- 12 Temmuz 2006
- 2.779
- 183
Dünya ' da Kürek
İlk kez Romalılar ve Eski Mısırlılar tarafından kullanılmış olan küreğin tarihçesi, M.Ö. 25. y.y. a kadar inmektedir. Kullanıldığı ilk bölgeler ise, Akdeniz ve Nil Nehri çevreleridir. Asur ve Mısırlılar'dan kalan kabartmalarda üç kürekçili sandallar görülmektedir. Vikingler ise kürekle dünyayı ilk kez dolaşanlar olurken Ming Hanedanı döneminde aynı şeyi Çinliler tekrarlamışlardır.
Kürek, insanoğlunun denizlere açılmasıyla birlikte ulaşımın önemli bir parçası durumuna gelirken tüccarlar, balina avcıları, balıkçılar ve kılavuzlar geçimlerini sağlamak için kürekten yararlandılar. Eski Çağ'ın üç sıra kürekli gemileri yerini zamanla yalnızca rüzgara bağlı kalmamak için yapılan kadırgalara bıraktı. Boyları 35 metreye ulaşan bu gemiler, her oturağında üç kişi bulunan ve her biri tek bir kürek kullanan 150 kürekçi (galiot) tarafından yürütüldü. 16. y.y. da kürekli teknelerle bulunan yolcuların kendi aralarında bahse girmeleriyle de yeni bir spor dalı olarak kürek sporunun temelleri atıldı.
1715'te İngiltere'de, kayıkçıların kendi aralarında düzenlemiş oldukları "Doggetts Coat Badge" yarışı modern anlamda yapılmış olan ilk kürek yarışı oldu.
Amatör bir spor niteliğinde olan ilk kürek yarışları ve kuralları ise, 1829'da İngiltere'de Oxford ve Cambridge üniversiteleri arasında, 1851'de ABD'de Harward ile Yale Üniversiteleri arasında düzenlendi. Bacakları itmek suretiyle güç kazanılmasını sağlayan kızaklı oturakların ilk kez kullanılması ise 1857'de ABD'de oldu, onu 1871 yılında İngiltere izledi. 1892'de Fransa, Belçika, İtalya ve İsviçre tarafından Uluslar arası Kürek Dernekleri Federasyonu (Federation İnternationale Des Societes D'Aviron) "FISA" kuruldu. FISA aynı zamanda kurulan ilk uluslar arası spor federasyonu oldu. 1900 Paris Olimpiyat Oyunları'na alınmasından sonra kürek, olimpik bir spor haline geldi. Bayanların bu yarışlarda resmi olarak yer alması ise ilk kez 1976 Montreal Olimpiyat Oyunları'nda gerçekleşti.
Erkeklerde ilk Dünya Şampiyonası 1962'de, bayanlarda ilk dünya şampiyonası 1974'te düzenlenmeye başlandı. 14 tekne sınıfından oluşan yeni olimpiyat kürek programı ilk kez 1996 Atlanta Olimpiyatları'nda uygulandı.
Türkiye' de Kürek
Kürekçilik, Osmanlılar döneminde denizcilikle birlikte ele alındı ve kürekçiliğin gelişimi de donanmanın gelişmesiyle paralel olarak ilerledi. Donanmanın güçlenmesi ile birlikte ilk kez 16. y.y. da İstanbul Boğazı'nda kürek yarışları düzenlendi. Boğaziçi ve Marmara suları ilk kürek yarışlarının parkuru oldu. Topkapı Kütüphanesi'ndeki bilgiler, 1579 yılında yarışlar yapıldığını ve bu müsabakaya 25 kayığın katıldığını belirtmektedir. Bu kayıklar Sadrazam, Vüzera ve Ağa'lara ait olup, yarışın öneminden dolayı dönemin padişahı tarafından Sarayburnu Kasrı'ndan izlendi. Şölen görünüşlü bu yarışın önemli tarafı, ilk kez bir sadrazamın böyle bir yarışta kendi özel kayığı ile yer almasıydı.
Türklerin modern anlamda ilk kürek yarışına katılmaları 1899 yılına rastladı. Japonya'ya bir dostluk ziyaretine giden Ertuğrul gemisi personeli, bu sırada uğradıkları Singapur'da düzenlenmekte olan kürek yarışına katılarak birincilik kazandılar.
Türkiye'de ilk resmi kürek yarışmaları ise 7 Eylül 1913'te Donanma-i Osman-i Muavenet-i Milliye Cemiyeti tarafından İstanbul'da düzenlendi. Kürek, 1924'te Deniz Sporları Federasyonu'na bağlanarak faliyetlerini uzun süre bu kuruluşun bünyesinde gerçekleştirdi. İlk dönemler kürekte söz sahibi olan Fenerbahçe,Altınordu,Haliç gibi kulüplere daha sonra Moda, Galatasaray, Beykoz gibi kulüpler de katıldı. 1930'lu yıllarda Fenerbahçe Kulübü'nden üç kız kardeş Fitnat, Nezihe ve Melek Özdil hanımlar ilk bayan kürekçiler oldu. 1940'larda da "Tasvir-i Efkar" Gazetesi tarafından düzenlenmeye başlayan geleneksel Büyükdere-Bebek kürek yarışları bu spora ayrı bir renk kattı. Aynı yıllarda büyük ve kaba sandallardan ince teknelere geçildi. 1942'de Oxford ve Cambridge Üniversiteleri arasında yapılan geleneksel kürek yarışmalarında, Cambridge Takımı'nda yer alan Şamil Urallı uluslar arası alanda adını duyuran ilk Türk oldu. 1952'de B.Almanya -Florchein'daki müsabakalara katılan kürekçilerimiz, ödünç teknelerle yarışmalarına rağmen 2 birincilik, 1 ikincilik aldılar. 1955 Akdeniz Oyunları'nda tek çiftede gümüş madalya alan Tonguç Türsan, uluslar arası alandaki ilk milli karşılaşmamızda, ilk önemli başarımızı elde etti. 1957 yılında Eftal Nogan'ın başkan olduğu "Kürek Federasyonu" kuruldu. 1960'lı yıllarda kürek sporu yeni isimler (Korel Durgun, Erdinç Karaer, Kemal Yüce vb.) ve Hereke, Ankara gibi yeni bölgeler kazanırken yönetici Mufahham Elmen de bu sporun gelişmesi için büyük bir çaba harcadı. Aynı dönemde Ankara'daki Mogan gölü kürek merkezine dönüştü. 1970'lerde durgunluk dönemine giren kürek sporunda 1980'lerde yeniden canlanma görüldü. Bu dönemin en önemli başarısını, 1984 yılında Romanya'da yapılan Balkan Şampiyonası'nda iki çiftede Yüksel Taşçı ve Cüneyt Üstüner Balkan birincisi olarak elde ettiler. 1987-1988 öğretim yılında ise ilk kez Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Beden Eğitimi ve Spor Bölümü'nde kürek, bilimsel bir kimlik kazanarak bilim dalı kuruldu.
