İnsan doğruganlığı üzerine 8 yıldan beri devrim niteliğinde araştırmalar yapan tıp ekibi yeni bir mucizeye imza atmak üzere... Harvard Üniversitesi’nden Prof. Dr. Jonathon Tilly’nin 2004 yılında, “Kadınlara hep belirli sayıda yumurta üretme kapasiteleri olduğu ve bu kontenjan dolduğu anda bir daha doğurgan olamayacakları söylendi. Bunun artık doğru olduğuna inanmıyoruz” sözleriyle başlayan süreçte sona gelindi.
Tilly’nin New York Medical College Kısırlık Tedavisi ve Üreme Merkezi Başkanı Prof. Dr. Kutluk Oktay ile geçen zaman içinde yaptığı klinik çalışmalarda ilk kez kadınların yumurtalıklarından alınan doku kök hücreleri laboratuvar ortamında geliştirilerek yumurta elde edilmesi sağlandı.
Uzmanlar, önce farelerde başarıya ulaşan ardından insanlar için de başarılı olduğu ispatlanan yöntemi şimdi en büyük teste sokmaya hazırlanıyor. Edinburg Üniversitesi Tıp Fakültesi ile yapılacak ortak çalışma kapsamında laboratuvar ortamında üretilen yumurtalara sperm enjekte edilecek. Böylece
tüp bebek yöntemi kullanarak yapay yumurtanın embrİyoya dönüşüp dönüşmediği gözlemlenecek. Yumurtanın bir anne adayının rahmine yerleştirilmeyeceği, sadece gelişiminin bir süre gözlenip yok edileceği açıklandı.
Hayal gerçek olacak
Yapay yumurtanın doğal yumurta gibi gelişim göstermesi durumunda menopozu tarihe gömecek olan hayal de gerçekleşmiş olacak. Yani kadınlar doğal yumurtlama süreci bitip de menopoza girseler dahi, istedikleri zaman çocuk sahibi olabilecekler. Independent gazetesinin dün manşetten duyurduğu haber için bilim adamları, “Doğruganlığın kuralları yeniden yazılacak” yorumunu yaptı. Laboratuvar kısmı Harvard Üniversitesi’nde yürütülen çalışma için Oktay, ilk aşamada, denemelerin yumurta rezervi veya kalitesi düşük genç hastalara yapılacağını belirterek, “Uygulama, şu anda 35 yaşın altında erken menopoza girmiş vakalarla yaşı 45’in altında yumurta üretebilen, fakat kalite düşüklüğüne bağlı gebelik elde edilemeyenlere yapılacak” dedi.
‘ABD’den sonra Türkiye’de yapacağız’
Prof.Dr.Kutluk Oktay: “Yumurtalıktan kök hücre çıkarmayı başarabildik. Kök hücreden kültür ortamında olgunlaşmamış insan yumurtası da geliştirebiliyoruz. Bu aşamaya gelindi. Ancak henüz klinik çalışmalar başlamadı. Klinik çalışmalarda da bu olgunlaşmamış yumurtaların olgun yumurta haline gelmesi ve bu kök hücreleri menapoza yaklaşmış yumurta kalitesi düşmüş hastaların yumurta kalitesini artttırmak için kullanacağız. Şu anda yaklaşık 40 hastamız var. Bu yılın sonuna kadar ABD’de gerekli yasal izinleri alıp hastaların hamile kalmaları için bu kök hücreleri kulanacağız. İlk aşama için tam menapoza girmiş değil de, yumurta üretimi düşmüş hastalarla başlıyoruz. Çalışmamızı ABD’den sonra Türkiye’de uygulayacağız. ABD’deki yasal izinleri aldıktan hemen sonra Türkiye’de bu çalışmayı yapabileceğimiz yerler ile bağlantıya geçeceğiz.”
Dünyanın ilk yumurtalık naklini yaptı
Dünyada ilk yumurtalık naklini 1999’da yapan ünlü Türk doktor Prof. Kutluk Oktay, 1986’da Hacettepe Tıp’ı bitirmesinin ardından ihtisas için ABD’ye gitti. Connecticut Üniversitesi’nde kadın doğum ihtisası, Teksas Üniversitesi’nde kadın üreme endokrinolojisi ve infertilite konusunda süper ihtisas yaptı. İngiltere’de doku dondurması gibi konularda araştırma yapmasının ardından ABD’ye döndü. New York Presbyterian Hastanesi Cornell Medical Center’da profesörlüğün ardından New York Medical College Kısırlık Tedavisi ve Üreme Merkezi Başkanı oldu. Oktay, ‘100 Soruda Kısırlık’ kitabının yazarı