Mide bulantısı ve kusma birçok ciddi hastalığın habercisi olabilir. Bunların altında yatan sebepler bulunmalı ve daha ciddi sağlık sorunları yaşanmaması için gerekli tedavi yöntemleri uygulanmalıdır.
Mide bulantısı ve kusma bir hastalık ya da sorunun belirtileridir. Mide bulantısı ya da kusmaya neden olan asıl hastalığın belirlenmesi ve tedavi edilmesi gerekir.
Mide bulantısı ve kusma belirtilerinin kontrolü hem rahatlık, hem de sıvı kaybının önlenmesi açısından oldukça önemlidir. Sıvı kaybı, mide bulantısı ve kusmayı daha da kötüleştirebilir. Mide bulantısı ve kusmanın belirtilerinin önlenmesi için ilaç tedavileri mevcuttur.
Mide bulantısı ve kusma altta yatan başka bir hastalığın belirtileridir, hastalığın kendisi değil. Mide bulantısı midenin kendi kendini boşaltmak istemesi hissidir. Diğer yandan kusma ya da istifra midenin şiddetli bir biçimde boşalması anlamına gelir. "Öğürme" kavramı ise midede çıkarılacak hiçbir şey yokken, yalnızca temiz salgıların istifra edildiği bir episoddur.
Kusma, midenin kendisini ösopagusun (ağızla mideyi birbirine bağlayan boru, yemek borusu) alt kısmına doğru, içinde bulunan yiyecekleri ve salgıları çıkarmaya zorlayarak neredeyse alt üst olması durumudur.
Mide bulantısı ve kusmanın nedenleri
Mide bulantısı ve kusmanın birçok sebebi vardır. Bunlar arasında;
Akut gastritin nedeni genellikle mide astarını tahriş eden bir şeydir. Bu tür durumlara örnek olarak şunlar verilebilir:
Enfeksiyonlar
Sık görülen bir virüs ya da farklı bir enfeksiyon türü olsun, mide yanmasına neden olan şeyler genellikle enfeksiyonlardır. Mide bulantısı ve kusmayla ilişkilendirilen krampsı üst karın ağrıları da enfeksiyonlara eşlik edebilmektedir. Bunun yanı sıra enfeksiyonlarla birlikte ateş ve üşüme de görülebilir. Norovirüsler ve rotovirüs de sık görüle viral enfeksiyonlar arasında sayılmaktadır. Helikobakter ailesinden (H. Pylori gibi) bakterinin neden olduğu enfeksiyon da bulaşıcı ajan olabilmektedir.
Mide gribi (mide üşütmesi)
Mide gribi (gastroenterit, mide-bağırsak iltihabı) viral bir enfeksiyona bağlı olarak kusma ve ishal aynı anda ortaya çıkar. Bu hastalık, belirtileri arasında ateş, üşüme, kas ağrısı ve öksürme de bulunan gribal enfeksiyonla karıştırılmamalıdır.
Yiyecek zehirlenmesi
Yiyecek zehirlenmesi büyük ölçüde kusmaya neden olabilir ve en sık görülen nedeni Staphylococcus aureus adı verilen bir bakterinin saldığı bir toksindir. Yiyecek zehirlenmesinin belirtileri zehirli ya da iyi hazırlanmamış bir yiyeceğin tüketilmesinden birkaç saat sonra ortaya çıkar. Yiyecek zehirlenmesinin diğer bakteriyel nedenleri arasında Salmonella, Kampilobakter, Şigella, Koli basili ve Listeriya sayılabilir.
Mideyi tahriş eden diğer nedenler
Alkol, sigara, aspirin ya da ibuprofen gibi steroit yapısında olmayan entienflamatuar ilaçlar mide astarını tahriş edebilir ve mide bulantısı ve kusmaya neden olabilirler.
Mide ülseri
Mide ülseri, mide astarının hafif bir tahrişinden midenin koruyucu astarında oluşan ve ülser adı verilen bir sorunun oluşmasına kadar değişiklik gösterebilmektedir.
Gastroözofageal reflü hastalığı (özofajit reflüsü)
Midedeki asitin yemek borusuna çıkması anlamına gelen bu hastalık da mide bulantısı ve kusmaya neden olabilmektedir.
Mide bulantısı ve kusmanın merkezi nedenleri
Baş ağrısı
Özellikle migren sık sık mide bulantısı ve kusmayla ilişkilendirilmektedir.
İç kulak
Hareket hastalığı (taşıt tutması), labirentit (iç kulak iltihabı), Benign pozisyonel vertigo ya da Meniere hastalığı (baş dönmesi), iç kulak sıvılarının mikrobiyotik oluşumlar ile aşırı miktarda artması veya aşırı miktarda azalması durumunda hastaya denge kaybı ve işitme güçlüğü yaşattıran bir çeşit hastalıktır.
Artan intrakranyal (kafa içi) basınç
Kafatası içindeki basıncı arttıran herhangi bir hastalık ya da yaralanma kusmaya neden olabilmektedir. Basıncı arttıran nedenler en önemlileri:
Kafa yaralanması yaşayan hastalarında beyin rahatsızlığı belirtilerinin görülmesi için her zaman beyinde belirlenebilen bir kanama ya da şişkinlik olmayabilir. Bu beyin rahatsızlığı belirtileri arasında baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, görme duyusunda değişiklikler, kafa karışıklığı/şaşkınlık, odaklanmada zorluk, uyumada zorluk ve diğer semptomlar sayılabilmektedir.
Zehirli stimulus (uyaran)
Belli koku ve sesler beyinde ortaya çıkan merkez aracılı mide bulantısı ve kusmaya neden olabilmektedir. Bu kırılan bir kemiğin acısı ya da bir olayı izlemenin duygusal şoku olsun, vazovagal (nörokardiyojenik) olaylar önemli belirtilere neden olabilmektedir. Vazovagal episodda, vagus siniri (kalp atışı, nefes alma, kan basıncı gibi temel bazı vücut fonksiyonlarının kontrolünü sağlayan nirilerden biri olan onuncu kafa siniri ya da akciğer-mide siniri) aşırı derecede uyarılır ve bu da kalp atışlarının azalmasına ve kan damarlarının açılmasına neden olur. Bunun sonucu olarak beyne giden kan akışı yavaşlar ve senkopal (baygınlık) episodu olarak bilinen bayılmaya yol açar.
Hastalıkla bağlantılı mide bulantısı ve kusma
Diyabet (şeker hastalığı)
Şeker hastalığı olan insanlarda midenin düzgün bir şekilde boşaltım yapamadığı ve muhtemelen, hastalığın komplikasyonlarından biri olan genelleşmiş nöropatiye (vücuttaki sinirlerin beyinle uygun sinyal alış verişinin olmaması) bağlı olan gastroparezi nedeniyle mide bulantısı görülebilmektedir.
Ayrıca vücuttaki şeker ve insülin dengesi bozulduğundan şeker hastalarının kan şeker oranları düşük (hipoglisemi) ya da yüksek (hiperglisemi) olduğunda da mide bulantısı ve kusma görülebilmektedir.
Hastalıklar ya da rahatsızlıklar
Karın içi organlarıyla ilgili hastalıkların birçoğu mide bulantısı ve kusmaya neden olabilmektedir. Bu hastalıkların arasında hepatit, safra kesesi hastalığı, pankreas iltihabı, Crohn hastalığı, (böbrek taşı, böbrek yetmezliği ya da böbrek iltihabı gibi) böbrek hastalıkları gibi sindirim sistemi organları hastalıklar da sayılabilmektedir.
Başka bir hastalığın tipik olmayan bir belirtisi olarak mide bulantısı ve kusma
Bazı hastalıklar doğrudan mideyle ya da mide-bağırsak kanalıyla ilgili olmasa da mide bulantısı ve kusma belirtileri gösterebilirler.
Kalp krizi geçiren hastalarda, kriz özellikle vücudun iç ya da alt kısmını etkiliyorsa anjinin (boğaz yangısı) tipik olmayan bir belirtisi olarak mide bulantısı ve kusma görülebilmektedir.
