M
MsscooL
Ziyaretçi
- Konu Sahibi MsscooL
- #1
Altını ıslatma, çocukluk döneminde sık karşılaşılan ve çocuk ürolojisi polikliniğine gelen olguların yüzde 40'ını oluşturan klinik bir durumdur.
Çocuklarınızın şikâyetleri sadece gece idrar kaçırma ile gece ve gündüz idrar kaçırma arasında seyreden bir spektrumdur. Normalde çocuklar gece idrar kontrolünü 4 yaşında sağlarlar, gündüz kontrolü ise daha önce sağlanır.
Yapılan çalışmalarda 5 yaşındaki erkek çocukların yüzde 20'si, kızların yüzde 21'i, yaşı 12 olan erkeklerin yüzde 5'i ve kızların yüzde 4'ü hâlâ gece altlarını ıslatmaktadır. Hem gece-gündüz idrar kaçırma oranları ise kızlarda yüzde 6, erkeklerde yüzde 3,8'dir.
Çocuklarda altını ıslatma basit bir gelişimsel problem olabileceği gibi doğuştan olan bir anatomik problemden dolayı da olabilir. Çocuklarda yaşla beraber altına ıslatma problemi azalsa da (Sadece uykuda altını ıslatan 5-19 yaş arasında çocukların her yıl yüzde 15'i kendiliğinden iyileşir) iyileşmeyen veya iyileşme sürecinde hem anne-baba hem çocukta psikolojik problemler ortaya çıkar.
Bu problemle yüz yüze olan aileler öncelikle bu hastalığı kendiliğinden düzeltmeye çalışmakta ve başarılı olamamaktadırlar. Büyük oranda çocuklar ıslak çamaşırlarla, psikolojik olarak etkilenmiş, hayat kalitelerinden ödün vererek hayatlarına devam etmektedirler.
Altını ıslatma probleminin hem çocuk hem ailede sosyal ve psikolojik sorunlar ortaya çıkarması tedavi gerekliliğinin en önemli göstergesidir. Tedavi edilmeyen çocukların sosyal ortamlarda içine kapanık, derslerinde başarısız oldukları yapılan çalışmalarla gösterilmiştir.
Tedavide idrar kaçırmanın organik nedenleri ortadan kaldırıldıktan sonra psikolojik problemlerde ve okul başarısında hızlı bir düzelme ortaya çıkmaktadır.
Altını ıslatma problemi yaşayan çocukların başarıyla tedavisinde en önemli nokta doğru teşhisi koymak ve uygulanan tedavinin sonuçlarını objektif veriler eşliğinde değerlendirmekten geçer.
Aşağıdaki sorgulama formunda çocuğunuzda işeme bozukluğu olup olmadığını anlamınızda faydalı olacaktır.
Bu skorlamaya göre çocuğunuzun 10 un üzerinde puan alması yüzde 90 işeme bozukluğu olma olasılığını göstermektedir.
Altına ıslatma probleminin sınıflandırılması
Altına ıslatma problemi basitçe şu şekilde sınıflandırılır.
Gündüz-Gece altını ıslatma:
-Disfonksiyonel İşeme: Çocuğun işeme eğitimini zamanında yanlış alması sonucunda mesane boşaltma fazında mesane tabanında idrar tutmaya yarayan sfinkter ve pelvik taban kaslarını kasarak idrarını yapmasıdır. Çocuklar aralıklarla işeme ve işeme sonrası mesaneyi tam boşaltamama durumuyla karşı karşıyadır. Kabızlık da buna eşlik eder. Aşağıdaki resimde işeme disfonksiyonlu bir çocuğun işeme paterni balon-mandal eşliğinde anlatılmaya çalışılmıştır. Çocuğun işeme eğrisindeki dalgalanma mesanesinin kasılırken aynı sırada sifinkterinin kasılması sonucunda ortaya çıkan bozukluğu anlatmaktadır.
-"URGE" Sendromu (AŞIRI AKTİF MESANE): Mesanenin idrarla dolmaya başladığı dönemde istemsiz olarak kasılması ve bu kasılmalar sonucunda ortaya çıkan basınç artışı nedeniyle idrar kaçırmanın gerçekleştiği durumdur.
Aşağıda Mesanenin idrarla dolmaya başladığı dönemde karşı koyulamayan kasılmalarının gösterildiği bir ürodinamik çalışma örneği:
URGE Sendromunda İdrar Kaçırma mekanizması
-Az aktif mesane: Mesanenin yeterince kasılamayarak idrarı boşaltamaması ve işeme sonrası mesanede idrar kalmasıyla kendine gösteren klinik durumdur. İlk iki hastalıktan tedavisi daha komplike ve zordur.