Kürek Federasyonu, sağlık için küreğe ancak 1991 yılında sponsorlar aracılığıyla yaptırılan 15 15 adet 4 kişilik tekneler ile başlayabildi ve bu tarihten itibaren eğitim amaçlı Türk yapımı teknelerin de artmasıyla, kürek sporunun başarı grafiğinde yeniden bir yükselme görüldü.
İz bırakanlar
Eftal Nogan:
1906 yılında doğdu. Önceleri futbol ve boks sporlaıiyla uğraştıysa da daha sonra kürekte karar kıldı. İstanbul Altınordu Kulübü'nden yetişip parladı. 1926-1933 yıllarınin en başarılı kürekçisi olarak dikkatleri çekti. 1936 Olimpiyatlari'na hazırlanan milli boks takımına seçildi; ancak son dakikada boksörlerin götürülmesinden vazgeçilmesi karşısında boks yaşamını kapattı. Fakat kürek sporundan asla ayrılmadı ve o tarihten itibaren önce hakem ve antrenör, sonra ajan olarak hizmet etti. 1957'den itibaren uzun süre Kürek Federasyonu Baskanığı'nı da yapan Nogan, 1991'de öldü.
Emin Gezgöç:
1915 yılında İstanbul'da doğan Emin Gezgöç, spor hayatına Güneş Kulübü'nde dümenci olarak başladı. Aktif sporculuk hayatından sonra Galatasaray ve Fenerbahçe kulüplerinde antrenörlük ve idarecilik yaptı. Türk küreğine sayısız değerli sporcular kazandıran camianin Emin amcası, 20 Ocak 1998 tarihinde aramızdan ayrıldı. Ancak Emin Gezgöç, anıları ve hizmetleri ile unutulmayacak bir isim olarak kalbimizde yaşayacak.
Tonguç Türsan:
1927 yılında İstanbul'da doğdu. Kürek çekmeye küçük yaşta başladı. Acemilik yıllarını Galatasaray ve Taksim Kulüpleri'nde geçirdi ve Fenerbahçe'de parladı. Türkiye'nin gelmiş geçmiş en iyi kürekçilerinden biri olarak kabul edildi. Sayısız şampiyonluklar kazandı. 1953 yılında yüksek tahsili için Almanya'da bulunduğu sıralarda, kendi parasıyla yaptırdığı Fenerbahçe isimli fitasıyla yarışmalara girdi. Tek çiftede Almanya'da pekçok şampiyonluklar ve Almanya'nin en büyük kürek ödülü olan "Altın Skiff"i kazandı. 1955 yılında Akdeniz Oyunları'nda Ay-Yıldızıi formayı giyen Türsan, kendisine verilen bozuk ve kaba tekneye rağmen tek çiftede Akdeniz ikinciliğini alarak kürek sporu tarihimizde ilk uluslararası başarıyı elde etti. İlk milli takımımızın da kaptanı olan Tonguç Türsan, 1958 yılında kürek sporunu bıraktı.
Altan Üstünel:
1942 yılında doğdu. Fizik Bölümü'nde lisans eğitimi aldığı ODTÜ'nün Kürek Kulübü'nde 1963'te kürek sporuna başladı. Çeşitli sınıf Türkiye 1.lik ve 3.lükleri, 1969'da 2 tek dümencisiz Türkiye 1.ligi elde etti. 1970'te ilk kez milli takımda yer aldı. Viyana Uluslararası Yarışması'nda 4 tek dümencisiz grup birincisi olan ve finallere kalan ekipte kürek çekti. 1972'de aktif sporu bıkarak ODTÜ ve Milli Takım antrenörlüğünü üstlendi. 1974-78 yılları arasında federasyon, kurul ve komitelerinde çeşitli görevler aldı. 1980'de "Kürek" isimli bir kitabi yayınlandı.