Pnömoni (akciğer iltihabı, zatürre) ve bronşit (solunum borucukları iltihabı) gibi akciğer enfeksiyonları hastalık özellikle göğsü karından ayıran bölge olan diyaframın yakınındaysa mide bulantısı ve kusma belirtileriyle birlikte ortaya çıkabilmektedir.
Sepsis (kan zehirlenmesi), tüm kan dolaşımına yayılan ve çok büyük bir vücut enfeksiyonu olan sepsis de mide bulantısı ve kusmaya neden olabilmektedir.
Yeme bozuklukları
Bulimia (olağan dışı miktarlarda yemek tüketimi ve bilinçli dışa atım yöntemlerini içeren bir rahatsızlık) hastaları psikiyatrik rahatsızlıklarının bir parçası olarak bilinçli bir şekilde kendilerini kustururlar.
İlaçlar ve ilaç tedavilerinin neden olduğu mide bulantısı ve kusma
İlaç tedavilerinin yan etkileri
Birçok ilacın yan etkileri arasında mide rahatsızlıkları ve/veya mide bulantısı ve kusma bulunmaktadır. Kemoterapi için kullanılan kanser ilaçları genellikle çok kolay başa çıkılamayan mide bulantısı ve kusmalara neden olmaktadır. Stüpefiyan (narkotik, uyuşturucu) ağrı kesiciler, anti-inflamatuar ilaçlar, steroidler ve antibiyotiklerin hepsinin yan etkileri olarak mide bulantısı ve kusma sıralanmaktadır.
Mide bulantısı, kusma ve bağırsak tıkanması
Karın ağrısı ve şişkinlik, mide bulantısı ve kusma, gaz ya da dışkı çıkaramama gibi semptomlar bağırsak tıkanması yani kabızlığın belirtileridir. Olası birçok nedenden dolayı ince bağırsak tıkanır ve içindekilerin kanaldan geçmesine izin vermez. Bağırsak tıkanmasının en sık görülen nedenleri arasında adhezyon (tutunum) oluşan geçmiş ameliyatlar, fıtıklar, mide-bağırsak yolunun anormal bir şekilde bükülmesi (volvülüs, bağırsak düğümlenmesi), tümörler ve iltihaplı bağırsak hastalığı sayılabilir.
Hamilelikte mide bulantısı ve kusma (sabah bulantısı)
Hamilelikte kusma kan dolaşımındaki hormon değişiklikleri nedeniyle özellikle ilk üç aylık dönemde yaygın bir şekilde görülmektedir.
Bebeklerde kusma
Bebeklerin şiddetli bir şekilde kusması ve yalnızca yediklerini çıkarması arasında ayırım yapmak zor olabilir. Bebeğiniz siz onu besledikten çok kısa bir süre sonra yediklerini çıkarıyorsa bu herhangi bir hastalığın belirtisi olmayabilir.
Şiddetli kusma
İlk iki-üç ayda bebeğiniz siz onu besledikten sonra çok şiddetli bir biçimde kusuyorsa, bu pilor stenozun yani midenin ince bağırsaklara bağlandığı ilk kısım olan mide kapısındaki anormal darlık oluşmasının bir belirtisi olabilir. Teşhis genellikle aile geçmişi incelendikten sonra fiziksel muayeneyle yapılıp, ultrasonla teyit edilir. Tedavisi ameliyattır.
Acı/ağrıyla ilişkili mide bulantısı ve kusma
Bebeğiniz kontrol edilemeyecek biçimde ağlıyor ve dışkısında kan ya da kırmızılık varsa teşhis bir intususepsiyon (bağırsağın bir kısmının yakınındaki başka bir kısmı itmesi) olabilir. Bebeğinizin dışkısı henüz jöle kıvamında olabilir, ancak dışkısında kırmızılık ya da kan olması kesinlikle normal değildir. Bu yüzden teselli edilemeyen bebekler için derhal tıbbi yardıma başvurulması gerekmektedir.
Viral enfeksiyon
Bebeğinizde kusmayla birlikte ishal de varsa viral bir enfeksiyon söz konusu olabilir. Bunun dışında bebeğinizin kullandığınız bebek maması çeşidine karşı bir duyarlılığı söz konusu olabilir. Kusma episodları 24 saatten fazla sürerse, bebekler ve çocuklar büyük bir sıvı kaybı riski yaşarlar. Eğer sıvı kaybından şüphe ediyorsanız derhal tıbbi yardım almanız gerekir. Bebeklerde sıvı kaybı belirtileri arasında kuru ağız, koltuk altı ve kasıklarda terleme olmaması, çökmüş gözler, zayıf bir ağlama sesi ve kas elastikiyetinde azalma sayılabilir.
Mide bulantısı ve kusma için evinizdeki çareler
Mideyi dinlendirmek, ancak diğer yandan sıvı kaybı yaşamamak oldukça önemlidir. Hastalığın ilk 24 saatinde yalnızca sıvı tüketilmeli, daha sonrasında ise beslenme biçimi midenin rahatsız olmayacağı bir biçimde düzenlenmelidir.
Sıvı midenizi rahatlatacaktır. Temiz su, sporcu içecekleri, çorbalar, buzlu şekerler, sulu meyveler midenizi daha hissetmenizi sağlayacak ve sıvı kaybı yaşamamanızı sağlayacaktır. Midenizin gerilmesi mide bulantısını daha da kötüleştireceğinden tek seferde aşırı sıvı almamanız sizin yararınıza olacaktır. Ayrıca kusma episodları esnasında süt ve süt ürünlerinden uzak durmalısınız. Sütün sindirilmesini sağlayan enzim mide astarının hücrelerinde bulunur, bu yüzden kusma episodları esnasında mideniz süte oldukça duyarlı olacaktır. Ayrıca süt karın ağrısı, şişkinlik ve ishale neden olabilir. Kişi kendini daha iyi hissetmeye başladıkça alınan besinlere yenilerini ekleyebilirsiniz, ancak sağlık uzmanları hastaların daha çok muz, elma püresi, pilav ya da tost gibi daha tatsız ve kokusuz yiyeceklere yönelmelerini tavsiye etmektedirler.
Mide bulantısı ve kusma söz konusu olduğunda doktor ne zaman aranmalı?
Belirtiler 24 saatten fazla sürüyorsa, teşhis belirsizse, aşırı sıvı kaybından şüphe ediliyorsa ya da hastayı daha da hassas duruma sokan bir hastalık söz konusuysa, tıbbi yardım derhal aranmalıdır. Ayrıca mide bulantısı ve kusma, ateş, ağrı, ağızdan kan gelmesi ya da dışkıda kan izlerinin bulunması gibi durumlarla birlikte görülüyorsa zaman kaybetmeden doktorunuzu aramanız gerekir.
Kusma ve Mide Bulantısına Ne İyi Gelir?
Bütün insanlar hasta olur, ama doktor muayenesi bütün hastalıklar için ilk başvurulacak nokta olmamaktadır. Mide bulantısı ve kusma çok sık karşılaşılan bir durum olduğu için bu rahatsızlıklar listesinin ilk sıralarında gelmektedir. Sık sık yaşanılan mide bulantısı ve kusma gibi rahatsızlıkların tedavisi oldukça kolaydır. Bu makalede mide bulantısı ve kusma sorunlarını evde kendi kendinize tedavi etmeniz için gereken bazı ipuçlarını bulabilirsiniz.
Bol Bol Sıvı Tüketin
Sıvı tüketimine küçük miktarlarla başlayın. Örneğin yetişkinler için bir seferde 1 bardak su idealse, çocuklar için bu daha az bir miktar olmalıdır.
Sadece çorba, doğal meyve suyu, limonata, soda gibi temiz ve sağlıklı sıvılar tüketin.
Eğer mide bulantınız veya kusma gibi sorunlarınız varsa süt ve süt ürünlerinden (çoğu zaman süte hassasiyeti bulunanlar sorun yaşamadan yoğurt tüketebilmektedir) uzak durun. Çünkü süt ve süt ürünleri bulantı ve kusma rahatsızlıklarını daha kötü bir seviyeye taşır.
