Hipermetropi' de gözü gözlükle bozmak

Gözlük gösterir, ama gözü de bozar. Beceriksizce verilen gözlük şaşılığı artırır, gözlüğe bağımlı kılar, numarayı artırır, daha yüksek numara ile görmeye neden olur. Gözlük vermedeki püf noktaların iyi değerlendirilmesi gerekir. Burada yanlış gözlükle değil doğru verdiklerine inanılan gözlüklerle gözlerin bozulmalarını anlatacağız.
Biri gözlük reçetesi getirince: Günün geçirmiştir, alamamıştır. Yeni tarihle yazmamı ister ama yazmamak için diretirim, yeniden muayene ederim, hasta yok ve ben de hatıra bunalım yazmak zorunda kalırsam üzülürüm. Benim gözlük vermedeki kriterlerim ve uygulamalarım çok farklı…
Olayı kavramak: Doktorunuz olayı “Gözlük yazıp göndermek” gibi basit düşünüyorsa başka doktora gitmelisiniz. Çoğu yurt dışı yayınlarda “Doktoru seçmek” yayının başına konmuştur. Hastaya ayrılan zamanın az olduğu ülkemizde çoğu gözlükler yanlıştır, hedefsizdir, sadece “Gözün önüne konulan cam” durumundadır. Hani vezir de rezil de anlatımı var ya, burada da geçerlidir. Gözlükle rezil olmamak için doktoru seçmeye özen göstermelisiniz.
Gözü gözlükle bozmak: En tipik örneği hipermetroptur. Hipermetropta göz numarasını ne kadar yüksek tutarsanız görüntü sağa sola bakışlarda o kadar zıt yöne gider, çocuğu rahatsız eder. Yüksek gözlük iri gösterir. Büyüteçle bakıyor gibidir. Artı gözlüklerde yakın/uzak, dinlenme, bulanıklaşma noktası gibi özellikler vardır. Gözlüksüz görme, gözlüğe bağımlı kılmama ve şaşılığı kontrol altında tutma yönünden göz doktoruna çok özel görevler düşmektedir.

Gözlük tedavi etmez: Gözlük baston gibidir, hastalık devam eder ama yürürken size destek sağlar. Meşhur söz: “Bastonu alma, bastona kalma.” Siz gözü tedavi ettirmelisiniz. Gözlüğü çıkardığınız zaman yine görmezsiniz. Demek ki gözünüz gözlükle tedavi olmuyor.
Boş yere gözlük kullananlar: Artı gözlük kullananların çoğu gözlüksüz görebilirdi. Sadece yüksek numaralarda yakında gözlük gerekebilirdi. +7.0 numaraya kadar artı gözlüksüz görebilir ama özel uygulamalardan sonra… Hastaya gözlük vererek eziyet etmemeli, gözlüksüz göstermelidir.
Gözü gözlükle tembelleştirmek: Hipermetrop en önemli göz tembelliği nedenidir. Numara arttıkça tembelleşme riski daha da artar. Hipermetrop’ da daha düşük gözlük numarası ile görme sağlanması gözde tembelleşme olasılığını ortadan kaldırır veya en aza indirir. Çünkü yapılan tedavi gözün fonksiyonlarını işler halde tutmayı sağlamaktadır ve tembelleşeme nedenleri ortadan kalkmaktadır.
Gözlük gözü nasıl tembelleştirir? Bu iş çok kolay;
*Göz görmeli siz gözlükle görürseniz göz fonksiyonları giderek zayıflar.
*Bulanıklaşma noktasından ilerisi bulanık gösterir. Şaşılığı baskı altına almak için ilaçlı ölçümün tamamını vermek az ve netsiz görmek demektir, gözü tembelleştirirsiniz, şaşılık tedavisini uzatırsınız.
*Hipermetrop kalın cam demektir, düşük numara ile görmeyi sağlamadıkça cam kalındır, yanılgılar, yansımalar gözü bozar, tembelleştirir.
*Aberasyonu gidermeyen doktor: Gözlük camındaki yanılgılardan doğan kalitesiz görmedir. Sferik ve astigmatik aberasyon görme kalitesini bozar, şaşılığı artırır. Cam kalınlaştıkça gözde tembelleşme riski de artar. Göz hekimi düşük numara ile görme ve astigmatı giderme egzersizlerine başlamalıydı.
Çocuk gözlük takmadan duramıyor: Hatalı gözlüklerde bile çocuk önceleri direnir, sonra göz uyum sağlar. Devamlı gözlük kullandırılarak gözdeki fonksiyonlar köreltilir. Anne de seviniyor, çocuk gözlüğe alıştı, uyum sağladı diye… Bilmiyor ki çocuk gözlüğe bağımlı oldu.
Gözlüğe bağımlılık: Gözlük reçetesi vermede püf noktalarını bilmeyen, gözlük vermeye özen göstermeyen bir göz doktoru hastasını gözlüğe bağımlı kılar ve hasta gözlük takmadan duramaz. Burada göz fonksiyonlarını gözlük üstlenmektedir.

