisleri. Ayrıca, irili ufaklı başka tesisler de var. Bu tesislerde inşaat demiri ve sac üretimi yapılıyor. Türkiye'nin yıllık inşaat demiri üretim kapasitesi 35-40 milyon ton. İç piyasanın yıllık inşaat demiri ihtiyacı ise yaklaşık 18-20 milyon ton. Aradaki farkın ihraç edilmesi gerekiyor. Türkiye'nin sac ihtiyacı 15 milyon ton. Daha önceki yıllarda 7-8 ton civarında üretilip gerisi ithal edilirmiş. Ereğli Demir-Çelik (7 milyon ton)- MMK ATAKAŞ (2,5 milyon ton)- önceki yıl üretime başlayan TOSYALI Demir-Çelik (1 milyon ton) ile birlikte diğer bölgelerdeki üretimlerle Türkiye'nin sac ihtiyacı karşılanıyor. Ancak, bu tesislerin çoğunda hurdadan üretim yapılıyor. İçeride yeterli miktarda hurda dönüşü olmadığında ithal ediliyor. Madenden inşaat demiri veya sac üreten bir tesisin kuruluş maliyeti, hurdadan sac üretene göre çok yüksek. Yatırımcı, hurdadan sac üreten tesise yöneldiğinden hurda ihtiyacı her yıl artıyor. Türkiye şu anda dünyadan en çok hurda talep eden ülkelerin başında geliyor. Bölgedeki tesislerin günlük hurda demir sac demiri ihtiyacı 25-30 milyon ton. Bu da yaklaşık 14,1 milyon dolar ediyor. Aylık tutar 500 milyon dolara varıyor. Temmuzdaki hurda ithalatı 2,2 milyon ton. Bunun yarısı bu bölgede kullanılmış. Cari açığın en büyük kalemlerinden birini demir çelik sektörü oluşturuyor. Fakat gelen hurda mamul mal olarak ihracata ve inşaata gittiğinden piyasaya her yönden destek oluyor. Yapılacak yatırımlarla demir cevherinden üretim daha fazla olursa cari açığa da olumlu yansıyacak.
PAYSİAD ve Dörtyol Girişimci Sanayici ve İşadamları Deneği'nin (DÖGİAD) birlikte Dörtyol Ticaret Odası'nın yeni binasında düzenledikleri "Türkiye ve dünyadaki ekonomik gelişmeler" konulu konferansın konuşmacısıydım. Toplantıya Dörtyol Kaymakamı H.Hasan Özyiğit'le birlikte Payas ve Karayılan belediye başkanları, Dörtyol Ticaret Odası başkanı ve 100'e yakın dernek üyesi katıldı. Ercan Ergün, açılış konuşmasında 'Her şey yolunda ise döviz fiyatları neden yükseldi?' sorusunu cevaplamam için beni davet ettiklerini belirtti. Konuşma sırası bana geldiğinde programın akışı gereği önce dünyayı sonra Türkiye ekonomisindeki gelişmeleri katılımcılarla paylaştım. Sıra sorulan sorunun cevabına geldi. Döviz kurları yükselişinde cari açık kadar Euro Bölgesi'ndeki ağır kamu borç krizinin etkisi var. Yabancı portföy yatırımcısı Avrupa'daki yatırımlarında eksilen teminatlarını finanse etmek için Türkiye'deki portföyünde kârlı olan satarak dolar alıp çıkması ve hükümetin iş dünyasını uyarmasıyla döviz açık pozisyonlarını kapatan yerlilerin talepleri döviz fiyatının yükselişinde etkili oldu. Merkez Bankası da dövizde fiyat istikrarını sağlamak ve enflasyonda düşüş programını sürdürebilmek amacıyla döviz satış ihaleleri başlattı. Bu sayede son günlerde döviz fiyatlarında istikrarlı bir seyir olurken, cari açıkta da bir gerileme eğilimine girdi. Gelecek aylarda cari açık tehdit olmaktan çıkıp sürdürülebilir konuma gelecek. Kısacası döviz fiyatındaki artış tedirgin edici değil.
Son düzenleme:
