Son zamanların trend diyetleri arasında adı geçen ‘alkali’ aslında tamamen bir sağlıklı beslenme biçimi. Bu konuda kitapları olan Dr. Ayşegül Çoruhlu, bunu vücuda alınan, alkali oluşturan besinlerin miktarının asit oluşturanlardan daha fazla olmasını sağlayan bir “ekleme ve dengeleme” diyeti olarak tanımlıyor. Alkali diyetin en önemli avantajıysa, kilo kaybını sağlamanın yanı sıra sağlık üzerinde de birçok olumlu etkiye sahip olması. Jennifer Aniston, Victoria Beckham, Kristen Dunst, Gwyneth Paltrow, Jennifer Lopez ve Gisele Bundchen da bu diyeti kullananlardan. Çoruhlu, sag-lik.net adlı internet sitesine diyeti şöyle özetledi:
Alkali diyetin temel prensipleri neler?
Öncelikle alkali ve asit kavramlarını açıklayayım. Basit lise kimya bilgisinden hatırlayacağımız üzere, asitler alkalilerle nötralize olurlar. Yani alkali, asidin zıddıdır. Bunları ölçme derecesi pH’tır. pH, 1-7 arasında ise sıvı asittir ve pH, 7-14 arasında ise sıvı alkalidir. Vücudumuzun içindeki sıvıların neredeyse hepsi alkalidir (yüzde 72’mizin su olduğunu hatırlayalım). Vücudumuzdan attığımız ter ve idrar sıvısıysa yüksek oranda asidik sıvılardır. Bu sıvılar her gün atılır çünkü vücut alkali olmak ister. Temel işleyiş bu kadar basit bir prensibe dayanır. Vücudun asit yükünü artıran besinlerin alkali besinlerle beraber alınması alkali diyetin temel prensibidir.
Asit ve alkali besinler hangileri?
Hazır gıdalar, işlenmiş etler, basit şekerli besinler, şekerli, kolalı içecekler, kızartmalar, cipsler, kömür ateşinde pişirilmiş yiyecekler, beyaz undan yapılmış besinler, tüm işlenmiş unlar, sağlıksız yağlar, katkı maddeleri, hormonlu ürünler… Asitli besinler listesi böyle uzayıp gidiyor. Alkali besinler olan taze sebzeler, çoğu taze meyve, tohumlar (badem vs.), tohum yağları, diğer sağlıklı yağlar (zeytinyağı, balık yağı, avokado yağı, keten tohumu yağı gibi), baharatlar, su. Bu besinler sağlıklı çünkü vücudu alkali yapıyorlar. Vücuttan asit atılım işini kolaylaştırıyorlar. Sağlıklı kalmanın ve kalıcı kilo vermenin en kestirme yoluysa her öğünde tüketilen alkali olan besinlerin miktarlarını asitlendiren gıdalardan 3 kat fazla tutmak.
Alkali diyet uygulaması zor bir diyet mi?
Alkali diyet, aslında şimdiye kadar doğru bildiklerimizin toplamı olarak tanımlanabilir. Alkali diyet yeni bir kavram ya da trend değil. Zaten tüm hekimlerin bildiği vücudun normal çalışma süreçleriyle ilgili bilgilerin toplamı. Yeni olansa, vücudun istediği alkali seviyesini doğru besin seçimlerimizle yapabileceğimiz bilgisi. Ayrıca şunu özellikle vurgulamalıyım ki alkali diyet, diyet sözcüğünün çağrıştırdığı gibi bir kısıtlama değil. Aksine, vücuda alınan alkali oluşturan besinlerin miktarının asit oluşturanlardan daha fazla olmasını sağlayan bir “ekleme ve dengeleme” diyeti. Örneğin bir öğünde sadece et yiyen bir kişiyle, aynı öğünde et ve yanında et miktarının en az 3 katı sebze yiyen kişinin kalp-damar sağlığı aynı olamaz. Aynı şekilde sebze ekleyerek daha fazla yiyen kişide kilo problemleri (beklediğinizin aksine) daha az görünür. Çünkü sadece asitli gıdaları tüketerek asitlenen bir bünye daha kolay yağ depolar.
Neden asitli diyet içecekler de kilo yapıyor?
Aslında çoğu kişi fazla yemekten değil, öğünlerindeki özellikle de sadece akşam yemeğindeki yanlış seçimler yüzünden kilo alıyor. Çünkü mesele kalori veya protein hesapları değil; mesele modern yaşamdaki beslenme şeklimizde asitlendiren besinlerin alkali besinlere göre fazla tüketilmesidir. Ve tabii öte yandan asıl mesele kilo da değil; kilo maskesi altında yanlış besinlerin vücutta yarattığı asitlemenin tüm sağlığımızı olumsuz etkilemesi. Kabul etmek zorundayız: Ne yiyorsak oyuz!
