Babanızın ölümünü 5 yaşındaki çocuğunuza nasıl anlatırsınız

3-4 ay önce babamı kaybettim ve o sırada iki çocuğumla (1 ve 5 yaşlarında) memlekette buluyorduk. Babam yüksekten düşme sonucu vefat etti. Haliyle 5 dk önce evden çıkan babanızın acı haberini alınca bütün mahalle çığlık sesleriyle inlemiş oldu. Sonrası bizim toplumumuzda düğün ritüeliyle aynı. Babamın düğününü yaptık bildiğiniz. Tek fark gelin yoktu ortada ve müzik yerine 7/24 saat okunan Kur'an oldu.

Haliyle 5 yaşındaki kızım anlamlandıramadığı ve ona çok acı gelen olaylar içinde buldu kendini yaşı yakın diğer kuzenleri gibi... Üstelik annesini hiç bu kadar ağlarken ve dağılmış görmemişti, hem de en korktuğu en merak ettiği bir dönemde anneden de böylelikle mahrum kaldı. Günlerce evdeki gelen giden kalabalık, gözü yaşlı insanlar bağrışlar...
Peki nasıl oldu da bu dönem bir travmaya dönüşmeden atlattık?
Ölen kişi canınız ciğerinizse anlatmaya çalıştığınız da henüz dünyası küçücük ve toz pembe şeylerle dolu olan yavrunuzsa bu sadece dile kolay gönüle kor oluyor. Ölüm kelimesi bu yaşımda bana ağır geliyor, 5 yaşındaki bir çocuk için nasıl bir yıkım tahmin dahi edemiyorum.

Birkaç gün sonra kendimi toparlayınca uyutmak üzereyken onun dedesi ile konu açtığı (çocuklar çok üzüldüğümüzü gördükleri konu üzerinde bizi daha fazla üzmemek adına konuşmak istemezler ama bu gerçeği bilmedikleri anlamına gelmez) sırada ki bu onun da bunu benden duymaya hazır olduğunu düşündürdü, dedesinin öldüğünü söyledim. Tepkisizce dinledi. Canlıların doğduklarını ve bir yaşam süresinin olduğunu ve öldüklerini söyledim. Bundan sonra deden bizim dünyamızda olmayacak, istersen ona dua edebilir, fotoğraflarına bakabilir ya da anılarımızı anlatarak onu çok güzel hatırlayabiliriz dedim. Dedesinin ölmesinin beni çok üzdüğünü, o yüzden sürekli ağladığımı ama hep böyle olmayacağını söyledim. Bir süre sonra bu kadar ağlamayacağımı söyledim.
Sonraki günlerde ağlasam da ara ara baş kaldığımızda oyun oynamak istediğinde evcilik oynadık. Bazen babamdan bahsedip beraber ağladık. 40 gün boyunca matem sürecini benimle memlekette yaşadı ve evimize döndük. Öğretmeni ile birkaç hafta önce yaptığım konuşmada ölümle ilgili gayet rahat kendini ifade ettiğini ve dedesinin öldüğünü anlattığını söyledi.
İlginç olan şey aylar sonra babamla ilgili bir anıms oturdum iki göz iki çeşme ağladım. Kızım "anne hani bu ağlaman bitecekti öyle demiştin" dedi. Benim için çok kritik bir cümleydi. Çünkü yas sürecinin geçici bir durum olduğunu kodlamış sanıyorum ki. Şu yaşımda şu aklımla ne ölümü anlıyorum ne de yas sürecini yaşadım iki küçük çocuğum var diye. Ama küçücük dünyaları kocaman kalpleri var. Biz yetişkinlerden daha çabuk üstesinden geliyorlar, yeter ki doğru anlatılasın ve doğru yaklaşımda bulunulsun.

Not: Bu konu profesyonel bir pedagojik bilgi ile yazılmamıştır. Yalnızca tecrübelerimi paylaşarak başkalarına rehberlik etmeyi amaçlanmıştır..

Başınız sağ olsun. Çok zor dönemlerden geçmişsiniz ama ne kadar güzel açıklamışsınız ve yas sürecine de dahil etmişsiniz.

Başınız sagolsun benim kızımda 7 yasinda bizde eşimin babasini kaybettik 4 ay önce ani ve kötü bir ölümdü benim kızım biraz daha büyük sizin kizinizdan olayların daha farkında hatta dedesini birilerinin öldürebilecegini bile söyledi bana çok düşkündü kizim dedesine onların yanında büyüdü çünkü babam gibi dedem benim diyor hala ve evde bazen bizi sayıyor dedesinide ekliyor dedem hep bizim yanımızda diyor biz her ne kadar çocuklarımız küçük ölümü anlayamaz desekte onlar herseyin farkında

2minnosannesi .!.:

Başınız sagolsun benim kızımda 7 yasinda bizde eşimin babasini kaybettik 4 ay önce ani ve kötü bir ölümdü benim kızım biraz daha büyük sizin kizinizdan olayların daha farkında hatta dedesini birilerinin öldürebilecegini bile söyledi bana çok düşkündü kizim dedesine onların yanında büyüdü çünkü babam gibi dedem benim diyor hala ve evde bazen bizi sayıyor dedesinide ekliyor dedem hep bizim yanımızda diyor biz her ne kadar çocuklarımız küçük ölümü anlayamaz desekte onlar herseyin farkında

Genişletmek için tıkla...