Çocuklarınızın sıvı tüketimlerini kontrol altında tutun. Onların kola, çay ve spor içecekleri gibi sıvı içeceklerden kaçınmalarını sağlayın.
Yetişkinler zencefil, papatya çayı, doğal meyve suları gibi sağlıklı içeceklerle sıvı tüketimlerine mutlaka eklemelidir.
Mide bulantınız başladıktan sonra 24 saat içinde kusmadıysanız ve hala mide bulantınız devam ediyorsa sıvı diyetiyle birlikte katı yiyecek diyetine de başlayabilirsiniz. Muz, pirinç, şekersiz elma püresi, tost, makarna veya patates gibi sindirimi kolay olan ve midenizi yormayan gıda ürünlerini diyetinize ekleyebilirsiniz.
Diyete başladınız ve mide bulantınız hafiflediyse, yulaf ezmesi ve yoğurt gibi yavaş sindirilen yumuşak gıdalarla diyetinizi destekleyin. Ancak mide bulantısı ve kusma tekrar ortaya çıkarsa sıvı içeceklerin bulunduğu diyete geri dönün.
Yani kısacası mideniz aldığınız gıdalardan dolayı tepki veriyor olabilir. Bu yüzden midenizi en az 1-2 gün dinlendirirseniz sisteminiz normale dönecektir. Ancak gıda zehirlenmesi de mide bulantısına ve kusmaya neden olabilmektedir. İshal ve karın ağrısı genellikle bu bulantıya eşlik eder. Eğer gıda zehirlenmesi yaşadığınızı düşünüyorsanız en kısa sürede bir doktora görünmelisiniz.
BULANTI ve KUSMADA BİTKİSEL TEDAVİ YÖNTEMLERİ
-Soğuk bal şerbeti içirilir.
-1 kg bal, 1 kg üzüm pekmezi, 50 gr nane, 50 gr kakule, 50 gr karanfil, 50 gr tarçın, dövülüp macun yapılır. Aç karnına 1 yemek kaşığı yenilir.-Hasta dinlenmeye, istirahata alınarak bir bardak soğuk su yudum, yudum içirilir.
- Orta boy bir havlu soğuk suya batırılarak boynuna sarılır.
- Bir bardağın içinde 5 gram tuz eritilir, bunun üçte ikisi içilir.
-Şekeri az limonata içirilir.
-1 bardak kaynatılmış suya bir tutam ıhlamur atılarak 5 dakika bekletilir ve suyu içilir.
-Asabi, sert kusmalar da; 15 gram adaçayı bir litre suda haşlanarak çay gibi içilir.
-4 bardak suya bir tutam nane ve bir limonun kabuğu konarak 10 dakika kaynatılır. Daha sonra ılık olarak birer çay bardağı içilir.
-Ebegümeci: 1 bardak kaynar suya, 5-6 gr bitki konur, 10 dk bekletilir, Günde 2-3 bardak içilir.
-Adaçayı:a)1bardak kaynar suya, 2-10 gr ufalanmış bitki konur, 10 dk bekletilir, günde 2-3 bardak içilir.
b)Adaçayı toz haline getirilir, günde 3 defa 0.5-3 gr içilir.
-Nane: Kusmaya karşı en iyi doğal çözümlerden biri nanedir.
a)1 bardak kaynar suya, 8-10 gr kuru nane konur, 10 dk bekletilir, günde 2 bardak sabah ve akşam içilir (bilhassa asabi mide bulantılarında).
b) 1 cezve suda 3 çay kaşığı nane ve yarım limon kaynatılır, süzülerek içilir.
c)Nane esansından günde 2-10 damla şekerle alınır.
d)Nane yaprakları toz haline getirilir, günde 3 defa 1-4 gr içilir.
e)Nane limon kaynatılır. Bunun için; bir limonun suyu sıkılıp içine bir yemek kaşığı kadar nane ekleyerek (limon suyuna bir bardak olacak kadar su eklenebilir) kaynatılır. Kaynadıktan hemen sonra süzüp biraz bal ilave edilerek içilir.
f) 1 çay bardağı sıcak suya 1 kahve kaşığı ufalanmış nane konur. 5 dakika sonra süzülür. Ilık olarak günde 3-5 çay bardağı içilir. Bunun içerisine 1 dilim limonda atılırsa daha iyi olur. Nane fazla koyulmamalı aksi halde bulantıyı arttırır.g) Bulantı ve kusma gibi durumlarda çocuğa nane ve lavanta koklatmak rahatlamasını sağlar.
-Nane suyu: Aç karnına birer bardak nane suyu içilir. Nane suyundan günde 20-80 gr alınır. Nane suyunu limon ve biraz zencefil suyuyla karıştırarak tüketilir. Karışımı tatlandırmak için bal kullanılır. -Nane çayı ya da nane yağının dumanı içe çekilir.Nane çayını akşam yemeğinden sonra tüketilirse sindirim sisteminizi rahatlatır. Limon ve su tüketerek de mide bulantısının önüne geçilebilinir.
-Kekik, papatya, ekinezya, nane ve kekik çayları bulantıya iyi gelir. Adı geçen bitkilerin yağlarını içi sıcak su dolu bir leğene damlatıp çocukların ayakları bu su ile yıkanır. Bu uygulama enfeksiyon nedeniyle ortaya çıkan bulantı ve kusmayı tedavi eder.
a)1 bardak kaynar suya, 2-3 gr kekik konur, 10 dk bekletilir, günde 3 bardak içilir.
b)Kekik toz halinde günde 3 defa 1-4 gr içilir. Kekik suyuna limon sıkılıp içilir.
c)1 çay bardağı kaynatılmış suya 2çay kaşığı kekik konup karıştırılarak içilir.
-Zencefil:
a)1 bardak kaynar suya, 1 çay kaşığı toz zencefil konur, 10 dk bekletilir, günde 3 bardak içilir.
b)Toz zencefilden günde 3 defa yarım, 1 çay kaşığı içilir.
c)Zencefil kökleri kaynatılır, günde 3-4 bardak içilir.
d)Zencefil (zingiber offuinale), Romen papatyası (Anthenus nobilis) ya da yalancı ısırgan (Ballota nigra) demleyerek mide bulantısı azaltılır. Bir çay kaşığı kurutulmuş bitki bir fincan kaynar suyun içinde beş dakika demlenir.
Uyarı! Hamileler, yalancı ısırgan kullanmamalıdır.
Yemek sonrası mideyi hafifletmek için: Zencefil kökünü ince dilimler halinde kesilir, 10-15 dakika kaynatılır, iyice demlenmesi için 15 dakika oda sıcaklığında bekletip ve suyu balla karıştırarak içilir.
Bir tatlı kaşığı zencefili, bir bardak klorsuz su ile beş dakika kaynatıp ve demlenmesi için biraz bekledikten sonra, bal ile tatlandırılarak içilir. 50 gram zencefil, 40 gram karanfil toz haline getirilir yada toz halinde aktarlardan temin edilir. Daha sonra yemeklerden önce bal ile tatlandırarak bir çay kaşığı yenilir. Yemeklerden önce bir fincan turunç suyu içmek, bulantı ve kusmaların önüne geçecektir.
-Zencefil ve fesleğen çayı: Küçük bir kaba bir miktar ezilmiş zencefil ve bir kaç fesleğen yaprağı konur. Bu karışıma 2-3 bardak su ekleyip ve düşük ateşte kaynatılır. Ateşten alınıp 5-10 dakika bekledikten sonra 1 tatlı kaşığı bal katılır. Zencefil fesleğen çayından yarım bardak içmek mide bulantısını geçirecektir.
-Çocuğa bir parça taze zencefil çiğnetilir. Taze zencefil özellikle de yolcuklarda kusan çocuklar için oldukça etkilidir.
- Zencefilin kökleri kaynatılır ve günde 3-4 bardak içilir.
- 1 bardak kaynar suya, 1 çay kaşığı toz zencefil koyup, 10 dakika bekleyip içilir.
