Farklı Bak Farklı Gör / Tuba İlze Görmezoğlu 03/04/2007 Dünya Gazetesi
Yolculuğa üslup belirleyerek başlayın
Hayatımız bir ilişkiler yumağı. Etrafımız ne kadar kalabalıklaşırsa yumağı
oluşturan iplerin karışma ve birbirine dolanma ihtimali de o kadar artıyor.
O nedenledir ki insanlar yaşadıkça ve yaşlandıkça özel hayatlarında ,
arkadaşlıklarında ve dostluklarında çok daha seçici oluyor ve ayıklamacı bir
tavır izliyorlar. Daha genç yaşlarda kalabalıktan hoşlanılırken, ilerleyen
yaşlarda yalın olan, az ama öz olan isteniyor.
İsteniyor ama hayatın müdahale edilemeyen alanları da söz konusu... Ve
isteseniz de istemeseniz de gerek iş yaşamınız gerekse özel yaşamınız
kalabalıklaşmayı getiriyor beraberinde.
Ve insan her geçen gün kendisi ile çevresi ile ilişkileri yönetme becerisi
ile ilgili yeni yeni şeyler öğreniyor, yeni yeni şeyler buluyor. İnsanlarla
sürekli iletişim içerisinde olmanız gereken işler yapsanız da, yüz yüze, göz
göze temas kurduğunuz çalışmalarda bulunsanız da her insan ayrı bir üslup.
Önce durmalı izlemeli, tespit etmeli ve adımlarınızı ona göre atmalı, ona
göre tepki vermelisiniz. Çalışanınızla, çocuğunuzla, arkadaşınızla,
eşinizle, ailenizle, eşinizin ailesi ile müşterinizle kurduğunuz ilişkilerde
tek bir yol, tek bir yöntem olabilmesi mümkün değil. Ve her bir olaya, her
söylenen söze "ben böyleyim" diyerek aynı tepkiyi vermek de akıl dışı.
Üslup belirleme, davranışın gözlemine dayanıyor. Davranış ise bir kişinin
yaptığı, görülebilen ve duyulabilen şey. Düşünceler, hisler, tutumlar,
nedenler, inançlar, değerler gibi birçok içsel nitelik ise davranış
yüzeyinin altında yatıyor ve gözlenemiyor. Yani bir başka insanın iç
dünyasında neler olup bittiğini sadece kestirebiliyoruz.
"İş Hayatında İnsan Üslupları" isimli kitabın yazarları Robert Bolton ve
Dorothy Grover Bolton, davranışı gözlemek ile çıkarsamalar yapmak arasındaki
ayrımın çok açık ve basit göründüğünü ancak insanların aradaki farkı
öğrendikten sonra bile, davranışları gözleyip anlatmaları istendiğinde,
çoğunlukla kendi çıkarsamalarını dile getirdiklerini belirtiyorlar. Ve üslup
belirleyerek ilişkilerin daha iyi hale getirilebilmesi için yardımcı
olabilecek hususları şöyle ifade ediyorlar:
- Bir kişinin üslubunu belirlemek söz konusu olduğunda, dikkatinizi sıkı
sıkıya davranış üzerinde -kişinin ne söylediği veya ne yaptığı üzerinde-
yoğunlaştırın.
- Davranışı gözlerken, gördüğünüz ve duyduğunuz şeylerde belirli anlamlar
görme eğiliminizi bir yana bırakın. Zihninde çıkarsamalar bulunan sese kulak
asmayın. Bu aşamada herhangi bir hüküm de vermeyin. Davranışa tepki
gösterdiğinizi (davranıştan hoşlandığınızı veya hoşlanmadığınızı) fark
edebilirsiniz. Ancak bu tepkiyi bir kenara bırakın ve sadece olabildiğince
spesifik olarak ve doğru biçimde kişinin yapmakta olduğunu gözleyin.
- Sonra, davranış hakkındaki bu bilgiyi bilgi bankanıza yerleştirin, böylece
elinizde gelecekte işleyeceğiniz temel veriler olacaktır.
Başarılı bir gözlemin anahtarlarından biri, bir başka kişinin davranışlarını
o davranışların ne anlama gelebileceği konusundaki çıkarsamalarınız araya
girmeksizin hatırlayabilmektir.
Üslubun bilinmesi, bir kişi hakkındaki bilgileri başlangıcı. İnsan üslupları
kavramak bize insanları daha iyi anlamak, onlarla daha iyi ilişki kurmak,
onlara daha iyi satış yapmak ve onlarla daha iyi çalışmak konusunda çok
fazla yardımda bulunabiliyor. Bir insanın üslubu doğru olarak
belirlenebildiğinde, bu, o kişi hakkında şaşırtıcı derecede çok bilgi
edinmemizi sağlar.
Bolton'lar üslubun bir kimsenin hayatının yalnızca belirli yönleriyle
ilişkili olduğunun unutulmaması gerektiğini de belirtiyorlar ve şöyle
diyorlar: "Her birimiz, üslubumuzdan çok daha fazla niteliklere sahibiz. Bu
yüzden, bir kişinin üslubunu belirlemek, o kişiyi tanımanın yalnızca
başlangıcıdır. Uzun ve heyecan verici bir keşif ve takdir yolculuğu
olabilecek şeyin aşamalarından sadece biridir."
