Baskı Yapmadan Çocuğa Söz Dinletmek Mümkün mü?
Anne babalar genellikle çocuklarına soru sorarken suçlayıcı bir dil kullanır; kendi önyargılarını yansıtırlar.
Bu cümleler kaçınıza tanıdık gelecek bir bakalım: “Bu kaçıncı söz verişin?", "Neden böyle davranıyorsun?", "Çalışmaya ne zaman başlamayı düşünüyorsun?", "Neden beni dinlemiyorsun?".
Peki tüm bu ikazlarınıza, sözlerinize karşılık çocuğunuz ne yaptı? Tahmin ediyoruz. Bildiğini okumaya devam etti öyle değil mi? Pedagog Ali Çankırılı’dan ebeveynlere; çocukların doğru düşünme, problem çözme yeteneğine katkı sağlayacak altın öneriler.
Cümlelerinizi Doğru Kurun Ne Siz Yorulun Ne de Çocuğunuz Yorulsun...
Çocuklarımızın bize karşı çıkmasından, sözümüzü dinlememesinden hoşlanmıyoruz. Kimi zaman egomuzu tahrik ettiğinden kimi zaman da çocuğu eğiten biz olduğumuzdan. "Ne hakla?" sözümüzü dinlemezler, ufacık boylarıyla.. Ancak küçük küçük atışmalar zamanla yerini iz bırakan tartışmalara, tahammülsüzlüklere, kalp kırmaya kadar götürebiliyor.
Sihirli Formül: Çocuğunuzun İsteği ile Kendi İsteğinizi Birleştirin
Çoğu anne kendi isteği ile çocuğun isteği arasında ilgi kurmak ve işbirliği yapmak yerine negatif bir dil kullanarak tehdit yolunu seçer:
"Ödevini bitirmeden dışarı çıkamazsın!" "Yemeğini bitirmeden tatlı yiyemezsin!" "Oyuncaklarını toplamazsan çizgi film izleyemezsin!" Anne babalar, yukarıdaki tehdit ve şart cümlelerini kullanmadan kendi isteklerini çocuğun istekleri ile birleştirip anlaşma ve işbirliği yolunu seçebilirler. "Ödevini bitirdikten sonra sokağa çıkabilirsin." "Yemeğini bitirdikten sonra tatlını yiyebilirsin." "Oyuncaklarını topladıktan sonra çizgi film izleyebilirsin."
Bağımsız Çocuklar Yetiştirmek İçin Seçenek Sunmak Önemli
Çocuklar (yaşı ne olursa olsun) dayatmalardan, emirlerden ve yasaklardan hoşlanmazlar. Özgüveni yerinde, sorumluluk almaktan korkmayan, bağımsız çocuklar yetiştirmek isteyen anne babalar isteklerini dayatarak ifade etmek yerine seçenek sunmayı tercih ederler. Seçenek sunulan çocuk, seçme hakkını kullandığı için, zamanla doğru kararlar alma becerisi ve öz disiplin kazanacaktır.
İsteklerinizi Dayatmak Yerine Seçenekler Sunun
- "Oyuncaklarını toplamadan kahvaltıya gelme!" yerine "Oyuncaklarını kahvaltıdan önce mi yoksa sonra mı toplamak istersin?"
- "Ödevini yemekten önce bitirmelisin!" yerine "Ödevini şimdi mi yemekten sonra mı yapmak istersin?"
- "Bu sabah kahvaltıda süt içeceksin!" yerine "Bu sabah kahvaltıda süt mü meyve suyu mu içmek istersin?"
- "Dışarı çıkarken kazağını giy!" yerine; "Dışarı çıkarken kazağını giymek mi yoksa eline almak mı istersin?"
- "Banyo zamanı, haydi banyoya!" yerine "Banyo yaparken şampuanını mı, yoksa güzel kokan sabununu mu kullanmak istersin?"
- "Uyku zamanı, haydi yatağa!"yerine "Uyurken yanında beyaz ayınla mı, tavşanınla mı birlikte olmak istersin?"
İşinizi Kolaylaştıracak Bir Cümle: “Ama Seçenekler Arasında Bu Yok”
Çocuk sizin sunduğunuz seçenekleri kabul etmekte isteksiz davranabilir yada kendisi başka bir istekte bulunabilir. Seçenekler konusunda karar veremez de nazlanırsa; "Seçimini kendin yapacak mısın, yoksa senin yerine ben seçeyim mi?" diye sorabilirsiniz. Eğer seçmekte isteksiz davranmaya devam ederse; "Anlaşılan senin yerine benim seçmemi istiyorsun" der seçiminizi yapar, ondan da uymasını istersiniz. Bazen çocuğunuz sunduğunuz seçenekleri beğenmez, kendi seçeneğini yapmak isteyebilir. Eğer kendi seçeneği sizin onaylamayacağınız bir seçenek ise; "Ama seçenekler arasında bu yok" der; sunduğunuz seçenekleri tekrarlar, birini seçmesini söylersiniz.
Kaynak:hepimiz aileyiz