Tarihten Notlar:
o Türkiye, ilk uluslararası yarışlara (Golden Skiff) Tonguç TüRKSAN ile katıldı ve bronz madalyanın sahibi oldu.
o İlk Kürek Federasyon Baskanığını Eftal NOGAN yaptı.
o 1930'dan önce yağlı küreklerle çekilirdi. 1931'de Federasyon Avrupa sınıfı yarışlara geçmek isteyince Güneş Kulübü; antrenörü; Herr Peter'in tavsiyesiyle Macaristan'dan iki tekne yapım ustası getirildi. İlk tekne Fatih Haliç klübünde yapılarak denize indirildi. Dünya kalitesinde 33 adet tek çifte yapılarak tekneler bütün sahil şehirlerine dağıtıldı. Tekne gönderilen sahil şehirlerine devlet tarafından kayıkhaneler yapıldı. Tekneler sedir ağacı veya beyaz çamın iyisinden yapılırdı. Orta merkezden 7 tahta perçinleniyor. Dirsekler demir, miller çelikti. Kürek kesici 10 parçadan yapılırdı. Pala genişlği 16-18 cm. idi.
o Atatürk'ün vefatından sonra spora ilgi kalmadı.
o 1930'lu yıllarda kürek 15 lira, tekne 300 liraya satılıyordu.
o 1942 yılında bütün kulüpler birleşerek Taksim kulübünü kurdular. O yıllarda sadece GS,Taksim ve Güneş kulübü vardı.
o İstinye'deki Güneş kulübü yıkılınca tekneler Beykoz'a taşındı ve Fenerbahçe adına kullanılmaya başılandı.
o İlk yarışlar Moda, Beykoz ve Samatya'da oldu.
o Yarışlara girmek serbestti. İstediğin kadar yarışa katılabiliyordun.
o Hakemler diskalifiye edemezlerdi. Fakat uzun tekneleri ıisaltmak için keserlerdi.
o İlk üniversite yarışları İstinye ile Bebek arasında 8+ kategorisinde oldu. Bu yarışa İstanbul Üniversitesi ve O.D.T.Ü. katıldı. Yarışlar, halkın büyük ilgisini çekti.
o Güreşçiler yardımcı spor olarak kürek çekerdi.
o Kürekçinin favori yemeği beyaz peynir, domates ve üzümdür.
o İlk Fenerbahçe kayıkhanesini Faruk Ilgaz 60 bin liraya Semih Bayülken'e yaptırdı.
KÜREK SPORU’NUN KURALLARI
Taktik açıdan maratonla benzerlikler gösteren bir spordur. 2000 metrelik bir yarışmayı kazanmak için ilk beşyüzde sprint atıp öne geçmek çok önemlidir.
Bir dayanıklılık ve güç sporu olan kürekte saniyede 10 metre hıza çıkılır. Ortadaki 1000 metrede dakikada 40 kez ve ilk ve son 500 mt.de 47 kez kürek çekilir.
Eleme turlarına bütün takımlar katılır. Elene elene finale kadar çıkarlar. Finalde altı ekip mücadele eder. Finale çıkma süreci, yarışlara katılan tekne sayısına göre belirlenir.
.
Modern 2000 metrelik parkurun kuralları 1912'de belirlenmişti. Ama bunca zamana rağmen bir iki noktanın tam olarak yerine oturtulamadığı görülmekte.
Kürek sporunda kürekçiler gittikleri istikamete sırtlarını dönerek kürek çeker.
Kanoda bu durum tam tersidir.. Ayrıca kürekte kullanılan kürekler kayığa bağlı iken kanoda, bağlı olmayan kürekler kullanılır. .
Kürek sporu düz bir hatta ve dalgasız parkurlarda yapılır. Aslında kayıkların düz hatta gitmesi kurallara bağlı değildir. Kurallar, sadece bir kayığın diğerinin yolunu kesmeden ilerlemesini söyler. İki nokta arasındaki en kısa yol doğru olduğu için de kürekçiler düz bir hatta ilerlemeyi tercih eder.
Tüm tekneler başlama yerlerinde yerlerini aldıklarında görevli "iki dakika" diye bağırır. O andan itibaren kurallar işlemeye başlar.
Eğer hatalı çıkış yapan tekne olursa işaret verilerek hatalı çıkışı yapan ekip geri çağrılır. İki kez hatalı çıkış yapan ekip diskalifiye edilir.
Kayıklar bitiş çizgisini geçtikçe sesli bir işaret verilir. Her bir yarışta 3 hakem görev yapar. İki kayık aynı anda çizgiye varırsa aynı sırada yer alırlar.
Tüm önde gelen parkurlar insan yapımı ve özel olarak hazırlanmıştır. Rüzgardan korumalı ve dalgasız olmalarına özen gösterilmiştir. 2000 Sydney Olimpiyatlarında parkurun toplam uzunluğu 2300 mt olmakla beraber yarış için 2000 mt.si ayrıldı
.
Yarış parkurunda 9 kulvar yer alıyor. Ama bunların sadece altı tanesi yarış için kullanılacak. Her bir kulvar 13.5 metre genişliğinde ve parkur boyunca çeşitli renklerdeki şamandıralarla geriye kaç metre kaldığı yarışçılara bildirilir.
İlk kez Romalılar ve Eski Mısırlılar tarafından kullanılmış olan küreğin tarihçesi, M.Ö. 25. y.y. a kadar inmektedir. Kullanıldığı ilk bölgeler ise, Akdeniz ve Nil Nehri çevreleridir. Asur ve Mısırlılar'dan kalan kabartmalarda üç kürekçili sandallar görülmektedir. Vikingler ise kürekle dünyayı ilk kez dolaşanlar olurken Ming Hanedanı döneminde aynı şeyi Çinliler tekrarlamışlardır.
Kürek, insanoğlunun denizlere açılmasıyla birlikte ulaşımın önemli bir parçası durumuna gelirken tüccarlar, balina avcıları, balıkçılar ve kılavuzlar geçimlerini sağlamak için kürekten yararlandılar. Eski Çağ'ın üç sıra kürekli gemileri yerini zamanla yalnızca rüzgara bağlı kalmamak için yapılan kadırgalara bıraktı. Boyları 35 metreye ulaşan bu gemiler, her oturağında üç kişi bulunan ve her biri tek bir kürek kullanan 150 kürekçi (galiot) tarafından yürütüldü. 16. y.y. da kürekli teknelerle bulunan yolcuların kendi aralarında bahse girmeleriyle de yeni bir spor dalı olarak kürek sporunun temelleri atıldı.
