- 7 Mayıs 2007
- 269
- 107
Psikopatlık Belirtileri Nelerdir?
Dr. Robert Hare’in oluşturduğu, Psikopati Kontrol Listesi (PCL ve PCL-R) yasal, klinik ve araştırma alanlarında kullanılan karmaşık ve profesyonel bir araçtır.
20 belirtiden her biri için: Hayır (0), Kısmen (1), Evet (2) puandır. Ortalama bir psikopat testten 27-30 puan alır. Hastalığın vehametine göre puan yükselir. Psikopatik olmayan suçluların ortalama puanı 20-25′tir. Ancak bu testin sonucunda kendinize ya da etrafınızdakilere teşhis koymayın. Sadece bilgilendirme amaçlı eklenmiştir.
1- AKICI KONUŞMA VE YÜZEYSEL CAZİBE- Yumuşak, hoş, çekici, kaypak olma eğilimi ve kolay söz kullanımı. Psikopatik cazibede en ufak utanç, sıkılganlık ya da birşey söylemekten çekinme yoktur. Bir psikopatın dili hiçbir zaman tutulmaz. Kendilerini görgü kurallarından azat etmişlerdir, konuşma sırasını beklemek gibi, örneğin.
2- BÜYÜKLENMECİ KENDİLİK- Kendi yeteneklerine ve değerlerine aşırı derecede şişirilmiş içgörü; kendine güvenen, inatçı/dik başlı, kendini beğenmiş, böbürlenmeci/palavracı. Psikopatlar diğerlerinden üstün olduklarına inanan kibirli insanlardır.
3- UYARIM İHTİYACI YA DA SIKILMAYA EĞİLİM- Tuhaf, coşkulu ve heyecan verici uyarımlara aşırı ihtiyaç duyma; riskli şeyler yapma, şansını deneme. Psikopatlar görevlerini tamamlama konusunda düşük özdisipline sahiplerdir çünkü çok kolay sıkılırlar. Bir işte uzun süreli çalışmakta başarılı olamazlar, örneğin sıkıcı ve rutin olduğunu düşündükleri görevleri bitiremezler.
4- PATOLOJİK YALAN SÖYLEME- Ortalama ya da büyük yalanlar olabilir; eğer ortalama yalan söylüyorlarsa, kurnaz, düzenbaz, hin, sinsi ve zeki davranırlar; aşırı boyutlardaysa, sahtekar, hain, el altından, vicdansız, manipülatif ve ahlaksız davranacaklardır.
5- ALDATMA VE MANİPÜLASYON- Hile ve kandırma yoluyla eşlerini aldatırlar, kişisel çıkarları için başkalarını sahtekarlık yaparak dolandırır, başkalarının haklarını çiğnerler; 4. maddeye bağlı olarak, sömürünün ve katı bir merhametsizliğin de olduğu durumlarda, kurbanlarının acılarını ve duygularını umursamazlar.
6- PİŞMANLIK YA DA SUÇLULUK YOKSUNLUĞU- Kurbanların ızdırapları, acı çekmeleri ve kayıpları karşısında herhangi bir duygu ya da kaygı yoksunluğu; umursamaz, heyecansız, taş kalpli olma ve empati duymama. Bu madde genellikle kurbanı küçümseme/hor görme şeklinde tezahür eder.
7- SIĞ DUYGULANIM- Sınırlı ya da derin duygulanımda duygusal yoksulluk; arkadaş canlısı görünmesine rağmen kişilerarası ilişkilerde soğukluk.
8- MERHAMETSİZ VE EMPATİ YOKSUNU- İnsanlara karşı genel bir duygu yoksunluğu; soğuk, küçümseyen, saygısız ve patavatsız.
9- PARAZİT YAŞAM TARZI- Başkalarına kasıtlı, manipülatif, bencil ve sömürücü finansal bağlılık; motivasyon eksikliği, zayıf özdisiplin ve sorumluluklarına başlama ya da tamamlama konusunda acizlik olarak yansır.
10- ZAYIF DAVRANIŞ KONTROLÜ- Asabiyet, sıkıntı, sabırsızlık, tehditler, saldırganlık ve sözel taciz gösterileri; huysuzluk ya da öfke kontrolünde yetersizlik; alelacele davranma.
11- GELİŞİGÜZEL CİNSEL İLİŞKİLERE GİRME- Bir dizi toplu, çok sayıda yüzeysel ilişki ve rastgele cinsel partner seçimleri; aynı anda pek çok ilişki yaşamak, başkalarını cinselliğe zorlama girişimlerinin olduğu bir geçmiş ya da cinsel sömürülerinden ya da zaferlerinden konuşmaktan gurur duyma.
12- ERKEN YAŞ PROBLEMLERİ- 13 yaş öncesi davranış sorunları, yalan söyleme, hırsızlık, dolandırma, vandallık, kabadayılık, cinsel aktivite, yangın çıkarma, tiner koklama, alkol kullanımı ve evden kaçma.