Yolculuğa üslup belirleyerek başlayın
Hayatımız bir ilişkiler yumağı. Etrafımız ne kadar kalabalıklaşırsa yumağı
oluşturan iplerin karışma ve birbirine dolanma ihtimali de o kadar artıyor.
O nedenledir ki insanlar yaşadıkça ve yaşlandıkça özel hayatlarında ,
arkadaşlıklarında ve dostluklarında çok daha seçici oluyor ve ayıklamacı bir
tavır izliyorlar. Daha genç yaşlarda kalabalıktan hoşlanılırken, ilerleyen
yaşlarda yalın olan, az ama öz olan isteniyor.
İsteniyor ama hayatın müdahale edilemeyen alanları da söz konusu... Ve
isteseniz de istemeseniz de gerek iş yaşamınız gerekse özel yaşamınız
kalabalıklaşmayı getiriyor beraberinde.
Ve insan her geçen gün kendisi ile çevresi ile ilişkileri yönetme becerisi
ile ilgili yeni yeni şeyler öğreniyor, yeni yeni şeyler buluyor. İnsanlarla
sürekli iletişim içerisinde olmanız gereken işler yapsanız da, yüz yüze, göz
göze temas kurduğunuz çalışmalarda bulunsanız da her insan ayrı bir üslup.
Önce durmalı izlemeli, tespit etmeli ve adımlarınızı ona göre atmalı, ona
göre tepki vermelisiniz. Çalışanınızla, çocuğunuzla, arkadaşınızla,
eşinizle, ailenizle, eşinizin ailesi ile müşterinizle kurduğunuz ilişkilerde
tek bir yol, tek bir yöntem olabilmesi mümkün değil. Ve her bir olaya, her
söylenen söze "ben böyleyim" diyerek aynı tepkiyi vermek de akıl dışı.
Üslup belirleme, davranışın gözlemine dayanıyor. Davranış ise bir kişinin
yaptığı, görülebilen ve duyulabilen şey. Düşünceler, hisler, tutumlar,
nedenler, inançlar, değerler gibi birçok içsel nitelik ise davranış
yüzeyinin altında yatıyor ve gözlenemiyor. Yani bir başka insanın iç
dünyasında neler olup bittiğini sadece kestirebiliyoruz.
"İş Hayatında İnsan Üslupları" isimli kitabın yazarları Robert Bolton ve
Dorothy Grover Bolton, davranışı gözlemek ile çıkarsamalar yapmak arasındaki
ayrımın çok açık ve basit göründüğünü ancak insanların aradaki farkı
öğrendikten sonra bile, davranışları gözleyip anlatmaları istendiğinde,
çoğunlukla kendi çıkarsamalarını dile getirdiklerini belirtiyorlar. Ve üslup
belirleyerek ilişkilerin daha iyi hale getirilebilmesi için yardımcı
olabilecek hususları şöyle ifade ediyorlar:
- Bir kişinin üslubunu belirlemek söz konusu olduğunda, dikkatinizi sıkı
sıkıya davranış üzerinde -kişinin ne söylediği veya ne yaptığı üzerinde-
yoğunlaştırın.
- Davranışı gözlerken, gördüğünüz ve duyduğunuz şeylerde belirli anlamlar
görme eğiliminizi bir yana bırakın. Zihninde çıkarsamalar bulunan sese kulak
asmayın. Bu aşamada herhangi bir hüküm de vermeyin. Davranışa tepki
gösterdiğinizi (davranıştan hoşlandığınızı veya hoşlanmadığınızı) fark
edebilirsiniz. Ancak bu tepkiyi bir kenara bırakın ve sadece olabildiğince
spesifik olarak ve doğru biçimde kişinin yapmakta olduğunu gözleyin.
- Sonra, davranış hakkındaki bu bilgiyi bilgi bankanıza yerleştirin, böylece
elinizde gelecekte işleyeceğiniz temel veriler olacaktır.
Başarılı bir gözlemin anahtarlarından biri, bir başka kişinin davranışlarını
o davranışların ne anlama gelebileceği konusundaki çıkarsamalarınız araya
girmeksizin hatırlayabilmektir.
Üslubun bilinmesi, bir kişi hakkındaki bilgileri başlangıcı. İnsan üslupları
kavramak bize insanları daha iyi anlamak, onlarla daha iyi ilişki kurmak,
onlara daha iyi satış yapmak ve onlarla daha iyi çalışmak konusunda çok
fazla yardımda bulunabiliyor. Bir insanın üslubu doğru olarak
belirlenebildiğinde, bu, o kişi hakkında şaşırtıcı derecede çok bilgi
edinmemizi sağlar.
Bolton'lar üslubun bir kimsenin hayatının yalnızca belirli yönleriyle
ilişkili olduğunun unutulmaması gerektiğini de belirtiyorlar ve şöyle
diyorlar: "Her birimiz, üslubumuzdan çok daha fazla niteliklere sahibiz. Bu
yüzden, bir kişinin üslubunu belirlemek, o kişiyi tanımanın yalnızca
başlangıcıdır. Uzun ve heyecan verici bir keşif ve takdir yolculuğu
olabilecek şeyin aşamalarından sadece biridir."