-Ihlamur: 4 bardak kaynak suya 1 çorba kaşığı ıhlamur konur. 10 dakika bekletildikten sonra 1 su bardağı içilir.
Ihlamur haşlanır günde birkaç çay bardağı içilir. Ihlamur çayı hazırlanıp içine 2-3 damla limon sıkılarak içilir.
-Anason Tohumu:a)1 bardak kaynar suya, 2-4 gr anason tohumu konur, 10 dk bekletilir, günde 2-3 bardak içilir.
b)Anason toz haline getirilir, günde 1-2 defa 0.5-1 gr içilir. -250 mlt su (yaklaşık 1,5 su bardağı) kaynatılır; 2 çay kaşığı anason tohumu , 2 çay kaşığı kimyon tohumu, 1 çay kaşığı nane yaprağı suyun içerisine konulur ve bir-iki taşım tekrardan beraber kaynatıldıktan sonra 10 dk demlenmeye bırakılarak süzülür. Günde 2-3 çorba kaşığı çocuğa aç karnına içirilebilinir. Bebeklerde gün içerisinde 4-5 defa 2-3 damla içirilebilinir. Bu karışım mide bulantısı içinde kullanılabilinir.
-1 bardak kaynar suya, 2-4 gram anason tohumu koyup, 10 dakika bekleyip içilir.
- Karanfil ve anason kaynatılır, birer bardak içilir.
-Limon ve portakal: Sıcak suya bir kaç damla limon sıkmak ve içmek mide bulantısına iyi gelir. Araç veya deniz tutmasına karşı limon koklanır. Bir dilim portakal biraz tuzlanarak yenirse mide bulantısı azalacaktır.
-Karanfil ve tarçın: 2-3 bardak suya bir kaç karanfil ve bir tutan tarçın atarak yavaş yavaş kaynatılır. Ateşten aldıktan sonra 5-10 dakika bekletip yudumlayarak içilir, kusmaya iyi gelecektir.
-Kimyon ve türk kahvesi: Bir çorba kaşığı bal, bir tutam türk kahvesi ve kimyonla karıştırarak yavaş yavaş yenir. Kusmayı durdurmak için bir tutam kimyon ve türk kahvesini bir bardak sıcak sütle katıştırarak içilir.
-Kişniş: Bir kaç tane kişniş tohumu kısık ateşte kaynatılır. Ateşten aldıktan sonra süzülür ve yavaş yavaş içilir. Kişniş tohumu yoksa kişniş yaprakları da aynı işi görecektir. Kişniş ve demirhindikaynatılır, birer bardak içilir.
-Elma suyu ve zencefil: Çeyrek bardak elma suyu ve bir çay kaşığı zencefil tozuyla blenderde buzla karıştırarak yavaş yavaş içilir. Kusma hissini geçirmek için bu karışımı dondurarak daha sonra dondurma gibi de tüketilebilinir.
-1 bardak kaynar suya, 1-6 gram acı pelin bitkisi konur, 10 dakika bekletip balla tatlandırılır.
Pelin otu toz haline getirilir ve günde 1-2 gram içilir. Pelin yağı da kullanılabilir.
-Bir bardak böğürtlen ya da papatya çayı hazırlanır ve soğumaya bırakılır. Hazırlanan çay çocuğa yudum yudum içirilir. Papatya ve böğürtlen çayları çocuğun bağışıklık sistemini harekete geçirir ve sindirim sistemini rahatlatır.
-Aşırı yağlı yiyeceklerin neden olduğu bulantı ve kusma vakaları için rüzgârgülü bitkisi kullanılabilir.
-Kusma ile rahatlamayan ve bir saati aşkın süredir karın ağrısı çeken çocuklar için bıldırcın otu kullanılabilir.
-Başa alınan bir darbe sonucunda ortaya çıkan bulantı ve kusma vakalarında dağ öküzgözü (arnika) kullanılabilir.
-Sarı kantaron, ahlat (yabanarmudu), hayıt, nergis, oğul otu, karabaş otu, melisa yaprağı, biberiye, limon çiçeği, mentollü nane, erik çiçeği. Otlar ayrı ayrı veya bir kısmı kaynatılarak suyu içilir.
-50 gram melisa bir bardak suda haşlanıp içirilir.
-Karanfil, tarçın ve kakule gibi ısıtıcı baharatlar sindirime yardımcı olur. Bu baharatlardan bir veya birkaçı mide bulandığında çay yapmak için kullanılabilinir. Mide ülseri varsa bu tedavi uygulanmaz.
Kakule, nane, karanfil, tarçın; ayrı ayrı dövülüp toz halinde yutulur veya balla karıştırılıp ayrı ayrı veya beraber yenir, kaynatılarak su ile tek tek veya beraber içilir.
-1 çay bardağı kaynamış suyun içine 1 tatlı kaşığı merzengüş katılıp içilir.
- Merzengüş otu iki bardak suda kaynatılıp içirilir.
-Kızılcık şurubu: Sulandırarak verilebilir.
-Sumak: 1 çay kaşığı sumak;1 çay bardağı kaynar suda 15 dakika bekletilir. Süzüldükten sonra tatlandırılarak verilir.
-Nar şurubu(ekşisi):1/8 oranında sulandırılarak günde 3 kere verilir.
-Birer bardak nane usaresi, erik usaresi, ayva usaresi, limon suyu içilir. Birer tattı kaşığı günlük yutulur. Birer tane ayva yenilir. Şaplı maden suları içilir. Demirhindi şurubu içilir. Erdel kökü kaynatılarak içilir.
-1,5 gr sumak, 1,5gr kimyon toz haline getirildikten sonra su ile yutulur.
-Kuzu kulağı kökü: 1 bardak kaynar suya, 10 gr ince kıyılmış kök konur, 10 dk bekletilip içilir. Kuzu kulağı kökleri kaynatılır, şurup yapılıp içilir.
Demir hindi: 1 kilo kaynar suya, 20 gr demir hindi konur, soğuyunca süzülür, şekerle tatlandırılır, günde birkaç bardak içilir.
-Bulantıyı kesmek için 1 bardak su ile şerbet yapılır. İçerisine 1 çay kaşığı karbonat bir miktar limon tuzu konulup eritilir. Gazoz haline getirilir. Bulantı kesilinceye kadar yudum yudum içilir.
-Ekşi nar veya ekşi nar pekmezi yenir.
-Limon kabuğuyla beraber yenir.
-Tatlı elma kabuğuyla yenir.
-Okaliptüs kaynatılıp içilir.
-Bach çiçek terapileri çok uzun süren kusma olaylarında ve stres gibi etkenlerden dolayı ortaya çıkan bulantılar için oldukça uygundur. Çiçek terapileri bulantısı olan çocuğun hissettiği paniği ve korku duygusunu da geçirir.
-Duygusal çalkantılar sonucunda ortaya çıkan ve panik hissi ile daha da artan bulantı ve kusmalar papatya ve mine bitkileri ile tedavi edilebilir.
-Seyreltici bir yağ ile seyreltilen papatya veya lavanta yağını kullanarak yapılan masajlar bulantıyı giderir. Bu yağlarla özellikle de göbek bölgesine yapılan masajlar oldukça etkilidir.
Lavanta yağından günde 3 defa, kesme şeker üzerine 3,5 damla damlatıp alınır.
-Antiseptik özellikleri olan kekik ve çay ağacı yağlarından alınan birer damla, bir mendile damlatıp çocuğun mendili koklaması sağlanır. Çocuğun kendisini daha iyi hissettiği görülecektir. Çocuğun banyo küvetine damlatılan bir damla lavanta yağının rahatlatıcı bir etkisi vardır.
Not: Yukarıda önerilen çözümlerden hepsini değil yalnızca istenilen veya hoşa gidenler uygulanabilir. Uygulamak için seçilen çözümün her hangi bir etkisi olmazsa değiştirip başka bir çözüm denenir.
Alıntıdır..
Mide bulantısı ve kusma bir hastalık ya da sorunun belirtileridir. Mide bulantısı ya da kusmaya neden olan asıl hastalığın belirlenmesi ve tedavi edilmesi gerekir.
