Uzman Diyetisyen Deniz Berksoy, tüketicileri çiğ olarak satılan ve hiçbir şekilde denetlenmeyen sütleri tüketmemeleri konusunda uyarıyor.
Sokakta satılan sütün toplum sağlığı açısından tehdit oluşturduğunu, sütün, kısa sürede soğuk zincire alınmazsa çok kolay bozulan bir ürün olduğunu, bu nedenle sütün sağımından tüketimine kadar bütün aşamalarda kontrol edilerek sağlıklı bir denetim mekanizması geliştirilmesi gerektiğinin de altını çizen Uzman Diyetisyen Deniz Berksoy hangi sütün daha sağlıklı olduğu konusunda bizleri bilgilendiriyor.
Açık süt mü ambalajlı süt mü daha güvenilir?
Bu konuda ben de danışanlarımdan pek çok soru alıyorum, herkesin kafası çok karışık. Sokak sütü için kaynağı bilinmeyen, içeriği konusunda çeşitli hilelere açık, hijyenik olup olmadığı bilinmeyen bir ürün diyebilirim. Sağlıklı süt tüketimi konusunda, toplumun sivil toplum kuruluşları tarafından sürekli bilgilendirilmesi gerektiğini düşünüyorum.
Sokaktan alınan sütlerde rutin analiz yapılmadığı için, sütün bakteri yükü, hayvandan süte geçen antibiyotik kalıntısı ve zehirli (toksik) maddeler gibi unsurların olup olmadığı bilinemez.
Hiçbir kontrolden geçmeden ve gerektiği şekilde soğuk zincirde korunmadan satılan sokak sütünün tüketilmesi sağlık risklerini de beraber getirir.
Bu konuda ülkemizde yapılan çalışmalardan örnek gösteren Berksoy, Hacettepe Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada 150 farklı noktadan alınan sokak sütü örneklerinin %31’inde süte yüksek oranda nişasta ve su karıştırıldığının gözlemlendiğini belirtti.
Sokak sütleri katkısız ve doğal mı?
Kaynağını bilmediğiniz sütü doğal kabul etmenin mümkün olmadığını belirten Berksoy, sözlerine şöyle devam etti: Sokak sütleri denetlenmeyen kayıt dışı sütlerdir. Dayanma sürelerinin artırılması amacıyla süte karbonat, soda gibi maddeler katılabilir veya yağı alınıp yerine su konularak besin öğelerinde de hile yapılabilir.
Çiğ olarak tüketime sunulan sokak sütlerinde, soğuk zincir sağlanamadığından, tüketiciye ulaşana kadar geçen taşıma sürecinde toplam bakteri yükü artar. Bu zararlı mikroorganizmaların uzaklaştırılması amacıyla evlerde kontrolsüz bir şekilde uzun süre kaynatılır ve bu yüzden vitamin-mineral kayıpları daha fazla olur.
Dolayısıyla, gerek kaynatma işleminin neden olduğu besin kaybı açısından ve gerekse süte katılan katkı maddeleri açısından sokak sütünün satın alınmasını önermiyoruz.
Ambalajlı sütlere doğal diyebilir miyiz?
Ambalajlı süt işletmelerine kabul edilen sütlerin çiftlikler veya üretici birlikleri ve kooperatiflerden kontrollü olarak toplanır ve soğuk zincir bozulmadan fabrikaya getirilir. Fabrikaya kabul edilmeden önce sütler antibiyotik testlerine tabi tutulur. Antibiyotik testinden geçen sütte bakteri, somatik hücre sayımı ve yağ-protein analizi yapılır ve en iyi kaliteli çiğ sütler işletmeye kabul edilir. Sadece ısıl işlemden geçen sütler el değmeden ambalajlanır. Süt alımdan son ürüne kadar üretimin her aşamasında sürekli olarak analiz edilen ambalajlı sütler, kaynağı belli olmayan ve denetlenmeyen sokak sütünden daha doğal ve sağlıklıdır.
Sokaktan alınan süt evde kaynatılarak bakterilerden arındırılabilir mi?
Evde veya fabrika ortamında ısıl işlem uygulamasına tabi tutulmayan çiğ süt tüketiminin, sağlığa zararlı birçok bakterinin de vücuda alınması demek olduğunu hepimiz biliyoruz.
Sokakta satılan süt, ev koşullarında uygulanabilecek kaynatma işlemiyle barındırdığı zararlı bakterilerden arındırılabilir ancak içinde bulunabilecek diğer tehlike unsurları (örneğin, antibiyotik ve toksin) yok edilemez. Ayrıca evde uygulanan ısıl işlem, sütün içindeki B vitamini, C vitamini, folik asit gibi birçok önemli besin öğesinin, işletmelerde süre kontrollü ısı uygulamasına kıyasla daha fazla kaybına neden olur.
Öte yandan ısıl işlem olarak kullanılan Pastörizasyon ve UHT teknolojileri tüm dünyada kullanılan, sağlık otoriteleri tarafından kabul edilmiş en ileri teknolojilerdir.
Pastorize veya uzun ömürlü sütlerde kesinlikle hiçbir katkı maddesi yoktur. Tüketimini önerdiğimiz bu sütler; sağlıklı, doğal ve hijyeniktir. Bu nedenle ambalajlı sütleri tercih edin, sokak sütü tüketerek sağlığınızı riske atmayın.
Kaynak:hürriyet aile
