Bu kanser türünün erken safhalarda teşhis edilmesinde pap smear testi en etkin yöntemdir.Bu test sayesinde,kanserler hususunda bilinçlendirilmiş gelişmiş ülke kadınlarında serviks kanseri görülme oranı oldukça düşüktür.35 yaşından sonra her kadının serviks kanserine yakalanma riski vardır.Ancak daha çok menopoza girmiş kadın gruplarında gözlemlenmiştir.
Pap smear testi periyodik aralıklarla mutlaka yapılmalıdır.Rahim ağzı kanalını döşeyen silindirik yapıdaki epitel ve vajina ile çok katmanlı yassı epitelin birleştiği transformasyon zonu bölgesi rahim ağzı kanserinin başlangıç yeri olduğundan bu bölgenin smear testi ile incelenmesi gerekir.
Transformasyon zonu bölgesinde bulunan hücrelerin anormal gelişme göstermeden başka bir hücreye dönüşmesine metaplazi,hücrelerdeki anormal atipik değişikliklere de displazi adı verilmektedir.
Rahim ağzı kanseri vakalarının neredeyse tamamına yakın kısmının sebebi,rahim ağzına cinsel yolla bulaşan HPV virüsüdür.Pis kokulu sarımsı akıntı,cinsel ilişkiden sonra kanamalar,sebepsiz vajinal kanamalarla kendisini gösterip belirtiler verir.İlerlemiş rahim ağzı kanserlerinin tedavisi oldukça zordur hatta imkansızdır.
Smear almadan önce nelere dikkat edilmelidir?
-Smear almadan önce en az 24 saat cinsel ilişkide bulunulmamalıdır.
-Smear almadan 72 saat önce vajinal duş yapılmamalı,fitil kullanılmamalı ve herhangi bir vajinal ilaç alınmamalıdır.
-Regl dönemi geçtikten sonra alınmalıdır.Çok zorunlu durumlarda regl halindeyken de alınabilir.
Smear Alınması
Hasta,rahim ağzı görünecek şekilde jinekolojik pozisyona getirilerek,öncelikle rahim ağzındaki silindirik epitel ile yassı epitelin birleştiği alandan daha sonra da vajina ve rahimin diğer tüm bölgelerinden spatülle sürüntü örneği alınır.Bu sürüntü örneğinin temiz bir lam üzerinde incelenmesi sonucu elde edilen bulgular değerlendirilir.
Pap smear rahim ağzının taranması yöntemidir.Serviks kanseri erken teşhisinde çok önemli olduğu kadar;diğer jinekolojik kanserlerin ya da diğer rahatsızlıkların tanısına da ulaşılabilmesi açısından da önem taşır.
Buna göre;
35 yaşına gelmiş her kadının yılda bir kez de olsa pap smear testi yaptırması bu kanser türüyle mücadelede çok önemlidir.
Papsmear nasıl uygulanır?
Papsmear jinekolojik muayenenin bir parçasıdır ve muayenenin spekulumla ("metal aletle") inceleme aşamasında rahimağzına ve iç kısmına yerleştirilen genellikle fırça şeklindeki özel bir çubuk yardımıyla rahimağzı salgısı alınmasından ibarettir. İşlem 15-30 saniye sürer ve tümüyle ağrısızdır. İşleme bağlı olarak ve özellikle enfeksiyonu olanlarda işlem sonrası hafif kanama olsa da bu kanama kısa zamanda kendiliğinden durur.
Çubuğun uç kısmında toplanan salgı daha sonra doktor tarafından lam adı verilen mikroskop camına sürülerek yayılır ve hemen özel bir sprey sıkılmak veya özel bir sıvıda bekletmek suretiyle sabitlenir ve korunma altına alını. Bu sabitleme işlemi papsmeardan daha iyi sonuç alınabilmesi açısından önemlidir.
Üzerine yayma yapılmış bu mikroskop camı (teknik adı: yayma preparat) laboratuvarda özel boyalarla boyanır ve daha sonra patoloji uzmanı tarafından dikkatlice incelenir. Sonuç 2-7 gün arasında çıkar.
Son yıllarda smear testinin hassasiyetini artırmaya yönelik olarak sıvı bazlı (likit) smear incelemesi devreye sokulmuştur. Burada smear çubuğu özel bir sıvı içinde laboratuvara gönderilmektedir.
Gebelikte papsmear uygulanabilir mi?
En uygunu gebelik planlandığında jinekoloji uzmanına başvurulması ve bu esnada rutin jinekolojik muayenede papsmear alınmasıdır. Bunun mümkün olmadığı durumlarda gebeliğin erken dönemlerinde veya şüpheli bir durum olduğunda (aşırı akıntı, ilişki sonrası kanamanın başka bir nedene bağlanamaması gibi) gebeliğin herhangi bir döneminde alınabilir ve bu incelemenin düşük veya erken doğuma yol açması beklenmez.
Papsmear incelemesi ne gibi bilgiler verir?
Papsmear incelemesi temelde bir kanser tarama testidir. Hedefi rahimağzı kanseri öncüsü lezyonları yakalamaktır. Kanserin kesin tanısı rahimağzından numune (biyopsi) alınarak dokunun patoloji uzmanı tarafından incelenmesiyle konur. Ancak her kadına biyopsi almak yerine papsmear incelemesinde şüpheli bulgulara rastlandığında biyopsi almak elbette ki daha etkili bir yöntemdir. Papsmear incelemesi doktora hangi kadından biyopsi alınması gerektiği konusunda yol gösteren bir incelemedir.
Papsmear incelemesinde ek olarak bakteri, trikomonas, mantar ve HPV (genital siğil yapan virüs bkz Sayfa:---) enfeksiyonlarının dolaylı olarak tanısı konabilir. HPV (Human papilloma Virus) enfeksiyonu hiç bir belirti vermese de papsmearda HPV'den etkilenmiş hücrelerin (koilosit hücreleri) görülmesiyle ortaya çıkarılabilir. HPV enfeksiyonuyla rahimağzı kanseri arasındaki muhtemel yakın ilişki nedeniyle bu tanı önemlidir.
Papsmear bazı durumlarda vajina ve rahim iç tabakası kanseri hakkında da dolaylı bilgiler verebilir.
Servikal erozyon ("rahimağzı yarası")
Halk arasında "yara" olarak bilinen hastalık aslında değişim bölgesinin rahimağzı içindeki salgı yapıcı hücrelerin değişim bölgesindeki zaferinden başka bir şey değildir. Yazının en başında bahsedilen "savaş" bu hücreler tarafından kazanılmış ve vajinanın yassı epitel hücreleri erozyon yoluyla "eritilmiştir". Bu erime spekulum muayenesinde rahimağzı üzerine "kızarık" bir görünüm kazandırır ve doktor tarafından halk diline "yara" olarak tercüme edilir.
Bu "yara" akıntı şikayeti dışında bir sorun yaratmayabilir ve çoğu durumda muayene esnasında tesadüfen saptanır. Rahimağzı yarası görünüm olara kanser veya kanser öncüsü lezyonlarla karışabileceğinden, saptandığında mutlaka papsmear alınarak durum değerlendirmesi yapılır. Papsmear raporunda da erozyon tanısı doğrulanır. Erozyon, papsmear incelemesi yapıldıktan sonra mutlaka kriyoterapi ile (dondurarak) veya koterizasyonla (yakılarak) giderilmesi önerilen bir durumdur.
Kaynaklar:estanbul-jinekoloji net
