- 29 Aralık 2007
- 606
- 11
Çocuk özlemi çeken aileler, aylar hatta yıllarca beklemelerine, çeşitli tedaviler görmelerine rağmen hamilelik gerçekleşmiyorsa, tıp onlara ne gibi seçenekler sunuyor?
Anadolu Sağlık Merkezi Kadın Sağlığı Departmanı Koordinatörü Prof. Dr. Aydın Arıcı, bu seçenekleri anlattı.
Aşılama nedir?
Kısırlık tedavisinde kullanılan yöntemlerin başında gelir. Aşılamaya biz tıp dilinde inseminasyon diyoruz. Bu tedavide öncelikli amaç, hormon ilaçları vererek kadında gebelik oluşturabilecek bir yumurtanın gelişmesini sağlamak. İkinci amaç ise, erkeğin spermlerini alıp yumurtayı döllemesini kolaylaştıracak işlemlerden geçirirerek kadının rahim ağzından içeriye vermektir.
Aşılama herkese uygun mu?
Aşılama şu durumlarda uygulanır: Bir, rahim ağzı salgısı sperm geçişine izin vermezse. İki, cinsel ilişkiye girememe problemi olduğunda. Üç, hafif düzeyde sperm bozukluğu varsa. Dört, kısırlığın kaynağında bilinen bir neden bulunmadığında.
İşlem nasıl yapılıyor?
Kadının yumurtaları önce hormonlarla uyarılır. Yumurtaların gelişimine göre işlemin uygulanacağı zaman belirlenir. Daha sonra erkekten alınan semen örneği özel laboratuvar işlemlerinden geçirilir. Bu işlemlerle sperm sayısı, kalitesi ve hareketliliği artırılır. Hazırlanan sperm muayene pozisyonunda özel bir kanül yardımıyla kadının rahmine verilir. İşlemden sonra hasta yatarak yaklaşık yarım saat dinlenir. Aşılamanın başarılı olması için tüplerin açık, kadının tercihen 38 yaşından genç olması gerekir. Ayrıca sperm sayısı en az 5 milyon/ml olmalı.
Aşılama tedavisi ne kadar sürer?
Tedavi âdet kanamasıyla başlar ve yaklaşık 12-14 gün sürer. Âdet kanaması başlangıcında hastayı görür ve tedaviye âdetin üç ya da beşinci günü arasında başlarız. İlaçların etkinliği ve yumurta gelişimini takip edebilmek amacıyla kadını belirli aralıklarla ultrasona alırız. Yumurtalıklardaki yumurta gelişimi istenilen düzeye ulaşana kadar hormon ilaçlarının uygulanmasına devam ederiz.
Yumurtanın gelişimi tamamlanınca çatlatma iğnesi denilen bir iğne yaparız. Çatlama zamanı geldiğinde, hastanın eşini de çağırıp sperm alırız. Laboratuvar ortamında alınan bu spermlerin gebelik oluşturma ihtimali en yüksek olanlarını seçeriz. Daha sonra bunları bir dizi işlemden geçiririz. Böylece daha kaliteli, sayıca yoğun ve hareketli hale getirdiğimiz spermleri, normal muayene şartlarında plastik bir kanülle rahme zerk ederiz.
Bu yöntemle gebelik şansı nedir?
Her denemede yüzde 17-18'ler civarındadır. Bu rakamları değerlendirebilmek için normal hamile kalma ve doğurganlık oranlarının bilinmesi gerekir. Genellikle doğurganlık yaşla birlikte azalır. 20'li 30'lu yaşlardaki kadınların doğal şartlarda düzenli ilişkiyle her ay yüzde 25-30 oranında gebe kalma şansları var. Bu oran 40'lı yaşların başlarında yüzde 5'e düşer. Üremeye yardımcı tedavilerde başarı oranını en fazla etkileyen faktör yaştır. Dolayısıyla aşılama tedavisiyle başarı oranının her denemede yüzde 17-18'ler civarında olması oldukça iyi bir oran.
