Lezzetleri ve kullanım alanları farklı cinsleri vardır. Çeşitli tatlı ve yemekler yapılan kış kabaklarında bol miktarda A vitamini bulunur. Sakız kabağı gibi körpe yenen cinsler ise hazmı kolay ve düşük kalorili oluşu ile perhiz ve diyet listelerinde sıkça kullanılır.
Kabak cinslerinde iklim ve toprak istekleri benzer özellikler gösterir. Ilık ve sıcak iklimleri sever. Soğukta çabucak bozulur. Humusça zengin, gevşek ve hafif kumlu topraklarda çok güzel yetişir.
SAKIZ KABAĞI VE BENZER TÜRLER
Yazın dışarıda, kış aylarında ise seralarda yetiştirildiği için yıl boyunca körpe olarak tüketilir. Uzunca, cinsine göre beyaz, koyu yeşil veya çizgili olabilir.
EKİM VE BAKIM İŞLERİ
Kabak tohumları soğuklar geçtikten sonra doğruca dışarı ekilebilir. Erken ürün alınması isteniyorsa plastik torba veya saksılara erkenden ekilir ve ılık bir yerde çimlendirilir. Fideler havalar ısınınca dışarı ekilir. (İstanbul şartlarında tohumlar mart ayında içeri, nisan sonlarında ise dışarı ekilebilir.) Dışarıya fazla erken ekimlerde tohumlar çürür, çıkabilen fideler soğuklardan çok zarar görür.
Bol güneşli ve rüzgar almayan bir yer seçilir. Toprak bol gübre ile beraber derince kazılır ve işlenir. Bir metre aralıklı sıralar hazırlanır. Her sıranın üzerine birer metre ara ile 30ar cm genişlik ve derinlikte çukurlar açılır. Üst toprak bir tarafa ayrılır. Bu toprak bir kürek gübre ile karıştırılır ve tekrar çukura boşaltılır. Çukura 2-3 cm derinlikte 3-4 tohum ekilir. Tohumlar filizlenince en kuvvetli tek fide bırakılır, diğerleri sökülür. Fideler 2-3 gerçek yaprak çıkarınca dikkatle çapalanır. Bir süre sonra ikinci çapa yapılır. Her seferinde fidelerin boğazları doldurulur. Sakız kabağına iki çapa yeter. Fideler lüzum oldukça aşırıya kaçmadan sulanır.
Çok sık sulanan kabaklar yeşile kaçar ve meyve verimi düşük olur. Kabağın su isteği sabah saatlerinde yapraklarının pörsük halde oluşundan anlaşılır. Bu durumda doyasıya su verilir.
Amatör bahçelerde yetiştirilen 3-4 ocak kabak bir ailenin ihtiyacını bol bol karşılar. Bol verim için kaliteli ve taze tohum kullanılmalıdır.
Kabaklar istenilen büyüklüğe ulaşınca sapları bıçakla kesilerek toplanır.
YENİ ÜRÜN
İlkbaharda ekilen kabaklar yaz sonlarına doğru verimi düşer. Bitkileri bozulmaya yüz tutar. Taze ürün için temmuz sonlarında yeniden kabak tohumu ekilir. Sıcaklarda çabucak olgunlaşan fideler sonbahar boyunca körpe meyveler verir.
HASTALIKLARLA MÜCADELE
Kabak mantar hastalıklarına karşı eğilimlidir. Külleme, pas gibi hastalıklar kabak bitkisini sık sık rahatsız eder. Yapraklar bozulur, meyvelerde şekil ve renk bozukluğu, üzerinde kabarcıklar görülür. Verim çok azalır. Tedbir için bitkiler henüz fide halinde iken mantar ilacı (fungicide) ile ilaçlanır. İşlem her 3 haftada bir tekrarlandığı takdirde bitki uzun ve verimli bir mevsim geçirir.Bu arada, fideler büyürken yabani ot mücadelesi yapılır. Sonraları bozuk ve hastalıklı yapraklar vakit geçirmeden temizlenir. Kabakta böcek ilacı kullanmaya lüzum yoktur.
