Adı : Avcı Mehmet
Doğum tarihi : 2 Ocak 1642
Doğum yeri : İstanbul
Babası : İbrahim
Annesi : Hatice Turhan Valide Sultan
Tahta çıktığı tarih : 8 Ağustos 1648
Tahta çıktığında yaşı : 6 yaş, 7 ay
Saltanatının sonu : 8 Kasım 1687
Tahttan ayrılma sebebi : Görevden alındı
Saltanatının süresi : 39 yıl, 3 ay
Ölüm tarihi : 6 Ocak 1693
Ölüm sebebi : Nikris - depresyon - zehir (?)
Öldüğü yer : Edirne
Gömülü olduğu yer : İstanbul, Yenicami, Hatice Turhan Valide Sultan türbesinde.
Devri : Duraklama devri
Dönemin olayları
Sultan İbrahim’in 7 yaşındaki büyük oğlu IV. Mehmet tahta çıktı (8 Ağustos).-1648
Sultan İbrahim idam edildi (18 Ağustos).-1648
Sultan İbrahim’in kanını bahane ederek isyan eden Sipahiler, Yeniçeriler tarafından cezalandırıldı. Sultanahmet Vak’ası denilen bu olay sonrası “Ağalar Saltanatı’’ başladı (28 Ekim).-1648
Sultan İbrahim devrindeki nüfuzuyla ünlenen Cinci Hoca idam edildi ve servetine el kondu (29 Ekim).-1648
Orta Anadolu’da isyan eden Kara Haydaroğlu Mehmet Bey, yakalanıp İstanbul’a getirildi ve idam edildi (12 Kasım).-1648
Veziriazam Sofu Mehmet Paşa görevden alındı; yerine Yeniçeri Ağası Kara Murat Ağa geçti (21 Mayıs).-1649
Anadolu’da bir isyan hareketi başlatıp İzmit üzerinden Bulgurlu’ya kadar ilerledikten sonra geri çekilmeye mecbur olan Gürcü Nebi, bir baskın sonucu öldürüldü (7 Temmuz).-1649
İkinci Kandiya kuşatması (29-30 Ağustos).-1649
Venedik donanması, Çanakkale Boğazı’nı ikinci defa olarak abluka altına aldı (15 Mart).-1650
Veziriazam Kara Murat Paşa’nın istifası nedeniyle Melek Ahmet Paşa göreve getirildi (5 Ağustos).-1650
Çanakkale Boğazı’ndaki Venedik ablukasını yoran Türk filosu, Girit’e yardım kuvvetlerini götürdü (12 Kasım).-1650
Girit’e hareket eden Osmanlı donanması, Nakşa adasında bozguna uğradı (13 Haziran).-1651
Veziriazam Melek Ahmet Paşa’nın, bütçe açığını kapatmak için karışık akçe bastırıp zorla altın toplamaya kalkışmasından dolayı İstanbul’daki esnaf ve halk ayaklandı. Bu yüzden veziriazam azledildi; yerine Abaza Siyavuş Paşa getirildi (21 Ağustos).-1651
Saray entrikaları nedeniyle Valide Kösem Sultan öldürüldü (2-3 Eylül).-1651
Ağalar saltanatına son verildi (3 Eylül).-1651
Azledilen Siyavuş Paşa’nın yerine Gürcü Ahmet Paşa veziriazamlığa getirildi (27 Eylül).-1651
Veziriazam Gürcü Mehmet Paşa, yaşlılığı nedeniyle azledildi; Eski Mısır Valisi Tarhuncu Ahmet Paşa veziriazam oldu ve Osmanlı Devleti’nde ilk bütçe taslağı yapıldı (20 Haziran).-1652
Yapılan bütçe ve kısıtlama, saraya mensup çıkar çevreleriyle bazı zenginleri rahatsız ettiğinden Veziriazam Tarhuncu Ahmet Paşa idam edildi; yerine Derviş Mehmet Paşa getirildi (21 Mart).-1653
Osmanlı donanması, Çanakkale Boğazı açıklarında Venedik donanmasına karşı parlak bir zafer kazandı ve böylece Girit yolu açıldı (16 Mayıs).-1654
Veziriazam Derviş Mehmet Paşa’nın felç geçirmesi üzerine, İstanbul hükümetine kafa tutan meşhur Halep Valisi İpşir Mustafa Paşa göreve getirildi (28 Kasım).-1654
Divan şairi ve hattat Cevri İbrahim Çelebi öldü.-1654
İstanbul’da gafil avlanmamak için Anadolu’dan birçok asker toplayıp tedbirli davranan yeni veziriazam İpşir Mustafa Paşa, Halep’ten Üsküdar’a ulaştı (25 Şubat); fakat daha sonra korktuğu başına geldi ve idam edildi. Yerine Kaptan-ı Derya Kara Murat Paşa ikinci defa veziriazam oldu (11 Mayıs).-1655
Veziriazam Kara Murat Paşa’nın azliyle yerine Ermeni Süleyman Paşa gedi (19 Ağustos).-1655
Ermeni Süleyman Paşa azledildi; Girit Serdarı Gazi Deli Hüseyin Paşa veziriazam oldu (28 Şubat).-1656
Çınar Vak’ası (Vak’a-i Vakvakiye) (4-14 Mart)-1656
Deli Hüseyin Paşa’nın “6 günlük’’ sadareti sonrası Arnavut Zurnazen Mustafa Paşa göreve getirildi; o da asker istemediği için “4 saat’’ sonra azledilip veziriazamlık görevi ikinci kez Siyavuş Paşa’ya verildi (5 Mart).-1656
Siyavuş Paşa’nın ölümü üzerine Boynueğri (boynu yaralı) Metmet Paşa veziriazam oldu (26 Nisan).-1656
Kaptan-ı Derya Sarı Kenan Paşa komutasındaki Osmanlı donanması, Çanakkale Boğazı önlerinde yapılan deniz savaşında Venediklilere yenildi (Bozcaada ve Limni adalarının düşman eline geçtiği bu bozgun, tarihimizde “Baştankaralar Vak’ası’’ diye anılır) (26 Haziran).-1656
Boynueğri Mehmet Paşa’nın azli sonrası Köprülü Mehmet Paşa sadrazamlığa getirildi (15 Eylül).-1656
Venedik donanmasına karşı Çanakkale Boğazı önlerinde başarı kazanıldı (19 Temmuz).-1657
Bozcaada, Venediklilerden geri alındı (31 Ağustos).-1657
Ünlü Türk bilgini, yazar Kâtip Çelebi öldü (24 Eylül).-1657
Limni Savaşı (15 Kasım).-1657
“Ravzat-ül-Ehrar’’ın yazarı ünlü Osmanlı tarihçisi Şeyhülislâm Kara Çelebizade Abdülaziz Efendi vefat etti (7 Aralık).-1657
Erdel serdarlığını üstlenen Veziriazam Köprülü Mehmet Paşa, Canova, Şebeş ve Logoş kalelerini ele geçirdi (1 Eylül).-1658
Köprülü Mehmet Paşa’ya karşı olan Halip Valisi Abaza Kara Hasan Paşa önderliğinde Anadolu’daki 7 vali ve 50’ye yakın sancakbeyi, isyan etti (13 Kasım).-1658
Hükümet ordusu, Ilgın’da isyancılara yenildi (11 Aralık).-1658
Sırasıyla Girit serdarlığı, kaptan-ı deryalık ve Rumeli beylerbeyliği yapan,devrin milli kahramanı Veziriazam Gazi Deli Hüseyin Paşa, rüşvet ve suiistimal ile suçlanıp haksız yere idam edildi (29 Aralık).-1658
Abaza Hasan Paşa ve diğer isyancılar, Halep’te Serdar Murtaza Paşa tarafından kandırılarak bir ziyafet sonrası öldürülüp kesik başları İstanbul’a gönderildi (16-17 Şubat).-1659
Konotop zaferinde Rus ordusu imha edildi (12 Temmuz).-1659
Eflâk isyanı bastırıldı (12 Kasım).-1659
Çanakkale Boğazı’nın güvenliği için “Seddülbahir’’ ve “Kilidülbahir’’ kaleleri inşa edildi.-1659
Seyyidi Ahmet Paşa, asi Erdel Prensi Rakoci kuvvetlerini Szamos’ta kılıçtan geçirdi (23 Mayıs).-1660
İstanbul’da en büyük yangın (24 Temmuz).-1660
Erdel’de Varat Kalesi fethedildi (27 Ağustos).-1660
Yarım yüzyıldan fazla süren bir aradan sonra Yeni Cami’nin yapımına yeniden başlandı (22 Temmuz).-1661
Veziriazam Köprülü Mehmet Paşa öldü (29 Ekim); yerine oğlu Fazıl Ahmet Paşa geçti (30 Ekim).-1661
Avusturyalıların kışkırttığı ve Erdel Prensliğine aday gösterdikleri Kemyanoş’un ordusu, Küçük Mehmet Bey kuvvetleri tarafından mağlup edildi. Kemyanoş savaş meydanında öldü. Erdel meselesi bir kez daha Osmanlıların lehine sonuçlandı (23 Ocak).-1662
Veziriazam Köprülü Fazıl Ahmet Paşa “Uyvar seferi’’ denilen Avusturya seferi serdarlığına getirildi (12 Nisan).-1663
Uyvar Kalesi teslim alındı (24 Eylül).-1663
Novigrad Kalesi, 27 gün süren bir kuşatmadan sonra alındı (3 Kasım).-1663
Zigetvar Kalesi, düşman kuvvetlerince kuşatıldı (25 Ocak).-1664
İlk temel atma tarihinden tam 63 yıl 9 ay 29 gün sonra tamamlanan Yeni Cami ibadete açıldı (8 Şubat).-1664
Yeni Cami külliyesinin bir parçası olarak yapılan Mısır Çarşısı inşaatı tamamlandı.-1664
IV. Mehmet’in büyük oğlu Şehzade Mustafa dünyaya geldi (5 Haziran).-1664
Kanije yakınlarındaki Yenikale fethedildi (30 Haziran).-1664
Saint Gothard Savaşı (1 Ağustos).-1664
Vasvar Antlaşması (10 Ağustos).-1664
Yeni Saray da denen Topkapı Sarayı, bir cariye tarafından kundaklanarak yakıldı. Sarayın büyük bölümü yandı. Yakalanan cariye boğdurularak idam edildi. Harem, şimdiki İstanbul Üniversitesi binasının yerindeki Eski Saray’a nakledildi ve saray onarıma alındı (24 Temmuz).-1665
Girit seferiyle görevlendirilen Veziriazam Köprülü Fazıl Ahmet Paşa, Edirne’den hareket etti (15 Mayıs) ve 47 gemiden oluşan bir donanmayla Hanya’ya ulaştı (3 Kasım).-1666
Kandiya Kalesi, Osmanlı ordusu tarafından kuşatıldı (25-26 Mayıs); 6 ay 21 gün süren kuşatma, kış mevsiminin yaklaşması nedeniyle durduruldu (16 Aralık).-1667
Venediklilerin barış teklifi reddedildi ve kuşatma ikinci kez başladı (30 Haziran).-1668
Kandiya kuşatmasından bir sonuç alınamayınca, duruma üzülen IV. Mehmet, bizzat sefere katılmaya karar vererek Edirne’den Girit’e hareket etti (18 Ağustos).-1668
Kandiya Kalesi üçüncü kez kuşatıldı (1 Haziran).-1669
Düşman kuvvetleri, kaleyi teslime karar verip müzakere teklifinde bulundular (28 Ağustos).-1669
Kandiya’nın teslimi ve Girit’in Osmanlı Devleti’ne iadesiyle ilgili Osmanlı-Venedik Barış Antlaşması imzalandı (5 Eylül).-1669
Kandiya Kalesi’nin 93 anahtarı, iki gümüş tepsi içinde Serdar-ı Ekrem Fazıl Ahmet Paşa’ya teslim edildi (27 Eylül).-1669
Girit valiliği, eski vali Ankebut Ahmet Paşa’ya verildi ve Fazıl Ahmet Paşa, Girit’ten Edirne’ye hareket etti (5 Mayıs).-1670