1715'te İngiltere'de, kayıkçıların kendi aralarında düzenlemiş oldukları "Doggetts Coat Badge" yarışı modern anlamda yapılmış olan ilk kürek yarışı oldu.
Amatör bir spor niteliğinde olan ilk kürek yarışları ve kuralları ise, 1829'da İngiltere'de Oxford ve Cambridge üniversiteleri arasında, 1851'de ABD'de Harward ile Yale Üniversiteleri arasında düzenlendi. Bacakları itmek suretiyle güç kazanılmasını sağlayan kızaklı oturakların ilk kez kullanılması ise 1857'de ABD'de oldu, onu 1871 yılında İngiltere izledi. 1892'de Fransa, Belçika, İtalya ve İsviçre tarafından Uluslar arası Kürek Dernekleri Federasyonu (Federation İnternationale Des Societes D'Aviron) "FISA" kuruldu. FISA aynı zamanda kurulan ilk uluslar arası spor federasyonu oldu. 1900 Paris Olimpiyat Oyunları'na alınmasından sonra kürek, olimpik bir spor haline geldi. Bayanların bu yarışlarda resmi olarak yer alması ise ilk kez 1976 Montreal Olimpiyat Oyunları'nda gerçekleşti.
Erkeklerde ilk Dünya Şampiyonası 1962'de, bayanlarda ilk dünya şampiyonası 1974'te düzenlenmeye başlandı. 14 tekne sınıfından oluşan yeni olimpiyat kürek programı ilk kez 1996 Atlanta Olimpiyatları'nda uygulandı.
Türkiye' de Kürek
Kürekçilik, Osmanlılar döneminde denizcilikle birlikte ele alındı ve kürekçiliğin gelişimi de donanmanın gelişmesiyle paralel olarak ilerledi. Donanmanın güçlenmesi ile birlikte ilk kez 16. y.y. da İstanbul Boğazı'nda kürek yarışları düzenlendi. Boğaziçi ve Marmara suları ilk kürek yarışlarının parkuru oldu. Topkapı Kütüphanesi'ndeki bilgiler, 1579 yılında yarışlar yapıldığını ve bu müsabakaya 25 kayığın katıldığını belirtmektedir. Bu kayıklar Sadrazam, Vüzera ve Ağa'lara ait olup, yarışın öneminden dolayı dönemin padişahı tarafından Sarayburnu Kasrı'ndan izlendi. Şölen görünüşlü bu yarışın önemli tarafı, ilk kez bir sadrazamın böyle bir yarışta kendi özel kayığı ile yer almasıydı.
Türklerin modern anlamda ilk kürek yarışına katılmaları 1899 yılına rastladı. Japonya'ya bir dostluk ziyaretine giden Ertuğrul gemisi personeli, bu sırada uğradıkları Singapur'da düzenlenmekte olan kürek yarışına katılarak birincilik kazandılar.
Türkiye'de ilk resmi kürek yarışmaları ise 7 Eylül 1913'te Donanma-i Osman-i Muavenet-i Milliye Cemiyeti tarafından İstanbul'da düzenlendi. Kürek, 1924'te Deniz Sporları Federasyonu'na bağlanarak faliyetlerini uzun süre bu kuruluşun bünyesinde gerçekleştirdi. İlk dönemler kürekte söz sahibi olan Fenerbahçe,Altınordu,Haliç gibi kulüplere daha sonra Moda, Galatasaray, Beykoz gibi kulüpler de katıldı. 1930'lu yıllarda Fenerbahçe Kulübü'nden üç kız kardeş Fitnat, Nezihe ve Melek Özdil hanımlar ilk bayan kürekçiler oldu. 1940'larda da "Tasvir-i Efkar" Gazetesi tarafından düzenlenmeye başlayan geleneksel Büyükdere-Bebek kürek yarışları bu spora ayrı bir renk kattı. Aynı yıllarda büyük ve kaba sandallardan ince teknelere geçildi. 1942'de Oxford ve Cambridge Üniversiteleri arasında yapılan geleneksel kürek yarışmalarında, Cambridge Takımı'nda yer alan Şamil Urallı uluslar arası alanda adını duyuran ilk Türk oldu. 1952'de B.Almanya -Florchein'daki müsabakalara katılan kürekçilerimiz, ödünç teknelerle yarışmalarına rağmen 2 birincilik, 1 ikincilik aldılar. 1955 Akdeniz Oyunları'nda tek çiftede gümüş madalya alan Tonguç Türsan, uluslar arası alandaki ilk milli karşılaşmamızda, ilk önemli başarımızı elde etti. 1957 yılında Eftal Nogan'ın başkan olduğu "Kürek Federasyonu" kuruldu. 1960'lı yıllarda kürek sporu yeni isimler (Korel Durgun, Erdinç Karaer, Kemal Yüce vb.) ve Hereke, Ankara gibi yeni bölgeler kazanırken yönetici Mufahham Elmen de bu sporun gelişmesi için büyük bir çaba harcadı. Aynı dönemde Ankara'daki Mogan gölü kürek merkezine dönüştü. 1970'lerde durgunluk dönemine giren kürek sporunda 1980'lerde yeniden canlanma görüldü. Bu dönemin en önemli başarısını, 1984 yılında Romanya'da yapılan Balkan Şampiyonası'nda iki çiftede Yüksel Taşçı ve Cüneyt Üstüner Balkan birincisi olarak elde ettiler. 1987-1988 öğretim yılında ise ilk kez Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Beden Eğitimi ve Spor Bölümü'nde kürek, bilimsel bir kimlik kazanarak bilim dalı kuruldu.