Mide bulantısı ve kusma belirtilerinin kontrolü hem rahatlık, hem de sıvı kaybının önlenmesi açısından oldukça önemlidir. Sıvı kaybı, mide bulantısı ve kusmayı daha da kötüleştirebilir. Mide bulantısı ve kusmanın belirtilerinin önlenmesi için ilaç tedavileri mevcuttur.
Mide bulantısı ve kusma altta yatan başka bir hastalığın belirtileridir, hastalığın kendisi değil. Mide bulantısı midenin kendi kendini boşaltmak istemesi hissidir. Diğer yandan kusma ya da istifra midenin şiddetli bir biçimde boşalması anlamına gelir. "Öğürme" kavramı ise midede çıkarılacak hiçbir şey yokken, yalnızca temiz salgıların istifra edildiği bir episoddur.
Kusma, midenin kendisini ösopagusun (ağızla mideyi birbirine bağlayan boru, yemek borusu) alt kısmına doğru, içinde bulunan yiyecekleri ve salgıları çıkarmaya zorlayarak neredeyse alt üst olması durumudur.
Mide bulantısı ve kusmanın nedenleri
Mide bulantısı ve kusmanın birçok sebebi vardır. Bunlar arasında;
- Akut gastrit (mide yangısı, mide astarının doğrudan iritasyonu ya da tahrişi)
- Beyinden gelen sinyallerin mide bulantısı ve kusmaya neden olduğu merkezi sebepler
- Mide sorunlarıyla ilgili olmayan diğer hastalıklar
- Bağırsakların mekanik obstrüksiyonu bulunur.
Akut gastritin nedeni genellikle mide astarını tahriş eden bir şeydir. Bu tür durumlara örnek olarak şunlar verilebilir:
Enfeksiyonlar
Sık görülen bir virüs ya da farklı bir enfeksiyon türü olsun, mide yanmasına neden olan şeyler genellikle enfeksiyonlardır. Mide bulantısı ve kusmayla ilişkilendirilen krampsı üst karın ağrıları da enfeksiyonlara eşlik edebilmektedir. Bunun yanı sıra enfeksiyonlarla birlikte ateş ve üşüme de görülebilir. Norovirüsler ve rotovirüs de sık görüle viral enfeksiyonlar arasında sayılmaktadır. Helikobakter ailesinden (H. Pylori gibi) bakterinin neden olduğu enfeksiyon da bulaşıcı ajan olabilmektedir.
Mide gribi (mide üşütmesi)
Mide gribi (gastroenterit, mide-bağırsak iltihabı) viral bir enfeksiyona bağlı olarak kusma ve ishal aynı anda ortaya çıkar. Bu hastalık, belirtileri arasında ateş, üşüme, kas ağrısı ve öksürme de bulunan gribal enfeksiyonla karıştırılmamalıdır.
Yiyecek zehirlenmesi
Yiyecek zehirlenmesi büyük ölçüde kusmaya neden olabilir ve en sık görülen nedeni Staphylococcus aureus adı verilen bir bakterinin saldığı bir toksindir. Yiyecek zehirlenmesinin belirtileri zehirli ya da iyi hazırlanmamış bir yiyeceğin tüketilmesinden birkaç saat sonra ortaya çıkar. Yiyecek zehirlenmesinin diğer bakteriyel nedenleri arasında Salmonella, Kampilobakter, Şigella, Koli basili ve Listeriya sayılabilir.
Mideyi tahriş eden diğer nedenler
Alkol, sigara, aspirin ya da ibuprofen gibi steroit yapısında olmayan entienflamatuar ilaçlar mide astarını tahriş edebilir ve mide bulantısı ve kusmaya neden olabilirler.
Mide ülseri
Mide ülseri, mide astarının hafif bir tahrişinden midenin koruyucu astarında oluşan ve ülser adı verilen bir sorunun oluşmasına kadar değişiklik gösterebilmektedir.
Gastroözofageal reflü hastalığı (özofajit reflüsü)
Midedeki asitin yemek borusuna çıkması anlamına gelen bu hastalık da mide bulantısı ve kusmaya neden olabilmektedir.
Mide bulantısı ve kusmanın merkezi nedenleri
Baş ağrısı
Özellikle migren sık sık mide bulantısı ve kusmayla ilişkilendirilmektedir.
İç kulak
Hareket hastalığı (taşıt tutması), labirentit (iç kulak iltihabı), Benign pozisyonel vertigo ya da Meniere hastalığı (baş dönmesi), iç kulak sıvılarının mikrobiyotik oluşumlar ile aşırı miktarda artması veya aşırı miktarda azalması durumunda hastaya denge kaybı ve işitme güçlüğü yaşattıran bir çeşit hastalıktır.
Artan intrakranyal (kafa içi) basınç
Kafatası içindeki basıncı arttıran herhangi bir hastalık ya da yaralanma kusmaya neden olabilmektedir. Basıncı arttıran nedenler en önemlileri:
- Travmaya bağlı beyinde şişlik (beyin içinde kanamayla birlikte görülür)
- Enfeksiyon (menenjit ya da ensafalit [beyin iltihabı])
- İyi ya da kötü huylu tümörler
- Kan dolaşımındaki anormal elektrolit bileşmeler ve bununla ilgili olan su dengesizliği
Kafa yaralanması yaşayan hastalarında beyin rahatsızlığı belirtilerinin görülmesi için her zaman beyinde belirlenebilen bir kanama ya da şişkinlik olmayabilir. Bu beyin rahatsızlığı belirtileri arasında baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, görme duyusunda değişiklikler, kafa karışıklığı/şaşkınlık, odaklanmada zorluk, uyumada zorluk ve diğer semptomlar sayılabilmektedir.
Zehirli stimulus (uyaran)
Belli koku ve sesler beyinde ortaya çıkan merkez aracılı mide bulantısı ve kusmaya neden olabilmektedir. Bu kırılan bir kemiğin acısı ya da bir olayı izlemenin duygusal şoku olsun, vazovagal (nörokardiyojenik) olaylar önemli belirtilere neden olabilmektedir. Vazovagal episodda, vagus siniri (kalp atışı, nefes alma, kan basıncı gibi temel bazı vücut fonksiyonlarının kontrolünü sağlayan nirilerden biri olan onuncu kafa siniri ya da akciğer-mide siniri) aşırı derecede uyarılır ve bu da kalp atışlarının azalmasına ve kan damarlarının açılmasına neden olur. Bunun sonucu olarak beyne giden kan akışı yavaşlar ve senkopal (baygınlık) episodu olarak bilinen bayılmaya yol açar.
Hastalıkla bağlantılı mide bulantısı ve kusma
Diyabet (şeker hastalığı)
Şeker hastalığı olan insanlarda midenin düzgün bir şekilde boşaltım yapamadığı ve muhtemelen, hastalığın komplikasyonlarından biri olan genelleşmiş nöropatiye (vücuttaki sinirlerin beyinle uygun sinyal alış verişinin olmaması) bağlı olan gastroparezi nedeniyle mide bulantısı görülebilmektedir.
Ayrıca vücuttaki şeker ve insülin dengesi bozulduğundan şeker hastalarının kan şeker oranları düşük (hipoglisemi) ya da yüksek (hiperglisemi) olduğunda da mide bulantısı ve kusma görülebilmektedir.
Hastalıklar ya da rahatsızlıklar
Karın içi organlarıyla ilgili hastalıkların birçoğu mide bulantısı ve kusmaya neden olabilmektedir. Bu hastalıkların arasında hepatit, safra kesesi hastalığı, pankreas iltihabı, Crohn hastalığı, (böbrek taşı, böbrek yetmezliği ya da böbrek iltihabı gibi) böbrek hastalıkları gibi sindirim sistemi organları hastalıklar da sayılabilmektedir.
Başka bir hastalığın tipik olmayan bir belirtisi olarak mide bulantısı ve kusma
Bazı hastalıklar doğrudan mideyle ya da mide-bağırsak kanalıyla ilgili olmasa da mide bulantısı ve kusma belirtileri gösterebilirler.
