Rahim Filmi (HSG)
Histerosalpingografi ya da yaygın adıyla rahim filmi rahimin içi ve tüplerin durumunu değerlendirmeye olanak sağlayan bir röntgen tekniğidir. ışlem esnasında röntgen filminde görünen bir sıvı rahim ağzından rahime doğru basınç altında verilir. Bu esnada skopi altinda ekrandan bu sıvının rahimin içine ve tüplre dağılımı gözlenir ve uygun anlarda rontgen filmi çekilir. Normal bir kadında verilen sıvı herhangi bir güçlükle karşılaşmadan rahimin içini doldurur ve tüplere geçer. Buradan da karın boşluğuna yayılır. Bu aşamaların hepsi eğer skopi adı verilen ekran var ise anında görülür, skopi yok ise belirli aralıklarla körlemesine filmler çekilir. Skopi kullanılması filmin yetersiz ya da kötü çıkması ve işlemin yinelenmesi riskini ortadan kaldırır.
Nasıl Yapılır
HSG kısırlık araştırmasındaki temel tetkiklerden birisidir. HSG yapılmaksızın tam bir kısırlık teşhisi yapılmış sayılmaz. Bu tetkik sayesinde sperm ile yumurtaların birleşmesine engel olan bir tıkanıklık, ya da döllenmiş yumurtanın rahim içine yerleşmesine engel bir rahim anomalisi kolaylıkla saptanabilir. ışlem esnasında kadın röntgen masasına uzanır ve bacaklarını kendine doğru toplar. Doktor jinekolojik muayene esnasında kullanılan spekulum adı verilen aleti vajinaya yerleştirir. Rahim ağzı bir alet yardımı ile tutulur ve rahimi düz bir pozisyona getirmek için çekilir. Rahim ağzına ince bir katater yerleştirilir. Bu katater vasıtası ile sıvı rahim içine verilir. ılacın rahim ve tüplerden geçişi skopi altında gözlenir ve filmleri çekilir. Daha sonra yerleştirilen cihazlar sırası ile geri alınır ve işlem sonlandırılır. Tüm işlem 10-15 dakika kadar sürer.
Ağrılı bir işlem midir ?
HSG çekilmesi oldukça ağrılı bir işlemdir. Özellikle basınçlı ilaç verilirken rahimde bu yabancı maddeye karşı reaksiyonve kasılmalar olur. Bu ağrı nedeni ile bazen tüplerde spazm olabilir ve normalde açık olan tüpler kapalı gibi görülebilir. Bu nedenle HSG'nin genel anestezi altında çekilmesi hem hastanın ağrı duymaması hem de bu spazmın engellenmesi için son derece önemlidir. Ancak bazı hekimler HSG çekimi esnasında genel anestezi uygulanmasına karşıdırlar. Bizim görüşümüz genel anestezi uygulanmasından yanadır.
Komplikasyonları nelerdir ?
Rahim filmi çekilirken nadiren alerjik reaksiyon gelişebilir. Bu nedenle eski tip ilaçlar yerine alerji yapma potansiyeli son derece düşük olan yeni tür ilaçlar tercih edilmelidir. En sık görülen komplikasyon enfeksiyondur. Enfeksiyonu önlemek için işlem sonrası antibiyotik kullanılabilir. Muhtemel ancak son derece nadir bir komplikasyon da rahim delinmesidir. Olması muhtemel bir gebeliğin kaybını engellemek için HSG adet kanamasının bitiminden sonraki birkaç gün içinde çekilmelidir.
HSG sonrası kendiliğinden tedavisiz oluşan gebeliklerde bir miktar artış vardır. Bunun nedeni tüplerdeki çok hafifi yapışıklıkların basınç nedeni ile açılması ve verişen ilacın antimikrobial özelliklerdir. Uzun süredir infertilite problemi olan bir çiftin HSG sonrası kendiliğinden gebe kalması şaşırtıcı değildir ve beklenen bir hadisedir.
HSG çekildikten sonra:
*
Lekelenme tarzında ya da az miktarda vajinal kanama olabilir. Eğer kanama artarsa ya da birkaç günden uzun sürerse doktorunuzu arayın
*
Hafif ya da orta şiddette bel ve kasık ağrısı olabilir. Ağrı artar ise doktorunuzu arayın
*
Ateş ortaya çıkar ise bu erken bir enfeksiyonun belirtisi olabilir hemen doktorunuzu arayın
*
ışlem sonrası 48 saat süre ile banyo yapmak, cinsel ilişkide bulunmak, vajinal tampon kullanmak sakıncalı olabilir.