Beyaz sirke su gibi saydam görünümlü çeşitli alanlarda kullanılabilen çok yararlı, kimyasal temizleyicilere alternatif olan çevreci bir üründür. Sirke ruhu olarak da bilinir mutfakta, temizlik işlerinde, mutfakta, temizlikte, arabada, bahçede kullanabilirsiniz. Yurt dışında yaygın kullanılan bu sirkeyi ilk defa birkaç yıl önce markette görünce beyaz sirke nedir diye merak edip almıştım. O günden beri biri mutfakta, diğeri ise genel temizlikte kullanmak üzere evde sürekli iki şişe bulunduruyorum.
Beyaz sirke neden yapılır?
Şeker içeren tarım ürünlerinden fermantasyon yöntemi ile elde edilir. % 5 oranında asetik asit içerir.
Beyaz sirke ne işe yarar nerede ve nasıl kullanılır?
Beyaz sirke değişik kullanım alanları olan bir üründür. Tadı bildiğimiz sirkeler kadar yoğun değildir, kokusu ise çok keskin ve kalıcı değildir. Yurt dışında genellikle ekolojik temizlik malzemesi olarak ve mutfakta kullanılır. Kimyasal bazlı temizleyicilere karşı doğal, çevreci ve etkili bir alternatiftir. Dezenfekte edici, koku giderici, kireç çözücü ve doğal temizleyicidir. Alerjik bünyeli kişilerin, yaşlıların, çocukların ve evcil hayvanların yaşadığı ortamlarda rahatlıkla kullanılabilecek, çevreye olumsuz etkileri olmayan organik bir temizlik malzemesidir. Beyaz sirkenin mutfakta ve temizleyici olarak nerede ve ne şekilde kullanılacağı aşağıda detaylı olarak açıklanmaktadır.
Beyaz sirke mutfakta nasıl kullanılır?
- Beyaz sirke salata soslarında ve yemeklerde kullanılır. Özellikle farklı tatların birlikte kullanıldığı yemeklere eklenen az miktarda beyaz sirke lezzeti dengeler.
- Etleri marine etmek için kullanılır. Beyaz sirke, limon suyu, zeytinyağı, bal, sarımsak ve istediğiniz baharatları karıştırıp dana etini en az 12 saat bu karışımda bekleterek terbiye edebilirsiniz.
- Meyveleri ve sebzeleri üzerindeki kir, böcek, bakteri ve zirai ilaçlardan arındırıp dezenfekte etmek için beyaz sirke kullanılır. Sebzeler iyice yıkandıktan sonra, 1 litre soğuk suya 1 yemek kaşığı beyaz sirke ekleyin ve sirkeli suda 10 dakika bekletin. Meyveleri ise sirkeli su ile yıkayarak tüketin.
- Yemek yaparken elinizde oluşan soğan, sarımsak, balık gibi kokuları çıkarmak zordur. Bu malzemelere dokunmadan önce ve sonra elinize beyaz sirke sürerseniz bu kokuları kolayca çıkarabilirsiniz.
- Balık, lahana gibi yemekleri pişirdikten sonra mutfağı havalandırmanıza rağmen halen rahatsız edici koku varsa yarım su bardağı beyaz sirkeyi bir bardak su ile karıştırıp bu karışımın tamamına yakını buharlaşana kadar kaynatılırsa koku gidecektir.
Beyaz sirke doğal temizlik malzemesi olarak nasıl kullanılır?
- Beyaz sirke ile mutfağınızdaki döküm demir ve alüminyum kap kacaklar dışındaki tüm metal mutfak gereçlerini temizleyebileceğiniz çok amaçlı bir karışım hazırlayabilirsiniz. Eşit miktarda tuz ile unu karıştırın ve macun kıvamına getirecek kadar beyaz sirke ekleyin. Bu macunla tencerelerinizin, tavalarınızın iç ve dış yüzeylerini ovun ve ılık suyla duruladıktan sonra bir bezle kurulayın.