Aşılama başarılı olmamışsa hangi yöntem uygulanıyor?
Eğer kadının tüplerinde tıkanma ya da yapışıklık gibi bir sorun varsa, aşılamadan önce laparoskopi, lazer ya da makasla bu sorunların giderilmesine yönelik bir operasyon gerekir. Ancak aşılamadan yanıt alınmadığı takdirde tüp bebeğe geçilmeli. Tabii burada endometriozis ya da miyom gibi bir sorun varsa, bunların da cerrahi olarak düzeltilmesi şart. Tüp bebek, ileri derecedeki erkek kısırlığında, tüpleri tıkalı kadınlarda ve ileri yaştaki kadınlarda en iyi tedavi yöntemidir.
Tüp bebek yöntemi nedir?
Tüp bebek ve ICSI (mikroenjeksiyon) gibi yardımcı üreme tekniklerinin günümüzde ulaştığı nokta, birçok kısır çifte gebeliğe ulaşma şansı tanıyor. Tüp bebek yönteminde önce gebelik oluşturabilecek yumurtaların gelişmesi için kadına hormon ilaçları veriyoruz. Daha sonra bu yumurtaları bir işlemle topluyoruz. Ardından erkeğin spermlerini alarak yumurtayı döllemesini kolaylaştıracak bazı işlemlerden geçiriyoruz. Bu aşamadan sonra laboratuvar ortamında spermi yumurtanın içine koyuyoruz. Genellikle üç gün sonra en sağlıklı embriyonlar (döllenmiş yumurta) seçiliyor. Seçilen embriyonlar ince bir kanül vasıtasıyla rahim içerisine yerleştiriliyor.
Kaç embriyon transfer ediyorsunuz?
Transfer edilecek embriyon sayısı, anne adayının yaşına ve embriyonların kalitesine göre değişiklik gösteriyor. Normalde bu sayı, en fazla üç embriyon olarak sınırlandırılır. Hatta 35 yaşından genç kadınlarda iyi kalitede iki embriyon transferi yeterli.
Anadolu Sağlık Merkezi Kadın Sağlığı Departmanı Koordinatörü Prof. Dr. Aydın Arıcı, bu seçenekleri anlattı.
Aşılama nedir?
Kısırlık tedavisinde kullanılan yöntemlerin başında gelir. Aşılamaya biz tıp dilinde inseminasyon diyoruz. Bu tedavide öncelikli amaç, hormon ilaçları vererek kadında gebelik oluşturabilecek bir yumurtanın gelişmesini sağlamak. İkinci amaç ise, erkeğin spermlerini alıp yumurtayı döllemesini kolaylaştıracak işlemlerden geçirirerek kadının rahim ağzından içeriye vermektir.
Aşılama herkese uygun mu?
Aşılama şu durumlarda uygulanır: Bir, rahim ağzı salgısı sperm geçişine izin vermezse. İki, cinsel ilişkiye girememe problemi olduğunda. Üç, hafif düzeyde sperm bozukluğu varsa. Dört, kısırlığın kaynağında bilinen bir neden bulunmadığında.
İşlem nasıl yapılıyor?
Kadının yumurtaları önce hormonlarla uyarılır. Yumurtaların gelişimine göre işlemin uygulanacağı zaman belirlenir. Daha sonra erkekten alınan semen örneği özel laboratuvar işlemlerinden geçirilir. Bu işlemlerle sperm sayısı, kalitesi ve hareketliliği artırılır. Hazırlanan sperm muayene pozisyonunda özel bir kanül yardımıyla kadının rahmine verilir. İşlemden sonra hasta yatarak yaklaşık yarım saat dinlenir. Aşılamanın başarılı olması için tüplerin açık, kadının tercihen 38 yaşından genç olması gerekir. Ayrıca sperm sayısı en az 5 milyon/ml olmalı.