Hipermetropta özel noktalar:
Uzak /yakın noktası: Bir metni alın okuyabildiğiniz kadar uzağa götürün burası sizin uzak noktanızdır. Okuyabildiğiniz kadar yakına götürün burası sizin yakın noktanızdır. Hipermetrop bir hastada da egzersizle bu uzak ve yakın noktaları normal bir kişideki yakın uzak noktalarına eşitlemeniz gerekmektedir.
Bulanıklaşma noktası:+5.00 ilaçlı ölçümü olan bir kişide göz numarası artırılarak bulanıklaştığı nokta bulunur ve bu numaradan bir öncesi gözlük olarak yazılır. Fazlası görmeyi bozar. Örneğin +3.50 de bulanık görüyorsa +3.00 verilir, burası bulanıklaşma noktasıdır.
*Bulanıklaşma noktasından fazlası netsiz görmedir.
*Bulanıklaşma noktasının uygulamalarla azaltılması uzakta gözlüksüz görmek demektir. Bu da gözlükle değil egzersizle sağlanır.
*Bulanıklaşma noktasının ilaçlı muayeneye yaklaşması doktorun ayıbıdır, hasta gözlüğe bağımlı kalmıştır.
Dinlenme noktası: Bir metni eline alınca uzak ve yakın arasında en net ve rahat gördüğü noktadır. Kişiye göre değişir. Hipermetropta çok ileridedir. Egzersizle uzaktaki dinlenme noktasını normal kişi dinlenme noktasına getiren doktor hastanın uzakta gözlük takmasını ortadan kaldırır. (İyi doktor, kötü doktor meselesi..) Uzağı gözlüksüz görmek için göz doktorunuz hipermetropta çok ilerde olan dinlenme noktasını egzersizle normal kişinin dinlenme noktasına eşitlemelidir. Aksi halde hasta gözlüğe bağımlı olur ömür boyu uzakta da gözlük takar.
Konverjansı korumak: Yakına bakarken her iki noktada gözleri toplama gözün konverjans fonksiyonudur. Hipermetropta gözlük verme kurallarına uyulmazsa konverjans bozulur, gözler yeterince aynı noktada toplanamaz. Fazla bozulmalarda parmak 40 cm.den göze yaklaştırılırken gözün biri tam merkeze gelmez veya gecikerek gelir. Hipermetrop bir gözlüğü yüksek vermek konverjans yetmezliğine sokar.
Sağlam gözü dışa itmek: İçe şaşılıkta ilaçlı muayenenin tamamı verilerek gözlerin dışa itmesi sağlanır. Bir süre sonra sağlam göz de dışa kaymaya başlar. Yani bozuğu düzeltirken sağlamı da bozmaktasınız. Bu gözlüğe dayalı şaşılık tedavisinin zararlarından biridir.
Her iki gözü kullandırmamak: Farklı gözlük numarası, göz fonksiyonlarını farklı gelişmesine neden olur. Göz hekimi mutlaka göz fonksiyonlarını eşitlemek zorundadır. Astigmat ve göz tembelliği varsa gidermelidir. Bunlar yapılmazsa hasta iyi gören, az numaralı, az astigmatlı gözünü kullanır. Tek göz net görmez.
Göz tonusunu bozmak: Tonus gözlerin canlı, kasların zinde durumudur. Zıttı gevşekliktir, insanın kendini bırakmasıdır, kaslarını hareketsiz sıfır pozisyonda tutmasıdır. Gözün bir an baka kalması, uyumsuzluğu, odaklamama durumu olarak düşünebilirsiniz. Tonusun fazlalığını da sinirlenip kasılan adama benzetebilirsiniz. Verilen hipermetrop gözlük göz tonusunu olumlu veya olumsuz yönde bozmamalıdır. Bu hipermetrop gözlük verme kurallarını uygulayarak sağlanır.
Odaklamayı bozmak: Hipermetrop’u yüksek tutarsanız odaklama da bozulur.Odaklama net görmeyi sağlar. Bu hapishanede volta atan adamı köşeye sıkıştırmak, hareketsiz bırakmaya benzer. Gidip gelemez, isyan eder. Odaklamayı ne kadar güçlü tutarsanız görme o kadar nettir ve daha düşük numara ile görür.
Uyumu bozmak: Hipermetropta uyum yetersizliği gelişir gözler dışa kayar. Özellikle bebekler görme zahmetine girmez, uyumu yeterince kullanmaz. Bu gözde tembelleşmeye neden olur. Hipermetropta uyum güçlenir, içe şaşılık gelişir. Bebeğin uyum yapma zahmetine girmemesi gözde tembelleşmeye neden olurken beynin devamlı uyum yap uyarısı uyumu güçlendirir, içe şaşılığı doğurur. Gözlük verme kurallarına uymak ve odaklamayı güçlendirmek normal uyum için çözümdür.

