- 30 Ekim 2006
- 228
- 30
- 44
- Konu Sahibi TesterTester
- #1
Ergonomi nedir?
Ergonomi; "çalışılan ve yaşanan çevrenin insan özelliklerine uygun olarak tasarımlanması çalışması" disiplini veya
"insan ile çalışma yeri çevresi arasındaki ilişkinin bilimsel incelenmesi" olarak tanımlanabilir.
Ergonomi, batı ülkelerinde Ergonomics (ergonomi), ABDde ise Human Factors Engineering (İnsan Faktörleri Mühendisliği), TDKa göre İşbilim adları ile anılmaktadır.
Ergonomi, insanların anatomik ve antropometrik özelliklerini, fiziksel kapasitelerini ve toleranslarını göz önüne alarak, endüstriyel iş ortamındaki tüm faktörlerin etkisi ile olabilecek organik ve psiko-sosyal stresler karşısında, sistem verimliliği ve insan-makine-çevre uyumunun temel yasalarını ortaya koymaya çalışan disiplinli bir araştırma geliştirme aracıdır.
İş Tasarımı
 İş tasarımı, iş ve insan unsurlarını en uygun biçimde birleştirmek amacıyla işin içeriğinin, işe ilişkin ödüllerin ve işin niteliklerinin çeşitli şekillerde düzenlenmesidir.
 Bu düzenlemeler, iş kolaylaştırma, iş rotasyonu, iş genişletmesi, iş zenginleştirmesi, kalite çemberi, bağımsız çalışma grupları şeklinde olabilir.
 İnsan-makine sistemine ergonomik yaklaşım.
THERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi.
Ergonomi konusu gereği, bireyin işinde daha verimli olabilmesi için;
 Sağlık ve güvenlik içinde çalışması,
 İşin, insanın antropometrik ölçülerine, beden gücüne ve kişisel özelliklerine uygun olarak tasarlanması,
 Her türlü araç, makine ve donanımın insan yeteneklerine uygun biçimde tasarımlanması,
 Psiko-sosyal açıdan olumlu bir iş ortamının yaratılması ve çalışma yaşamının insana önem vermesi gibi işlevleri yerine getirir.
Ergonominin amaçları
 İşçi sağlığı ve iş güvenliğinin sağlanması
 İşgücü kayıplarının önlenmesi
 Yorulmanın ve iş stresinin azaltılması
 İş kazaları ve mesleki risklerin minimizasyonu
 Verimlilik ve kalitenin yükseltilmesi
Sistemin iyi işlemesi için dikkate alınması gereken hususlardan en önemlileri şunlardır;
 Makine üzerindeki kontrol cihazları, insanların bunları en kolay ve rahat kullanabileceği şekil ve konumda olmalıdır.
 İnsanlar, göstergelerden yararlanarak edindiği bilgileri iyi değerlendirip uygun kararlar alabilecek durum ve konumda olmalıdır. Bunun ön koşulu, işe fizyolojik uygunluk, uygun psiko-sosyal ortam ve yeterli iş eğitimidir.
 Makinenin işlemesi ile ilgili bilgiler çalışana doğru, eksiksiz ve en kolay yoldan iletilmeli, insan bilgileri alırken ayrıca çaba harcamamalıdır.
Ergonominin üç temel hedefi
Konfor
Refah
Verimlilik
İnsan, teknoloji ve iş arasındaki etkileşim için;
 İnsan kapasitesinin genişletilmesi,
 İnsan yeteneklerinin yararlı hale getirilmesi,
 İnsan eylemlerinin kolaylaştırılması ve
 Aşırı veya yetersiz yüklenmenin önlenmesi
gerekmektedir.
Ergonominin orijini, gelişimi ve uygulama alanları
ERGONOMİ
Anatomi Antropometri Endüstri mühendisliği
Ortopedi Biyomekanik Biyo-mühendislik
Fizyoloji İş fizyolojisi Sistem mühendisliği
Tıp Endüstriyel hijyen Güvenlik mühendisliği
Psikoloji Yönetim Askeri (savaş) müh.
