Adalet Ağaoğlu, romanlarıyla ünlü Türk yazar.(Nallıhan 23 Ekim 1929-*) Türk edebiyatının usta kalemlerinden birisidir. Türkiye'nin değişik dönemlerini ve bu dönemlerin insan hayatlarına etkisini inceleyen eserler vermiştir.
Yaşamı:
Adalet Ağaoğlu, 1929 Nallıhan, Ankara doğumludur. Ortaöğrenimini Ankara Kız Lisesi'nde tamamladıktan sonra 1950 yılında Ankara Üniversitesi Dil-Tarih-Coğrafya Fakültesi'nin Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun olmuştur. 1951-1970 yılları arasında TRT’de çeşitli görevlerde bulundu. Kurumun özerkliğine el konulması gerekçesiyle TRT Radyo Dairesi Başkanlığı'ndan istifa etti ve 1970'den bu yana yazarlıktan başka bir işle uğraşmadı.
Edebiyat yaşamına şiirler başladı, kısa bir süre sonra oyun yazarlığına yöneldi. 1953 yılında yazdığı “Bir Piyes Yazalım” tiyatro oyunu 1953'te Ankara'da sahnelendi. İlk romanını yazana kadar oyun yazarlığını sürdürdü. Üstüstye yazdığı oyunlarla altmışı ve yetmişli yılların önde gelen oyun yazarlarından oldu.
İlk romanı Ölmeye Yatmak, 1973’te yayımlandı. Bu ilk romanından itibaren tüm eserleri yoğun tartışmalara konu oldu. Ölmeye Yatmak, daha sonra yazdığı Bir Düğün Gecesi ve Hayır adlı romanlarla bir üçleme oluşturdu ve birçok ödül kazandı. Öykü kitapları, denemeler, anı-roman türünde eserler de yayımlayan Ağaoğlu 1991 yılında Çok Uzak Çok Yakın'la oyun yazarlığına döndü. Ağaoğlu, halen yazmayı sürdürüyor.
Adalet Ağaoğlu'ile ilgili yazıları biraraya getiren arşiv eşi Halim Ağaoğlu' tarafından hazırlanmış ve 2003'te Adalet Ağaoğlu'nun yazarlığının 55. yılı anısına Herkes Kendi Kitabının İçini Tanır adı ile basıldı.
Can Yücel'in Adalet Ağaoğlu için söylediği "Sen Türkiye'nin En Güzel Kazasısın" sözü, Feridun Andaç'ın Adalet Ağaoğlu ile yaptığı nehir söyleşi tarzında bir kitabın adı oldu. Kitap, 2006'da basıldı.
Ağaoğlu, 1986'da kurulan İnsan Hakları Derneği'nin kurucuları arasında yer almış ancak 2005'de PKK'yı desteklediği gerekçesi ile dernekten ayrılması tartışmalara neden olmuştur
ESERLERİ:
Tiyatro ve Radyo Oyunları:
Bir Piyes Yazalım - 1953
Yaşamak - 1955
Evcilik Oyunu - 1964
Sınırlarda Aşk - 1965
Çatıdaki Çatlak - 1965
Tombala - 1967
Çatıdaki Çatlak 1967
Sınırlarda Aşk-Kış-Barış 1970
Üç Oyun: Bir Kahramanın Ölümü, Çıkış, Kozalar 1973
Kendini Yazan Şarkı 1976
Duvar Öyküsü 1992
Çok Uzak-Fazla Yakın 1991
Romanları:
Ölmeye Yatmak - 1973
Fikrimin İnce Gülü - 1976
Bir Düğün Gecesi - 1979
Yazsonu - 1980
Üç Beş Kişi - 1984
Hayır... - 1987
Ruh Üşümesi - 1991
Romantik Bir Viyana Yazı - 1993
Öykü Kitapları:
Yüksek Gerilim - 1974
Sessizliğin İlk Sesi - 1978
Hadi Gidelim - 1982
Hayatı Savunma Biçimleri - 1997
Deneme Kitapları:
Karşılaşmalar - 1993
Geçerken - 1996
Başka Karşılaşmalar - 1996
Diğer Eserleri:
Göç Temizliği (Anı-Roman) - 1985
Gece Hayatım (Rüya Anlatısı) - 1991
ÖDÜLLERİ:
1974- TDK Tiyatro Ödülü
1975- Sait Faik Hikaye Armağanı, Yüksek Gerilim ile
1979- Sedat Simavi Vakfı Ödülü, Bir Düğün Gecesi ile
1980- Orhan Kemal Roman Armağanı Bir Düğün Gecesi ile
1980- Madaralı Roman Ödülü, Bir Düğün Gecesi ile
1991- Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü, Çok Uzak Çok Yakın ile
1997- Aydın Doğan Roman Ödülü, Romantik Bir Viyana Yazı ile
Yaşamı:
Adalet Ağaoğlu, 1929 Nallıhan, Ankara doğumludur. Ortaöğrenimini Ankara Kız Lisesi'nde tamamladıktan sonra 1950 yılında Ankara Üniversitesi Dil-Tarih-Coğrafya Fakültesi'nin Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun olmuştur. 1951-1970 yılları arasında TRT’de çeşitli görevlerde bulundu. Kurumun özerkliğine el konulması gerekçesiyle TRT Radyo Dairesi Başkanlığı'ndan istifa etti ve 1970'den bu yana yazarlıktan başka bir işle uğraşmadı.