​

İlaçlı muayenenin tamamını vermek: Göz hekimin hatasıdır, göz tembel veya şaşı diye numarayı yüksek tutmaktadır. Bulanıklaşma noktasından fazlası zaten görmeyi bozar. Şaşılığı baskı altına alırken sağlam gözü de dışa kaydırır. Göz fonksiyonlarını gözlük üstlenir ve çocuğu gözlüğe bağımlı kılar.
Görüntüyü gözlükle bozmak: Gözlük gösterir, net gösterir. Püf noktalar bilinmezse artı gözlük iri gösterir, görüntü göz hareketleri ile ters tarafa gider hastayı rahatsız eder. Kenarlarda uçuşma, yansıma ve görüntü oynamaları olur. Düşük numaralı gözlük uygulamasını bilen bir göz doktoru hastanın bu sıkıntılarını giderecektir. psikolojik yönden de rahatsızlık verir.
Görüntünün ters gidişi: Görüntünün ters yönde gidişi hipermetropta büyük sıkıntı kaynağıdır. Gözünü sağa sola döndürünce prizmatik etki nedeniyle görüntü ters yöne gider. Bu hasta için oldukça rahatsızlık nedenidir.
*Numara arttıkça ve astigmat varsa bu sıkıntı daha fazladır.
*İçe şaşılıkta artma ve prizmatik etkiye neden olur.
Gözlük vermek bir sanattır, burada göz doktoru sanat gösterisi yapmak zorundadır. Düşük numara ile göstermek, gözlüksüz göstermek, egzersizle astigmatı gidermek, egzersizle şaşılığı gidermek…
Kalın çirkin gözlük: Bunun mimari maalesef göz doktorudur. Hastasını kalın çirkin gözlüğe mahküm etmiştir. Hipermetropta oldukça önemlidir. Artı gözlük gözü iri gösterir. Bu durum gözü gözlükle bozmanın estetik yönüdür.
Füzyonu bozmak: füzyon sağ ve sol gözden gelen görüntülerin beyinde birleştirilmesidir. Yatay, dikey, verev füzyon değerleri vardır. Füzyon azalınca gözlerde ara sıra kayma, füzyon sıfırlayınca belirgin kayma ortaya çıkar.
Göz hekimine füzyonu önce bozmamak sonra düzeltmek görevi düşmektedir. Bunda başarılı olmazsa gözde tembellik, şaşılık, yüksek numara ile daha net görme sıkıntıları ortaya çıkar.
*Görmeyen göz kayar. Hipermetropta bulanıklaşma noktası aşılınca net görme de bozulur, bu şaşılığın artmasına neden olur. Astigmatı yüksek tutmak görmeyi bozar, gözde tembelleşemeye ve şaşılıkta artmaya neden olur.
*Kalın gözlük füzyonu bozar, incelmiş cam değil düşük numara ile görme uygulanmalıdır.