13- GERÇEKÇİ, UZUN SÜRELİ HEDEFLERİNİN OLMAMASI- Uzun süreli plan ya da hedefleri geliştirme ve gerçekleştirmede devamlı başarısızlık ya da beceriksizlik; göçebe varoluş, amaçsızlık, hayatına yön verememe.
14- DÜRTÜSELLİK- Kurgulanmamış, düşünülmemiş ya da planlanmamış davranışların ortaya çıkması; baştan çıkarılmaya, hayal kırıklığına ve kışkırtmalara karşı koyamama; sonuçları gözden geçirme ve ayrıntılı değerlendirme yoksunluğu; gözüpek, ihtiyatsız, öngörülemez, düzensiz ve tehlikeli şekilde atılgan.
15. SORUMSUZLUK- Zorunlulukları ve bağlılıklarına değer vermeme ve bunları yerine getirmekte devamlı başarısızlık; faturaları ödememe, borçlarını zamanında ödememe, iş yerinde laçka bir performans, işe gitmeme ya da sık sık geç gitme, sözleşmeye bağlı anlaşmalara uymama.
16. DAVRANIŞLARININ SORUMLULUĞUNU KABUL ETMEME-Davranışlarının sorumluluğunu kabul etmekten aciz; farkındasızlık, görev duygusunun olmaması, antagonistik (karşıt) manipülasyon, sorumluluğu inkar etme ve bu inkar üzerinden başkalarını manipüle etmeye çalışma.
17. PEK ÇOK KISA SÜRELİ EVLİLİK İLİŞKİSİ- Uzun süreli ilişkilere bağlı kalamama; tutarsızlık, kaypaklık, verdiği sözlere/bağlılıklarına (evlilik dahil) güvenilmezlik olarak yansır.
18. ÇOCUK SUÇLARI- 13-18 yaş arası davranış sorunları; çoğu zaman suç unsuru barındıran davranışlar ya da açıkça başkaldırmak, sömürmek, saldırganlık, manipülasyon ya da duygusuzluk ve merhametsiz bir sabit fikirlilik.
19. ŞARTLI TAHLİYE İHLALİ- Teknik ihlallerle şartlı tahliye ya da diğer şartlı salıverilme şartlarına uymama, savrukluk, davranışlarını etraflıca düşünmeme ya da yoklamalarda bulunmama gibi.
20. ÇOK YÖNLÜ SUÇLAR- Değişik türlerde adli suçlar işleme, bir başkası onlar yüzünden tutuklanmış ya da hüküm giymişse umursamama; suçlarından yakayı sıyırmaktan büyük gurur duyma.
Dr. Robert Hare’in oluşturduğu, Psikopati Kontrol Listesi (PCL ve PCL-R) yasal, klinik ve araştırma alanlarında kullanılan karmaşık ve profesyonel bir araçtır.
20 belirtiden her biri için: Hayır (0), Kısmen (1), Evet (2) puandır. Ortalama bir psikopat testten 27-30 puan alır. Hastalığın vehametine göre puan yükselir. Psikopatik olmayan suçluların ortalama puanı 20-25′tir. Ancak bu testin sonucunda kendinize ya da etrafınızdakilere teşhis koymayın. Sadece bilgilendirme amaçlı eklenmiştir.
1- AKICI KONUŞMA VE YÜZEYSEL CAZİBE- Yumuşak, hoş, çekici, kaypak olma eğilimi ve kolay söz kullanımı. Psikopatik cazibede en ufak utanç, sıkılganlık ya da birşey söylemekten çekinme yoktur. Bir psikopatın dili hiçbir zaman tutulmaz. Kendilerini görgü kurallarından azat etmişlerdir, konuşma sırasını beklemek gibi, örneğin.
2- BÜYÜKLENMECİ KENDİLİK- Kendi yeteneklerine ve değerlerine aşırı derecede şişirilmiş içgörü; kendine güvenen, inatçı/dik başlı, kendini beğenmiş, böbürlenmeci/palavracı. Psikopatlar diğerlerinden üstün olduklarına inanan kibirli insanlardır.
3- UYARIM İHTİYACI YA DA SIKILMAYA EĞİLİM- Tuhaf, coşkulu ve heyecan verici uyarımlara aşırı ihtiyaç duyma; riskli şeyler yapma, şansını deneme. Psikopatlar görevlerini tamamlama konusunda düşük özdisipline sahiplerdir çünkü çok kolay sıkılırlar. Bir işte uzun süreli çalışmakta başarılı olamazlar, örneğin sıkıcı ve rutin olduğunu düşündükleri görevleri bitiremezler.
4- PATOLOJİK YALAN SÖYLEME- Ortalama ya da büyük yalanlar olabilir; eğer ortalama yalan söylüyorlarsa, kurnaz, düzenbaz, hin, sinsi ve zeki davranırlar; aşırı boyutlardaysa, sahtekar, hain, el altından, vicdansız, manipülatif ve ahlaksız davranacaklardır.