Kürek Federasyonu, sağlık için küreğe ancak 1991 yılında sponsorlar aracılığıyla yaptırılan 15 15 adet 4 kişilik tekneler ile başlayabildi ve bu tarihten itibaren eğitim amaçlı Türk yapımı teknelerin de artmasıyla, kürek sporunun başarı grafiğinde yeniden bir yükselme görüldü.
İz bırakanlar
Eftal Nogan:
1906 yılında doğdu. Önceleri futbol ve boks sporlaıiyla uğraştıysa da daha sonra kürekte karar kıldı. İstanbul Altınordu Kulübü'nden yetişip parladı. 1926-1933 yıllarınin en başarılı kürekçisi olarak dikkatleri çekti. 1936 Olimpiyatlari'na hazırlanan milli boks takımına seçildi; ancak son dakikada boksörlerin götürülmesinden vazgeçilmesi karşısında boks yaşamını kapattı. Fakat kürek sporundan asla ayrılmadı ve o tarihten itibaren önce hakem ve antrenör, sonra ajan olarak hizmet etti. 1957'den itibaren uzun süre Kürek Federasyonu Baskanığı'nı da yapan Nogan, 1991'de öldü.
Emin Gezgöç:
1915 yılında İstanbul'da doğan Emin Gezgöç, spor hayatına Güneş Kulübü'nde dümenci olarak başladı. Aktif sporculuk hayatından sonra Galatasaray ve Fenerbahçe kulüplerinde antrenörlük ve idarecilik yaptı. Türk küreğine sayısız değerli sporcular kazandıran camianin Emin amcası, 20 Ocak 1998 tarihinde aramızdan ayrıldı. Ancak Emin Gezgöç, anıları ve hizmetleri ile unutulmayacak bir isim olarak kalbimizde yaşayacak.
Tonguç Türsan:
1927 yılında İstanbul'da doğdu. Kürek çekmeye küçük yaşta başladı. Acemilik yıllarını Galatasaray ve Taksim Kulüpleri'nde geçirdi ve Fenerbahçe'de parladı. Türkiye'nin gelmiş geçmiş en iyi kürekçilerinden biri olarak kabul edildi. Sayısız şampiyonluklar kazandı. 1953 yılında yüksek tahsili için Almanya'da bulunduğu sıralarda, kendi parasıyla yaptırdığı Fenerbahçe isimli fitasıyla yarışmalara girdi. Tek çiftede Almanya'da pekçok şampiyonluklar ve Almanya'nin en büyük kürek ödülü olan "Altın Skiff"i kazandı. 1955 yılında Akdeniz Oyunları'nda Ay-Yıldızıi formayı giyen Türsan, kendisine verilen bozuk ve kaba tekneye rağmen tek çiftede Akdeniz ikinciliğini alarak kürek sporu tarihimizde ilk uluslararası başarıyı elde etti. İlk milli takımımızın da kaptanı olan Tonguç Türsan, 1958 yılında kürek sporunu bıraktı.
Altan Üstünel:
1942 yılında doğdu. Fizik Bölümü'nde lisans eğitimi aldığı ODTÜ'nün Kürek Kulübü'nde 1963'te kürek sporuna başladı. Çeşitli sınıf Türkiye 1.lik ve 3.lükleri, 1969'da 2 tek dümencisiz Türkiye 1.ligi elde etti. 1970'te ilk kez milli takımda yer aldı. Viyana Uluslararası Yarışması'nda 4 tek dümencisiz grup birincisi olan ve finallere kalan ekipte kürek çekti. 1972'de aktif sporu bıkarak ODTÜ ve Milli Takım antrenörlüğünü üstlendi. 1974-78 yılları arasında federasyon, kurul ve komitelerinde çeşitli görevler aldı. 1980'de "Kürek" isimli bir kitabi yayınlandı.
Tarihten Notlar:
o Türkiye, ilk uluslararası yarışlara (Golden Skiff) Tonguç TüRKSAN ile katıldı ve bronz madalyanın sahibi oldu.
o İlk Kürek Federasyon Baskanığını Eftal NOGAN yaptı.
o 1930'dan önce yağlı küreklerle çekilirdi. 1931'de Federasyon Avrupa sınıfı yarışlara geçmek isteyince Güneş Kulübü; antrenörü; Herr Peter'in tavsiyesiyle Macaristan'dan iki tekne yapım ustası getirildi. İlk tekne Fatih Haliç klübünde yapılarak denize indirildi. Dünya kalitesinde 33 adet tek çifte yapılarak tekneler bütün sahil şehirlerine dağıtıldı. Tekne gönderilen sahil şehirlerine devlet tarafından kayıkhaneler yapıldı. Tekneler sedir ağacı veya beyaz çamın iyisinden yapılırdı. Orta merkezden 7 tahta perçinleniyor. Dirsekler demir, miller çelikti. Kürek kesici 10 parçadan yapılırdı. Pala genişlği 16-18 cm. idi.
o Atatürk'ün vefatından sonra spora ilgi kalmadı.
o 1930'lu yıllarda kürek 15 lira, tekne 300 liraya satılıyordu.
o 1942 yılında bütün kulüpler birleşerek Taksim kulübünü kurdular. O yıllarda sadece GS,Taksim ve Güneş kulübü vardı.
o İstinye'deki Güneş kulübü yıkılınca tekneler Beykoz'a taşındı ve Fenerbahçe adına kullanılmaya başılandı.
o İlk yarışlar Moda, Beykoz ve Samatya'da oldu.
o Yarışlara girmek serbestti. İstediğin kadar yarışa katılabiliyordun.
o Hakemler diskalifiye edemezlerdi. Fakat uzun tekneleri ıisaltmak için keserlerdi.
o İlk üniversite yarışları İstinye ile Bebek arasında 8+ kategorisinde oldu. Bu yarışa İstanbul Üniversitesi ve O.D.T.Ü. katıldı. Yarışlar, halkın büyük ilgisini çekti.
o Güreşçiler yardımcı spor olarak kürek çekerdi.
o Kürekçinin favori yemeği beyaz peynir, domates ve üzümdür.
o İlk Fenerbahçe kayıkhanesini Faruk Ilgaz 60 bin liraya Semih Bayülken'e yaptırdı.