Kalp krizi geçiren hastalarda, kriz özellikle vücudun iç ya da alt kısmını etkiliyorsa anjinin (boğaz yangısı) tipik olmayan bir belirtisi olarak mide bulantısı ve kusma görülebilmektedir.
Pnömoni (akciğer iltihabı, zatürre) ve bronşit (solunum borucukları iltihabı) gibi akciğer enfeksiyonları hastalık özellikle göğsü karından ayıran bölge olan diyaframın yakınındaysa mide bulantısı ve kusma belirtileriyle birlikte ortaya çıkabilmektedir.
Sepsis (kan zehirlenmesi), tüm kan dolaşımına yayılan ve çok büyük bir vücut enfeksiyonu olan sepsis de mide bulantısı ve kusmaya neden olabilmektedir.
Yeme bozuklukları
Bulimia (olağan dışı miktarlarda yemek tüketimi ve bilinçli dışa atım yöntemlerini içeren bir rahatsızlık) hastaları psikiyatrik rahatsızlıklarının bir parçası olarak bilinçli bir şekilde kendilerini kustururlar.
İlaçlar ve ilaç tedavilerinin neden olduğu mide bulantısı ve kusma
İlaç tedavilerinin yan etkileri
Birçok ilacın yan etkileri arasında mide rahatsızlıkları ve/veya mide bulantısı ve kusma bulunmaktadır. Kemoterapi için kullanılan kanser ilaçları genellikle çok kolay başa çıkılamayan mide bulantısı ve kusmalara neden olmaktadır. Stüpefiyan (narkotik, uyuşturucu) ağrı kesiciler, anti-inflamatuar ilaçlar, steroidler ve antibiyotiklerin hepsinin yan etkileri olarak mide bulantısı ve kusma sıralanmaktadır.
Mide bulantısı, kusma ve bağırsak tıkanması
Karın ağrısı ve şişkinlik, mide bulantısı ve kusma, gaz ya da dışkı çıkaramama gibi semptomlar bağırsak tıkanması yani kabızlığın belirtileridir. Olası birçok nedenden dolayı ince bağırsak tıkanır ve içindekilerin kanaldan geçmesine izin vermez. Bağırsak tıkanmasının en sık görülen nedenleri arasında adhezyon (tutunum) oluşan geçmiş ameliyatlar, fıtıklar, mide-bağırsak yolunun anormal bir şekilde bükülmesi (volvülüs, bağırsak düğümlenmesi), tümörler ve iltihaplı bağırsak hastalığı sayılabilir.
Hamilelikte mide bulantısı ve kusma (sabah bulantısı)
Hamilelikte kusma kan dolaşımındaki hormon değişiklikleri nedeniyle özellikle ilk üç aylık dönemde yaygın bir şekilde görülmektedir.
Bebeklerde kusma
Bebeklerin şiddetli bir şekilde kusması ve yalnızca yediklerini çıkarması arasında ayırım yapmak zor olabilir. Bebeğiniz siz onu besledikten çok kısa bir süre sonra yediklerini çıkarıyorsa bu herhangi bir hastalığın belirtisi olmayabilir.
Şiddetli kusma
İlk iki-üç ayda bebeğiniz siz onu besledikten sonra çok şiddetli bir biçimde kusuyorsa, bu pilor stenozun yani midenin ince bağırsaklara bağlandığı ilk kısım olan mide kapısındaki anormal darlık oluşmasının bir belirtisi olabilir. Teşhis genellikle aile geçmişi incelendikten sonra fiziksel muayeneyle yapılıp, ultrasonla teyit edilir. Tedavisi ameliyattır.
Acı/ağrıyla ilişkili mide bulantısı ve kusma
Bebeğiniz kontrol edilemeyecek biçimde ağlıyor ve dışkısında kan ya da kırmızılık varsa teşhis bir intususepsiyon (bağırsağın bir kısmının yakınındaki başka bir kısmı itmesi) olabilir. Bebeğinizin dışkısı henüz jöle kıvamında olabilir, ancak dışkısında kırmızılık ya da kan olması kesinlikle normal değildir. Bu yüzden teselli edilemeyen bebekler için derhal tıbbi yardıma başvurulması gerekmektedir.
Viral enfeksiyon
Bebeğinizde kusmayla birlikte ishal de varsa viral bir enfeksiyon söz konusu olabilir. Bunun dışında bebeğinizin kullandığınız bebek maması çeşidine karşı bir duyarlılığı söz konusu olabilir. Kusma episodları 24 saatten fazla sürerse, bebekler ve çocuklar büyük bir sıvı kaybı riski yaşarlar. Eğer sıvı kaybından şüphe ediyorsanız derhal tıbbi yardım almanız gerekir. Bebeklerde sıvı kaybı belirtileri arasında kuru ağız, koltuk altı ve kasıklarda terleme olmaması, çökmüş gözler, zayıf bir ağlama sesi ve kas elastikiyetinde azalma sayılabilir.
Mide bulantısı ve kusma için evinizdeki çareler
Mideyi dinlendirmek, ancak diğer yandan sıvı kaybı yaşamamak oldukça önemlidir. Hastalığın ilk 24 saatinde yalnızca sıvı tüketilmeli, daha sonrasında ise beslenme biçimi midenin rahatsız olmayacağı bir biçimde düzenlenmelidir.
Sıvı midenizi rahatlatacaktır. Temiz su, sporcu içecekleri, çorbalar, buzlu şekerler, sulu meyveler midenizi daha hissetmenizi sağlayacak ve sıvı kaybı yaşamamanızı sağlayacaktır. Midenizin gerilmesi mide bulantısını daha da kötüleştireceğinden tek seferde aşırı sıvı almamanız sizin yararınıza olacaktır. Ayrıca kusma episodları esnasında süt ve süt ürünlerinden uzak durmalısınız. Sütün sindirilmesini sağlayan enzim mide astarının hücrelerinde bulunur, bu yüzden kusma episodları esnasında mideniz süte oldukça duyarlı olacaktır. Ayrıca süt karın ağrısı, şişkinlik ve ishale neden olabilir. Kişi kendini daha iyi hissetmeye başladıkça alınan besinlere yenilerini ekleyebilirsiniz, ancak sağlık uzmanları hastaların daha çok muz, elma püresi, pilav ya da tost gibi daha tatsız ve kokusuz yiyeceklere yönelmelerini tavsiye etmektedirler.
Mide bulantısı ve kusma söz konusu olduğunda doktor ne zaman aranmalı?
Belirtiler 24 saatten fazla sürüyorsa, teşhis belirsizse, aşırı sıvı kaybından şüphe ediliyorsa ya da hastayı daha da hassas duruma sokan bir hastalık söz konusuysa, tıbbi yardım derhal aranmalıdır. Ayrıca mide bulantısı ve kusma, ateş, ağrı, ağızdan kan gelmesi ya da dışkıda kan izlerinin bulunması gibi durumlarla birlikte görülüyorsa zaman kaybetmeden doktorunuzu aramanız gerekir.
Kusma ve Mide Bulantısına Ne İyi Gelir?
Bütün insanlar hasta olur, ama doktor muayenesi bütün hastalıklar için ilk başvurulacak nokta olmamaktadır. Mide bulantısı ve kusma çok sık karşılaşılan bir durum olduğu için bu rahatsızlıklar listesinin ilk sıralarında gelmektedir. Sık sık yaşanılan mide bulantısı ve kusma gibi rahatsızlıkların tedavisi oldukça kolaydır. Bu makalede mide bulantısı ve kusma sorunlarını evde kendi kendinize tedavi etmeniz için gereken bazı ipuçlarını bulabilirsiniz.
Bol Bol Sıvı Tüketin
Sıvı tüketimine küçük miktarlarla başlayın. Örneğin yetişkinler için bir seferde 1 bardak su idealse, çocuklar için bu daha az bir miktar olmalıdır.
Sadece çorba, doğal meyve suyu, limonata, soda gibi temiz ve sağlıklı sıvılar tüketin.