5- ALDATMA VE MANİPÜLASYON- Hile ve kandırma yoluyla eşlerini aldatırlar, kişisel çıkarları için başkalarını sahtekarlık yaparak dolandırır, başkalarının haklarını çiğnerler; 4. maddeye bağlı olarak, sömürünün ve katı bir merhametsizliğin de olduğu durumlarda, kurbanlarının acılarını ve duygularını umursamazlar.
6- PİŞMANLIK YA DA SUÇLULUK YOKSUNLUĞU- Kurbanların ızdırapları, acı çekmeleri ve kayıpları karşısında herhangi bir duygu ya da kaygı yoksunluğu; umursamaz, heyecansız, taş kalpli olma ve empati duymama. Bu madde genellikle kurbanı küçümseme/hor görme şeklinde tezahür eder.
7- SIĞ DUYGULANIM- Sınırlı ya da derin duygulanımda duygusal yoksulluk; arkadaş canlısı görünmesine rağmen kişilerarası ilişkilerde soğukluk.
8- MERHAMETSİZ VE EMPATİ YOKSUNU- İnsanlara karşı genel bir duygu yoksunluğu; soğuk, küçümseyen, saygısız ve patavatsız.
9- PARAZİT YAŞAM TARZI- Başkalarına kasıtlı, manipülatif, bencil ve sömürücü finansal bağlılık; motivasyon eksikliği, zayıf özdisiplin ve sorumluluklarına başlama ya da tamamlama konusunda acizlik olarak yansır.
10- ZAYIF DAVRANIŞ KONTROLÜ- Asabiyet, sıkıntı, sabırsızlık, tehditler, saldırganlık ve sözel taciz gösterileri; huysuzluk ya da öfke kontrolünde yetersizlik; alelacele davranma.
11- GELİŞİGÜZEL CİNSEL İLİŞKİLERE GİRME- Bir dizi toplu, çok sayıda yüzeysel ilişki ve rastgele cinsel partner seçimleri; aynı anda pek çok ilişki yaşamak, başkalarını cinselliğe zorlama girişimlerinin olduğu bir geçmiş ya da cinsel sömürülerinden ya da zaferlerinden konuşmaktan gurur duyma.
12- ERKEN YAŞ PROBLEMLERİ- 13 yaş öncesi davranış sorunları, yalan söyleme, hırsızlık, dolandırma, vandallık, kabadayılık, cinsel aktivite, yangın çıkarma, tiner koklama, alkol kullanımı ve evden kaçma.
13- GERÇEKÇİ, UZUN SÜRELİ HEDEFLERİNİN OLMAMASI- Uzun süreli plan ya da hedefleri geliştirme ve gerçekleştirmede devamlı başarısızlık ya da beceriksizlik; göçebe varoluş, amaçsızlık, hayatına yön verememe.
14- DÜRTÜSELLİK- Kurgulanmamış, düşünülmemiş ya da planlanmamış davranışların ortaya çıkması; baştan çıkarılmaya, hayal kırıklığına ve kışkırtmalara karşı koyamama; sonuçları gözden geçirme ve ayrıntılı değerlendirme yoksunluğu; gözüpek, ihtiyatsız, öngörülemez, düzensiz ve tehlikeli şekilde atılgan.
15. SORUMSUZLUK- Zorunlulukları ve bağlılıklarına değer vermeme ve bunları yerine getirmekte devamlı başarısızlık; faturaları ödememe, borçlarını zamanında ödememe, iş yerinde laçka bir performans, işe gitmeme ya da sık sık geç gitme, sözleşmeye bağlı anlaşmalara uymama.
16. DAVRANIŞLARININ SORUMLULUĞUNU KABUL ETMEME-Davranışlarının sorumluluğunu kabul etmekten aciz; farkındasızlık, görev duygusunun olmaması, antagonistik (karşıt) manipülasyon, sorumluluğu inkar etme ve bu inkar üzerinden başkalarını manipüle etmeye çalışma.
17. PEK ÇOK KISA SÜRELİ EVLİLİK İLİŞKİSİ- Uzun süreli ilişkilere bağlı kalamama; tutarsızlık, kaypaklık, verdiği sözlere/bağlılıklarına (evlilik dahil) güvenilmezlik olarak yansır.
18. ÇOCUK SUÇLARI- 13-18 yaş arası davranış sorunları; çoğu zaman suç unsuru barındıran davranışlar ya da açıkça başkaldırmak, sömürmek, saldırganlık, manipülasyon ya da duygusuzluk ve merhametsiz bir sabit fikirlilik.
19. ŞARTLI TAHLİYE İHLALİ- Teknik ihlallerle şartlı tahliye ya da diğer şartlı salıverilme şartlarına uymama, savrukluk, davranışlarını etraflıca düşünmeme ya da yoklamalarda bulunmama gibi.
20. ÇOK YÖNLÜ SUÇLAR- Değişik türlerde adli suçlar işleme, bir başkası onlar yüzünden tutuklanmış ya da hüküm giymişse umursamama; suçlarından yakayı sıyırmaktan büyük gurur duyma.