KÜREK SPORU’NUN KURALLARI
Taktik açıdan maratonla benzerlikler gösteren bir spordur. 2000 metrelik bir yarışmayı kazanmak için ilk beşyüzde sprint atıp öne geçmek çok önemlidir.
Bir dayanıklılık ve güç sporu olan kürekte saniyede 10 metre hıza çıkılır. Ortadaki 1000 metrede dakikada 40 kez ve ilk ve son 500 mt.de 47 kez kürek çekilir.
Eleme turlarına bütün takımlar katılır. Elene elene finale kadar çıkarlar. Finalde altı ekip mücadele eder. Finale çıkma süreci, yarışlara katılan tekne sayısına göre belirlenir.
.
Modern 2000 metrelik parkurun kuralları 1912'de belirlenmişti. Ama bunca zamana rağmen bir iki noktanın tam olarak yerine oturtulamadığı görülmekte.
Kürek sporunda kürekçiler gittikleri istikamete sırtlarını dönerek kürek çeker.
Kanoda bu durum tam tersidir.. Ayrıca kürekte kullanılan kürekler kayığa bağlı iken kanoda, bağlı olmayan kürekler kullanılır. .
Kürek sporu düz bir hatta ve dalgasız parkurlarda yapılır. Aslında kayıkların düz hatta gitmesi kurallara bağlı değildir. Kurallar, sadece bir kayığın diğerinin yolunu kesmeden ilerlemesini söyler. İki nokta arasındaki en kısa yol doğru olduğu için de kürekçiler düz bir hatta ilerlemeyi tercih eder.
Tüm tekneler başlama yerlerinde yerlerini aldıklarında görevli "iki dakika" diye bağırır. O andan itibaren kurallar işlemeye başlar.
Eğer hatalı çıkış yapan tekne olursa işaret verilerek hatalı çıkışı yapan ekip geri çağrılır. İki kez hatalı çıkış yapan ekip diskalifiye edilir.
Kayıklar bitiş çizgisini geçtikçe sesli bir işaret verilir. Her bir yarışta 3 hakem görev yapar. İki kayık aynı anda çizgiye varırsa aynı sırada yer alırlar.
Tüm önde gelen parkurlar insan yapımı ve özel olarak hazırlanmıştır. Rüzgardan korumalı ve dalgasız olmalarına özen gösterilmiştir. 2000 Sydney Olimpiyatlarında parkurun toplam uzunluğu 2300 mt olmakla beraber yarış için 2000 mt.si ayrıldı
.
Yarış parkurunda 9 kulvar yer alıyor. Ama bunların sadece altı tanesi yarış için kullanılacak. Her bir kulvar 13.5 metre genişliğinde ve parkur boyunca çeşitli renklerdeki şamandıralarla geriye kaç metre kaldığı yarışçılara bildirilir.
Türkiye' de Faaliyet Gösteren Kürek Kulüpleri
Çayırova Şişecam Kürek Kulübü
Adres : Şişecam Çayırova Fabrikası Tesisleri Şişecam Çayırova Spor Kulübü Kocaeli / TÜRKİYE
Tel : +90 262 678 17 17 - Dahili : 101
ANADOLUHİSARI GENÇLİK KULÜBÜ
Adres : Anadolu Hisarı-Istanbul
Tel : 0216-332 58 38
Faks : 0216-323 53 36
İdareci : Rıfat Togay
Tel : 0216-308 01 60
Mobil : 0532-281 23 61
Fax : 0216-308 53 70
ANKARA ÜNİVERSİTESİ MOGAN İHTİSAS KULÜBÜ
Adres : Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Viroloji Ana Bilim Dalı 06110 Dışkapı Ankara
Tel : 0312-317 33 48/294
Faks : 0312-317 33 48
İdareci : Yılmaz Akça
Gsm : 0542-313 42 65
Ev : 0312-466 58 48
İdareci : Mete Gulhan
Gsm : 0532-415 00 08
Faks : 0312-315 61 93
BEŞİKTAŞ JİMNASTİK KULÜBÜ
Antrenör : Özgen Korkmazlar
Adres : Gezi Boyu Cad. No:7 Pendik İstanbul
Tel : 0216-371 77 74
Faks : 0216-371 77 74
İdareci : Hakkı Tepe
Tel : 0216-376 56 74
Gsm : 0532-267 21 27
BOGAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ SPOR KULÜBÜ
Antrenör : Recep Akıcı
Adres : Bogaziçi Üniversitesi 80815 Bebek Istanbul
Tel : 0212-263 15 00-40/1735
Faks : 0212-265 26 97
Tel : 0216-384 16 67
Gsm : 0542-245 64 33
DENİZATI SPOR KULUBU
Antrenör : Aras Bilge Aksuyek
Adres : Yuksel Denizcilik Okulu Tuzla Istanbul
Tel : 0216-446 25 13
Faks : 0216-395 45 00
İdareci : Alp Sengul
Tel : 0216-486 10 25
DENİZ KUVVETLERİ GÜCÜ SPOR KULÜBÜ
Antrenör : Bülent Ayder
Adres : Deniz Harp Okulu Kom. Alay Kom. Askeri Egt. Başk. Tuzla Kocaeli
Tel : 0216-395 26 30/2421
