Kur'an'ın Muhtevası
İnsanları hem bu dünyada hem de âhirette mutluluğa kavuşturmak için
gönderilmiş bulunan Kur'ân-ı Kerîm başlıca şu konuları kapsamaktadır: 104 İLMİHAL
1. İtikad. Başta Allah'a iman olmak üzere peygamberlere, meleklere, kitaplara,
kazâ ve kadere, âhirete ait önemli konular ve inançla ilgili çeşitli
meseleler, Kur'an'ın kapsadığı konuların başında gelir.
2. İbadetler. Kur'an'da müslümanların yapmakla yükümlü bulundukları
namaz, oruç, hac, zekât vb. ibadetlere dair âyetler vardır.
3. Muâmelât. Kur'an bir toplumun devamını sağlayan ve toplum fertlerinin
aralarındaki ilişkileri düzenleyen birtakım hükümleri kapsar. Kur'an'da
alışveriş, emanet, bağış, vasiyet, miras, aile hayatı, nikâh ve boşanma gibi
kişiyi ve toplumu ilgilendiren konulara dair açıklamalar ve hükümler vardır.
4. Ukubat. İslâm toplumunun mutluluğa erişebilmesi, bu toplum fertlerinin,
İslâm'ın koyduğu kurallara aynen uymasıyla mümkün olur. Toplumun
düzenini bozan, insan haklarını ve yasakları çiğneyen kimseler cezayı hak
edecekleri için Kur'an bunlarla ilgili hükümleri de kapsamaktadır.
5. Ahlâk. Kur'an, kişilerin dünya ve âhiret mutluluğunun sağlamasına
yardımcı olmak üzere, ana babaya hürmet, insanlarla iyi geçinme, iyiliği
emretme, kötülükten sakındırma, adalet, doğruluk, alçak gönüllülük, merhamet,
sevgi... gibi ahlâkî hükümleri de kapsamına almaktadır.
6. Nasihat ve Tavsiyeler. İnsanlara emir ve yasaklar konusunda duyarlı
olmalarını, nefislerine esir düşmemelerini, dünyayı âhirete tercih etmemelerini,
dünyada imtihana çekildiklerini hatırlatan, çeşitli tehlikelerden koruyan
nasihat ve tavsiyeler de Kur'an'ın içerdiği konular arasındadır.
7. Va‘d ve Vaîd. Allah'ın emirlerine boyun eğip yasaklarından kaçınanların
cennetle mükâfatlandırılacaklarına, buyruklarını terkedip yasaklarını
çiğneyenlerin cehennemle cezalandırılacaklarına dair Kur'an'da pek çok âyet
bulunmaktadır.
8. İlmî Gerçekler. Kur'an, insanlığa gerekli olan ilmî gerçeklerin ve tabiat
kanunlarının ilham kaynağını teşkil eden âyetleri de kapsamaktadır. Kur'an,
bu ilmî gerçeklerden bir pozitif bilim kitabı gibi bahsetmek yerine insanları,
âlemin yaratıcısının kudret ve büyüklüğünü düşünmeye, Allah'ın nimetlerini
anarak O'nu yüceltmeye teşvik eder.
9. Kıssalar. Kur'ân-ı Kerîm önceki ümmetlerle, peygamberlerin hayatından
da söz eder. Ancak bunları bir tarih kitabı gibi değil, insanların ibret
alacakları bir üslûp ile anlatır.
10. Dualar. İnsan yapacağı işlerde sürekli Allah'ın yardımına muhtaç olduğu
için Kur'an'da çeşitli dualar da yer almıştır.