Sosyoloji İşgücü ilişkileri Bilgisayar destekli tasarım (CAD)
Türkiyede ergonominin gelişimi
 Türkiyede konu oldukça yeni sayılır. Ergonomi fikri, dolaylı biçimde de olsa, ilkönce Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesinde Ziraatta Canlı Kuvvet Kaynakları kürsüsünün kurulması ile konu edilmeye başlanmıştır.1969 yılına kadar bu kürsüde genellikle mekanik kuvvet kaynakları üzerinde çalışılmış ve Süleyman Kadayıfçıların başlattığı bu çalışmalar Dinçerin İnsan Emeği ve Ziraattaki Prodüktivitesi, Çalışma Şekli ve Kas Yorgunluğu yapıtları ile insan faktörü konusunu da uğraş alanı içine almıştır.
Türkiyede
 Ülkemizde ergonominin gelişiminde Milli Prodüktivite Merkezinin (MPM) önemli katkıları olmuştur. Kurumca düzenlenen ergonomi, işyerlerinde fiziksel ortamın iyileştirilmesi, endüstri mühendisliğinin işletmelere katkısı gibi seminerlerde, ergonomi düşüncesinin vurgulanması yanı sıra, MPM uzmanlarından G. İncir tarafından hazırlanarak, Kurumca yayınlanan endüstriyel işyerlerinde çevre koşullarının etkileri (1976) ve ergonomi (1980) kitapları da yararlı kaynaklar olarak, kısır olan ergonomi literatürüne öncülük etmişlerdir. Yine MPM tarafından basılmış N. Erkan tarafından (1992) Türkiyede en kapsamlı Ergonomi kitabı yayınlanmıştır. Son yıllarda E. Gönen iş ve işgücü planlaması (1988), A.E. Özkul ve A.S. Anagün (1996), A. Sabancı (1999), B.Ali Su (2001) ve F.C.Babalık (2005) tarafından yazılmış ergonomi kitapları da alandaki önemli boşlukları dolduracak niteliktedir. Ç.Gülerin editörlüğünde (2004) yayınlanan sağlık boyutuyla ergonomi kitabı da ergonominin uygulama alanları ile ilgili çeşitli konuları içermektedir. THERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi.
Ergonomi Kongreleri
 Milli Prodüktivite Merkezi 1987 yılında, İstanbul Teknik Üniversitesi işbirliği ile ilk ulusal ergonomi kongresinin toplanmasına katkılarda bulunmuştur. Bu tarihten sonra, her iki yılda bir düzenlenen Ergonomi Kongrelerine İTÜ (3), ÇÜ (2), DEÜ (2), ODTU (1), AÜ (1), PAÜ (1), UÜ (1), GAÜ (1) EÜ (1) ve KTÜ(1) Üniversitelerinin önemli bilimsel katkıları olmuştur. Sonuncusu 2008 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi tarafından düzenlenmiş olup, 15. Ulusal Ergonomi Kongresinin Selçuk Üniversitesi tarafından 22-24 Ekim 2009da Konyada düzenlenmesi planlanmıştır. Daha önce iki yılda bir düzenlenen kongrelerin 2004 yılından itibaren her yıl yapılması Denizlide karara bağlanmıştır.
DETAYLA BOĞUŞURKEN ÖZÜ KAÇIRMAYALIM
 Juan, motosikleti ile Meksika sınırına gelir. Arkasındaki iki büyük çantayı gören sınır polisi şüphelenir ve içinde ne olduğunu sorar. Juan, "Yalnızca kum" diye yanıt verince polis, "Aç bakalım çantaları" der. Juan çantaları açar, polis didik didik kontrol etmesine rağmen kumdan başka bir şey bulamaz çantada Bununla yetinmeyen polis, gece yarısına kadar kumu her tür tahlilden geçirtir, ancak saf kumdan başka bir şey yoktur! polis, çantalarını Juan'a geri verir ve sınırdan geçmesine izin verir. Ertesi gün Juan Motosikletinin arkasında iki büyük çantayla tekrar sınırda belirir. Polis Juan'ı gene durdurur, didik didik arar, bir şey bulamaz ve Juan'ı serbest bırakmak zorunda kalır. Bu olay, polis emekli olana dek yıllarca devam eder !
