Tarihde Bugün

Tarihte bugün: 22 mayıs

Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
'Dostlarım', 'Kadınım' gibi şarkılarıyla tanınan Tanju Okan, 1996 yılında hayata veda etti.

Günün diğer önemli olayları

1813: 'Uçan Hollandalı', 'Siegfried' gibi operaların yaratıcısı Alman besteci Richard Wagner doğdu.
1859: 'Sherlock Holmes' romanlarının yazarı İngiliz doktor ve romancı Sir Arthur Conan Doyle doğdu.
1885: 'Sefiller' romanıyla dünya çapında ün kazanan eleştirel gerçekçilik akımının öncülerinden Fransız yazar Victor Hugo hayata veda etti.
1907: Shakespeare'in sinema uyarlamalarındaki performansıyla ünlü İngiliz sinema ve tiyatro oyuncusu Sir Laurence Olivier doğdu.
1924: Asıl adı Şahnur Varenak Aznavuryan olan Ermeni kökenli Fransız şarkıcı Charles Aznavour doğdu.
1929: Şair Yahya Kemal Bey (Beyatlı) Madrid elçiliğine atandı.
1931: İstanbul şampiyonu Fenerbahçe, Yunanistan şampiyonu Olimpiyakos'u özel karşılaşmada 1-0 yendi.
1932: Ağrı Dağı ayaklanmasına katılan 34 kişi hakkında idam kararı verildi.
1950: Celal Bayar Türkiye Cumhuriyeti'nin üçüncü cumhurbaşkanı oldu. Aynı gün, Adnan Menderes ilk Demokrat Parti hükümetini kurdu.
1960: Ankara'da mektup ve telgrafa sansür kondu, beş kişinin bir araya gelerek dolaşması yasaklandı.
1960: Modern Türk resminin öncülerinden Ressam İbrahim Çallı vefat etti.
1961: İstanbul Belediyesi'nin düzenlediği Türk filmleri yarışmasında Memduh Ün'ün yönettiği 'Kırık Çanaklar' en iyi film seçildi.
1963: Başbakan İsmet İnönü, "bu kadar sağlam bir ordu bünyesinden de kuvvet alan demokratik rejim, ebediyete kadar yürüyecek" dedi.
1972: Richard Nixon, Sovyetler Birliği'ni ziyaret eden ilk ABD Başkanı oldu.
1972: İsrail Başkonsolosu Efraim Elrom, bir apartman dairesinde öldürülmüş olarak bulundu. Elrom, 16 mayıs 1971'de THKP-C tarafından kaçırılmıştı.
1977: Milli Selamet Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan, "5 hazirandan sonra tüm okulları imam hatip okulu yapacağız" dedi.
1981: Devlet Başkanı Kenan Evren, "12 eylül Türk milletinin isteği ile gerçekleştirildi" dedi.
1987: 216 sanıklı Milliyetçi Hareket Partisi davası sonuçlandı. 52 kişiyi öldürdükleri, 29 kişiyi öldürmeye teşebbüs ettikleri belirlenen sanıklardan 11'i idam, ikisi ömür boyu, 16'sı 36'şar yıl hapis cezasına çarptırıldı.
1988: Galatasaraylı futbolcu Tanju Çolak ligde attığı 39 golle Metin Oktay'ın 38 gollük rekorunu kırdı.
1990: Yemen Arap Cumhuriyeti (Kuzey Yemen) ile Yemen Demokratik Cumhuriyeti (Güney Yemen) birleşti.
2000: Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Fettullah Gülen'in sahibi olduğu Fatih Üniversitesi'ne bağlı Hemşirelik Yüksek Okulu'nu başörtü yasağına uymadığı gerekçesiyle kapattı.
2000: Birleşik Arap Emirlikleri'nin başkenti Abu Dabi'de sadece kadınlara hizmet veren dev bir alışveriş merkezi kuruldu.