BAL KABAĞI
Bakım ve yetiştirme özellikleri sakız kabağına benzer. Aradaki farklar:
Sıralar en az 2,5 metre aralıklarla hazırlanır. Sıra üzerine 1er metre ara ile açılan çukurların genişlik ve derinliği 40- 45 cm olmalı, gübre miktarı da daha fazla tutulmalıdır. Balkabağı gibi kışlık cinsler meyve tuttuktan sonra fazla sulanmaz.
Kışlık kabakların olgunlaştığını anlamak için tırnak ucu ile hafifçe kabuğuna bastırılır. Batmıyorsa koparılmaya hazır demektir. Ürün lüzumundan erken koparılırsa çok dayanmaz, çürür. Fazla geç kalındığı taktirde soğuklar zarar verebilir. Kabak bitkiden bıçakla kesilerek ayrılır. Taşınırken vs. sapının kopmamasına dikkat edilir. Aksi halde kabak çürüyebilir. Toplanan kabaklar 1-2 hafta dışarıda kuru bir yerde bekletilir. Bu zaman zarfında kabakların kabukları sağlamlaşır, yaralı yerleri tamir olur. Balkabağı fazla soğuk olmayan rutubetsiz bir yerde depolanır.
KABAK ÇİÇEĞİ
Bazı yörelerde kabak çiçeğinden çok lezzetli dolmalar yapılır. Dolma için sabah erkenden çiçekler henüz açıkken toplanır. Her tür kabağın çiçeği kullanılabilir. Meyvesiz çiçeklerin toplanmasına dikkat edilmelidir.
SÜS KABAKLARI
Çok ilginç renk ve şekillerde minyatür kabaklar çardaklara sarılarak yetiştirilir. meyveleri iyice olgunlaştıktan sonra koparılır. Bir süre dışarıda bekletilir. Daha sonra iç mekanlarda süs ve dekor malzemesi olarak kullanılır.
Kabak cinslerinde iklim ve toprak istekleri benzer özellikler gösterir. Ilık ve sıcak iklimleri sever. Soğukta çabucak bozulur. Humusça zengin, gevşek ve hafif kumlu topraklarda çok güzel yetişir.
SAKIZ KABAĞI VE BENZER TÜRLER
Yazın dışarıda, kış aylarında ise seralarda yetiştirildiği için yıl boyunca körpe olarak tüketilir. Uzunca, cinsine göre beyaz, koyu yeşil veya çizgili olabilir.
EKİM VE BAKIM İŞLERİ
Kabak tohumları soğuklar geçtikten sonra doğruca dışarı ekilebilir. Erken ürün alınması isteniyorsa plastik torba veya saksılara erkenden ekilir ve ılık bir yerde çimlendirilir. Fideler havalar ısınınca dışarı ekilir. (İstanbul şartlarında tohumlar mart ayında içeri, nisan sonlarında ise dışarı ekilebilir.) Dışarıya fazla erken ekimlerde tohumlar çürür, çıkabilen fideler soğuklardan çok zarar görür.
Bol güneşli ve rüzgar almayan bir yer seçilir. Toprak bol gübre ile beraber derince kazılır ve işlenir. Bir metre aralıklı sıralar hazırlanır. Her sıranın üzerine birer metre ara ile 30ar cm genişlik ve derinlikte çukurlar açılır. Üst toprak bir tarafa ayrılır. Bu toprak bir kürek gübre ile karıştırılır ve tekrar çukura boşaltılır. Çukura 2-3 cm derinlikte 3-4 tohum ekilir. Tohumlar filizlenince en kuvvetli tek fide bırakılır, diğerleri sökülür. Fideler 2-3 gerçek yaprak çıkarınca dikkatle çapalanır. Bir süre sonra ikinci çapa yapılır. Her seferinde fidelerin boğazları doldurulur. Sakız kabağına iki çapa yeter. Fideler lüzum oldukça aşırıya kaçmadan sulanır.