 Bir gün emekli polis Meksika'da bir barda otururken Juan'ın içeri girdiğini görür ve derhal yakasına yapışır; "Senin yıllardır bir şeyler kaçırdığından eminim. Çıldıracağım. Geceleri uyku uyuyamıyordum senin yüzünden. Lütfen anlat bana ne kaçırdığını. Aramızda kalacağından emin olabilirsin." Juan gülümseyerek yanıtlar, "Motosiklet"
ERGONOMİ
BÖLÜM III
İnsan vücudu ve hareketleri
 İnsan vücudu ve hareketleri
Kemikler
 İnsan iskeletinde çeşitli kısımların hareket etmesine olanak verecek bir şekilde, eklemlerle bağlanmış 206 kemik bulunur. İnsanların iş yapmasında doğrudan görev alan kollar ve bacaklarda uzun kemikler yer alır. Uzun kemikler arasında el ve ayak parmakları gibi kısa görüntülü olanlar da vardır.
Eklemler
 Eklemler hareketliliklerine göre sınıflandırıldığında üçe ayrılırlar; Fibröz (oynamayan eklemler), kartilajinöz (yarı oynar eklemler) ve sinoviyal (oynar eklemler). THERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi.
 Kemikler arasındaki çeşitli eklemlerden ergonomik yaklaşım açısından önemli olanlar sinoviyal eklemler ve kıkırdak (fibro-elastik kıkırdak) destekli kartilajinöz eklemlerdir. Kartilajinöz eklemler omurlar arasında görülür. Sinoviyal eklemlerde eklem başlarını kaplayan kıkırdak doku ve bunun üzerini örten sert eklem yüzü, eklem kapsülü tarafından yerinde tutulur.
 Eklem hareketleri
 Eklem hareketlerinin boyutları
 Ayakta duran bir insanın kolları yana sarkık ve el ayası da vücuduna dönük duruşta, kolunu yandan omuz yüksekliğine kaldırması abdüksiyon,
 Yana kaldırılmış kolun aşağı indirilerek gövdeye yaklaştırılması addüksiyon olarak ifade edilir.
 Kolun omuz yüksekliğinin üstünde açısal bir hareket yapması elevasyon olarak tanımlanır.
 Kolun önden omuz yüksekliğine kaldırılması fleksiyon ve
 Aksi doğrultuda hareketi ise ekstansiyon olarak bilinir.
 Aslında her türlü bükme hareketi fleksiyon, germe hareketi ise ekstansiyondur.
 Eklemlerdeki germe hareketi zorlanarak yapılıyorsa buna hiperekstansiyon denir. THERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi.
 Eklem hareketlerinin boyutları
 Başın boyun arkası eklemlerini çalıştırarak, sağa veya sola döndürülmesi rotasyon,
 Boynun öne bükülmesi ise fleksiyondur.
 El bileğinin bükülmesi ile avuç içi doğrultusunda bükülmesi palmer fleksiyon,
 Aksi yönde ve elin sırt kısmına doğru bükülmesi ise dorsifleksiyon terimi ile ifade edilir.
 Alt kolun kendi ekseni etrafında döndürülerek, avuç içinin yukarıya döndürülmesi supinasyon ve
 Aynı eksen etrafında döndürülerek avuç içinin aşağıya bakacak şekilde çevrilmesi pronasyon olarak bilinir.
 Baş hareketleri
 Baş rotasyon hareketleri dikkate alındığı zaman, sağa veya sola dönüşlerin açısal ortalamasının 55o olduğu görülür.
 Başın sağa ve sola dönüşü şüphesiz, boyun omurlarının işlekliği ve boyundaki kas ve bağ dokularının esnekliğine bağlıdır.
 Gövde ve üst taraf hareketleri
 Gövdenin sağa ve sola dönüş hareketleri 40° civarındadır.
 Özellikle, gövdenin öne bükülü duruşunda, sağa ve sola döndürme hareketleri ve kuvvet gerektiren kas zorlamaları yapmak sakıncalıdır.
 Bu tür zorlamalarda kalıcı sakatlıklara neden olan eklem zedelenmeleri görülebilir.
 Gövde ve üst taraf hareketleri
 Omuz hareketleri
 Omuz eklemi hareketlerine dirsek ve el bileği hareketleri de katıldığında, gövde etrafında geniş bir erişme alanı oluşur. Normalde kolların duruşu omuzdan sarkık ve avuç içi gövdeye dönük bir duruştur.