Bucaş Antlaşması (18 Ekim).-1671
Lehistan’ın Bucaş Antlaşması’nı kabul etmemesi üzerine IV. Mehmet, ikinci kez Lehistan seferine çıktı (7 Ağustos).-1673
Sarı Hüseyin Paşa, 30 bin askeriyle Hotin Kalesi önünde bozguna uğradı (10 Kasım).-1673
IV. Mehmet’in ikinci oğlu Şehzade Ahmet (III. Ahmet) dünyaya geldi (31 Aralık).-1673
IV. Mehmet, Ukrayna seferine çıktı (16 Haziran).-1674
Ladjin Kalesi ele geçirildi (18 Ağustos).-1674
Ukrayna’nın Lehistan’a bırakılması koşuluyla yapılan barış anlaşması reddedildi (21 Ağustos).-1674
IV. Mehmet, Ukrayna seferini tamamlayıp Edirne’ye hareket etti (18 Eylül).-1674
Lehistan Serdarı Şişman İbrahim Paşa, Leopol (Lemberg) Kalesi’ni kuşattıysa da, Leh ordusunun hücumu karşısında kuşatma kaldırıldı (24 Ağustos).-1675
Büyük Devlet adamı Veziriazam Köprülü Fazıl Ahmet Paşa 40 yaşında öldü (2-3 Kasım).-1676
Fazıl Ahmet Paşa’nın ölümü üzerine Merzifonlu Kara Mustafa Paşa veziriazamlığa getirildi (5 Kasım).-1676
Köprülü Fazıl Ahmet Paşa tarafından yaptırılan Köprülü külliyesi inşaatı tamamlandı.-1676
Çehrin Kalesi kuşatıldı ve Rusya’ya savaş ilan edildi (14 Ağustos).-1677
IV. Mehmet, Rusya seferi için İstanbul’dan hareket etti (30 Nisan).-1678
Çehrin Kalesi ikinci kez kuşatıldı (19 Temmuz).-1678
Çehrin Kalesi ele geçirildi (20-21 Ağustos).-1678
İkinci Rus seferine çıkan IV. Mehmet, İstanbul’dan Edirne’ye hareket etti (29 Ekim).-1680
Osmanlı- Rus barışı (Bahçesaray Barışı) (11 Şubat).-1681
Sakız faciası (24 Temmuz).-1681
Budin Beylerbeyi Vezir İbrahim Paşa, Orta Macaristan üzerine sefere çıktı (27 Temmuz).-1682
Büyük Türk gezgini, “Seyahatname’’ yazarı Evliya Çelebi öldü.-1682
Kaş Kalesi ve diğer 28 kale, Avusturyalılardan alınıp İmre Tökeli’ye teslim edildi (15 Ağustos).-1682
Avusturya seferine karar veren IV. Mehmet, İstanbul’dan Edirne’ye hareket etti (1 Nisan).-1683
Belgrad’ta kalan IV. Murat’ın serdar-ı Ekrem olarak sefer için görevlendirdiği Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, ordunun başına geçti (24 Mayıs).-1683
İstonil Belgrad savaş meclisinde, Viyana kuşatmasına karar verildi (27 Haziran).-1683
İkinci Viyana kuşatması (14 Temmuz-12 Eylül).-1683
Kırım Hanı Murat Giray’la Budin Beylerbeyi Arnavut Koca İbrahim Paşa’nın ihaneti yüzünden kaybedilen Alamandağı Meydan Savaşı üzerine ikinci Viyana kuşatması kaldırıldı ve ordu, perişan bir durumda geri çekildi.-1683
Viyana önlerinde dağılan ordu, Yanıkkale konağında toplandı ve hain vezir Arnavut Koca İbrahim Paşa idam edildi (14 Eylül).-1683
Tuna üzerindeki Ciğerdelen Kalesi civarında Budin Beylerbeyi Kara Mehmet Paşa, Sobieski kuvvetlerini yendi (7 Ekim).-1683
Estergon Kalesi, düşmana teslim edildi (1 Kasım).-1683
Veziriazam ve Serdar-ı Ekrem Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın idamına karar verilmesi üzerine üçüncü vezir Kara İbrahim Paşa göreve getirildi (15 Aralık).-1683
Veziriazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa idam edildi (25 Aralık).-1683
Vişgrad Kalesi, düşman tarafından ele geçirildi (18 Haziran).-1684
Budin Beylerbeyi Kara Mehmet Paşa, Vayçen’de bozguna uğradı (27 Haziran).-1684
Venedik Cumhuriyeti, Osmanlı Devleti’ne karşı savaş ilan etti (15 Temmuz).-1684
Ayamavri Kalesi, Venedikliler tarafından teslim alındı; ayrıca Dalmaçya cephesindeki birçok kale kaybedildi (8 Ağustos).-1684
Preveze Kalesi, 7 günlük bir kuşatma sonrası çatışma olmaksızın düşmana teslim edildi (28 Eylül).-1684
Budin, 3 ay 19 gün sonra, düşmanın kuşatmayı kaldırmasıyla kurtuldu (2-3 Kasım).-1684
Bosna Beylerbeyi Fındık Mustafa Paşa, Venediklilerin Dalmaçya Valisi Pietro Valerio’nun ordusuna karşı büyük başarı kazandı (Sing Zaferi) (7 Nisan).-1685
Koron kuşatması sırasında Mora Serdarı Halil Paşa ve Siyavuş Paşa şehit oldu, Müslüman halk kılıçtan geçirildi (3 Haziran).-1685
Estergon Kalesi’ni kuşatan Macaristan Serdarı Melek İbrahim Paşa, kuşatmayı kaldırıp geri çekildi (16 Ağustos).-1685
22 yıl Osmanlı hakimiyetinde kalan Uyvar Kalesi, 50 günlük kuşatma sonrası düşmana teslim edildi (19 Ağustos).-1685