Faks : 0216-395 26 58
İdareci : Ayhan Balıkçı
Tel : 0216-395 26 30/4070
Faks : 0216-395 26 58
Gsm : 0542-412 04 75
DENİZCİLİK İŞLETMELERİ SPOR KULÜBÜ
Antrenör : Ülkü Yavuz
Adres : T. Denizcilik Işletmeleri Gnl. Md. Spor Tesisleri Kasımpaşa Istanbul
Tel : 0212-242 20 99
Faks : 0216- 346 77 84
Gsm : 0532-798 36 60
FENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ
Adres : Fenerbahçe Burnu Kürek Şube Kaptanlığı Kadıköy Istanbul
Tel : 0216-414 41 46
Faks : 0216-348 30 60
İdareci : İlhami İsseven
Tel : 0216-302 55 31
Gsm : 0542-433 90 62
GALATASARAY SPOR KULÜBÜ
Adres : Hasnun Galip Sok. No:7-9-11 Beyoglu Istanbul
Tel : 0212-263 63 73
Faks : 0212-251 12 12
İdareci : Fatih Gökşen
Tel : 0212-276 36 40
Gsm : 0542-213 34 69
ODTÜ SPOR KULÜBÜ
Adres : ODTÜ Spor Kulübü Kürek Şubesi ODTÜ Ankara
Tel : 0312-210 21 96
Faks : 0312-210 12 37
İdareci : Aytufan Doğu
Gsm : 0532-341 42 94
SAKARYA KÜREK İHTİSAS KULÜBÜ
Adres : Atatürk Bulvarı No:28 Bulvar İşhanı Adapazari
Tel : 0264-277 27 17
Faks : 0264-275 33 77 - 0264-276 39 70
İdareci : Sükrü Sancaklı
Gsm : 0532-353 51 85
KÖRFEZ HEREKE SÜMERSPOR KULÜBÜ
Antrenör : Mehmet Öz
Adres : Hereke Belediyesi Sular İdaresi Müdürlüğü Hereke Kocaeli
Tel : 0262-511 26 00 - 0262-511 41 90
Faks : 0262-511 40 25
İdareci : Fatih Bilgic
Tel : 0262 511 30 04
MODA SPOR KULÜBÜ
Antrenör : Tekel Ambalaj Fabrikasi Cevizli-Istanbul
Adres : Sadik Bey Plaji Heybeliada-Istanbul
Tel : 0216-399 15 11
Faks : :0216-352 08 53
İdareci : Selim Sohtorik
TEKEL SPOR KULÜBÜ
Antrenör : Fatih Sani
Adres : Tekel Ambalaj Fabrikasi Cevizli-Istanbul
Tel : 0216-399 15 11
Faks : :0216-352 08 53
İdareci : Metin ---
Gsm : 0542-312 14 47
KÜREK FEDERASYONU 2007 YILI YARIŞ PROGRAMI
NO YARIŞ ADI TARİH YER
1 UZUN MESAFE SU YARIŞI (5000M) 27-28 Ocak 2007 ADANA
2 AKDENİZ KUPASI 10-11 Şubat 2007 FETHİYE
3 TÜRKİYE ERGOMETRE BİRİNCİLİĞİ (2000 M) 3-4 Mart 2007 B.Ü. / İSTANBUL
4 Piedolico-Hırvatistan Seçmeleri(Gençler-Büyükler) 31.Mar.07 FETHİYE
5 HIRVATİSTAN OPEN - PİEDİOUCO YARIŞ. KAMPI 1-13 Nisan 2007 FETHİYE
6 HIRVATİSTAN OPEN (Gençler-Büyükler) 14-15 Nisan 2007 ZAGREP / HIRVATİSTAN
7 PIEDILUCO YARIŞLARI 21-22 Nisan 2007 PİEDİLUCO / İTALYA
8 23 NİSAN ÖZEL YARIŞI (Genç C / Genç B) 22.Nis.07 HALİÇ / İSTANBUL
9 GSGM BAHAR BAYRAMI YARIŞLARI 28.Nis.07 MOGAN / ANKARA
10 Gent ve Almanya Seçmeleri (Gençler) 29.Nis.07 MOGAN / ANKARA
11 GENT-KÖLN KAMPI 1-11 Mayıs 2007 SAPANCA
12 DENİZ HARP OKULU YARIŞLARI 13.May.07 DHO / İSTANBUL
13 GENT YARIŞI (Gençler) 12-13 Mayıs 2007 GENT / BELÇİKA
14 KÖLN YARIŞLARI (Gençler) 19-20 Mayıs 2007 KÖLN / ALMANYA
15 WORLD CUP I KAMPI 12-31 Mayıs 2007 SAPANCA
16 WORLD CUP I (Büyükler) 01.Haz.07 LINZ / AVUSTURYA
17 TÜRKİYE KUPASI 22-24 Haziran 2007 SAPANCA
18 TÜRKİYE ŞAMPİYONASI 13-15 Temmuz 2007 SAPANCA
19 Gençler ve U23 Dünya Şampiyonası Seçmeleri 17.Tem.07 SAPANCA
20 U23 DÜNYA ŞAMPİYONASI KAMPI 17-26 Temmuz 2007 SAPANCA
21 GENÇLER DÜNYA ŞAMPİYONASI KAMPI 17 Tem-6 Ağs 2007 SAPANCA
22 TMOK BOĞAZİÇİ YARIŞLARI 22.Tem.07 İSTANBUL
23 U23 DÜNYA ŞAMPİYONASI 27-29 Temmuz 2007 STRATHCLYDE/İNGİLTERE
24 DÜNYA ŞAMPİYONASI KAMPI 1-23 Ağustos 2007 SAPANCA
25 GENÇLER DÜNYA ŞAMPİYONASI 8-12 Ağustos 2007 PEKİN / ÇİN
26 Balkan Şampiyonası Seçmeleri (Gençler) 12.Ağu.07 SAPANCA
27 BALKAN ŞAMPİYONASI KAMPI 24 Ağs-6 Eyl 2007 SAPANCA
28 DÜNYA ŞAMPİYONASI (BÜYÜKLER) 26.Ağu.07 MÜNİH / ALMANYA
29 FENERBAHÇE SPRİNT YARIŞLARI DSB FENERBAHÇE / İSTANBUL
30 AVRUPA ŞAMPİYONASI (EK KONTEJAN YARIŞI) 01.Eyl.07 SAPANCA
31 AVRUPA ŞAMPİYONASI KAMPI 2-19 Eylül 2007 SAPANCA
Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
Kürekçi olmak ister misiniz?