 Oturan bir insanın rahat çalışma pozisyonu ise kolun dirsekten 90o bükülü, alttan desteklenmiş ve parmakların hafifçe bükülü ve avuç içlerinin de birbirine dönük bulunduğu bir duruştur.
 Alt taraf hareketleri

 Ayakta duran bir insanın bir kontrol pedalı üzerinde yaratabileceği kuvvet kişinin ağırlığı ile bağlantılı olduğu gibi, ayak pedallarının yerleştirme alanı da sınırlıdır. THERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi.
 Oturan bir operatörün sırt bölgesine iyi bir destek sağlandığında, diz ve kalça açılarının farklı değerlerinde, oldukça önemli ölçülerde kuvvet uygulanabilir.
 Örneğin; otururken, dizin 165°'lik bir açı içinde tutuluşunda, ayak pedalına 350 kg kadar kuvvet uygulanabilmektedir. Dizin açısı değiştikçe bu kuvvet azalır.
 Hareket alanlarının sınırlanmasında, kemiklerin konumu ve eklem çevresindeki kaslar ve bağlar önemli rol oynar.
 Maksimum kavrama noktaları
 İnsanların üst etraf boyutları ve eklemlerinin işlekliği ile orantılı olan maksimum kavrama noktaları, ergonomik yaklaşıma bir örnek teşkil eder ve endüstriyel pratik açısından da önemli tasarım boyutlarını ortaya koyar.
 Fiziki bir iş yapan insanın anatomik yapı özelliklerine uygun hareketler yapması ve biyomekanik özelliklerinin gözetilmesi, çeşitli zorlanma ve sakatlanmaların önlenmesi açısından olduğu kadar, insan vücudundan optimal verim sağlamak açısından da önemlidir.
 Yük taşıma ve duruş şekli
Yükün sırtta taşınması:
 Sırtta taşınan yüklerin ağırlığı arttıkça, öne eğilme ve dizlerde de giderek artan bir gerilme halinin oluştuğu bilinmektedir. THERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi.
 Anatomik açıdan önemli değişiklikler ancak, rahatça kaldırılabilen belli bir ağırlığı aştığında ortaya çıkmaktadır.
 Ayrıca, yük omuzdan bele doğru inmeye başladığında, gövdenin öne eğilmesi de artmaktadır. Gerçekte, yük karşısında değişen gövde eğimi, biyomekanik açıdan, ağırlık merkezinin yer ve konumunu korumaya yönelik bir uyumdur.
 Önemli olan, insan anatomik özelliklerine göre kas, bağ ve eklem dokularına zarar vermeyecek yük ağırlığını belirlemektir.
 Bu konuda Dünya Çalışma Örgütünün (ILO) "taşınabilir maksimum yük" kararları olduğu gibi, her ülkenin de kabul ettiği yük ağırlıkları vardır.
 Yük taşıma ve duruş şekli
Bir yükü kaldırmak:
 Gövdenin pozisyonu ve çeşitli anatomik bölgelerin bu hareketlerden etkilenmesi;
1. kaldırılan yükün ağırlığına,
2. yükün kaldırıldığı yüksekliğe ve
3. tutuş pozisyonlarına da bağlıdır.
 Yerdeki bir yükü kaldırmak için ilk yapılan hareketler, gövde gerici kaslarının tam olarak gevşetilmesi ve böylece gövdenin öne bükülmesi ile başlar. THERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi.
 Yük kaldırılırken, omurgayı dikleştiren kaslar kuvvetle kasılarak, gövdenin tam dikleştiği noktaya kadar, giderek azalan kas eforu ile çalışırlar.
 Sakıncalı yük kaldırma
 Yük kaldırmada doğru hareketler
 Günümüze kadar yapılan çalışmalar, yük kaldırmada, fonksiyonel anatomi açısından zayıf olan bel kasları yerine, daha kuvvetli ve biyo-mekanik bakımda da daha avantajlı olan bacak kaslarının kullanılması gerektiğini ortaya çıkarmıştır.
 Gövdenin olabildiği ölçülerde dik kalmasına olanak verecek bir şekilde, dizleri bükerek yüklere yaklaşmak ve bacakların gücü ile yük kaldırmak, endüstrilerde ilk öğretilen biyo-mekanik prensiplerden biridir.