Eğer mide bulantınız veya kusma gibi sorunlarınız varsa süt ve süt ürünlerinden (çoğu zaman süte hassasiyeti bulunanlar sorun yaşamadan yoğurt tüketebilmektedir) uzak durun. Çünkü süt ve süt ürünleri bulantı ve kusma rahatsızlıklarını daha kötü bir seviyeye taşır.
Çocuklarınızın sıvı tüketimlerini kontrol altında tutun. Onların kola, çay ve spor içecekleri gibi sıvı içeceklerden kaçınmalarını sağlayın.
Yetişkinler zencefil, papatya çayı, doğal meyve suları gibi sağlıklı içeceklerle sıvı tüketimlerine mutlaka eklemelidir.
Mide bulantınız başladıktan sonra 24 saat içinde kusmadıysanız ve hala mide bulantınız devam ediyorsa sıvı diyetiyle birlikte katı yiyecek diyetine de başlayabilirsiniz. Muz, pirinç, şekersiz elma püresi, tost, makarna veya patates gibi sindirimi kolay olan ve midenizi yormayan gıda ürünlerini diyetinize ekleyebilirsiniz.
Diyete başladınız ve mide bulantınız hafiflediyse, yulaf ezmesi ve yoğurt gibi yavaş sindirilen yumuşak gıdalarla diyetinizi destekleyin. Ancak mide bulantısı ve kusma tekrar ortaya çıkarsa sıvı içeceklerin bulunduğu diyete geri dönün.
Yani kısacası mideniz aldığınız gıdalardan dolayı tepki veriyor olabilir. Bu yüzden midenizi en az 1-2 gün dinlendirirseniz sisteminiz normale dönecektir. Ancak gıda zehirlenmesi de mide bulantısına ve kusmaya neden olabilmektedir. İshal ve karın ağrısı genellikle bu bulantıya eşlik eder. Eğer gıda zehirlenmesi yaşadığınızı düşünüyorsanız en kısa sürede bir doktora görünmelisiniz.
BULANTI ve KUSMADA BİTKİSEL TEDAVİ YÖNTEMLERİ
-Soğuk bal şerbeti içirilir.
-1 kg bal, 1 kg üzüm pekmezi, 50 gr nane, 50 gr kakule, 50 gr karanfil, 50 gr tarçın, dövülüp macun yapılır. Aç karnına 1 yemek kaşığı yenilir.-Hasta dinlenmeye, istirahata alınarak bir bardak soğuk su yudum, yudum içirilir.
- Orta boy bir havlu soğuk suya batırılarak boynuna sarılır.
- Bir bardağın içinde 5 gram tuz eritilir, bunun üçte ikisi içilir.
-Şekeri az limonata içirilir.
-1 bardak kaynatılmış suya bir tutam ıhlamur atılarak 5 dakika bekletilir ve suyu içilir.
-Asabi, sert kusmalar da; 15 gram adaçayı bir litre suda haşlanarak çay gibi içilir.
-4 bardak suya bir tutam nane ve bir limonun kabuğu konarak 10 dakika kaynatılır. Daha sonra ılık olarak birer çay bardağı içilir.
-Ebegümeci: 1 bardak kaynar suya, 5-6 gr bitki konur, 10 dk bekletilir, Günde 2-3 bardak içilir.
-Adaçayı:a)1bardak kaynar suya, 2-10 gr ufalanmış bitki konur, 10 dk bekletilir, günde 2-3 bardak içilir.
b)Adaçayı toz haline getirilir, günde 3 defa 0.5-3 gr içilir.
-Nane: Kusmaya karşı en iyi doğal çözümlerden biri nanedir.
a)1 bardak kaynar suya, 8-10 gr kuru nane konur, 10 dk bekletilir, günde 2 bardak sabah ve akşam içilir (bilhassa asabi mide bulantılarında).
b) 1 cezve suda 3 çay kaşığı nane ve yarım limon kaynatılır, süzülerek içilir.
c)Nane esansından günde 2-10 damla şekerle alınır.
d)Nane yaprakları toz haline getirilir, günde 3 defa 1-4 gr içilir.
e)Nane limon kaynatılır. Bunun için; bir limonun suyu sıkılıp içine bir yemek kaşığı kadar nane ekleyerek (limon suyuna bir bardak olacak kadar su eklenebilir) kaynatılır. Kaynadıktan hemen sonra süzüp biraz bal ilave edilerek içilir.
f) 1 çay bardağı sıcak suya 1 kahve kaşığı ufalanmış nane konur. 5 dakika sonra süzülür. Ilık olarak günde 3-5 çay bardağı içilir. Bunun içerisine 1 dilim limonda atılırsa daha iyi olur. Nane fazla koyulmamalı aksi halde bulantıyı arttırır.g) Bulantı ve kusma gibi durumlarda çocuğa nane ve lavanta koklatmak rahatlamasını sağlar.
-Nane suyu: Aç karnına birer bardak nane suyu içilir. Nane suyundan günde 20-80 gr alınır. Nane suyunu limon ve biraz zencefil suyuyla karıştırarak tüketilir. Karışımı tatlandırmak için bal kullanılır. -Nane çayı ya da nane yağının dumanı içe çekilir.Nane çayını akşam yemeğinden sonra tüketilirse sindirim sisteminizi rahatlatır. Limon ve su tüketerek de mide bulantısının önüne geçilebilinir.
-Kekik, papatya, ekinezya, nane ve kekik çayları bulantıya iyi gelir. Adı geçen bitkilerin yağlarını içi sıcak su dolu bir leğene damlatıp çocukların ayakları bu su ile yıkanır. Bu uygulama enfeksiyon nedeniyle ortaya çıkan bulantı ve kusmayı tedavi eder.
a)1 bardak kaynar suya, 2-3 gr kekik konur, 10 dk bekletilir, günde 3 bardak içilir.
b)Kekik toz halinde günde 3 defa 1-4 gr içilir. Kekik suyuna limon sıkılıp içilir.
c)1 çay bardağı kaynatılmış suya 2çay kaşığı kekik konup karıştırılarak içilir.
-Zencefil:
a)1 bardak kaynar suya, 1 çay kaşığı toz zencefil konur, 10 dk bekletilir, günde 3 bardak içilir.
b)Toz zencefilden günde 3 defa yarım, 1 çay kaşığı içilir.
c)Zencefil kökleri kaynatılır, günde 3-4 bardak içilir.
d)Zencefil (zingiber offuinale), Romen papatyası (Anthenus nobilis) ya da yalancı ısırgan (Ballota nigra) demleyerek mide bulantısı azaltılır. Bir çay kaşığı kurutulmuş bitki bir fincan kaynar suyun içinde beş dakika demlenir.
Uyarı! Hamileler, yalancı ısırgan kullanmamalıdır.
Yemek sonrası mideyi hafifletmek için: Zencefil kökünü ince dilimler halinde kesilir, 10-15 dakika kaynatılır, iyice demlenmesi için 15 dakika oda sıcaklığında bekletip ve suyu balla karıştırarak içilir.
Bir tatlı kaşığı zencefili, bir bardak klorsuz su ile beş dakika kaynatıp ve demlenmesi için biraz bekledikten sonra, bal ile tatlandırılarak içilir. 50 gram zencefil, 40 gram karanfil toz haline getirilir yada toz halinde aktarlardan temin edilir. Daha sonra yemeklerden önce bal ile tatlandırarak bir çay kaşığı yenilir. Yemeklerden önce bir fincan turunç suyu içmek, bulantı ve kusmaların önüne geçecektir.
-Zencefil ve fesleğen çayı: Küçük bir kaba bir miktar ezilmiş zencefil ve bir kaç fesleğen yaprağı konur. Bu karışıma 2-3 bardak su ekleyip ve düşük ateşte kaynatılır. Ateşten alınıp 5-10 dakika bekledikten sonra 1 tatlı kaşığı bal katılır. Zencefil fesleğen çayından yarım bardak içmek mide bulantısını geçirecektir.
-Çocuğa bir parça taze zencefil çiğnetilir. Taze zencefil özellikle de yolcuklarda kusan çocuklar için oldukça etkilidir.
- Zencefilin kökleri kaynatılır ve günde 3-4 bardak içilir.