Tarihte bugün: 23 mayıs

1795: Fransa'da kadınların toplantılara katılması yasaklandı.
1919: İzmir'in İtilaf Devletleri tarafından işgalini protesto için Sultanahmet Mitingi yapıldı, mitinge 200 bin kişi katıldı.
1928: Türk Vatandaşlığı Kanunu kabul edildi, tekke ve zaviyeler kapatıldı.
1938: İstanbul Elektrik Şirketinin hükümetçe satın alınmasına ilişkin sözleşme Ankara'da imzalandı.
1943: Hikaye yazarı Hulusi Koray yaşamını yitirdi.
1944: Nazi liderlerinden Himmler, Müttefiklerin eline geçmemek için siyanür kapsülüyle intihar etti.
1949: Sovyet lideri Josef Stalin Berlin ablukasını kaldırdı ve İkinci Dünya Savaşı sonrası ikiye bölünen Almanya'nın batısında federal cumhuriyet ilan edildi.
1951: Dünya satranç şampiyonu ve uluslararası büyük usta Anatoliy Karpov hayata merhaba dedi.
1960: İsrail ajanları, 6 milyon Yahudinin ölümünden sorumlu tutulan Adolf Eichmann'ı Arjantin'de ele geçirdi. Eichmann yargılanmak üzere İsrail'e götürüldü.
1965: Adalet Partisi Antalya Milletvekili İhsan Ataöv, "milliyetçi öğretmenler ayaklandığı gün içim müsterih olacaktır. Ölenler şehit, kalanlar gazi sayılacaktır" dedi.
1971: İstanbul'da sokağa çıkma yasağı kondu. 25 bin asker ve polis kentte arama yaptı.
1978: İmralı Cezaevi'nden kaçan ABD'li Billy Hayes'in yazdığı roman 'Geceyarısı Ekspresi' adıyla sinemaya aktarıldı. Türkiye, filmi protesto etti.
1992: İstanbul'a 117 yıl hizmet eden Galata Köprüsü yerinden sökülerek Haliç'e çekildi.
2002: Ankara'nın en eski ve en büyük sinemalarından Akün, 1975 yılında Ertem Eğilmez'in unutulmaz filmi 'Hababam Sınıfı' ile açtığı perdelerini, yine aynı filmle bir daha açılmamak üzere kapattı.

Tarihte bugün: 24 mayıs

Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
Modern gökbilimin kurucusu ve Güneş Sistemi'nin kaşifi Polonyalı astronom Nicolaus Copernicus 1543 yılında hayata veda etti.

Günün diğer önemli olayları

1844: ABD'li mucit Samuel F.B. Morse, ABD Senatosu üyelerinin hazır bulunduğu bir deneyle ABD Kongre binasından Baltimore'da bir tren istasyonuna kendi icadı olan mors alfabesiyle ilk mesajı gönderdi.
1856: Civalı termometrenin mucidi Alman fiizikçi Gabriel Fahtenheit doğdu.
1921: Mustafa Kemal Paşa'ya suikast için Ankara'ya geldiği kanıtlanan İngiliz casusu Mustafa Sagir idam edildi.
1924: Yabancı şirketlerce işletilen Anadolu Demiryolları Şirketi'nin millileştirilmesi için Anadolu-Bağdat Demiryolları Müdiriye-i Umumiyesi kuruldu.
1940: Yaşam, ölüm ve yaşamın anlamı gibi evrensel konularda verdiği ürünlerle tanınan Rus şair Joseph Brodsky hayata merhaba dedi.
1941: ABD'li protest şarkıcı ve besteci Bob Dylan (Robert Allen Zimmerman) dünyaya geldi.
1943: Polonya'daki Auschwitz toplama kampında ölüm meleği adıyla anılan doktor Josef Mengele göreve başladı. Mengele tutuklular üzerinde yaptığı korkunç deneylerle biliniyordu.
1944: Ressam Şevket Dağ İstanbul'da hayata veda etti.
1961: İmralı Adası'ndaki 2 bin mahkumun barındığı cezaevinde çıkan isyan bastırıldı.
1964: Peru'da bir futbol maçında kargaşa çıktı: 135 kişi öldü.
1965: Tiyatro sanatçısı Aşot Madat 83 yaşında vefat etti.
1974: Caz efsanesi Duke Ellington yaşama veda etti.
1979: Yüzde 85'i yerli malzeme ile üretilen ilk Türk uçağı 'Mavi Işık 79-XA', Kayseri İkmal Merkezi'nde başarılı bir deneme uçuşu gerçekleştirdi.
1983: Bulvar gazetesinin düzenlediği yarışmada Türkiye güzeli seçilen Hülya Avşar'ın evli olduğu ortaya çıkınca ikinci güzel Dilara Haraççı kraliçe ilan edildi.
1989: Bulgaristan'dan Türkiye'ye zorunlu göç başladı.
2000: İsrail, Güney Lübnan'da 22 yıldır sürdürdüğü işgale son verdi.

Tarihte bugün: 25 mayıs

Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
Şair, gazeteci ve yazar Necip Fazıl Kısakürek, 1983 yılında İstanbul'da yaşamını yitirdi.