 Yük kaldırmada doğru ve yanlış hareketler
 Yük kaldırmada doğru ve yanlış hareketler
Ergonomi; "çalışılan ve yaşanan çevrenin insan özelliklerine uygun olarak tasarımlanması çalışması" disiplini veya
"insan ile çalışma yeri çevresi arasındaki ilişkinin bilimsel incelenmesi" olarak tanımlanabilir.
Ergonomi, batı ülkelerinde Ergonomics (ergonomi), ABDde ise Human Factors Engineering (İnsan Faktörleri Mühendisliği), TDKa göre İşbilim adları ile anılmaktadır.
Ergonomi, insanların anatomik ve antropometrik özelliklerini, fiziksel kapasitelerini ve toleranslarını göz önüne alarak, endüstriyel iş ortamındaki tüm faktörlerin etkisi ile olabilecek organik ve psiko-sosyal stresler karşısında, sistem verimliliği ve insan-makine-çevre uyumunun temel yasalarını ortaya koymaya çalışan disiplinli bir araştırma geliştirme aracıdır.
İş Tasarımı
 İş tasarımı, iş ve insan unsurlarını en uygun biçimde birleştirmek amacıyla işin içeriğinin, işe ilişkin ödüllerin ve işin niteliklerinin çeşitli şekillerde düzenlenmesidir.
 Bu düzenlemeler, iş kolaylaştırma, iş rotasyonu, iş genişletmesi, iş zenginleştirmesi, kalite çemberi, bağımsız çalışma grupları şeklinde olabilir.
 İnsan-makine sistemine ergonomik yaklaşım.
THERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi.
Ergonomi konusu gereği, bireyin işinde daha verimli olabilmesi için;
 Sağlık ve güvenlik içinde çalışması,
 İşin, insanın antropometrik ölçülerine, beden gücüne ve kişisel özelliklerine uygun olarak tasarlanması,
 Her türlü araç, makine ve donanımın insan yeteneklerine uygun biçimde tasarımlanması,
 Psiko-sosyal açıdan olumlu bir iş ortamının yaratılması ve çalışma yaşamının insana önem vermesi gibi işlevleri yerine getirir.
Ergonominin amaçları
 İşçi sağlığı ve iş güvenliğinin sağlanması
 İşgücü kayıplarının önlenmesi
 Yorulmanın ve iş stresinin azaltılması
 İş kazaları ve mesleki risklerin minimizasyonu
 Verimlilik ve kalitenin yükseltilmesi
Sistemin iyi işlemesi için dikkate alınması gereken hususlardan en önemlileri şunlardır;
 Makine üzerindeki kontrol cihazları, insanların bunları en kolay ve rahat kullanabileceği şekil ve konumda olmalıdır.
 İnsanlar, göstergelerden yararlanarak edindiği bilgileri iyi değerlendirip uygun kararlar alabilecek durum ve konumda olmalıdır. Bunun ön koşulu, işe fizyolojik uygunluk, uygun psiko-sosyal ortam ve yeterli iş eğitimidir.
 Makinenin işlemesi ile ilgili bilgiler çalışana doğru, eksiksiz ve en kolay yoldan iletilmeli, insan bilgileri alırken ayrıca çaba harcamamalıdır.
Ergonominin üç temel hedefi
Konfor
Refah
Verimlilik
İnsan, teknoloji ve iş arasındaki etkileşim için;
 İnsan kapasitesinin genişletilmesi,
 İnsan yeteneklerinin yararlı hale getirilmesi,
 İnsan eylemlerinin kolaylaştırılması ve
 Aşırı veya yetersiz yüklenmenin önlenmesi
gerekmektedir.
Ergonominin orijini, gelişimi ve uygulama alanları
ERGONOMİ
Anatomi Antropometri Endüstri mühendisliği
Ortopedi Biyomekanik Biyo-mühendislik
Fizyoloji İş fizyolojisi Sistem mühendisliği
Tıp Endüstriyel hijyen Güvenlik mühendisliği
Psikoloji Yönetim Askeri (savaş) müh.
