Birçoğumuz zaman zaman yüzüklerimizin parmağımızı sıktığndan, bazen ayakkabımızın ayağımıza dar geldiğinden, çorabımızın ayak bileğimiz çevresinde iz bırakmasından rahatsız oluruz. İnsanın yaşam kalitesini çok etkileyen bu duruma ödem denir.
Ödem vücutta dokular arasında sıvı birikmesi olarak tanımlanır. Başta hipertansiyon, kalp, böbrek, karaciğer ve tiroid bezi hastalıkları sırasında ortaya çıkabilir. Ağrı kesici ilaçlar ve bazı kortizon içeren ilaçların kullanımı sırasında da ödemi tetikleyebilir. Bazen de hiçbir nedeni olmadan da ortaya çıkabilir. Bu durum daha çok tuzdan ve karbonhidrattan zengin beslenme sırasında görülebileceği gibi özellikle kadınlarda her ay adet öncesi döneminde artan progesteron hormonuna bağlı olarak da oluşabilir.
Hastalığa bağlı ödem tablosunda, ödem göz çevresinde, bacaklarda, karında ve ellerde olur. Ödem süreklidir. Beraberinde mevcut hastalığın varlığına göre halsizlik, yorgunluk, nefes darlığı, solukluk gibi şikayetlerde ortaya çıkabilir. Vücut genelde şiş ve parlaktır. Bacak ön yüze el ile bastırıldığında çukurluk oluşur. Bu durumda mutlaka bir iç hastalıkları uzmanına başvurarak ödemin neden kaynakladığı bulunarak tedavisi yapılmalıdır.
Nedeni belli olmayan ödem şeklinde ise, ödem sürekli değildir. Kişinin yaşam tarzından etkilenir. Uykusuzluk, adet dönemleri, yağlı, tuzlu, karbonhidratlı yiyecekler ve alkollü içkiler ödemi artırır. Ödem gün içinde değişim gösterir. Beraberinde çok fazla sistemik yakınma yoktur. Hareket etme ile ve su içme ile şiddeti azalabilir.
Eğer sizde zaman zaman vücutta şişlik hissediyorsanız aşağıdaki önlemleri almanızda fayda var.
1) Tuz oranı yüksek yiyeceklerden uzak durun. Peynir, zeytin, salamuralar, turşular, bulyonlar, şarküteri ürünleri, tuzlu bisküviler yüksek miktarda tuz içerir. Dikkatli olun.
2) Taze ananas bromelin adlı bir madde içerir, doğal ödem söktürücüdür. Sabah aç karnına 1-2 dilim ve öğün aralarında tüketilebilir. Yine kivi, maydonoz ve terenin de ödem azaltıcı etkileri biliniyor.
3) Probiyotikli yoğurtlar ve kefir bağırsakta iyi bakteri oranını artırarak şişkinliği azaltır. Düzenli kullanımın faydası var
4) Su içmek çok önemli. İyi bir dolaşım sistemi iyi bir boşaltım sistemi ile birliktedir. Böbreğin ve bağırsağın iyi çalışması için günde 2-2,5 litre kadar su tüketilmelidir. Bitki çaylarına karanfil eklenebilir.
5) Alkol, gazlı içecekler, kafein oranı yüksek içecekler ( çay, kahve ) ve tuz oranı yüksek içecekler soda, şalgam suyu, tuzlu ayranlardan ödem şikayeti olanlar uzak dursun.
6) Çok fazla basit karbonhidrat tüketilmemelidir. Özellikle basit karbonhidratlar denilen beyaz un, şekerlemeler ve pirinç gibi gıdaların glisemik indeksi yüksektir. Şişkinlik yapabilir.
7) Yağ oranı yüksek kızartmalar, soslar, şarküteri ürünleri de ödemi artırabilir.
8) Gün içindeki aktivitenitenizi artırın. Ayaklarınızı yukarda tutmaya özen gösterin. Masabaşı işde çalışıyorsanız saat başı su molası verin, masanızdan kalkın bir dolaşıp öyle çalışmaya devam edin. Masanızın altına bir yükseklik koyun ve ayağınızı onun üzerinde tutun.
9) Kilo yönetiminize özen gösterin, fazla stresten uzak durun.