- 1 bardak kaynar suya, 1 çay kaşığı toz zencefil koyup, 10 dakika bekleyip içilir.
-Ihlamur: 4 bardak kaynak suya 1 çorba kaşığı ıhlamur konur. 10 dakika bekletildikten sonra 1 su bardağı içilir.
Ihlamur haşlanır günde birkaç çay bardağı içilir. Ihlamur çayı hazırlanıp içine 2-3 damla limon sıkılarak içilir.
-Anason Tohumu:a)1 bardak kaynar suya, 2-4 gr anason tohumu konur, 10 dk bekletilir, günde 2-3 bardak içilir.
b)Anason toz haline getirilir, günde 1-2 defa 0.5-1 gr içilir. -250 mlt su (yaklaşık 1,5 su bardağı) kaynatılır; 2 çay kaşığı anason tohumu , 2 çay kaşığı kimyon tohumu, 1 çay kaşığı nane yaprağı suyun içerisine konulur ve bir-iki taşım tekrardan beraber kaynatıldıktan sonra 10 dk demlenmeye bırakılarak süzülür. Günde 2-3 çorba kaşığı çocuğa aç karnına içirilebilinir. Bebeklerde gün içerisinde 4-5 defa 2-3 damla içirilebilinir. Bu karışım mide bulantısı içinde kullanılabilinir.
-1 bardak kaynar suya, 2-4 gram anason tohumu koyup, 10 dakika bekleyip içilir.
- Karanfil ve anason kaynatılır, birer bardak içilir.
-Limon ve portakal: Sıcak suya bir kaç damla limon sıkmak ve içmek mide bulantısına iyi gelir. Araç veya deniz tutmasına karşı limon koklanır. Bir dilim portakal biraz tuzlanarak yenirse mide bulantısı azalacaktır.
-Karanfil ve tarçın: 2-3 bardak suya bir kaç karanfil ve bir tutan tarçın atarak yavaş yavaş kaynatılır. Ateşten aldıktan sonra 5-10 dakika bekletip yudumlayarak içilir, kusmaya iyi gelecektir.
-Kimyon ve türk kahvesi: Bir çorba kaşığı bal, bir tutam türk kahvesi ve kimyonla karıştırarak yavaş yavaş yenir. Kusmayı durdurmak için bir tutam kimyon ve türk kahvesini bir bardak sıcak sütle katıştırarak içilir.
-Kişniş: Bir kaç tane kişniş tohumu kısık ateşte kaynatılır. Ateşten aldıktan sonra süzülür ve yavaş yavaş içilir. Kişniş tohumu yoksa kişniş yaprakları da aynı işi görecektir. Kişniş ve demirhindikaynatılır, birer bardak içilir.
-Elma suyu ve zencefil: Çeyrek bardak elma suyu ve bir çay kaşığı zencefil tozuyla blenderde buzla karıştırarak yavaş yavaş içilir. Kusma hissini geçirmek için bu karışımı dondurarak daha sonra dondurma gibi de tüketilebilinir.
-1 bardak kaynar suya, 1-6 gram acı pelin bitkisi konur, 10 dakika bekletip balla tatlandırılır.
Pelin otu toz haline getirilir ve günde 1-2 gram içilir. Pelin yağı da kullanılabilir.
-Bir bardak böğürtlen ya da papatya çayı hazırlanır ve soğumaya bırakılır. Hazırlanan çay çocuğa yudum yudum içirilir. Papatya ve böğürtlen çayları çocuğun bağışıklık sistemini harekete geçirir ve sindirim sistemini rahatlatır.
-Aşırı yağlı yiyeceklerin neden olduğu bulantı ve kusma vakaları için rüzgârgülü bitkisi kullanılabilir.
-Kusma ile rahatlamayan ve bir saati aşkın süredir karın ağrısı çeken çocuklar için bıldırcın otu kullanılabilir.
-Başa alınan bir darbe sonucunda ortaya çıkan bulantı ve kusma vakalarında dağ öküzgözü (arnika) kullanılabilir.
-Sarı kantaron, ahlat (yabanarmudu), hayıt, nergis, oğul otu, karabaş otu, melisa yaprağı, biberiye, limon çiçeği, mentollü nane, erik çiçeği. Otlar ayrı ayrı veya bir kısmı kaynatılarak suyu içilir.
-50 gram melisa bir bardak suda haşlanıp içirilir.
-Karanfil, tarçın ve kakule gibi ısıtıcı baharatlar sindirime yardımcı olur. Bu baharatlardan bir veya birkaçı mide bulandığında çay yapmak için kullanılabilinir. Mide ülseri varsa bu tedavi uygulanmaz.
Kakule, nane, karanfil, tarçın; ayrı ayrı dövülüp toz halinde yutulur veya balla karıştırılıp ayrı ayrı veya beraber yenir, kaynatılarak su ile tek tek veya beraber içilir.
-1 çay bardağı kaynamış suyun içine 1 tatlı kaşığı merzengüş katılıp içilir.
- Merzengüş otu iki bardak suda kaynatılıp içirilir.
-Kızılcık şurubu: Sulandırarak verilebilir.
-Sumak: 1 çay kaşığı sumak;1 çay bardağı kaynar suda 15 dakika bekletilir. Süzüldükten sonra tatlandırılarak verilir.
-Nar şurubu(ekşisi):1/8 oranında sulandırılarak günde 3 kere verilir.
-Birer bardak nane usaresi, erik usaresi, ayva usaresi, limon suyu içilir. Birer tattı kaşığı günlük yutulur. Birer tane ayva yenilir. Şaplı maden suları içilir. Demirhindi şurubu içilir. Erdel kökü kaynatılarak içilir.
-1,5 gr sumak, 1,5gr kimyon toz haline getirildikten sonra su ile yutulur.
-Kuzu kulağı kökü: 1 bardak kaynar suya, 10 gr ince kıyılmış kök konur, 10 dk bekletilip içilir. Kuzu kulağı kökleri kaynatılır, şurup yapılıp içilir.
Demir hindi: 1 kilo kaynar suya, 20 gr demir hindi konur, soğuyunca süzülür, şekerle tatlandırılır, günde birkaç bardak içilir.
-Bulantıyı kesmek için 1 bardak su ile şerbet yapılır. İçerisine 1 çay kaşığı karbonat bir miktar limon tuzu konulup eritilir. Gazoz haline getirilir. Bulantı kesilinceye kadar yudum yudum içilir.
-Ekşi nar veya ekşi nar pekmezi yenir.
-Limon kabuğuyla beraber yenir.
-Tatlı elma kabuğuyla yenir.
-Okaliptüs kaynatılıp içilir.
-Bach çiçek terapileri çok uzun süren kusma olaylarında ve stres gibi etkenlerden dolayı ortaya çıkan bulantılar için oldukça uygundur. Çiçek terapileri bulantısı olan çocuğun hissettiği paniği ve korku duygusunu da geçirir.
-Duygusal çalkantılar sonucunda ortaya çıkan ve panik hissi ile daha da artan bulantı ve kusmalar papatya ve mine bitkileri ile tedavi edilebilir.
-Seyreltici bir yağ ile seyreltilen papatya veya lavanta yağını kullanarak yapılan masajlar bulantıyı giderir. Bu yağlarla özellikle de göbek bölgesine yapılan masajlar oldukça etkilidir.
Lavanta yağından günde 3 defa, kesme şeker üzerine 3,5 damla damlatıp alınır.
-Antiseptik özellikleri olan kekik ve çay ağacı yağlarından alınan birer damla, bir mendile damlatıp çocuğun mendili koklaması sağlanır. Çocuğun kendisini daha iyi hissettiği görülecektir. Çocuğun banyo küvetine damlatılan bir damla lavanta yağının rahatlatıcı bir etkisi vardır.
Not: Yukarıda önerilen çözümlerden hepsini değil yalnızca istenilen veya hoşa gidenler uygulanabilir. Uygulamak için seçilen çözümün her hangi bir etkisi olmazsa değiştirip başka bir çözüm denenir.
Alıntıdır..