Kara İbrahim azledilip üçüncü vezir Sarı Süleyman Paşa veziriazamlığa getirildi (18 Aralık).-1685
Venedikliler Navarin Kalesi’ni kuşattılar (2 Haziran); yardıma gelen Mora Seraskeri İsmail Paşa öldü ve kale, çatışma olmaksızın düşmana teslim edildi (15 Haziran).-1686
160 yıl Osmanlı hakimiyetinde kalan Budin Kalesi, Avusturya ordusu tarafından ele geçirildi (2 Eylül). Bu sonuç, Macaristan’ın elden çıkmasına yol açtı.-1686
Mohaç bozgunu sonucu 20 bin şehit verildi; Valpo, Posega gibi 15 kale düşmana teslim edildi (12 Ağustos).-1687
Cephedeki ordu, Sadrazam ve Serdar Sarı Süleyman Paşa’ya karşı isyan hareketi başlatıp İstanbul’a doğru yürüyüşe geçti (5 Eylül). Veziriazam, bir gemiye binerek Tuna yoluyla İstanbul’a kaçtı. Halep Beylerbeyi Siyavuş Paşa, askerin isteği üzerine serdar vekilliğine getirildi ve durum padişaha bildirildi. Asi ordu, cepheyi terk ederek Belgrad’a çekildi ve Edirne üzerine yürüdü. Bu durum üzerine, Siyavuş Paşa veziriazamlığa atandı. Azledilen Sarı Süleyman Paşa idam edildi ve kesik başı, orduyu durdurmak ve askere göstermek için gönderildi. Buna rağmen ordu, İstanbul’a doğru yürüyüşe devam etti.-1687
Atina, Venedikliler tarafından zaptedildi (25 Eylül).-1687
İstanbul önüne gelen asi ordu tarafından, av merakı yüzünden devlet işlerini yüzüstü bırakmakla suçlanan padişah IV. Mehmet tahtan indirildi (8 Kasım).-1687
________
Adı : II. Süleyman
Doğum tarihi : 15 Nisan 1642
Doğum yeri : İstanbul
Babası : İbrahim
Annesi : Safiha Dilâşub Valide Sultan
Tahta çıktığı tarih : 9 Kasım 1687
Tahta çıktığında yaşı : 45 yaş, 7 ay
Saltanatının sonu : 22 Haziran 1691
Tahttan ayrılma sebebi : Ölüm
Saltanatının süresi : 3 yıl, 7 ay
Ölüm tarihi : 22 Haziran 1691
Ölüm sebebi : İstiska (Vücudunda su toplanma)
Öldüğü yer : Edirne
Gömülü olduğu yer : İstanbul, Süleymaniye, I. Süleyman'ın türbesinde.
Devri : Gerileme devri
Dönemin olayları
Sultan İbrahim’in ikinci oğlu Sultan Süleyman, 46 yaşında tahta çıktı (8 Kasım).-1687
Eğri Kalesi, hiçbir çatışma olmaksızın düşmana teslim edildi (14 Kasım).-1687
Veziriazam Siyavuş Paşa’nın yerine Nişancı İsmail Paşa atandı (2 Mart).-1688
Nişancı İsmail Paşa azledilerek Tekirdağlı Bekri Mustafa Paşa veziriazamlığa getirildi (2 Mayıs).-1688
İstolni Belgrad Kalesi elden çıktı (6 Eylül).-1688
Belgrad Kalesi, 29 gün kuşatma altında kaldıktan sonra Avusturya ordusu tarafından ele geçirildi. Tuna’daki Türk gemileriyle kaçmaya çalışan halk, kılıçtan geçirildi (8 Eylül).-1688
II. Süleyman, Avusturya seferi için Edirne’den hareket etti (6 Haziran).-1689
Tuna üzerindeki Gladova ve Orşova kaleleri geri alındı (8 Temmuz).-1689
Arap Recep Paşa, Batucina’da yenildi (30 Ağustos).-1689
Macaristan Serdarı Arap Recep Paşa, Niş önlerinde bozguna uğradı (24 Eylül). Bu yüzden Recep Paşa idam edildi.-1689
Tekirdağlı Bekri Mustafa Paşa görevden alınıp Köprülü Fazıl Mustafa Paşa Veziriazamlığa getirildi (25 Ekim).-1689
Rumeli’yi düşman istilasından temizleyen Kırım Hanı Selim Giray, Edirne’ye geldi (23 Şubat).-1690
Eyüp yangını (7-8 Haziran).-1690
Kanije Kalesi, hiçbir çatışma olmaksızın düşmana teslim edildi (11 Temmuz).-1690
Veziriazam Fazıl Mustafa Paşa, Serdar-ı Ekrem göreviyle Edirne’den İstanbul’a hareket etti (13 Temmuz).-1690
Erdel’de Avusturyalılara karşı Zernescht zaferi kazanıldı (21 Ağustos).-1690
Belgrad geri alındı (8 Ekim).-1690
Mısırçarşısı yangını (1-2 Ocak).-1691
Avlonya Kalesi, 31 gün süren kuşatma sonrası, Venediklilerden geri alındı (6 Mart).-1691
Tuna nehri üzerindeki Adakale, Osmanlı egemenliği altına girdi. 1923’te Romanya’ya geçen Adakale, 1972’de yapılan baraj sonrası sular altında kaldı.-1691
II. Süleyman, 3 yıl 7 ay 4 günlük saltanattan sonra 50 yaşında hayata gözlerini kapadı (22 Haziran).-1691
________
Adı : II. Ahmet
Doğum tarihi : 25 Şubat 1643
Doğum yeri : İstanbul
Babası : İbrahim
Annesi : Hatice Muazzez Sultan
Tahta çıktığı tarih : 22 Haziran 1691
Tahta çıktığında yaşı : 48 yaş, 4 ay
Saltanatının sonu : 6 Şubat 1695
Tahttan ayrılma sebebi : Ölüm
Saltanatının süresi : 3 yıl, 7 ay
Ölüm tarihi : 6 Şubat 1695
Ölüm sebebi : Verem
Öldüğü yer : Edirne
Gömülü olduğu yer : İstanbul, Süleymaniye, I. Süleyman türbesinde.
