Gebelikte rubellanın (kızamıkçık) bebek üzerindeki etkileri nelerdir?
Rubella enfeksiyonu gebelik sırasında geçirildiğinde bebekte ciddi hasarlara ya da düşüklere neden olabilir. Amerika Birleşik Devletlerinde 1964-65 yıllarında yaşanan salgın sonucunda 20.000'den fazla bebek anomalili olarak doğmuş, 10.000'den fazla gebelik ise düşükle sonuçlanmıştır.
Rubella aşısının 1969 yılında kullanıma girmesinden sonra ise büyük salgınlar önlenebilmiştir. Ancak yine de dünyanın değişik bölgelerinde küçük çaplı salgınlar yaşanabilmektedir. Günümüzde üreme çağındaki pekçok kadının bu hastalığa karşı bağışıklığının olması nedeni ile rubellaya bağlı doğumsal kusurların görülme sıklığı son derece azalmıştır.
Anneleri hamileliğin ilk trimesterında rubella geçiren bebeklerin yaklaşık dörtte biri bir ya da birden fazla sayıda doğumsal kusur ile dünyaya gelmektedirler. Bu durum konjenital (doğumsal) rubella sendromu olarak adlandırılır. En sık karşılaşılan doğum defektleri arasında görme kaybı ve tam körlükle sonuçlanabilen göz problemleri, işitme kaybı, kalp anomalileri, zeka geriliği, ve serebral palsi sayılabilir.
Konjenital rubella sendromu olan çocukların önemli bir kısmı ileriki yaşamlarında yürüme ve öğrenme güçlüğü yaşamaktadırlar.
Öte yandan gebelikte geçirilen rubella sıklıkla düşük ve ölü doğumlara da neden olmaktadır.
Bebekte konjenital rubella sendromu ortaya çıkma riski hastalığın gebeliğin hangi döneminde geçirildiği ile yakından ilgilidir. Hastalık ne kadar erken dönemde geçirilirse risk o kadar artmaktadır. En büyük risk ilk trimesterda rubellla geçirilmesidedir. Böyle bir durumda bebeğin etkilenme ya da düşük olma riski %25-80 arasında değişmektedir. İkinci trimesterın başlarında geçirildiğinde ise konjenital rubella riski %1 civarına inmektedir. Yirminci haftadan sonra ise nadiren doğum defektine neden olmaktadır.
Bazı bebeklerde ise kalıcı olmayan sağlık sorunları görülebilmektedir. Bunlar arasında en sık karşılaşılan düşük doğum ağırlığıdır. Ayrıca zaman zaman beslenme problemleri, ishal, zaatürre, menenjit ve anemi gibi tablolar görülebilir. Geçici kanama bozukluklarına bağlı olarak cillte mor-kırmızı lekeler olabilir. bebekte karaciğer ve dalak büyümesi saptanabilir.
Rubella aşısından ne kadar sonra hamile kalınabilir?
Gebelik planlayan ve aşılanan kadınlarda yakın bir geçmişe kadar 3 ay süreyle gebeliğe izin verilmemekteydi. Amerikan Hastalık Kontrol Merkezi (CDC), aşı yaptıran ancak 3 aylık süre içinde gebe kalan kadınlardan doğan bebekler üzerinde yaptıkları araştırmalarda bu durumun herhangi bir doğumsal kusura neden olduğu yönünde veri elde edememiş olsa da potansiyel riskleri nedeni ile 3 ay süre ile gebe kalınmamasını önermekteydi. Ancak gebe kalmadan önceki 3 ay içinde ya da gebeliğin erken dönemlerinda aşı yaptıran kadınların incelendiği son araştırmalardan elde edilen verilerin sonucunda aşıya bağlı konjenital rubella sendromu gelişme riski % 0.5-1.3 arasında bulunmuştur. Bu risk gebeliğin erken dönemlerinde enfeksiyon geçirilmesi durumunda karşılaşılan %25'lik riskten çok daha düşük olduğu için günümüzde rubella aşısından sonra 28 gün süreyle korunulması yeterli olarak kabul edilmektedir.
Ülkemizde kızamıkçık aşısı kabakulak ve kızamık aşıları ile birlikte olarak tüm çocuklara uygulanmaktadır.
alıntı: Alper Mumcu