Sadece gece altını ıslatma
Primer enüresis nokturna: Gündüz hiçbir şikayeti olmadan sadece gece uykuda altını ıslatma.
Aile öyküsü pozitifliği, fonksiyonel mesane kapasitesinin azlığı, ADH eksikliği ve gece uyanma problemleri belli başlı nedenleridir.
Bu sınıflamanın önemi her hastalığın tedavilerinin farklı olmasından kaynaklanmaktadır. Her hastalıkta altını ıslatma en önemli sorundur. Tedavide başarı doğru teşhise bağlıdır.
Çocuklarda altını ıslatmanın diğer nedenleri neler olabilir?
-İdrar yolu enfeksiyonu.
-İdrar yollarında doğumsal anomaliler.
-Sinir sistemine ait hastalıklar (beyin ve omuriliği içine alan problemler).
-Geçirilmiş karın içi operasyonlar.
-Diğer patolojiler.
Altını ıslatma dışıda çoçuğumda işeme bozukluğu olduğunu nasıl anlayabilirim?
İşeme bozuklukları kendini farklı şikâyetlerle de belli eder. Zamanında teşhis ve tedavi mesane dinamiğinde tedavisi güç durumlardan korunmanın en önemli koruyucusudur.
Gece-gündüz idrar kaçırma dışında yukarıdaki İBSS deki şikâyetlerin varlığı çocuğunuzda işeme bozukluğu olabileceğini gösterebilir. Buna eşlik eden aşağıdaki bulgularda teşhis için gerekli tetkikleri yaptırmada yereli olacaktır.
-Sık geçirilen idrar yolu enfeksiyonu
-Sık ve az idrar yapma
-İdrar yaparken ağrı ve ıkınma isteği ile beraber aralıklı idrar yapma
-İdrarını tam boşaltamama hissi
-Çömelerek veya farklı pozisyonlarda idrar tutmaya çalışma
-Aniden gelen idrar hissi ile tuvalete koşma ve bazen de yolda idrar kaçırma
Tanı aşamasında neler yapılır, bu tetkikler çocuğumun canını actır mı?
-Uroflov-EMG ile bilgisayar kontrollü bir makineye idrar yapma yoluyla işeme paterni ve işeme esnasındaki eksternal sfinkter aktivitesi ölçülür.
-Böbrek ve mesane ultrasonu yapılarak üst üriner sistem, mesane duvar kalınlığı ve işeme sonrası kalan idrar miktarı değerlendirilerek tanı konulur.
Uroflov-emg cihazı
Bu tetkiklerin tamamı çocuğunuzun canına yakmayan türden yöntemlerdir.
Çocuklarda altını ıslatma nasıl tedavi edilir?
Tedavinin başarısı yukarıdaki sınıflamaya göre çocuğun probleminin doğru teşhis edilmesi ve ona göre tedavinin planlanmasından geçer.
Sınıflamaya göre tedavi alternatifleri aşağıdaki gibidir.
Disfonksiyonel işeme tedavisi
İşeme Terapisi:
İdrar kaçıran çocuklarda tuvalet alışkanlıkları ve gerekirse diyetinin de düzeltilmesini amaçlayan tedavi şeklidir.
"Biofeedback" Terapisi:
Amacı hastanın normalde bilmediği ve fizyolojik olan vücut aktivitelerinin bilgisayar ve benzeri aletlerle baştan öğretilmesini amaçlayan tedavi yöntemidir. Bu yöntemle hastanın yıllardır yapmış olduğu yanlış işeme davranışlarını düzeltmek ve altını ıslatmayı önlemek amaçlanır.
Çocuk yaş grubunda özellikle mesanenin idrar yapmak için kasılması ve takiben gevşemesi gereken sfinkterin gevşetilememesi durumunda 4-6 seans sonrasında tamamen normal fizyolojinin öğrenilmesini sağlar. Mesane ve sfinkter bir uyum içinde hareket eder. Tedavinin başarısı yüzde 80 dolayındadır.
Bilgisayar oyun yardımlı "biofeedback"
Jinemed Çocuk İşeme Bozuklukları Kliniğinde çocuklarda idrar kaçırma problemleri uygun olgularda bilgisayar oyunu kontrollü "biofeedback" protokolü ile yapılmakta, tedaviye cevap objektif ve sübjektif verilerle değerlendirilmektedir.
" Urge" sendromu
Bu hastalıkta amaç mesanenin istemsiz kasılmalarının engellenmesini sağlamaktır. Bu tedavi için daha ilaç tedavilerden yararlanılmaktadır.