Edebiyat yaşamına şiirler başladı, kısa bir süre sonra oyun yazarlığına yöneldi. 1953 yılında yazdığı “Bir Piyes Yazalım” tiyatro oyunu 1953'te Ankara'da sahnelendi. İlk romanını yazana kadar oyun yazarlığını sürdürdü. Üstüstye yazdığı oyunlarla altmışı ve yetmişli yılların önde gelen oyun yazarlarından oldu.
İlk romanı Ölmeye Yatmak, 1973’te yayımlandı. Bu ilk romanından itibaren tüm eserleri yoğun tartışmalara konu oldu. Ölmeye Yatmak, daha sonra yazdığı Bir Düğün Gecesi ve Hayır adlı romanlarla bir üçleme oluşturdu ve birçok ödül kazandı. Öykü kitapları, denemeler, anı-roman türünde eserler de yayımlayan Ağaoğlu 1991 yılında Çok Uzak Çok Yakın'la oyun yazarlığına döndü. Ağaoğlu, halen yazmayı sürdürüyor.
Adalet Ağaoğlu'ile ilgili yazıları biraraya getiren arşiv eşi Halim Ağaoğlu' tarafından hazırlanmış ve 2003'te Adalet Ağaoğlu'nun yazarlığının 55. yılı anısına Herkes Kendi Kitabının İçini Tanır adı ile basıldı.
Can Yücel'in Adalet Ağaoğlu için söylediği "Sen Türkiye'nin En Güzel Kazasısın" sözü, Feridun Andaç'ın Adalet Ağaoğlu ile yaptığı nehir söyleşi tarzında bir kitabın adı oldu. Kitap, 2006'da basıldı.
Ağaoğlu, 1986'da kurulan İnsan Hakları Derneği'nin kurucuları arasında yer almış ancak 2005'de PKK'yı desteklediği gerekçesi ile dernekten ayrılması tartışmalara neden olmuştur
ESERLERİ:
Tiyatro ve Radyo Oyunları:
Bir Piyes Yazalım - 1953
Yaşamak - 1955
Evcilik Oyunu - 1964
Sınırlarda Aşk - 1965
Çatıdaki Çatlak - 1965
Tombala - 1967
Çatıdaki Çatlak 1967
Sınırlarda Aşk-Kış-Barış 1970
Üç Oyun: Bir Kahramanın Ölümü, Çıkış, Kozalar 1973
Kendini Yazan Şarkı 1976
Duvar Öyküsü 1992
Çok Uzak-Fazla Yakın 1991
Romanları:
Ölmeye Yatmak - 1973
Fikrimin İnce Gülü - 1976
Bir Düğün Gecesi - 1979
Yazsonu - 1980
Üç Beş Kişi - 1984
Hayır... - 1987
Ruh Üşümesi - 1991
Romantik Bir Viyana Yazı - 1993
Öykü Kitapları:
Yüksek Gerilim - 1974
Sessizliğin İlk Sesi - 1978
Hadi Gidelim - 1982
Hayatı Savunma Biçimleri - 1997
Deneme Kitapları:
Karşılaşmalar - 1993
Geçerken - 1996
Başka Karşılaşmalar - 1996
Diğer Eserleri:
Göç Temizliği (Anı-Roman) - 1985
Gece Hayatım (Rüya Anlatısı) - 1991
ÖDÜLLERİ:
1974- TDK Tiyatro Ödülü
1975- Sait Faik Hikaye Armağanı, Yüksek Gerilim ile
1979- Sedat Simavi Vakfı Ödülü, Bir Düğün Gecesi ile
1980- Orhan Kemal Roman Armağanı Bir Düğün Gecesi ile
1980- Madaralı Roman Ödülü, Bir Düğün Gecesi ile
1991- Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü, Çok Uzak Çok Yakın ile
1997- Aydın Doğan Roman Ödülü, Romantik Bir Viyana Yazı ile