her şey senin eşinde biter ve tabi ki ailenin tutumunda. ben türküm, eşim kürt. aslında tutucu geleneklerini de yaşayan bir aile ama beni hiç zorlamadılar. yapamazdım zaten, bende bir karşılığı yok adetlerinin. ama o kadar hissettirmediler ki bana, sen şu adetleri neden yapmıyorsun diye evlendikten kaç ay sonra eşimin bir akrabası sordu da öğrendim öyle adetleri olduğunu.
çerkezlerle benzer adetler, gelin kayınpederle, kayınlarla aynı sofrada yemez. kapıya yakın oturur, sorulmadıkça cevap vermez, çocuğu onların yanında kucağına almaz, çocuğunun ve eşinin ismini onların yanında söylemez. oğlunuz, abiniz, kardeşiniz der. ama ben eltilerimin bunu bilerek yaptığını fark etmemiştim bile. yalnızca eşimin abisi olduğu için öyle diyor zannediyordum. istemeye eşim gelmedi, neden onu getirmediniz dedim ilk girdiklerinde.
meğerse ayıpmış.
bana gelince eşimin babası gibi olan bir kaynım var. bir ortamda hemen beni hemen yanına baş köşeye oturtur, oğlum da hep kucağımdadır, sorun olmaz yani. bende hiç bir sorun olmadı. biz severek evlendik, onlar da beni sevdiler. ama adetlerini öğrenene kadar onlar için komik düşen şeyler yaptım. sofra kurdum, hep beraber servis açtım. kadınlar sessizce yan odaya kaçtı
, çay servisi yaptım eltilere, kaynımlara beraber, hanımlar içemedi. bardaklar soğudu. 7 senedir artık öğrendim, dikkat ediyorum. bunlar da onların saygı kodları sonuçta. birbirimizin kişiliğine saygı gösterdiğimiz müddetçe gül gibi geçinip gidiyoruz. kadınlara saygısızlık yok, hatta kendi içinde değişik bir saygı var. evin hanımının yeri bambaşka. ve gözlemlediğim bir şey ailede yaş ilerledikçe kadının sözü erkekten daha fazla geçiyor.
çerkez komşularımız vardı. bizimkilerin ayıp demesi gibi onlar da haynep der dururdu ona buna. bilmem kimi evlenmedi diye bizim komşunun kız kardeşini 46 yaşına kadar evlendirmemişlerdi. ama onların kızı benim arkadaşımdı. gayet benim gibi yaşıyor.
ben bu konuları sorun gibi değil, eğlenceli bir sosyolojik inceleme gibi görüyorum. bana hiç bir şey dayatılamdığı için, keyifle gözlemliyorum kültürel farklılıklar olarak.