Alkali diyeti takip edenler sağlık durumlarında ne gibi değişiklikler fark edecek?
Alkali beslenen kişiler, vücuttaki atılacak asit miktarını anında azaltacakları için idrarlarının rengi açılacak ve kokusu hafifleyecek. Alkali beslenen kişinin deodorant kullanması gerekmeyecek çünkü ter kokusu azalacak. Yüksek protein diyetleri yapanlarda olan ağız kokusu olmayacaktır. Dışkılama daha düzenli ve sorunsuz olacak, gaz ve hazımsızlık problemleri azalacaktır. Mide yanması, reflü şikâyetleri azalacak, kilo kayıpları bel bölgesinden olacaktır. Alkali beslenen bireyler daha dinlemiş uyanacaklar ve daha enerjik olacaklardır. Uzun vadedeyse: kan testlerinde olumlu değişiklikler görülecek, kolesterol, şeker, insülin değerleri düşecek, tiroit fonksiyonları daha düzgün çalışmaya başlayacak, azalan damar plakları ve azalan karaciğer yağlanması, yavaşlayan kemik erimesi gibi olumlu sağlık durumları yaşama ihtimalleri fazlalaşacaktır. Kısaca alkali beslenme kilodan kansere kadar her türlü sağlık sorunun azalmasına yardımcıdır.
AKŞAM YEMEKLERİNDE BU KURALLARA DİKKAT!
• Daima aldığınız protein miktarının dört katı kadar çiğ sebze tüketmeye çalışın.
• Çiğ sebze yeterince tüketemiyorsanız sebze suyu için.
• Kırmızı et yediğinizde sebze desteği normalden daha fazla olsun.
• Akşam yemeği lokmalarınızı en az 15 kez çiğnenerek yutun.
• Yemekle beraber alkol, ayran, meyve suyu ve benzeri içecekleri içmeyin.
• Yemekten iki saat sonra bir bardak suya bir yemek kaşığı limon veya doğal elma sirkesi ekleyip için.
• Televizyon karşısında atıştırmalık olarak bolca limonlu salatalık yiyebilirsiniz.
• Mideniz kazınırsa yatmadan hemen önce bile olsa, bir katı yumurta yemeniz mümkün.
• Yatmadan önce bir bardak karbonatlı su içmeyi unutmayın. (1 litreye yarım çay kaşığı karbonat ekleyerek hazırlayabilirsiniz.)
• Karbonatlı sudan tüm güne yayılmış olarak en az 1,5 litre tüketmelisiniz.
NELER YEMELİ?
Alkali diyet beslenme biçimi gün boyu pek çok besini tüketmenize ve farklı kombinasyonlar yapmanıza olanak tanıyor. İşte seçenekler:
KAHVALTI
Lor veya ricotto peyniri, söğüş yeşillikler (limon ve soğuk sıkım zeytinyağı eklerek, gün içinde sarı ve kırmızı sebzeleri tüketmek serbest), siyah tuzsuz zeytin, 4 yumurta beyazı ve 1 sarısı ile omlet veya haşlama, az miktarda tereyağı, keçi, koyun peynir türleri, avokado (bir bütün, limonla, mayonez veya başka sos yok), iki dilim glütensiz veya karabuğday ekmeği, az miktarda üzüm pekmezi ve tahin, yeşil çay ve bitki çayları, badem sütü (akşamdan içme suyuna konulup buzdolabında 1 gece bekletilen bademler, ideal kahvaltı içeceğine dönüşür. Çok yüksek alkali yapma kapasitesi var.) Haftada birer gün ceviz ve fındık da kahvaltıya eklenmeli.
ÖĞLE YEMEĞİ
Her türlü çiğ sebze, salata, haşlama, buharda pişmiş tüm sebzeler, tüm çorbalar, her çeşit zeytinyağlı sebze yemeği, baklagillerin hepsi, balık türevlerinin hepsi, salatalar (sos olarak sadece limon, zeytinyağı ve elma sirkesi), kahverengi kabuklu pirinç pilavı, kabuklarıyla haşlanmış patates, varsa tatlı patates, glütensiz undan makarna, pizza.
AKŞAM ÜSTÜ
1 avokado, 2 kaşık Hindistan cevizi sütü, 10 adet badem, 2 adet meyve.
AKŞAM YEMEĞİ
Beyaz yeşil ve mor sebzeler (sarı-kırmızı sebzeler yok ve sebzelerin büyük kısmı çiğ olacak), ızgara, haşlama, zeytinyağlı sebze türevleri, haşlanmış ve ızgara somon balığı, diğer balık türevleri (kabuklular hariç), hindi eti, tavuk göğüs eti, dana ve kuzu eti, dana ciğeri, kelle paça, pastırma.