Devri : Gerileme devri
Dönemin olayları
Sultan İbrahim’in üçüncü oğlu II. Ahmet, Edirne’de tahta çıktı (22 Haziran).-1691
Köprülü Fazıl Mustafa Paşa, Salankemen Savaşı’nda şehit oldu (19 Ağustos).-1691
Arabacı Ali Paşa, Sadrazamlığa ve serdarlığa getirildi (30 Ağustos).-1691
Devlet adamı, “Vekayiname’’ yazarı ve tarihçi Nişancı Abdi Paşa, görevli bulunduğu Sakız’da öldü.-1692
Arabacı Ali Paşa'nın azli sonrası Çalık Ali Paşa, veziriazamlığa atandı (27 Mart).-1692
Avusturyalılar tarafından 8 ay 4 gün kuşatma altında tutulan Varat Kalesi, yardım gelmemesi ve açlık sebebiyle çatışma olmaksızın teslime mecbur kaldı (18 Temmuz).-1692
IV. Mehmet (Avcı), tahttan uzaklaştırılışından 5 yıl sonra 52 yaşında öldü (6 Ocak). Cenazesi, Edirne’den İstanbul’a getirilip annesinin Yeni Cami’deki türbesine defnedildi.-1693
Çalık Ali Paşa'nın istifası sonucu boşalan veziriazamlığa Bozoklu Mustafa Paşa getirildi (27 Mart).-1693
Büyük İstanbul yangını (7 Haziran).-1693
Avusturyalılar tarafından 44 gün kuşatma altında tutulan Belgrad Kalesi, Veziriazam Bozoklu Mustafa Paşa tarafından kurtarıldı (12 Eylül).-1693
Bozoklu Mustafa Paşa'nın yerine Sürmeli Ali Paşa veziriazam oldu (14 Mart).-1694
Gabella Kalesi düşman eline geçti (28 Haziran).-1694
Sakız Kalesi, çarpışma olmaksızın Venediklilere teslim edildi (21 Eylül).-1694
II. Ahmet, 52 yaşında vefat etti (6 Şubat). Cenazesi, Edirne’den İstanbul’a getirilip Kanunî Sultan Süleyman türbesine defnedildi.-1695
_______
Adı : II. Mustafa
Doğum tarihi : 3 Haziran 1664
Doğum yeri : Edirne
Babası : IV. Mehmet
Annesi : Rabia Gülnûş Emetullah Valide Sultan
Tahta çıktığı tarih : 6 Şubat 1695
Tahta çıktığında yaşı : 30 yaş, 8 ay
Saltanatının sonu : 22 Ağustos 1703
Tahttan ayrılma sebebi : Zorunlu olarak uzaklaştırıldı
Saltanatının süresi : 8 yıl, 7 ay
Ölüm tarihi : 29 Aralık 1703
Ölüm sebebi : İstiska-prostat(?)
Öldüğü yer : İstanbul
Gömülü olduğu yer : İstanbul, Yenicami, Hatice Turhan Valide Sultan türbesinde.
Devri : Gerileme devri
Dönemin olayları
IV. Mehmet’in büyük oğlu II. Mustafa, 31 yaşında tahta çıktı (6 Şubat).-1695
Kaptan-ı Derya Mezomorto Hüseyin Paşa, Sakız adasını Venediklilerden Koyunadaları Savaşı’yla geri aldı (18 Şubat).-1695
Veziriazam Sürmeli Ali Paşa görevden alındı; yerine Elmas Mehmet Paşa atandı (2 Mayıs).-1695
II. Mustafa, Macaristan’ı geri almak için Avusturya seferine çıktı (30 Haziran).-1695
Lippa Kalesi fethedildi (9 Eylül).-1695
Osmanlı donanması, Midilli açıklarında Venediklilere karşı Zeytinburnu zaferini kazandı (18 Eylül).-1695
Lugos Savaşı (22 Eylül).-1695
Azak Kalesi, 95 gün süren düşman kuşatması sonrası kurtarıldı (13 Ekim).-1695
II. Mustafa’nın büyük oğlu Şehzade Mahmut dünyaya geldi (2 Ağustos).-1696
Azak Kalesi düşmana teslim edildi (6 Ağustos).-1696
Ulaş (Olasch)zaferi (27 Ağustos).-1696
Bozcaada Deniz Savaşı (5 Temmuz).-1697
Sadrazam Elmas Mehmet Paşa kumandasındaki Osmanlı ordusu, Zenta’da (Sente) bozguna uğradı (11 Eylül).-1697
Zenta Savaşı’nda şehit olan Veziriazam Elmas Mehmet Paşa'nın yerine Amcazade Hüseyin Paşa getirildi (18 Eylül).-1697
Hattat Hafız Osman öldü.-1698
İngiltere ve Hollanda’nın arabuluculuğunda, Avrupa’da savaşan devletler arasında barış anlaşması yapılması, savaşan beş devletin (Osmanlı, Avusturya, Venedik, Lehistan, Rusya) delegelerinin Macaristan’ın Karlofça kasabasında toplanması uygun görüldü. Bu toplantıya katılmak için Osmanlı delegeleri Belgrad’dan Karlofça’ya hareket etti (20 Ekim).-1698
II. Mustafa’nın ikinci oğlu Şehzade Osman dünyaya geldi (2 Ocak).-1699
Karlofça Antlaşması imzalandı (26 Ocak).-1699
Karlofça Antlaşması’nın imzalanması üzerine II. Mustafa; Avusturya, Venedik, Lehistan ve Rus elçilerini kabul etmek üzere Edirne’den İstanbul’a geldi (10 Eylül).-1699
Fransız ressam Jean-Baptiste Van Mour, elçilik görevlisi olarak İstanbul’a geldi.-1699
Osmanlı Devleti ile Rusya arasında İstanbul Barış Antlaşması imzalandı (14 Temmuz).-1700
En büyük Türk denizcilerinden Mezomorto Hüseyin Paşa öldü (21 Temmuz).-1701