İlaç Tedavisine yanıt vermeyen olgularda
-Mesane içi BOTOX® Uygulaması: İlaç tedavisine cevapsız vakalarda mesanenin istemsiz kasılmalarını önlemek amacıyla uygulanan bir tedavi biçimidir. Erken dönemde faydalı olmakla beraber 8-11 ay aralıklarla ilacın etkisini kaybetmesi nedeniyle tekrarlanması gerekir.
-Diğer Tedaviler
Az aktif mesane:
İkili-üçlü işeme ve gerekirse temiz aralıklı kateterizasyon (Kendine günde 4-6 kere sonda takma) ile tedavi edilir.
Primer enuresis nokturna (sadece gece altını ıslatma)
Yatmadan önce alınan sıvı içecek ve gıdaların kısıtlanması: Yatmaya yakın 1-2 saatlik dönemde sıvı alımının azaltılması ve şekerli, kafeinli içeceklerin mesane kasılmalarını arttığı düşüncesiyle alınmamasına dayanan bir yöntemdir.
Gece çocuğunuzu belli zamanlarda uyandırarak idrar yaptırma.
Alarm cihazları: Uykuda idrarın cihazla temas etmesiyle alarmın çalarak çocuğun uyanması ve daha sonra tuvalete giderek idrarını yapması esasına dayanır. Uzun vadede oldukça başarılı bir yöntemdir. Devamlı ebeveyn gözetimi gerektirmesi ise bir dezavantaj olmaktadır. İç çamaşıra monte edilen ve direkt çarşafın altına serilen iki farklı çeşidi vardır.
İlaç Tedavileri:
Oral Desmoprasin Asetet-DDAVP-(Minirin ®): Çok erken etkisini göstermesi ve yan etkilerinin fazla olmaması nedeniyle sık tercih edilmekle beraber erken dönemde başarısı yüzde 70'lere kadar varırken üç aylık kullanım sonrası ilaç kesilmesini takiben bu başarı yüzde 30'lara inebilmektedir.
Diğer: Oxybutunin ve diğer antikolinerjikler bazı durumlarda kullanılsa da daha çok gece ve gündüz idrar kaçırma ile başvuran urge sendromlu olgularda kullanılan ilaçlardır.
Akapunktur ve doğal ilaçlarında bazı olgularda faydalı olduğunu gösteren sonuçlar rapor edilmiştir.
Çocuklarınızın şikâyetleri sadece gece idrar kaçırma ile gece ve gündüz idrar kaçırma arasında seyreden bir spektrumdur. Normalde çocuklar gece idrar kontrolünü 4 yaşında sağlarlar, gündüz kontrolü ise daha önce sağlanır.
Yapılan çalışmalarda 5 yaşındaki erkek çocukların yüzde 20'si, kızların yüzde 21'i, yaşı 12 olan erkeklerin yüzde 5'i ve kızların yüzde 4'ü hâlâ gece altlarını ıslatmaktadır. Hem gece-gündüz idrar kaçırma oranları ise kızlarda yüzde 6, erkeklerde yüzde 3,8'dir.
Çocuklarda altını ıslatma basit bir gelişimsel problem olabileceği gibi doğuştan olan bir anatomik problemden dolayı da olabilir. Çocuklarda yaşla beraber altına ıslatma problemi azalsa da (Sadece uykuda altını ıslatan 5-19 yaş arasında çocukların her yıl yüzde 15'i kendiliğinden iyileşir) iyileşmeyen veya iyileşme sürecinde hem anne-baba hem çocukta psikolojik problemler ortaya çıkar.
Bu problemle yüz yüze olan aileler öncelikle bu hastalığı kendiliğinden düzeltmeye çalışmakta ve başarılı olamamaktadırlar. Büyük oranda çocuklar ıslak çamaşırlarla, psikolojik olarak etkilenmiş, hayat kalitelerinden ödün vererek hayatlarına devam etmektedirler.
Altını ıslatma probleminin hem çocuk hem ailede sosyal ve psikolojik sorunlar ortaya çıkarması tedavi gerekliliğinin en önemli göstergesidir. Tedavi edilmeyen çocukların sosyal ortamlarda içine kapanık, derslerinde başarısız oldukları yapılan çalışmalarla gösterilmiştir.
Tedavide idrar kaçırmanın organik nedenleri ortadan kaldırıldıktan sonra psikolojik problemlerde ve okul başarısında hızlı bir düzelme ortaya çıkmaktadır.