Çok sık sulanan kabaklar yeşile kaçar ve meyve verimi düşük olur. Kabağın su isteği sabah saatlerinde yapraklarının pörsük halde oluşundan anlaşılır. Bu durumda doyasıya su verilir.
Amatör bahçelerde yetiştirilen 3-4 ocak kabak bir ailenin ihtiyacını bol bol karşılar. Bol verim için kaliteli ve taze tohum kullanılmalıdır.
Kabaklar istenilen büyüklüğe ulaşınca sapları bıçakla kesilerek toplanır.
YENİ ÜRÜN
İlkbaharda ekilen kabaklar yaz sonlarına doğru verimi düşer. Bitkileri bozulmaya yüz tutar. Taze ürün için temmuz sonlarında yeniden kabak tohumu ekilir. Sıcaklarda çabucak olgunlaşan fideler sonbahar boyunca körpe meyveler verir.
HASTALIKLARLA MÜCADELE
Kabak mantar hastalıklarına karşı eğilimlidir. Külleme, pas gibi hastalıklar kabak bitkisini sık sık rahatsız eder. Yapraklar bozulur, meyvelerde şekil ve renk bozukluğu, üzerinde kabarcıklar görülür. Verim çok azalır. Tedbir için bitkiler henüz fide halinde iken mantar ilacı (fungicide) ile ilaçlanır. İşlem her 3 haftada bir tekrarlandığı takdirde bitki uzun ve verimli bir mevsim geçirir.Bu arada, fideler büyürken yabani ot mücadelesi yapılır. Sonraları bozuk ve hastalıklı yapraklar vakit geçirmeden temizlenir. Kabakta böcek ilacı kullanmaya lüzum yoktur.
BAL KABAĞI
Bakım ve yetiştirme özellikleri sakız kabağına benzer. Aradaki farklar:
Sıralar en az 2,5 metre aralıklarla hazırlanır. Sıra üzerine 1er metre ara ile açılan çukurların genişlik ve derinliği 40- 45 cm olmalı, gübre miktarı da daha fazla tutulmalıdır. Balkabağı gibi kışlık cinsler meyve tuttuktan sonra fazla sulanmaz.
Kışlık kabakların olgunlaştığını anlamak için tırnak ucu ile hafifçe kabuğuna bastırılır. Batmıyorsa koparılmaya hazır demektir. Ürün lüzumundan erken koparılırsa çok dayanmaz, çürür. Fazla geç kalındığı taktirde soğuklar zarar verebilir. Kabak bitkiden bıçakla kesilerek ayrılır. Taşınırken vs. sapının kopmamasına dikkat edilir. Aksi halde kabak çürüyebilir. Toplanan kabaklar 1-2 hafta dışarıda kuru bir yerde bekletilir. Bu zaman zarfında kabakların kabukları sağlamlaşır, yaralı yerleri tamir olur. Balkabağı fazla soğuk olmayan rutubetsiz bir yerde depolanır.
KABAK ÇİÇEĞİ
Bazı yörelerde kabak çiçeğinden çok lezzetli dolmalar yapılır. Dolma için sabah erkenden çiçekler henüz açıkken toplanır. Her tür kabağın çiçeği kullanılabilir. Meyvesiz çiçeklerin toplanmasına dikkat edilmelidir.
SÜS KABAKLARI
Çok ilginç renk ve şekillerde minyatür kabaklar çardaklara sarılarak yetiştirilir. meyveleri iyice olgunlaştıktan sonra koparılır. Bir süre dışarıda bekletilir. Daha sonra iç mekanlarda süs ve dekor malzemesi olarak kullanılır.