İstanbul Bedesten’de çıkan yangında, Sipahiler Çarşısı, Bitpazarı ve Mercan Çarşısı tamamen yandı (3-4 Aralık).-1701
Amcazade Hüseyin Paşa'nın istifası sonrası veziriazamlığa Bağdat Valisi Daltaban Mustafa Paşa getirildi (4 Eylül).-1702
İstanbul Boğazı Anadolu yakasında, Amcazade Hüseyin Paşa adına, Amcazade Hüseyin Paşa Yalısı yapıldı.-1702
“Tatar fitnesi’’ diye adlandırılan Kırım isyanı, Çelebi Yusuf Paşa tarafından bastırılmıştı. Bu isyanda Kırım Hanı Devlet Giray, veziriazamın da kendisiyle beraber olduğunu söylediğinden Daltaban Mustafa Paşa azledilip yerine Rami Mehmet Paşa veziriazamlığa getirildi (24 Ocak). Daltaban Mustafa Paşa, azlinden üç gün sonra idam edildi. Bu olayda parmağı olan ve Mehmet Paşa'yı veziriazamlığa getirten de Şeyhülislâm Feyzullah Efendi’dir.-1703
“Edirne Vak’ası”nın ardından II. Mustafa’nın 9 yıllık saltanatı sona erdi ve III. Ahmet padişah oldu (22 Ağustos).-1703
_______
Adı : III. Ahmet
Doğum tarihi : 31 Aralık 1673
Doğum yeri : Hacıoğlu Pazarı Kışlağı
Babası : IV. Mehmet
Annesi : Rabia Gülnûş Emetullah Valide Sultan
Tahta çıktığı tarih : 22.8.1703
Tahta çıktığında yaşı : 29 yaş, 8 ay
Saltanatının sonu : 2 Ekim 1730
Tahttan ayrılma sebebi : I. Mahmut lehine feragat
Saltanatının süresi : 27 yıl, 1 ay
Ölüm tarihi : 1 Temmuz 1736
Ölüm sebebi : Zehir (?)
Öldüğü yer : İstanbul
Gömülü olduğu yer : İstanbul, Yenicami, Hatice Turhan Valide Sultan türbesinde.
Devri : Gerileme devri
Dönemin olayları
II. Mustafa’nın öz kardeşi III. Ahmet, 23. Osmanlı padişahı olarak 30 yaşında tahta çıktı (22 Ağustos).-1703
II. Mustafa’nın tahtan indirilmesinde etken olan ihtilâl idaresi, III. Ahmet tarafından, ihtilâlin elebaşıları birbirine düşürülerek tasfiyeye başlandı. Kavanoz Ahmet Paşa sadrazamlıktan alınıp Enişte Hasan Paşa sadarete getirildi (17 Kasım).-1703
II. Mustafa, tahttan indirilişinden 4 ay 8 gün sonra 40 yaşında öldü ve Yeni Camii’de babası IV. Mehmet’in türbesine gömüldü (29 Aralık).-1703
Enişte Hasan Paşa'nın azli sonrası Kalaylıkoz Ahmet Paşa veziriazam oldu (28 Eylül).-1704
Rus Çarı Deli Petro’nun barış şartlarını yerine getirmede isteksiz davranması üzerine Karadeniz’deki ve sınırdaki tüm kalelerde güvenlik önlemleri alındı.-1704
Alman yönetimine karşı Macaristan’da Rakoçi Ferenç, isyan hareketi başlattı.-1704
Kalaylıkoz Ahmet Paşa azledilip Kaptan-ı Derya Baltacı Mehmet Paşa veziriazamlığa getirildi (25 Aralık).-1704
Kasımpaşa’daki Tersane-i Amire’de gemi kalafatlanırken ihmal yüzünden kereste depolarının yanması sonucu olay yerine giden padişah, Kaptan-ı Derya Abdullah Paşa’yı bu olayın sorunlusu kabul edip ibret olsun diye hemen idam ettirdi.-1705
Baltacı Mehmet Paşa'nın yerine Çorlulu Ali Paşa veziriazam oldu (3 Mayıs).-1706
III. Ahmet’te çiçek ve özellikle lâle merakı başladı. Bu sebeple Saray-ı Hümayunda “Şimşirlik” denen yerde çiçek bahçesi tanzim edildi ve bu bahçede saray eğlencesi düzenlendi.-1707
Sadrazam Çorlulu Ali Paşa Camii’nin yapımı tamamlanıp ibadete açıldı.-1707
İstanbul Eyüp’te çıkan yangında, İskele civarı yalılarıyla Eyüp Çarşısı tamamen yandı.-1708
Üsküdar’da Yeni Valide Camii’nin yapımına başlandı. Bu camiyi yaptıran, IV. Mehmet’in eşi Emetullah Rabia Gülnûş Sultan’dır. Kendisi’de, caminin yanında çok güzel bir yapı olan bir açık türbede yatmaktadır.-1708
Cezayir’in en önemli limanlarından Oran kentinin anahtarları, III. Ahmet’e takdim edildi (14 Aralık).-1708
III. Ahmet, 4 yaşındaki kızı Fatma Sultan’ı, zekâsı ve yakışıklılığıyla ünlü istikbalin veziriazamı Silahtar Ağası Şehit Ali Paşa'ya nikâhladı.-1709
Silahtar Ağanın baskısına dayanamayan Muşkaralı İbrahim Ağa (geleceğin büyük sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa) kendi isteği ile harameyn muhasebeciliğine atanıp saraydan çıkarıldı.-1709
Lale merakının gittikçe artması üzerine III. Ahmet,sarayın has oda sofası önünde yeni bir lâle bahçesi tanzim ettirip ışıklandırma için billûr avizelerle donattı.-1709