Altını ıslatma problemi yaşayan çocukların başarıyla tedavisinde en önemli nokta doğru teşhisi koymak ve uygulanan tedavinin sonuçlarını objektif veriler eşliğinde değerlendirmekten geçer.
Aşağıdaki sorgulama formunda çocuğunuzda işeme bozukluğu olup olmadığını anlamınızda faydalı olacaktır.
Bu skorlamaya göre çocuğunuzun 10 un üzerinde puan alması yüzde 90 işeme bozukluğu olma olasılığını göstermektedir.
Altına ıslatma probleminin sınıflandırılması
Altına ıslatma problemi basitçe şu şekilde sınıflandırılır.
Gündüz-Gece altını ıslatma:
-Disfonksiyonel İşeme: Çocuğun işeme eğitimini zamanında yanlış alması sonucunda mesane boşaltma fazında mesane tabanında idrar tutmaya yarayan sfinkter ve pelvik taban kaslarını kasarak idrarını yapmasıdır. Çocuklar aralıklarla işeme ve işeme sonrası mesaneyi tam boşaltamama durumuyla karşı karşıyadır. Kabızlık da buna eşlik eder. Aşağıdaki resimde işeme disfonksiyonlu bir çocuğun işeme paterni balon-mandal eşliğinde anlatılmaya çalışılmıştır. Çocuğun işeme eğrisindeki dalgalanma mesanesinin kasılırken aynı sırada sifinkterinin kasılması sonucunda ortaya çıkan bozukluğu anlatmaktadır.
-"URGE" Sendromu (AŞIRI AKTİF MESANE): Mesanenin idrarla dolmaya başladığı dönemde istemsiz olarak kasılması ve bu kasılmalar sonucunda ortaya çıkan basınç artışı nedeniyle idrar kaçırmanın gerçekleştiği durumdur.
Aşağıda Mesanenin idrarla dolmaya başladığı dönemde karşı koyulamayan kasılmalarının gösterildiği bir ürodinamik çalışma örneği:
URGE Sendromunda İdrar Kaçırma mekanizması
-Az aktif mesane: Mesanenin yeterince kasılamayarak idrarı boşaltamaması ve işeme sonrası mesanede idrar kalmasıyla kendine gösteren klinik durumdur. İlk iki hastalıktan tedavisi daha komplike ve zordur.
Sadece gece altını ıslatma
Primer enüresis nokturna: Gündüz hiçbir şikayeti olmadan sadece gece uykuda altını ıslatma.
Aile öyküsü pozitifliği, fonksiyonel mesane kapasitesinin azlığı, ADH eksikliği ve gece uyanma problemleri belli başlı nedenleridir.
Bu sınıflamanın önemi her hastalığın tedavilerinin farklı olmasından kaynaklanmaktadır. Her hastalıkta altını ıslatma en önemli sorundur. Tedavide başarı doğru teşhise bağlıdır.
Çocuklarda altını ıslatmanın diğer nedenleri neler olabilir?
-İdrar yolu enfeksiyonu.
-İdrar yollarında doğumsal anomaliler.
-Sinir sistemine ait hastalıklar (beyin ve omuriliği içine alan problemler).
-Geçirilmiş karın içi operasyonlar.
-Diğer patolojiler.
Altını ıslatma dışıda çoçuğumda işeme bozukluğu olduğunu nasıl anlayabilirim?
İşeme bozuklukları kendini farklı şikâyetlerle de belli eder. Zamanında teşhis ve tedavi mesane dinamiğinde tedavisi güç durumlardan korunmanın en önemli koruyucusudur.
Gece-gündüz idrar kaçırma dışında yukarıdaki İBSS deki şikâyetlerin varlığı çocuğunuzda işeme bozukluğu olabileceğini gösterebilir. Buna eşlik eden aşağıdaki bulgularda teşhis için gerekli tetkikleri yaptırmada yereli olacaktır.
-Sık geçirilen idrar yolu enfeksiyonu
-Sık ve az idrar yapma
-İdrar yaparken ağrı ve ıkınma isteği ile beraber aralıklı idrar yapma
-İdrarını tam boşaltamama hissi
-Çömelerek veya farklı pozisyonlarda idrar tutmaya çalışma
-Aniden gelen idrar hissi ile tuvalete koşma ve bazen de yolda idrar kaçırma
Tanı aşamasında neler yapılır, bu tetkikler çocuğumun canını actır mı?
-Uroflov-EMG ile bilgisayar kontrollü bir makineye idrar yapma yoluyla işeme paterni ve işeme esnasındaki eksternal sfinkter aktivitesi ölçülür.