Günün diğer önemli olayları

1571: İspanya Kralı, Venedik ve Papa, Osmanlı Devleti aleyhine ittifak kararı aldı.
1895: 'Cevdet Tarihi'nin yazarı Cevdet Paşa vefat etti.
1924: Türk Milli Futbol Takımı, Olimpiyat Oyunları kapsamındaki ilk milli maçında, Çek Milli Futbol Takımı'na 5-2 yenildi.
1944: Nuri Demirağ'ın fabrikasında yapılan ilk Türk yolcu uçağı İstanbul'dan Ankara'ya uçtu.
1954: Türkiye, Osmanlı borçlarının son taksitini ödedi.
1954: Tokyo'da yapılan Dünya Serbest Güreş Şampiyonası'nda Türkiye birinci oldu.
1963: 30 Afrika ülkesi bir araya gelerek Afrika Birliği Örgütü'nü kurdu.
1974: Tiyatro ve sinema sanatçısı Ulvi Uraz 53 yaşında hayata veda etti.
1983: Milli Güvenlik Konseyi kürtaj yasa tasarısını kabul etti.
1988: Irak Basra'yı İran'dan geri aldı.
1989: Mihail Gorbaçov, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Devlet Başkanı oldu.
1995: Nasuh Mahruki Everest'in zirvesine çıkan ilk Türk oldu.
1997: Afganistan'dan kaçan General Raşit Dostum, Türkiye'ye sığındı.
2003: Türkiye, Letonya'nın başkenti Riga'da yapılan 48'inci Eurovision Şarkı Yarışması'nda Sertab Erener'in seslendirdiği 'Every Way That I Can' adlı parçayla birinci oldu.
2003: Nuri Bilge Ceylan'ın 'Uzak' adlı filmi 56'ncı Cannes Film Festivali'nde 'Elephant' filmiyle birlikte En İyi Film ödülünü paylaştı.
2005: Azeri petrolünü Türkiye üzerinden dünya pazarına ulaştırması amaçlanan Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattına ilk petrol verildi.

Tarihte bugün: 26 mayıs

Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
Alman varoluşçu filozof Martin Heidegger 1976 yılında hayata veda etti.

Günün diğer önemli olayları

1512: Oğlu Yavuz Sultan Selim'in tahttan indirdiği II. Beyazıt, Dimetoka yakınlarında öldü.
1650: Britanya'nın en büyük askeri liderlerinden biri olarak bilinen Marlborough Dükü general John Churchill doğdu.
1799: Rus şair ve yazar Aleksandr Puşkin hayata merhaba dedi.
1894: Rusya'nın son Çarı II. Nikola Taç giydi.
1926: Milli Mücadele'ye katılmayan memurların görevlerine son verilmesine ilişkin kanun kabul edildi.
1938: Atatürk, Ankara'dan son kez ayrıldı.
1946: Belediye seçimleri olaylı geçti. Demokrat Parti seçimlere katılmadı. Gerekçeleri, iktidarın seçimde yanlı davranması ve seçim güvenliliğinin olmamasıydı.1957: Abant'ta meydana gelen 7.1 büyüklüğündeki depremde 52 kişi öldü.
1968: Başbakan Süleyman Demirel, "düzeni değiştirmek isteyenler meczuptur, anarşisttir" dedi.
1982: Yılmaz Güney'in senaryosunu yazdığı Şerif Gören'in yönettiği 'Yol' filmi Cannes Film Festivali'nde büyük ödülü Costa Gavras'ın 'Kayıp' filmiyle paylaştı.
1983: Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) kuruldu Genel Başkanlığa Erdal İnönü seçildi.
1993: Salman Rüşdi'nin 'Şeytan Ayetleri' kitabını yayımlamaya başlayan Aydınlık gazetesi toplatıldı.
1997: Susurluk'taki kazanın duruşmasında, kamyon şoförü Hasan Gökçe, 6 milyon 420 bin lira para cezası ile DYP Şanlıurfa Milletvekili Sedat Edip Bucak'ın ailesine 100 milyon lira manevi tazminat ödemeye mahkum edildi.
1999: Danıştay Sekizinci Dairesi, başı açık görev yapmayı kabul etmeyen türbanlı memurların, uyarı cezası verilmeden işten çıkarılmasına karar verdi.
2003: Ukrayna Havayolları'na ait uçak, Trabzon'un Maçka ilçesi yakınlarında düştü. İspanyol Barış Gücü askerlerini taşıyan uçakta 62 asker ile 13 kişilik mürettebat öldü.