Beşiktaş’taki Kara Mehmet Paşa Yalısı, sahilsaray olarak düzenlendi; bahçesinde lâleler yetiştirildi.-1709
İsveç Kralı Demirbaş Şarl (Charles), Poltova’da Rus Çarı Deli Petro’ya mağlûp olması üzerine maiyetiyle birlikte Türkiye’ye iltica etti.-1709
Boğdan voyvodası Mihail’in ihaneti yüzünden Ruslar, bu prenslik toprağında mülteci olarak bulunan 2000 İsveç askerini kılıçtan geçirdi. Bu yüzden Boğdan voyvodası görevden alındı ve Türk-Rus ilişkileri gerginleşti. Fakat her iki tarafın savaştan çekinmesi sebebiyle daha önceki barış antlaşması yenilendi.-1710
İsveç kralına gösterilen misafirperverliğin devlete ağır külfetler yüklediği, kralın Bender’deki ikametinin ileride Rusya ile yeni bir savaşa sebep olacağı gerekçesiyle Sadrazam Çorlulu Ali Paşa azledilip Köprülü Numan Paşa veziriazamlığa getirildi (16 Haziran).-1710
Numan Paşa'nın azli sonrası Baltacı Mehmet Paşa ikinci kez sadrazam oldu (18 Ağustos).-1710
Veziriazam Baltacı Mehmet Paşa'nın komutasındaki Osmanlı ordusu, Prut seferine çıktı (9 Nisan).-1711
3 gün süren Prut Savaşı’nda Kırım Hanı Devlet Giray’ın da yardımıyla Rus ordusu kuşatıldı. Rus ordusunun aman dilemesi sonucu Prut Barış Antlaşması yapıldı (21 Temmuz).-1711
İstanbul’daki düşmanları tarafından, çarı elden kaçırmakla suçlanan Baltacı Mehmet Paşa görevden alındı; yerine Gürcü Yusuf Paşa veziriazam oldu (20 Kasım).-1711
Büyük divan şairi Nâbi öldü (10 Nisan).-1712
İngiliz ve Hollanda elçilerinin aracılığıyla İstanbul’da 25 yıllık bir barış anlaşması imzalandı (16 Nisan).-1712
Rusların anlaşma şartlarını yerine getirmemelerinden dolayı yeni bir Rus seferine karar verildi (11 Kasım).-1712
Gürcü Yusuf Paşa'nın yerine Silahtar Süleyman Paşa, veziriazamlığa getirildi (12 Kasım).-1712
Bender’de mülteci bulunan İsveç Kralı Demirbaş Charles’ın, memleketine gönderilmesine karar verildi (1 Şubat).-1713
Silahtar Süleyman Paşa'nın yerine Kaptan-ı Derya Hoca İbrahim Paşa (6 Nisan); Hoca İbrahim Paşa'nın azledilip idam edilmesiyle de Silahtar Ali Paşa veziriazam oldu (27 Nisan).-1713
Osmanlı-Rus barışına kesin şeklini veren Edirne Antlaşması imzalandı (24 Haziran).-1713
Mülteci İsveç Kralı Demirbaş Şarl, Dimetoka’dan memleketine dönmek üzere hareket etti (19 Eylül).-1714
Akdeniz’deki korsanlık olayları yüzünden Venedik ile yapılan anlaşma bozuldu ve Venedik seferine karar verildi (8 Aralık).-1714
III. Ahmet ve Veziriazam Silahtar Ali Paşa, ordunun başında İstanbul’dan Edirne’ye hareket etti (1 Nisan). Padişah, Edirne’de kaldı ve Ali Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Serez-Selânik-Yenişehir üzerinden Mora’ya gitti (19 Nisan).-1715
Mora’nın kuzeyini ele geçiren Osmanlı ordusu, Anadolu’dan (Nauplion) Güney Mora’ya hareket etti (7 Ağustos).-1715
51 günde Mora fethini tamamlayıp Mora’yı Venediklilerden geri alan Osmanlı ordusu, Mora’dan hareket etti (22 Ağustos).-1715
Suda, Carabusa ve İspirlonga kaleleri ele geçirildi; böylece Venedikliler Girit’ten tamamen uzaklaştırıldı (24 Eylül).-1715
Venediklileri himayeye kalkışan Avusturya’ya karşı Nemçe seferi açıldı (24 Nisan).-1716
Petervaradin Savaşı’nda Osmanlı ordusu bozguna uğradı. Bu savaşta Veziriazam Silahtar Ali Paşa şehit düştü (5 Ağustos).-1716
Şehit düşen Silahtar Ali Paşa'nın yerine Belgrad Muhafızı Hacı Halil Paşa, veziriazamlığa ve ordu komutanlığına getirildi (22 Ağustos).-1716
Vak’anüvis (resmi devlet tarihçisi) Nâima, 62 yaşında öldü (Eylül).-1716
Macaristan’daki son Türk vilayet merkezi olan Tamışvar Kalesi düşman eline geçti (20 Ekim).-1716
III. Ahmet’in oğlu Şehzade Mustafa (III. Mustafa) dünyaya geldi (28 Ocak).-1717
III. Ahmet’in kızı Fatma Sultan’la evlenen Nevşehirli İbrahim Paşa, saraya damat oldu (18 Şubat).-1717
Belgrad Kalesi, çatışma olmaksızın Avusturya’ya teslim edildi (18 Ağustos).-1717
Veziriazam Hacı Halil Paşa'nın yerine Nişancı Mehmet Paşa getirildi (26 Ağustos).-1717
Nişancı Mehmet Paşa'nın azliyle boşalan sadrazamlık makamına Nevşehirli Damat İbrahim Paşa getirildi (9 Mayıs).-1718