-Böbrek ve mesane ultrasonu yapılarak üst üriner sistem, mesane duvar kalınlığı ve işeme sonrası kalan idrar miktarı değerlendirilerek tanı konulur.
Uroflov-emg cihazı
Bu tetkiklerin tamamı çocuğunuzun canına yakmayan türden yöntemlerdir.
Çocuklarda altını ıslatma nasıl tedavi edilir?
Tedavinin başarısı yukarıdaki sınıflamaya göre çocuğun probleminin doğru teşhis edilmesi ve ona göre tedavinin planlanmasından geçer.
Sınıflamaya göre tedavi alternatifleri aşağıdaki gibidir.
Disfonksiyonel işeme tedavisi
İşeme Terapisi:
İdrar kaçıran çocuklarda tuvalet alışkanlıkları ve gerekirse diyetinin de düzeltilmesini amaçlayan tedavi şeklidir.
"Biofeedback" Terapisi:
Amacı hastanın normalde bilmediği ve fizyolojik olan vücut aktivitelerinin bilgisayar ve benzeri aletlerle baştan öğretilmesini amaçlayan tedavi yöntemidir. Bu yöntemle hastanın yıllardır yapmış olduğu yanlış işeme davranışlarını düzeltmek ve altını ıslatmayı önlemek amaçlanır.
Çocuk yaş grubunda özellikle mesanenin idrar yapmak için kasılması ve takiben gevşemesi gereken sfinkterin gevşetilememesi durumunda 4-6 seans sonrasında tamamen normal fizyolojinin öğrenilmesini sağlar. Mesane ve sfinkter bir uyum içinde hareket eder. Tedavinin başarısı yüzde 80 dolayındadır.
Bilgisayar oyun yardımlı "biofeedback"
Jinemed Çocuk İşeme Bozuklukları Kliniğinde çocuklarda idrar kaçırma problemleri uygun olgularda bilgisayar oyunu kontrollü "biofeedback" protokolü ile yapılmakta, tedaviye cevap objektif ve sübjektif verilerle değerlendirilmektedir.
" Urge" sendromu
Bu hastalıkta amaç mesanenin istemsiz kasılmalarının engellenmesini sağlamaktır. Bu tedavi için daha ilaç tedavilerden yararlanılmaktadır.
İlaç Tedavisine yanıt vermeyen olgularda
-Mesane içi BOTOX® Uygulaması: İlaç tedavisine cevapsız vakalarda mesanenin istemsiz kasılmalarını önlemek amacıyla uygulanan bir tedavi biçimidir. Erken dönemde faydalı olmakla beraber 8-11 ay aralıklarla ilacın etkisini kaybetmesi nedeniyle tekrarlanması gerekir.
-Diğer Tedaviler
Az aktif mesane:
İkili-üçlü işeme ve gerekirse temiz aralıklı kateterizasyon (Kendine günde 4-6 kere sonda takma) ile tedavi edilir.
Primer enuresis nokturna (sadece gece altını ıslatma)
Yatmadan önce alınan sıvı içecek ve gıdaların kısıtlanması: Yatmaya yakın 1-2 saatlik dönemde sıvı alımının azaltılması ve şekerli, kafeinli içeceklerin mesane kasılmalarını arttığı düşüncesiyle alınmamasına dayanan bir yöntemdir.
Gece çocuğunuzu belli zamanlarda uyandırarak idrar yaptırma.
Alarm cihazları: Uykuda idrarın cihazla temas etmesiyle alarmın çalarak çocuğun uyanması ve daha sonra tuvalete giderek idrarını yapması esasına dayanır. Uzun vadede oldukça başarılı bir yöntemdir. Devamlı ebeveyn gözetimi gerektirmesi ise bir dezavantaj olmaktadır. İç çamaşıra monte edilen ve direkt çarşafın altına serilen iki farklı çeşidi vardır.
İlaç Tedavileri:
Oral Desmoprasin Asetet-DDAVP-(Minirin ®): Çok erken etkisini göstermesi ve yan etkilerinin fazla olmaması nedeniyle sık tercih edilmekle beraber erken dönemde başarısı yüzde 70'lere kadar varırken üç aylık kullanım sonrası ilaç kesilmesini takiben bu başarı yüzde 30'lara inebilmektedir.
Diğer: Oxybutunin ve diğer antikolinerjikler bazı durumlarda kullanılsa da daha çok gece ve gündüz idrar kaçırma ile başvuran urge sendromlu olgularda kullanılan ilaçlardır.
Akapunktur ve doğal ilaçlarında bazı olgularda faydalı olduğunu gösteren sonuçlar rapor edilmiştir.