Sosyoloji İşgücü ilişkileri Bilgisayar destekli tasarım (CAD)
Türkiyede ergonominin gelişimi
 Türkiyede konu oldukça yeni sayılır. Ergonomi fikri, dolaylı biçimde de olsa, ilkönce Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesinde Ziraatta Canlı Kuvvet Kaynakları kürsüsünün kurulması ile konu edilmeye başlanmıştır.1969 yılına kadar bu kürsüde genellikle mekanik kuvvet kaynakları üzerinde çalışılmış ve Süleyman Kadayıfçıların başlattığı bu çalışmalar Dinçerin İnsan Emeği ve Ziraattaki Prodüktivitesi, Çalışma Şekli ve Kas Yorgunluğu yapıtları ile insan faktörü konusunu da uğraş alanı içine almıştır.
Türkiyede
 Ülkemizde ergonominin gelişiminde Milli Prodüktivite Merkezinin (MPM) önemli katkıları olmuştur. Kurumca düzenlenen ergonomi, işyerlerinde fiziksel ortamın iyileştirilmesi, endüstri mühendisliğinin işletmelere katkısı gibi seminerlerde, ergonomi düşüncesinin vurgulanması yanı sıra, MPM uzmanlarından G. İncir tarafından hazırlanarak, Kurumca yayınlanan endüstriyel işyerlerinde çevre koşullarının etkileri (1976) ve ergonomi (1980) kitapları da yararlı kaynaklar olarak, kısır olan ergonomi literatürüne öncülük etmişlerdir. Yine MPM tarafından basılmış N. Erkan tarafından (1992) Türkiyede en kapsamlı Ergonomi kitabı yayınlanmıştır. Son yıllarda E. Gönen iş ve işgücü planlaması (1988), A.E. Özkul ve A.S. Anagün (1996), A. Sabancı (1999), B.Ali Su (2001) ve F.C.Babalık (2005) tarafından yazılmış ergonomi kitapları da alandaki önemli boşlukları dolduracak niteliktedir. Ç.Gülerin editörlüğünde (2004) yayınlanan sağlık boyutuyla ergonomi kitabı da ergonominin uygulama alanları ile ilgili çeşitli konuları içermektedir. THERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi.
Ergonomi Kongreleri
 Milli Prodüktivite Merkezi 1987 yılında, İstanbul Teknik Üniversitesi işbirliği ile ilk ulusal ergonomi kongresinin toplanmasına katkılarda bulunmuştur. Bu tarihten sonra, her iki yılda bir düzenlenen Ergonomi Kongrelerine İTÜ (3), ÇÜ (2), DEÜ (2), ODTU (1), AÜ (1), PAÜ (1), UÜ (1), GAÜ (1) EÜ (1) ve KTÜ(1) Üniversitelerinin önemli bilimsel katkıları olmuştur. Sonuncusu 2008 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi tarafından düzenlenmiş olup, 15. Ulusal Ergonomi Kongresinin Selçuk Üniversitesi tarafından 22-24 Ekim 2009da Konyada düzenlenmesi planlanmıştır. Daha önce iki yılda bir düzenlenen kongrelerin 2004 yılından itibaren her yıl yapılması Denizlide karara bağlanmıştır.
DETAYLA BOĞUŞURKEN ÖZÜ KAÇIRMAYALIM
 Juan, motosikleti ile Meksika sınırına gelir. Arkasındaki iki büyük çantayı gören sınır polisi şüphelenir ve içinde ne olduğunu sorar. Juan, "Yalnızca kum" diye yanıt verince polis, "Aç bakalım çantaları" der. Juan çantaları açar, polis didik didik kontrol etmesine rağmen kumdan başka bir şey bulamaz çantada Bununla yetinmeyen polis, gece yarısına kadar kumu her tür tahlilden geçirtir, ancak saf kumdan başka bir şey yoktur! polis, çantalarını Juan'a geri verir ve sınırdan geçmesine izin verir. Ertesi gün Juan Motosikletinin arkasında iki büyük çantayla tekrar sınırda belirir. Polis Juan'ı gene durdurur, didik didik arar, bir şey bulamaz ve Juan'ı serbest bırakmak zorunda kalır. Bu olay, polis emekli olana dek yıllarca devam eder !