İstanbul Cibali’de çıkan ve şiddetli poyrazın etkisiyle gittikçe yayılan yangın, 27 saat içinde şehrin büyük bölümünü kül etti (17 Temmuz).-1718
Venedik ve Avusturya ile Pasarofça Antlaşması imzalandı (21 Temmuz).-1718
Osmanlı İmparatorluğu’nda 12 yıl süren ve “Lale Devri” olarak adlandırılan dönem başladı.-1718
İstanbul’da 3 dakika süren büyük bir deprem oldu (25 Mayıs).-1718
İstanbul Gedikpaşa yangınında Kumkapı’dan surlara kadar birçok güzel saray ve konak tamamen yandı (21-22 Temmuz).-1718
III. Ahmet Kütüphanesi yapıldı (23 Kasım).-1719
Damat İbrahim Paşa Külliyesi’nin yapımı tamamlandı.-1720
Kuleli Bahçe Camii’nin yapımı sona erdi.-1720
III. Ahmet, oğullarına Okmeydanı’nda 15 gün 15 gece süren sünnet düğünü yaptırdı.-1720
İstanbul Kız Kulesi’ne ilk defa olarak bir deniz feneri konuldu.-1721
İstanbul Balat’taki yangında yüzlerce ev yandı.-1721
Diplomat ve bilim adamı, yazar Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi, elçilik göreviyle gittiği Fransa’dan döndü.-1721
Kâğıthane deresi üzerinde Sadabad Sarayı yapıldı.-1722
Safevî (İran) tahtındaki karışıklıklar üzerine Osmanlı ordusu, doğu cephesi harekatına başladı. Gürcistan’da işgal edilen Tiflis ve Gori kaleleri anahtarları, III. Ahmet’e takdim edildi (9 Temmuz).-1723
Silahtar Tarihi yazarı Fındıklılı Mehmet Ağa öldü.-1723
İran’da Kirmanşah, Loristan ve Erdelan eyalet merkezleri, Osmanlı ordusu tarafından işgal edildi (15 Ekim).-1723
Romen devlet adamı, tarihçi, ansiklopedici, yazar ve besteci Kantemiroğlu (Dimitrie Cantemir) öldü.-1723
Azerbaycan Cephesi Seraskeri Köprülü Abdullah Paşa'nın gönderdiği kuvvetler, Hoy şehrini fethetti. Bunun üzerine Çors Kenti de teslim oldu. Böylece Batı İran’ın önemli bölümü ele geçirilmiş oldu (6 Mayıs).-1724
Batı İran’ın paylaşımı konusunda Osmanlı-Rus Barış Antlaşması imzalandı (24 Haziran).-1724
Kafkas cephesinde Nahcıvan fethedildikten sonra Irak cephesinde de 58 günlük bir kuşatmayı takiben Hemedan’a girildi. Ayrıca Azerbaycan cephesinde de Tebriz Kalesi kuşatıldı (31 Ağustos).-1724
Erivan Kalesi, çatışma olmaksızın teslim alındı (3 Ekim).-1724
III. Ahmet’in Rabia Şermi Sultan’dan olan oğlu I. Abdülhamit dünyaya geldi (20 Mart).-1725
Fransız mühendisi Davut Gerçek Ağa, İstanbul’da ilk defa olarak yangın tulumbası yapıp kullandı. Daha sonra Davut Gerçek Ağa’nın başında bulunduğu, Yeniçeri Ocağı’na bağlı bir Tulumbacı Ocağı kuruldu.-1725
İran’ın Tebriz (3 Ağustos) ve Gence (4 Eylül) şehirleri fethedildi.-1725
Loristan eyaleti ve eyalet merkezi Hürremabad, Osmanlı topraklarına katıldı (6 Eylül).-1725
Afganlı Eşref Şah’ın, Hilâfet iddiasıyla Batı İran’ı tahliye isteği reddedildi (12 Mart).-1726
Andican Savaşı.-1726
İstanbul Bebek’te cami, hamam ve Hümûyunâbad sahil sarayı yapıldı.-1726
İstanbul kadınlarının sokaklarda süslü ve açık saçık gezmeleri yasaklandı.-1726
Matbaacılığın kabulü hakkında ferman yayımlandı (Temmuz).-1727
İstanbul çiçekçilerinde lâle soğanı karaborsasının görülmesi üzerine lâle soğanı fiyatlarına narh konuldu. Uymayanlar, uzak ülkelere sürgünle cezalandırıldılar.-1727
İran’la Hemedan Barış Antlaşması imzalandı (4 Ekim).-1727
İlk Osmanlı matbaası faaliyete geçti ve ilk eser olarak “Vankulu Lûgatı” dizilmeye başlandı (16 Aralık).-1727
Üsküdar’da III. Ahmet Meydan Çeşmesi yapıldı.-1728
Topkapı Sarayı önünde III. Ahmet Sebili ve Çeşmesi yapıldı.-1728
Büyük İstanbul yangınında şehrin sekizde biri yandı (27 Temmuz).-1729
İran’da Ali Han, yıkılmakta olan Safevî saltanatını canlandırdı. Önce Afganlı Eşref Şah’ı mağlûp ettikten sonra Batı İran’da Osmanlıların fethettiği Nihavend, Hemedan ve Kirmenşah’ı geri aldı (2 Temmuz).-1730
Batı İran’da Osmanlıların fethettiği yerleri geri almak için başlayan İran taarruzlarından dolayı III. Ahmet, Doğu seferine çıkmak üzere İstanbul’dan hareket etti.-1730
Patrona Halil isyanı (28 Eylül).-1730
Patrona Halil Ayaklanması sonucu Lâle Devri padişahı III. Ahmet, 27 yıllık saltanatı sonrası 57 yaşında tahttan indirildi.-1730