Tarihte bugün: 27 mayıs

1941: İkinci Dünya Savaşı sırasında, Almanların savaş gemisi Bismarck İngiliz hava saldırısıyla batırıldı. Bine yakın mürettebat öldü.
1944: Altınların Latin harflerle basılmasına başlandı.
1953: Paris'te Belçika, Fransa, İtalya, Lüksemburg, Hollanda ve Federal Almanya arasında Avrupa Savunma Birliği Anlaşması imzalandı.
1956: İstanbul'da yapılan Dünya Güreş Şampiyonası'nda Türk Güreş Milli Takımı, serbestte altı birincilikle dünya şampiyonu oldu.
1960: Türk Silahlı Kuvvetleri yönetime el koydu. Silahlı Kuvvetler adına ülke yönetimini Milli Birlik Komitesi üstlendi. Orgeneral Cemal Gürsel Milli Birlik Komitesi'nin başına getirildi. Milli Birlik Komitesi ilk iş olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni ve hükümeti fesh etti ve her türlü siyasi faaliyeti yasakladı.
1961: Anayasa, Kurucu Meclis'te oylamaya katılan 262 üyeden 260'ının oyuyla kabul edildi.
1962: Çekmece Nükleer Araştırma Merkezi açıldı.
1964: Hindistan Başbakanı Cavaharlal Nehru 75 yaşında öldü.
1980: Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkan Yardımcısı Gün Sazak Ankara'da öldürüldü.
1985: Papa suikastı davasında Mehmet Ali Ağca, "ben Hazreti İsa'yım, Tanrı'nın oğluyum" dedi.
1986: Tütün tekelini kaldıran yasa onaylandı.
1992: Iğdır ve Ardahan il oldu.
1994: ABD'de 20 yıldır sürgünde bulunan Sovyet yazar Aleksandr Soljenitsin ülkesine döndü.
1995: Bir grup kadın, cumartesi günü saat 12.00'de gözaltında kaybolanların bulunması ve sorumluların ortaya çıkarılarak yargılanması talebiyle İstanbul Galatasaray Lisesi önünde oturdu. Daha sonra 'Cumartesi Anneleri' olarak anılan insan hakları savunucuları dört yıl boyunca her cumartesi saat 12.00'de aynı yerde buluştu.
1999: Birleşmiş Milletler Savaş Suçluları Mahkemesi, Yugoslavya Devlet Başkanı Slobadan Miloseviç'i Kosova'daki vahşetin sorumlusu olmakla ve etnik Arnavutlara karşı soykırım yapmakla suçladı.

Tarihte bugün: 28 mayıs

Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
Şair Edip Cansever 1986 yılında İstanbul'da hayata veda etti.

Günün diğer önemli olayları

1492: Mimar Sinan Kayseri'nin Ağırnas köyünde doğdu.
1862: Sayıştay kuruldu.
1902: Bilim adamı Thomas Edison pili buldu.
1908: James Bond'un yaratıcısı İngiliz romancı Ian Fleming hayata merhaba dedi.
1913: Osmanlı'da ilk feminist örgüt sayılabilecek Teali-i Nisvan kuruldu.
1918: Azerbaycan bağımsızlığını ilan etti. 28 ay bağımsız kalan Türk devleti, 27 nisan 1920'de SSCB'ye katıldı.
1919: Mustafa Kemal Paşa, Havza'dan, sivil ve asker yüksek memur ve komutanlıklara, işgallere karşı çıkılan mitingler düzenlenmesini bildirdi.
1919: İstanbul'da tutuklanan İttihat ve Terakki ileri gelenleri, Malta'ya sürgüne gönderildi. Bu ilk kafilede 66 kişi yer alıyordu. Sürgünler 20 kasım 1920'ye kadar sürdü.
1928: Bakanlar Kurulu, Millet Mektepleri açılmasını kararlaştırdı.
1933: Naziler Alman Komünist Partisi'nin bütün mallarına el koydu.
1953: Kore'de 28-29 mayıs savaşlarında Türk tugayı 155 şehit verdi.
1954: Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) en çok konuşulan diller arasına Türkçe'yi de aldı.
1959: ABD tarafından uzaya gönderilen iki maymun sağ olarak Dünya'ya döndü.
1960: Milli Birlik Komitesi, Orgeneral Cemal Gürsel'e Milli Birlik Komitesi başkanlığının yanı sıra, başbakanlık, milli savunma bakanlığı ve başkomutanlık görevlerini de verdi. Orgeneral Gürsel aynı gün asker ve sivil üyelerden oluşan bakanlar kurulunu açıkladı. Başbakan Adnan Menderes Kütahya yolunda tutuklandı. Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve yedi bakanın Silahlı Kuvvetler gözetiminde olduğu açıklandı.
1961: Uluslararası Af Örgütü Londra'da kuruldu.
1978: Onlar Grubu ressamlarından Orhan Peker, İstanbul'da yaşamını yitirdi.
1983: Şarkı sözü yazarı Çiğdem Talu hayata veda etti.
1987: Batı Alman pilot Mathias Rust küçük uçağıyla Sovyet hava koridorunu delerek Kızıl Meydan'a indi. Hava Kuvvetleri Başkomutanı Koldunov görevden alındı.
1992: Türkiye ile Nahçivan'ı birbirine bağlayan Ümit Köprüsü hizmete girdi.
1999: 57'nci hükümet kuruldu. Milliyetçi Hareket Partisi, Demokratik Sol Parti ve Anavatan Partisi'nden oluşan koalisyon hükümetinde Başbakan Bülent Ecevit'ti ve kabinede hiç kadın bakan yoktu.
2002: NATO, Rusya'yı sınırlı ortak ilan etti.

