Hanımefendi ilk mesajıma bakın. Ayıp bildirimi konusunda ne söylemişim. Siz bana sırf haklı çıkmak için ayıbın satıcıya bildirimi ile ilgili olan 223.maddeyi dayanak gösteriyorsunuz. Yalan yanlış kulaktan dolma bilgilerle insanları yönlendirip haklarını aramalarına engel olup, zarara uğratacaksınız. Konu sahibi mesajında ekspertiz raporunda belirtilmeyen ayıplar çıktığını söylüyor.
Bende o zaman sizin yaptığınız gibi Googleladım ve aşağıya bırakıyorum. Söylediğim kanun maddelerini okusanız da yeterdi ama olsun yardımcı olmuş olayım, çünkü görüyorum ki herkes yanlış biliyor. Bunları okumak da zor gelir belki ama daha fazla yapabileceğim bir şey yok. Siz öyle bilin, öyle devam edin ne diyim. Çok araba alıp satıyormuşsunuz, umarım bir gün bu yanlış bildikleriniz yüzünden zarara uğramazsınız.
Ekspertiz Raporunun Ayıba Etkisi
Artık ikinci el araç satışında expertiz raporu alınması artık çok yaygın bir uygulama. İkinci el araç satışında satıcının sorumluluğu, alınan expertiz raporundaki eksiklikler bakımından kalkar.
Yani expertiz raporunda yer alan hasarlardan alıcı haberdar olarak kabul edilir. Ancak 2. el araç satışında satıcının sorumluluğu expertiz raporunda yer almayan aksaklıklar bakımından devam eder.
Expertiz raporunda hatalı olarak yer alan bilgilerden ötürü de satıcı sorumlu olur. Burada experin sorumluluğunun ne olacağı ayrı bir sorudur. Bununla ilgili olarak “
hatalı ekspertiz raporunda eksperin sorumluluğu” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Satıcı, alıcıya karşı herhangi bir surette bildirdiği niteliklerin satılanda bulunmaması sebebiyle sorumlu olduğu gibi, nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan, kullanım amacı bakımından değerini ve alıcının ondan beklediği faydaları ortadan kaldıran veya önemli ölçüde azaltan maddi, hukuki ya da ekonomik ayıpların bulunmasından da sorumlu olur. Satıcı, bu ayıpların varlığını bilmese bile onlardan sorumludur.
(TBK m. 219)
Yargıtay 13.Hukuk Dairesi’nin 2016/4472 E. ve 2018/6303 K. sayılı kararında, “
Satışa konu araç hukuki ayıplıdır. Satıcı ayıpların varlığını bilmese bile onlardan sorumludur.” şeklinde ifade edilmiştir. Örneğin uygulamada sıklıkla karşılaşıldığı üzere araçların daha önceki sahiplerinin, kilometre sayaçları ile oynaması halinde durumu fark eden alıcı, aracı kendisine satan son satıcıya dava açabilir. Bu durumda satıcının aracın kilometresinin değiştirildiğini bilmesine gerek yoktur.
Araçta Alıcının Bildiği Ayıplar
Yukarıda da bahsettiğimiz üzere ayıp hükümleri Türk Borçlar Kanununda yer alır. Alıcının bildiği ayıplar ise madde 222’de düzenlenmiştir. Buna göre; ikinci el araç satışında satıcının sorumluluğu, satış sözleşmesi kurulduğu sırada alıcının bildiği ayıpları kapsamaz.
ÖNEMLİ: Burada alıcının hangi ayıbı bilip hangisini bilmediği meselesi gündeme gelecektir. Yani alıcının o ayıbı bilip bilmediğinin ispatı nasıl yapılacaktır? Burada ispat yükümlülüğü satıcının üzerindedir.
Yani satıcı alelade bir şekilde ‘ben bu konuda bilgilendirme yapmıştım’ veya ‘alırken bunu biliyordu’ gibi bir savunma yapamaz.
İkinci el araç satışında satıcının sorumluluktan kurtulabilmesi için alıcıya her türlü ayıp hakkında bilgilendirme yapması ve bunu ispat edebilmesi gerekir. Bu nedenle tramer kaydı, satış sözleşmesi vs. çok önemlidir.
Kişiler beklemediği bilmediği bir ayıpla karşılaşırsa bu nedenle satıcıyı rahatlıkla sorumlu tutabilir.
Satıcının Araçtaki Ayıbı Bilmiyor Olması
Satıcının söz konusu ayıbı bilip bilmemesi hiç önemli değildir. Satıcı her halükarda bu ayıptan sorumlu tutulur.
Yani satıcı; ‘araçtaki ayıbı bilmiyordum’, ‘bana satan kişi sadece bu bilgileri verdi’, ‘ben aldığımda böyleydi’, ‘benim bu sorundan haberim yok sen yapmışsındır’ gibi herhangi bir savunmada bulunamaz.
Ayıptan sorumlu olur ve bu konuda alıcıyı bilgilendirdiğini ispatlayamazsa yukarıdaki seçimlik haklardan biri alıcı tarafından kullanılabilir. Satıcının ayıbı biliyor olması ve bunu gizlemesi ise ayrı bir olaydır.
Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?
Yukarıda da kısım kısım değindiğimiz üzere
ikinci el araç satışında ayıba ilişkin hakları ileri sürebilmek için satıştan itibaren geçerli olmak üzere 2 yıllık zamanaşımı süresi söz konusudur.
Ancak burada 2 yıl içinde satıcıya bu ayıp bildirilmişse artık davanın ne zaman açıldığı veya ne zaman sonuçlandığı önemli değildir. Önemli olan bu 2 yıllık süre içerisinde satıcıya ayıp hakkında bilgilendirme yapmaktır.
Gene değinmemiz gerekir ki
eğer satıcı ikinci el aracı ayıplı olarak devretmede ağır kusurlu ise 2 yıllık zamanaşımı süresi uygulanmaz.