1.Kürek nasıl bir spordur?
Kürek sporu, bir kürek yardımı ile tekneyi hareket ettirme prensibine dayanan su sporları arasında en hızlısıdır. Kürek sporunu bu prensiple yapılan diğer su sporlarından (kano, kayak) ayıran temel özellikler teknede olması zorunlu olan sabit ayaklık, dirsek sistemi ve hareketli oturak sistemidir. Kürekçi sabit olan ayaklığı iterek küreğinin yardımı ile suda yaratmış olduğu itici gücü dirsekleri yardımı ile teknesine aktarır ve teknesini hareket ettirir. Kürek sporu tekne sınıflarının çeşitliliği nedeniyle hem bireysel hem de ekip sporu özelliklerini içinde barındırır. Bu tekne sınıfları çekilen küreğin stiline göre tek kürek teknesi ya da çift kürek teknesi olarak sınıflandırılırlar. Bir kürekçi her iki elinde birer kürek çekiyorsa çifte, şayet iki eliyle tek bir küreği ( sağ veya sol ) çekiyorsa tek kürek teknesinde yer alıyor demektir. Kürek tekneleri tek kişilik, iki kişilik, dört kişilik ve sekiz kişilik ekipler halinde yarışırlar.
Bazı tek kürek teknelerinde ekibin bir parçası olarak teknenin yönünü belirleyen dümenciler bulunur. Teknenin düz gitmesinden ve ekibin yarış veya antrenman boyunca kurallara uymasından sorumludur. Birçok zaman yardımcı çalıştırıcı gibi görev yapar. Bu tekneler iki tek dümencili, dört tek dümencili ve sekiz tek dümencilidir.
Kürek yarışları 2.000 metre uzunluğunda, 6 yarışma kulvarı ve 2 emniyet kulvarı bulunan özel hazırlanmış parkurlarda yapılmaktadır. Bu parkur yarışmaların gerektirdiği uzunlukta ve finişi geçen teknelerin güvenle durmasına olanak verecek bir güvenlik bölgesini de kapsar.
Kürek sporu:
• Fiziksel Performansı Arttırır.
• Psikolojik Özelliklerin Gelişimine Yardımcı Olur
• Stres Altında Karar Verme Yetisini Geliştirir
• Özgüven ve Kendini İfade Edebilme Özelliklerinin Gelişmesini Sağlar.
• Ekip Olma ve Koordinasyon Yeteneklerinin Oluşmasını Sağlar.
2.Kürek sporuna kaç yaşında başlanır?
Olimpik bir dal olan kürek sporuna başlama yaşı 13 – 14 yaşlarıdır
3.Herkes kürek sporu ile uğraşabilir mi?
Sağlık açısından problemi olmayan herkes kürek sporu ile uğraşabilir.
4.Kürek sporuna başlamak için belli kriterler var mıdır?
Suda yapılan bir spor oluduğundan yüzme bilmek gereklidir. Bir kürekçinin yetişmesi ortalama 5 yıl gibi zor ve uzun zaman almaktadır. Her yıl Eylül, Ekim ve Kasım ayının ilk ve ikinci haftası Fenerbahçe Spor Kulübü Dereağzı tesislerinde o yılın yeni başlayacak yıldız kürek takımı seçmeleri yapılır.
Bu seçmelerde sporcular fiziksel ve performans özelliklerine bakılarak antrenörler tarafından seçilir ve antrenmanlara başlar. Seçim aşamasında sporcular bazı fiziksel test ve ölçümlerden geçerler. Boy kilo oranları ve sahip oldukları sportif performans gözden geçirilir. Daha önce spor yapıp yapmadıkları ve şu anki fiziksel durumları analiz edilir.
Kürek sporuna başlamak isteyenler aşağıdaki kriterlere göre seçilirler
Erkekler Bayanlar
Yaş: 13 – 14 13 – 14
Boy: 180 - 185 165 - 170 cm
Kilo: 65 - 75 55 – 60
400m koşu 1:50 - 2: 00 dk 2:00 - 2:15 dk
Mekik 30/dk 25/dk
Bu kriterlere sahip sporcular çalışmalara başlar ve takım içinde yer alırlar. Su ve kara antrenmanlarının devamlılığı başarının en önemli anahtarıdır. Bu takımda yer alan sporcuların yarışa girmeleri ve milli takıma gitmeleri için çok sıkı bir antrenman programından geçmeleri gerekmektedir.
5.Kürek sporuna başlamadan önce sağlık kontrolü gerekli midir?
Başlamadan önce sağlık açısından spor yapmasında bir sakınca olmadığına dair doktor raporu almak gereklidir. Başvuru sırasında bu rapor sunulmalıdır.
6.Kürek ile okul birlikte yürütülebilir mi?
Evet. Bu kadar yoğun antrenman programı olan sporda ders saatleri ve antrenman saatlerini ayarlamak oldukça güç gibi görünmesine rağmen sistemli olarak antrenmanlara gelen ve hayatını iyi organize eden sporcu adayları okul ya da dersler konusunda bir problemle karşılaşmamaktadırlar.
7.Başarılı bir kürekçi olabilmek için nelere dikkat etmek gerek?
Antremanlara devamlılık, düzenli beslenme ve düzenli uyku.
Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
Bu Görsel Silinmiş veya Bulunamadı!