 Bir gün emekli polis Meksika'da bir barda otururken Juan'ın içeri girdiğini görür ve derhal yakasına yapışır; "Senin yıllardır bir şeyler kaçırdığından eminim. Çıldıracağım. Geceleri uyku uyuyamıyordum senin yüzünden. Lütfen anlat bana ne kaçırdığını. Aramızda kalacağından emin olabilirsin." Juan gülümseyerek yanıtlar, "Motosiklet"
ERGONOMİ
BÖLÜM III
İnsan vücudu ve hareketleri
 İnsan vücudu ve hareketleri
Kemikler
 İnsan iskeletinde çeşitli kısımların hareket etmesine olanak verecek bir şekilde, eklemlerle bağlanmış 206 kemik bulunur. İnsanların iş yapmasında doğrudan görev alan kollar ve bacaklarda uzun kemikler yer alır. Uzun kemikler arasında el ve ayak parmakları gibi kısa görüntülü olanlar da vardır.
Eklemler
 Eklemler hareketliliklerine göre sınıflandırıldığında üçe ayrılırlar; Fibröz (oynamayan eklemler), kartilajinöz (yarı oynar eklemler) ve sinoviyal (oynar eklemler). THERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi.
 Kemikler arasındaki çeşitli eklemlerden ergonomik yaklaşım açısından önemli olanlar sinoviyal eklemler ve kıkırdak (fibro-elastik kıkırdak) destekli kartilajinöz eklemlerdir. Kartilajinöz eklemler omurlar arasında görülür. Sinoviyal eklemlerde eklem başlarını kaplayan kıkırdak doku ve bunun üzerini örten sert eklem yüzü, eklem kapsülü tarafından yerinde tutulur.
 Eklem hareketleri
 Eklem hareketlerinin boyutları
 Ayakta duran bir insanın kolları yana sarkık ve el ayası da vücuduna dönük duruşta, kolunu yandan omuz yüksekliğine kaldırması abdüksiyon,
 Yana kaldırılmış kolun aşağı indirilerek gövdeye yaklaştırılması addüksiyon olarak ifade edilir.
 Kolun omuz yüksekliğinin üstünde açısal bir hareket yapması elevasyon olarak tanımlanır.
 Kolun önden omuz yüksekliğine kaldırılması fleksiyon ve
 Aksi doğrultuda hareketi ise ekstansiyon olarak bilinir.
 Aslında her türlü bükme hareketi fleksiyon, germe hareketi ise ekstansiyondur.
 Eklemlerdeki germe hareketi zorlanarak yapılıyorsa buna hiperekstansiyon denir. THERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi.
 Eklem hareketlerinin boyutları
 Başın boyun arkası eklemlerini çalıştırarak, sağa veya sola döndürülmesi rotasyon,
 Boynun öne bükülmesi ise fleksiyondur.
 El bileğinin bükülmesi ile avuç içi doğrultusunda bükülmesi palmer fleksiyon,
 Aksi yönde ve elin sırt kısmına doğru bükülmesi ise dorsifleksiyon terimi ile ifade edilir.
 Alt kolun kendi ekseni etrafında döndürülerek, avuç içinin yukarıya döndürülmesi supinasyon ve
 Aynı eksen etrafında döndürülerek avuç içinin aşağıya bakacak şekilde çevrilmesi pronasyon olarak bilinir.
 Baş hareketleri
 Baş rotasyon hareketleri dikkate alındığı zaman, sağa veya sola dönüşlerin açısal ortalamasının 55o olduğu görülür.
 Başın sağa ve sola dönüşü şüphesiz, boyun omurlarının işlekliği ve boyundaki kas ve bağ dokularının esnekliğine bağlıdır.
 Gövde ve üst taraf hareketleri
 Gövdenin sağa ve sola dönüş hareketleri 40° civarındadır.
 Özellikle, gövdenin öne bükülü duruşunda, sağa ve sola döndürme hareketleri ve kuvvet gerektiren kas zorlamaları yapmak sakıncalıdır.
 Bu tür zorlamalarda kalıcı sakatlıklara neden olan eklem zedelenmeleri görülebilir.
 Gövde ve üst taraf hareketleri
 Omuz hareketleri
 Omuz eklemi hareketlerine dirsek ve el bileği hareketleri de katıldığında, gövde etrafında geniş bir erişme alanı oluşur. Normalde kolların duruşu omuzdan sarkık ve avuç içi gövdeye dönük bir duruştur.
 Oturan bir insanın rahat çalışma pozisyonu ise kolun dirsekten 90o bükülü, alttan desteklenmiş ve parmakların hafifçe bükülü ve avuç içlerinin de birbirine dönük bulunduğu bir duruştur.
