OVER TORSıYONU (YUMURTALIK DÖNMESı)
Yumurtalıklar (overler) rahmin her iki tarafında bağlarla rahime ve karın yan duvarına tutunan organlardır. Yumurtalığın kendi etrafında dönmesi yani burkulması olayına over torsiyonu denir. Yumurtalık kendi etrafında döndüğüne tutunduğu bağlar da döner ve burkulur, bunun sonucunda bu bağların içerisinde bulunan kan damarları tıkanır veya kan akımı güçleşir. Genellikle tek overde olur. Jinekoloji acil hastalıklar içerisinde 5. sırada gelir ve sık görülenlerden birisidir.
Nedenleri:
Over torsiyonu tamamen normal bir overde olabilir fakat bazen overde bulunan bir kist veya tümör (dermoid tümör) bu torsiyona eğilim yaratabilir. (Torsiyone over kisti)
Yumurtalık ile rahim arasında uzanan bağın uzun olması da torsiyona eğilim yaratabilir.
Gebelik sırasında vücutta bulunan bağların, dokuların gevşekliği ve elastikiyeti arttığı için over torsiyonu daha kolay gerçekleşebilir.
ınfertilite (kısırlık) tedavisi görenlerde de yumurtalıkların aşırı büyümesine veya üzerinde oluşan kistlere bağlı olarak over torsiyonu riski artar.
Doğuştan tüplerin uzun ve büyük olması erken yaşlarda over torsiyonu gelişmesine sebep olabilir.
Belirtiler:
Over torsiyonunda karnın alt tarafında ve klasık bölgesinde ani başlayan hassasiyet ve çeşitli derecelerde ağrı gelişir. Ağrı bazen hafif, bazen çok şiddetli olabilir. Ağrı şikayetine bulantı ve kusma da eşlik edebilir. Ateş olabilir. Ağrı hareketle artış gösterebilir.
Bazı durumlarda tam bir torsiyon olmaz. Yumurtalık hafifçe kendi etrafında döner ancak daha sonra kendiliğinden eski durumunu alır. Böyle bir durumda zaman zaman gelen ve kendiliğinden geçen çok şiddetli karın ağrısı görülür. Bu durum semi-torsiyon olarak adlandırılır.
Tanı:
Over torsiyonunda tanıda muayeneden sonra ultrasonografi en faydalı araçtır.
Ultrasonografide normalden büyük bir yumurtalık veya bu yumurtalık üzerinde bazen bir kist görülebilir. Doppler ultrasonografi torsiyone olmuş overe kan akımında azalma veya tamamen kesilme olduğunu gösterebilir.
Tomografi ile büyümüş bir over veya kitle görülebilir.Over torsiyonun kesin tanısı laparoskopi ile direkt gözlenerek konur.
Komplikasyonları:
Over torsiyonu nadiren aşağıdaki durumlara sebep olabilir.
- Enfeksiyon
- Peritonit
- Sepsis
- ıç genital organlarda yapışıklıklar
- Kronik kasık ağrısı
- ınfertilite (kısırlık) nadiren oluşabilir.
Tedavi:
Over tosiyonun tedavisi cerrahidir. Ne kadar erken tanı ve tedavi edilirse o kadar iyidir. Çünkü zaman geçtikçe torsiyone olmuş overe kan gitmemesinden dolayı o overde nekroz yani doku ölümü artar hatta over tamamen alınması gerekecek kadar kötü duruma gelebilir.
Eğer ameliyattaki görüntü kısa süre önce torsiyone olmuş ve fazla nekroz gerçekleşmemis bir overi düşündürüyorsa over alınmadan sadece döndürülerek eski haline getirilebilir ve tekrar dönmemesi için etraftaki dokulara dikilebilir. Fakat bunlar ileride tekrar torsiyon olmayacağını garanti edemez, tekrar torsiyon gelişebilir.
Fazla nekroz (doku yıkımı) gelişmiş izlenimi veren, büyük, şişmiş, ödemli görünen overler ameliyatta tekrar alınmak zorundadır (salpingo-ooferektomi: over ve tüpün birlikte alınması.) Tek yumurtalığı alınan bir kadında kalan tek yumurtalığın üreteceği hormon daha az olacağı için her zaman olmasa da bazen erken menopoz gelişebilir veya infertilite (kısırlık) gelişebilir.