Aşılama tedavisi ne kadar sürer?
Tedavi âdet kanamasıyla başlar ve yaklaşık 12-14 gün sürer. Âdet kanaması başlangıcında hastayı görür ve tedaviye âdetin üç ya da beşinci günü arasında başlarız. İlaçların etkinliği ve yumurta gelişimini takip edebilmek amacıyla kadını belirli aralıklarla ultrasona alırız. Yumurtalıklardaki yumurta gelişimi istenilen düzeye ulaşana kadar hormon ilaçlarının uygulanmasına devam ederiz.
Yumurtanın gelişimi tamamlanınca çatlatma iğnesi denilen bir iğne yaparız. Çatlama zamanı geldiğinde, hastanın eşini de çağırıp sperm alırız. Laboratuvar ortamında alınan bu spermlerin gebelik oluşturma ihtimali en yüksek olanlarını seçeriz. Daha sonra bunları bir dizi işlemden geçiririz. Böylece daha kaliteli, sayıca yoğun ve hareketli hale getirdiğimiz spermleri, normal muayene şartlarında plastik bir kanülle rahme zerk ederiz.
Bu yöntemle gebelik şansı nedir?
Her denemede yüzde 17-18'ler civarındadır. Bu rakamları değerlendirebilmek için normal hamile kalma ve doğurganlık oranlarının bilinmesi gerekir. Genellikle doğurganlık yaşla birlikte azalır. 20'li 30'lu yaşlardaki kadınların doğal şartlarda düzenli ilişkiyle her ay yüzde 25-30 oranında gebe kalma şansları var. Bu oran 40'lı yaşların başlarında yüzde 5'e düşer. Üremeye yardımcı tedavilerde başarı oranını en fazla etkileyen faktör yaştır. Dolayısıyla aşılama tedavisiyle başarı oranının her denemede yüzde 17-18'ler civarında olması oldukça iyi bir oran.
Aşılama başarılı olmamışsa hangi yöntem uygulanıyor?
Eğer kadının tüplerinde tıkanma ya da yapışıklık gibi bir sorun varsa, aşılamadan önce laparoskopi, lazer ya da makasla bu sorunların giderilmesine yönelik bir operasyon gerekir. Ancak aşılamadan yanıt alınmadığı takdirde tüp bebeğe geçilmeli. Tabii burada endometriozis ya da miyom gibi bir sorun varsa, bunların da cerrahi olarak düzeltilmesi şart. Tüp bebek, ileri derecedeki erkek kısırlığında, tüpleri tıkalı kadınlarda ve ileri yaştaki kadınlarda en iyi tedavi yöntemidir.
Tüp bebek yöntemi nedir?
Tüp bebek ve ICSI (mikroenjeksiyon) gibi yardımcı üreme tekniklerinin günümüzde ulaştığı nokta, birçok kısır çifte gebeliğe ulaşma şansı tanıyor. Tüp bebek yönteminde önce gebelik oluşturabilecek yumurtaların gelişmesi için kadına hormon ilaçları veriyoruz. Daha sonra bu yumurtaları bir işlemle topluyoruz. Ardından erkeğin spermlerini alarak yumurtayı döllemesini kolaylaştıracak bazı işlemlerden geçiriyoruz. Bu aşamadan sonra laboratuvar ortamında spermi yumurtanın içine koyuyoruz. Genellikle üç gün sonra en sağlıklı embriyonlar (döllenmiş yumurta) seçiliyor. Seçilen embriyonlar ince bir kanül vasıtasıyla rahim içerisine yerleştiriliyor.
Kaç embriyon transfer ediyorsunuz?
Transfer edilecek embriyon sayısı, anne adayının yaşına ve embriyonların kalitesine göre değişiklik gösteriyor. Normalde bu sayı, en fazla üç embriyon olarak sınırlandırılır. Hatta 35 yaşından genç kadınlarda iyi kalitede iki embriyon transferi yeterli.