Tarihte bugün: 29 mayıs

Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
Yeni Zelandalı dağcı Edmund Hillary ile Nepalli şerpa Tenzing Norgay, 1953'te Everest'e çıkan ilk insanlar oldu.

Günün diğer önemli olayları

1453: Fatih Sultan Mehmet İstanbul'u feth etti.
1807: Kabakçı Mustafa Ayaklanması'nda, isyancılar Şehzade Mustafa ve Mahmut'un kendilerine teslimini istedi. Sultan III. Selim tahttan indirildi, IV. Mustafa tahta çıktı.
1913: Ulviye Mevlan yönetiminde 'Kadınlar Dünyası' dergisi yayımlanmaya başlandı.
1927: Ankara-Kayseri demiryolu İsmet Paşa tarafından açıldı.
1936: Türk Bayrağı Hakkında Kanun, TBMM'de kabul edildi.
1942: Adolf Hitler, Nazi propaganda bakanı Joseph Goebbels'in tavsiyesiyle işgal altındaki Paris'te yaşayan tüm Yahudilerin sol göğüslerine sarı bir yıldız takmalarını emretti.
1960: Silahlı Kuvvetler'in yönetime el koymasının ardından 29 mayıs günü gözaltına alınan eski İçişleri Bakanı Namık Gedik intihar etti. Aynı gün gözaltına alınan 150 kişi Yassıada'ya getirildi.
1963: Pakistan'ın doğusunda çıkan kasırgada 10 bin kişi öldü.
1977: CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit, İzmir Çiğli Havaalanı'nda bulunduğu sırada, bir silahtan çıkan mermi, CHP'li Mehmet İsvan'ın yaralanmasına yol açtı. Merminin bir polis memurunun ateş alan gaz tüfeğinden çıktığı açıklandı.
1980: MHP'liler, Genel Başkan Yardımcısı Gün Sazak'ın öldürülmesini Çorum'da protesto ettiler. Olaylar, 2 temmuzda sokağa çıkma yasağı konulmasına rağmen, aralıklarla 6 temmuza kadar sürdü. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, 8 temmuzda Çorum'a geldi. Olaylar yatıştıktan sonra kentin değişik yerlerinde 48 ceset bulundu.
1985: Avrupa Kupası finali için Liverpool-Juventus maçının yapıldığı Belçika'nın Heysel Stadı'nda çıkan olaylarda 41 kişi öldü, 350 kişi yaralandı.
1985: İstanbul Boğazı'nda ikinci boğaz köprüsünün (Fatih Sultan Mehmet) temeli atıldı.
1986: Kamuoyunda 'Fak-Fuk-Fon' diye bilinen Sosyal Dayanışma ve Yardımlaşmayı Teşvik Yasası, Meclis'te kabul edildi.
1990: Sovyetler Birliği'nde, radikal reformcu Boris Yeltsin, Rusya Federasyonu Parlamentosu Başkanlığı'na seçildi.
1993: Anadolu pop müziğin öncülerinden Moğollar grubu 17 yıllık aradan sonra yeniden sahneye çıktı.
1995: Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın oğlu Ahmet Özal için, karşılıksız çek verdiği iddiasıyla gıyabi tutuklama kararı çıktı.
1996: Siverek halkı aralarında Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in de bulunduğu 13 politikacı hakkında tazminat davası açtı. Politikacılar Siverek'i il yapacakları vaadinde bulunup yerine getirmemekle suçlanıyordu.