Bir çift, tüp bebek merkezine gittiğinde hangi soruları sormalı?
Öncelikle hemen bir tüp bebek merkezine gidip de tedaviye başlanması taraftarı değilim. En azından, 2-3 tüp bebek merkezini ziyaret ederek kendilerini en etkileyen, en hoşlarına giden merkezi seçmeleri en mantıklısıdır. Sorulması gereken sorulardan ziyade edinilecek intibalar önemlidir.
O merkez ciddi biçimde çalışıyor mu? Ekip çalışması var mı? Başarı oranları mutlaka önemlidir ama ekibin çifte karşı muamelesi nasıl? Kişilere özel bir tedavi planı çiziliyor mu? Bütün bunlar çok önemli kriterlerdir. Sonuçta bütün bunların sonunda o çift ilk görüşmenin ardından: “Biz buraya güveniyoruz, burası bizim tedavimizi başarıyla gerçekleştirebilir.” diyebiliyorsa o merkezde tedavilerini yaptırmaları gerekir.
Tedavi yöntemi seçerken nelere dikkat edilmeli?
Hekim, tedavi yöntemi konusunda bilimsel ve tıbbi açıdan en önemli programı yapacaktır. Burada benim prensiplerime göre çiftin de karar mekanizmasına muhakkak katılması, paylaşması gerekir. Bilgilendirme çok önemlidir. Hangi aşamanın, hangi tedavinin niçin yapılacağının muhakkak çiftlere izah edilmesi gerekir. “Siz anlamazsınız.”, “Biz şunu yapacağız fazla da soru sormayın.” şeklinde bir yaklaşım yanlıştır. En cahil insanın bile kendi vücuduna yapılacak bir tedaviyi bilme hakkı vardır. En azından izah edilmeye çalışılması gerekir ve anlaşılması için de halk dilinde bunun izah edilmesi gerekir. Dolayısıyla çiftlerin karar mekanizmasına katılımı bana göre çok önemlidir.
Bu, tedavinin başarısını etkiler mi?
Tedaviye her zaman olumlu yaklaşmak, pozitif yaklaşmak çok önemlidir. Ancak bunun gerçek ötesi bir düzeye çıkması daha sonra negatif tepki yapar. Beklenti rakamlarının çifte abartmadan ya da küçültmeden, gerçekçi bir şekilde verilmesi gerekir. Ayrıca morallerini yüksek tutmalarını sağlamak psikolojik açıdan mutlaka faydalı olur.
Çoğul gebelikler bir merkez için başarısızlık kriteri midir?
İdeali tekiz gebeliktir. Belki ikizler de kabullenebilir bir sayıdır. Ancak üçüz, dördüz gebelikler hem annenin hem de bebeklerin sağlığı açısından riskli gebeliklerdir. O yüzden transfer edilecek embriyo sayısının çok iyi seçilmesini, çok fazla olmamasını tavsiye ediyoruz. Bu nedenle, çift tüp bebek merkezine başvururken çoğul gebelik oranlarını da mutlaka sormalı.
Merkez seçerken maliyet ve konfor açısından nelere dikkat edilmeli?
Çiftin, tüp bebek tedavisine başlamadan önce tedavinin kaça mal olacağını sorması ve detaylı bilgi alması gerekir. Sonradan çıkabilecek ek masraflar olabilir mi, olursa ne kadardır bunların önceden muhakkak bildirilmesi gerekir. Sonradan çıkacak sürpriz masraflar hem morallerini bozabilir hem de maddi açıdan zorlayacak sorunlara neden olabilir. Otopark olması, bekleme alanlarının düzeni, hasta giriş-çıkış düzeni de bu açıdan önemli unsurlardır.
Prof. Dr. Aydın Arıcı