Teşekkür ederim, sizin de başınız sağ olsun. Her şeyin farkındalar fakat ölümü kabullenmek biz insanlar için bile çok zor. Ne kadar çok dedesi ile ilgili konuşur, anlatırsanız atlatması daha kolay olacaktır, geçiştirmeyin lütfen.
Birkaç hafta önce internette bir post gelmişti önüme, ölümü çocuklara nasıl anlatmalıyız diye. Okumadım bile aman ne işim olacak dedim. Ölüm hiç bize gelmeyecekmiş gibi... Allah'ım çocuklarımızı esirgesin, onlara da bizim abi acılarımızı yaşatmasın.

Başıniz sağolsun. Ama bu yaşlar çok kritik yaşlar. Hayatınız biraz daha normale dönünce bir pedagoga da danışın derim ben.
Bir keresinde 'sigara öldürür' cümlesi duymuştum o yaşlarda. Gizli gizli ağlardım hem annem hem babam ölecek,ben yalnız kalacağım diye. Annem asla bilmez içimde neler yaşadıklarımi. Çok paylaşımcı bir çocuk değildim.
Ayni sekilde bir keresinde (bir tık daha büyükken) dini bir eğitimde işte islamin şartı beş, bunu bunu yapan namaz kılan cennete gider tarzı bir eğitim(!) Almıştım. Aklım çıkmıştı "babam namaz kılmıyor,demek ki cehenneme gidecek" diye. Peşinden anlatan kişiyi bulup 'birisi namaz kılmıyorsa ama çok çok iyi biriyse yine de cennete gider mi?' diye sormuştum.
Ailem bunu da bilmez.
Çocukların içinde yaşadığı çoğu şeyden aileler bihaber olur. Onlar içinde yaşar,kendilerince korkarlar
O yüzden belli ki bilinçli bir annesiniz, uzman desteği almayı sakin unutmayin.
Size de basınız sağolsun zamansız ölüm en kötüsü

yenGEnC .!.:

Başıniz sağolsun. Ama bu yaşlar çok kritik yaşlar. Hayatınız biraz daha normale dönünce bir pedagoga da danışın derim ben.
Bir keresinde 'sigara öldürür' cümlesi duymuştum o yaşlarda. Gizli gizli ağlardım hem annem hem babam ölecek,ben yalnız kalacağım diye. Annem asla bilmez içimde neler yaşadıklarımi. Çok paylaşımcı bir çocuk değildim.
Ayni sekilde bir keresinde (bir tık daha büyükken) dini bir eğitimde işte islamin şartı beş, bunu bunu yapan namaz kılan cennete gider tarzı bir eğitim(!) Almıştım. Aklım çıkmıştı "babam namaz kılmıyor,demek ki cehenneme gidecek" diye. Peşinden anlatan kişiyi bulup 'birisi namaz kılmıyorsa ama çok çok iyi biriyse yine de cennete gider mi?' diye sormuştum.
Ailem bunu da bilmez.
Çocukların içinde yaşadığı çoğu şeyden aileler bihaber olur. Onlar içinde yaşar,kendilerince korkarlar
O yüzden belli ki bilinçli bir annesiniz, uzman desteği almayı sakin unutmayin.
Size de basınız sağolsun zamansız ölüm en kötüsü

Genişletmek için tıkla...

Teşekkür ederim. Çok haklısınız. Bunun yansımalarını hayat akışı içinde ebeveyn olarak görüyorsunuz. Çocuklar aslında ipuçları veriyor. Mesela beni de kaybetmekten korktuğunu söylemişti kızım. Biliyor musun ben de korkuyorum, bu çok normal. Ama uzunca bir vakit sizinle beraber olmayı planlıyorum, çok güzel günlerimiz var önümüzde deyip ailecek beraber planlar yapmıştık. Ölüm mezarlık, cennet, Allah gibi soyut konular sorgulandı. Soruldu, anlatıldı.
Eşim çok etkilendi diye evhamlanmıştı, onun payına da bu düştü. Gönül isterdi ölümü bu kadar küçük yaşta öğrenmesin diye (ki babaannem öldüğünde 9 yaşındaydım ve uzunca bir süre kabuslar gördüm, annemlerin odasında yattım, babaannem bana dışardan sesleniyor gibi ses duyuyordum) ama maalesef ölüm kaçınılmaz bir gerçek ve hepimiz büyürken kırılmalar yaşadık. Şiddeti ve derinliği önemli. Etkilenmedi mi? Çoook etkilendi ama travma bambaşka bir şey.