- Kesme tahtalarını dezenfekte etmek için tahtanın üzerine karbonat serpin ve spreyle üzerine beyaz sirke sıkın. Köpürdükten sonra 8-10 dakika bekleyip temiz bir bez ya da kağıt havlu ile silin.
- Cam bardaklarda zamanla oluşan bulanıklığı gidermek için beyaz sirkeyi bir kaba koyup ısıtın. Bardakları ısınmış sirkenin içinde 20-30 dakika bekletin. Daha sonra fırçalayıp çalkalayın.
- Cam bardakları parlatmak için ise bulaşık makinesine çalkalama devresinde 1/4 su bardağı beyaz sirke koyun.
- Çaydanlıktaki ve su ısıtıcısındaki (kettle) zamanla oluşan kireçlenmeyi beyaz sirke ile çözebilirsiniz.
- Ütü, bulaşık makinası ve çamaşır makinesinin iç yüzey temizliğinde beyaz sirke kullanabilirsiniz.
- Bulaşık makinesini temizlemek için bir su bardağı beyaz sirkeyi bir kap içinde makinenin üst rafına koyun ve boş olarak bulaşık makinesini çalıştırın. Ütünüzün altındaki yanık lekelerini temizlemek için eşit ölçüde sirke ve tuzu karıştırın ve lekeleri bu macunla ovun.
- Ütünün içindeki kireci temizlemek için ise solandırılmamış su haznesini sulandırılmamı beyaz sirke ile doldurun. Ütüyü dik konuma getirip buhar ayarını açın ve 5 dakika çalıştırın. Daha sonra temiz suyla çalkalayın.
- Çamaşır makinesini temizlemek ve dezenfekte etmek için içerisine 400 ml yaklaşık 1,5 su bardağı beyaz sirke boşaltıp boş olarak ve deterjan koymadan çalıştırın.
- Çamaşır makinesine çamaşır yıkarken çalkalama aşamasında 1 su bardağı beyaz sirke koyarsanız çamaşırlarınızı yumuşatır, bakterileri öldürür, çamaşırlarda statik elektriklenmeyi önler ve boyalı kumaşların renk atmasını engeller.
- Tıkalı lavaboları açıp kötü kokuları gidermek için beyaz sirke kullanabilirsiniz.
- Gümüş eşyalarınızı ve takılarınızı parlatıp temizlemek için yarım bardak beyaz sirkeyi 2 çorba kaşığı karbonat ile karıştırarak hazırladığınız karışımın içine koyarak 2 saat bekletin. Daha sonra bu karışımdan çıkarıp soğuk su ile durulayın ve yumuşak bir bezle silin.
- Panjurları temizlemek için elinize bez, pamuklu bir eldiven giyin. Bir kapta eşit ölçüde beyaz sirke ile sıcak suyu karıştırın. Eldiveni elinizi bu karışıma batırdıktan sonra parmaklarınızı panjur dilimlerinin aralarından geçirerek silin. Eldiveni ara sıra temiz suya batırarak temizleyin.
- Makas kirlenir veya yapış yapış olursa yıkamayın. Makasın kendisini ya da vidasını paslandırabilirsiniz. Makası temizlemek için beyaz sirkeye batırın ve hemen bir bezle silip kurulayın.
- Cam yüzeylerin temizliğinde kullanmak için 1 ölçü beyaz sirkeyi 3 ölçü su ile karıştırarak püskürtmeli şişeye doldurun.
- Klima ve hava nemlendiricilerinin filtrelerini dezenfekte etmek, zararlı bakterileri öldürmek için yıkadıktan sonra eşit ölçüde beyaz sirke ile ılık su karışımında 1 saat bekletin, sonra kurutarak kullanın.
- Kumaşlardaki, halılardaki lekeleri beyaz sirke ile çıkarabilirsiniz.
Beyaz sirke nerelerde kullanılmamalıdır?
Mermer tezgahlarda, cilalı ahşap yüzeylerde, alüminyum ve döküm tencerelerde ve tavalarda beyaz sirke kullanılmaz. Ayrıca çamaşır suyu ve tuz ruhu ile birlikte kullanılmamalıdır.
Kaynak:yemek mutfak