*İki göz arasında numara farkında fonksiyonların çalışırlığını eşitleyerek sorunların ortaya çıkmasını önlemelidir. Bu geniş bir konudur….
Şaşılığa neden olmak: Doktor hastasının şaşılığına neden olur mu? Olur. Çünkü göz fonksiyonları geliştirilmedi ve yük gözlüğe verilerek aksine geriletildi. Ara sıra kayan göz gözlüğü takınca devamlı kaymaya başlar. Burada göz hekiminin önemli hatası vardır.
*Füzyon gücü şaşılığa direnme gücüdür. Şaşılığa neden olan durumlara karşı göz ve beyin direnir. Füzyon gücü giderek azalır. Ara sıra kayma başlar. Füzyon gücü sıfırlayınca belirgin şaşılık ortaya çıkar. Füzyon gücünün azaldığı durumda gözlük verilince göz direnmeyi ve kendini bırakır, şaşılık ortaya çıkar.
Doktor gözlük verdi, şaşı yaptı: Göz hekimi önce göze egzersizle destek verip sonra gözlüğe geçmeliydi.Meslektaşı savunmak lazım ama bu hastayı da kandırmak demektir.
Şaşılık tedavisini gözlükle uzatmak: “Bir şaşılık tedavisini nasıl uzatırsınız?” diye sorsalar ülkemiz en güzel örneğidir. Şaşılık tedavisinde gözlük sihirli değnektir, ama bu değneği kullanmakta başarısızlık diz boyu. Gözlük veriyorlar, şaşılığı uzatıyorlar, gözlük veriyorlar gözü tembelleştiriyorlar, gözlük veriyorlar gözlüğe bağımlı yapıyorlar…
İçe şaşılıklarda gözü gözlükle bozmak: Gözlük baskısıyla şaşılığı düzeltmek gözün tüm düzenini bozar, göz fonksiyonlarını gözlüğe yükler, yani gözü gözlükle bozmak demektir. Gözlüğe bağımlı kılar, sağlam gözü dışa iter.
Dışa şaşılıklarda gözü gözlükle bozmak: Dışa şaşılıkta genellikle miyop olur. Hipermetrop (artı) numara daha azdır.
*Miyop yüksek tutulursa dışa şaşılığa düzelme yönünden baskı yapılmış olur. Ama yakın görme bozulur, miyop ilerler, gözlüğe daha fazla bağımlı hale gelir.
*Hipermetrop’un sferik kısmı düşük tutulmalıdır. Normal değerlerde tutulması gözün dışa kaymasını artırır yani gözlükle gözü bozmak demektir….
Doktorlar ikiye ayrılır, siz ikinciyi seçmelisiniz, gözlüksüz göstereni, şaşılığı gözlük baskısı ile düzeltmeyeni, şaşılığı egzersizle tedavi edeni…

Dr. Selim Hüsrevoğlu
Kaynak: Doktor sitesi

​