 Alt taraf hareketleri

 Ayakta duran bir insanın bir kontrol pedalı üzerinde yaratabileceği kuvvet kişinin ağırlığı ile bağlantılı olduğu gibi, ayak pedallarının yerleştirme alanı da sınırlıdır. THERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi.
 Oturan bir operatörün sırt bölgesine iyi bir destek sağlandığında, diz ve kalça açılarının farklı değerlerinde, oldukça önemli ölçülerde kuvvet uygulanabilir.
 Örneğin; otururken, dizin 165°'lik bir açı içinde tutuluşunda, ayak pedalına 350 kg kadar kuvvet uygulanabilmektedir. Dizin açısı değiştikçe bu kuvvet azalır.
 Hareket alanlarının sınırlanmasında, kemiklerin konumu ve eklem çevresindeki kaslar ve bağlar önemli rol oynar.
 Maksimum kavrama noktaları
 İnsanların üst etraf boyutları ve eklemlerinin işlekliği ile orantılı olan maksimum kavrama noktaları, ergonomik yaklaşıma bir örnek teşkil eder ve endüstriyel pratik açısından da önemli tasarım boyutlarını ortaya koyar.
 Fiziki bir iş yapan insanın anatomik yapı özelliklerine uygun hareketler yapması ve biyomekanik özelliklerinin gözetilmesi, çeşitli zorlanma ve sakatlanmaların önlenmesi açısından olduğu kadar, insan vücudundan optimal verim sağlamak açısından da önemlidir.
 Yük taşıma ve duruş şekli
Yükün sırtta taşınması:
 Sırtta taşınan yüklerin ağırlığı arttıkça, öne eğilme ve dizlerde de giderek artan bir gerilme halinin oluştuğu bilinmektedir. THERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi.
 Anatomik açıdan önemli değişiklikler ancak, rahatça kaldırılabilen belli bir ağırlığı aştığında ortaya çıkmaktadır.
 Ayrıca, yük omuzdan bele doğru inmeye başladığında, gövdenin öne eğilmesi de artmaktadır. Gerçekte, yük karşısında değişen gövde eğimi, biyomekanik açıdan, ağırlık merkezinin yer ve konumunu korumaya yönelik bir uyumdur.
 Önemli olan, insan anatomik özelliklerine göre kas, bağ ve eklem dokularına zarar vermeyecek yük ağırlığını belirlemektir.
 Bu konuda Dünya Çalışma Örgütünün (ILO) "taşınabilir maksimum yük" kararları olduğu gibi, her ülkenin de kabul ettiği yük ağırlıkları vardır.
 Yük taşıma ve duruş şekli
Bir yükü kaldırmak:
 Gövdenin pozisyonu ve çeşitli anatomik bölgelerin bu hareketlerden etkilenmesi;
1. kaldırılan yükün ağırlığına,
2. yükün kaldırıldığı yüksekliğe ve
3. tutuş pozisyonlarına da bağlıdır.
 Yerdeki bir yükü kaldırmak için ilk yapılan hareketler, gövde gerici kaslarının tam olarak gevşetilmesi ve böylece gövdenin öne bükülmesi ile başlar. THERAPIUM Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi.
 Yük kaldırılırken, omurgayı dikleştiren kaslar kuvvetle kasılarak, gövdenin tam dikleştiği noktaya kadar, giderek azalan kas eforu ile çalışırlar.
 Sakıncalı yük kaldırma
 Yük kaldırmada doğru hareketler
 Günümüze kadar yapılan çalışmalar, yük kaldırmada, fonksiyonel anatomi açısından zayıf olan bel kasları yerine, daha kuvvetli ve biyo-mekanik bakımda da daha avantajlı olan bacak kaslarının kullanılması gerektiğini ortaya çıkarmıştır.
 Gövdenin olabildiği ölçülerde dik kalmasına olanak verecek bir şekilde, dizleri bükerek yüklere yaklaşmak ve bacakların gücü ile yük kaldırmak, endüstrilerde ilk öğretilen biyo-mekanik prensiplerden biridir.
 Yük kaldırmada doğru ve yanlış hareketler
 Yük kaldırmada doğru ve yanlış hareketler
Son düzenleyen: Moderatör:
