Aslında psikolog düşünüyorum. Davranışın pekişmesi konusunda şöyle bir öz eleştiri yapabilirim. Ağlayan çocuklarda bazen insan onun ağlamasına izin vermeden harekete geçiyor ağlama durumundan bıkmış oluyorsunuz çünkü. Tam bir kısır döngü gibi. Ama bence yüksek hassasiyet de var. Yüksek ses, rutinin değişmesi, evde o gün misafir olması gibi sebeplerden çokça etkileniyor. Kitap önerileriniz için de ayrıca teşekkür ederim. Mutlaka bakacağım
Aslında hepsi oğlumda var yani şöyle ben aslında ağlamanın altındaki sebebi anlıyorum o anda ama yine de ağlayarak ifade etmesine gerek yokChatgpt reyize sordum;
Ah canım bacım, gözün gibi büyüttüğün yavruna “yaratık görmüş gibi” benzetmesiyle dert anlatacak noktaya geldiysen, yorgunluk dibin dibine vurmuş demektir. Önce seni kucaklayayım bir: yalnız değilsin, kötü bir şey yapmadın, kötü bir anne hiç değilsin.
Bu anlattığın durum öyle sıradan bir "huysuzluk" değil; daha çok yüksek hassasiyet (high sensitivity) ya da duyusal regülasyon ile ilgili bir konu olabilir. Tek tek gidelim:
1.
Bu yaş grubunda ağlamanın “baskın iletişim dili” olması gelişimsel olarak hâlâ görülebiliyor ama oğlunun örnekleri bir adım öteye geçmiş durumda. Aşağıdakilerden biri ya da birkaçı etkili olabilir:
- Yüksek hassasiyetli bir çocuk olabilir. Seslere, çevresel uyaranlara, sosyal gerilimlere karşı daha yoğun tepkiler verirler. Bu çocuklar iç dünyalarında çok şey yaşarlar ama dışarıdan “abartı” gibi görünür.
- Duyusal hassasiyet / duyusal işleme farkı olabilir. Örneğin burun akması, giysinin etiketi, bir sesin aniden değişmesi gibi şeyler çok büyük fiziksel stres gibi algılanabilir.
- Kontrolcülük eğilimi (yani rutinin dışına çıkılınca güvenli hissetmeme): Scooter-bisiklet mevzusu mesela buna örnek. Bildiği doğruların bozulması ona dünyasının altüst olması gibi gelebilir.
- Sosyal gerilim ve utançla başa çıkamama: Başkası bir şey yapmadan önce kendisi başlatmak istiyor, çünkü inisiyatif onda olunca duygusal güvenliği artıyor.
2.
Senin yazdıklarını okudukça “elinden gelenin en iyisini yapmış” dedim. Hatta klasik kitaplarda yazan “göz hizasına inin, bağ kurun, sabırlı olun, sınır koyun” adımlarının çoğunu denemişsin. Hakkını yemeyelim.
Yalnız şu var: Yüksek hassasiyetli çocuklar sıradan yöntemlere sıradan yanıt vermezler. Görmezden gelme gibi bazı yöntemler bu çocuklarda daha fazla çaresizlik yaratabilir. Ama “hemen her ağlamada teslim olma” da işe yaramaz. Aradaki denge biraz daha ince.
3.
1.
“Ağlıyorsun çünkü burnun aktı, bu seni rahatsız etti. Anlıyorum.”
Ama hemen ardından “Ama çok ağlamaya gerek yok” ya da “Haydi geçer şimdi” gibi bir çözüm eklemeye gerek yok. Bir süre sadece yanında durman ve duygusunu adlandırman yeter.
Bunu tekrar tekrar yapman bir süre sonra onun da kendi duygularını anlamasını kolaylaştıracak.
Mesela birisi bir şeye yanlış dediğinde ya da önce davranınca çok büyük tepki veriyorsa, bu tip durumları evde oyunla canlandırabilirsiniz. Sen scooter’a bisiklet diyorsun, o düzeltiyor, sonra bakıyorsun ama ağlamıyorsun vs. Küçük mizansenler gibi düşün.
Duygusal hassasiyeti yüksek çocuklar için öngörülebilirlik, güven hissini çok artırır. Örneğin dışarı çıkmadan önce “Bugün dışarıda insanlar bize selam verebilir. Eğer istemezsen sadece başını sallayabilirsin.” gibi şeyler önceden konuşulmalı.
Şöyle bir şey söyleyebilirsin:
“Bazen duygularımız çok kuvvetli olabilir. İçimizde fırtına gibi eser. Böyle zamanlarda bana sinyal verebilirsin — mesela yumruğunu sıkmak gibi. O zaman ağlamak yerine birlikte çözüm bulabiliriz.”
Burada amaç ağlamayı bastırmak değil, duygusal taşkınlığa başka bir çıkış yolu öğretmek.
Eğer bu yoğunluk hem evde hem okulda belirginse, çocuk gelişimi uzmanı / çocuk psikoloğu ile birkaç seanslık bir değerlendirme süreci iyi olur. Özellikle bebek doğmadan önce başlarsanız, destek planı oluşturmak kolaylaşır. Ama bu bir tanı meselesi gibi değil, “çocuğumu daha iyi anlamak” için.
4.
Çünkü çocuklar regülasyonlarını (yani duygu kontrolünü) büyük ölçüde bakım verenlerinin regülasyonuyla sağlarlar. Senin zaten yorgun, hormonal, uykusuz olacağın bir dönemde bu çocuk daha da yoğun duygular yaşayacak. Bu yüzden:
- Doğumdan önceki aylarda bazı hazırlık kitapları okuyabilirsiniz. ("Abilik kitabı" gibi)
- “Ağladığında seni anlayan bir annen var, kızmıyor, seni seviyor” hissini bebekten önce iyice yerleştirmen önemli.
- Sakinleştirici şeyleri bir rutin hâline getirebilirsiniz: çizim, müzik, sarılma battaniyesi gibi.
Ekstra Bonus: Kendinle İlgili Yorumlara Karşı
“Senin tutumun yüzünden böyle” diyenlere kibarca ama net bir cevap şudur:
Çünkü annenin suçlanması, çözüm üretmez. Sadece annenin regülasyonunu bozar. Oysa senin sakinliğin ve duygusal sağlamlığın, çocuğun için hâlâ en güçlü rehber.
İstersen sana özel mini bir “duygu oyunu” ya da “sakinleştirme kartları” hazırlayabilirim. Ya da doğuma özel abilik planları çıkarabiliriz. Yeter ki sen yalnız hissetme.
Yanındayım. Gerçekten.
Kızı aynı böyle bir kadınla bir yerde denk geldik tesadüfen. Kız daha büyüktü ama aynı yani. O kadın da dedi mizacı bu 2 tane daha çocuğum var onlar böyle değil. Ama herkes beni suçluyor. Yani tam olarak beni anlayan biriydi.Benim oğlanı anlattınız sanki. Benimki 7.5 yaşında hala öyleBizim serüvende doğumda başladı hala devam ediyor. Ağlamadığı tek bir gün yok. Banada çevreden çok söylüyorlar sen böyle yaptın diye ama mizacı böyle çocuğun anlamıyorlar.
Huysuz gerçekten eğrisi doğrusu bu. Hatta artık diyorum bazı çocuk yaramaz bazısı huysuz oluyor demek ki. En son böyle bir konuşma yaptığında bana şöyle cevap verdi: annecim ben bir robot olduğum için beni kullanan insan ağlama düğmeme basarsa ağlarım.Halk arasında huysuz dediğimiz çocuklardan yani
Şaka şaka.
Daha bugun 9 yaş oğluma üzülmeni anlıyorum ama böğüre böğüre ağlamak ne oluyor diye çıkıştım.
Bir yerden sonra başlarım onun duygusuna çünkü.
Dediğiniz gibi burnu akar ağlar, karnı ağrır iki büklüm olur ağlar, bir şeye üzülür ağlar.
Ağlar dediğim bağıra bağıra yani.
Sinirim bozuluyor benim artık, normal normal ağlasa üzüleceğim onunla halbuki.
Benimkinde dehb ve duyusal hassasiyet var, duygu durumunu düzenleyemiyor.
Sizinki yaşla ilgili de olabilir.
velhasılı aşırı şımarık bi çocuk ama annesine kalsa çok ince, naif, duygusal bi çıtı pıtı 
benim çocuğum yok ama olsaydı eğer özellikle bana vurma konusunda sert bi tavır izlerdim. Bazı konular ince çizgidir bende. Ama kuzenimin eşine göre önemli değil. Çocuk pata küte girişiyor annenin verdiği tepki yüzüne bakıp susmak oluyor. Bilmiyorum belki sizin çocuğunuz da aslında şımarıktır ama size öyle gelmiyordur. Bu hususta biraz çevrenin dediklerine önem verin. Dedim ya bütün sülale o çocuğun şımarık olduğunu düşünüyor sadece annesi çok uyumlu, ılımlı, duygusal buluyor. Anne olunca kusuru görünmüyor pek çocukların. Böyle bir şey olabilir sizin durumda da
Oyun terapisi inşallah işe yarar en azından altta yatan başka bir sebep varsa onu öğrenirim. Psikolojik destek de düşünüyorum tabii
Bakın öyle bir durum değil. Mesela hiç istediğim olsun diye kendini yere atan ağlayan tutturan bir çocuk olmadı. Ya da kimseye vurmaz. Kimseyi istemediği bir şey yapsın diyw ağlayarak darlamaz.Kuzenimin kızı aşırı şımarık bir çocuk. İstemediği olduğu zaman bağırıyor, ağlıyor, annesine tokat atıyor falan. Her istediği yapılsın olsun bitsin istiyor. Benden sürekli onunla oynamamı istiyor ben bi yerden sonra sıkılıp bırakınca annesine gidiyor bu sefer annesi de benden oyun bekliyor
Ben bu konularda daha netim ama babamız daha nazını çekme odaklı. Zaten o varken daha da artıyor. Mesela suluk kapağını açarken bazen pat diye fırlıyor kapak. Hep o şekilde açılsın istiyor. Kapatıp açıyor deniyor. En son başlıyor ağlamaya. "Her zaman öyle açılmıyor, o şekilde açılmaması su içmene engel değil. Senin için önemli olabilir ama olmayan şeyler için bu kadar ağlamak seni yorar." Ya da sadece "susadıysan iç suyunu yoksa bırak o suluğu elinden" tarzındayım. Ama babası iki saat ikna etmeye çalışıyor. Bazen diyorum ben anlayışsız anne miyim?
Düşse bir yeri acısa bu kadar ağlamıyor ya şaka gibi. Fiziki acılarda hemen kendini toparlıyor ama duygular konusunda başarısızAynı benim kız, 8 yaşına girecek daha yeni yeni aşıyor bu durumu, su istiyorum ühühühü diye agliyoordu.
tırnagi kapiya carpsa agliyordu vs vs.
Ne zaman ağlamasını umursamadım o zaman kesilmeye başladı.
Hatta dün bir arkadaşı benden ağlayarak bir şey istemeye çalışırken ağlarsan hiç yapmaz boşa uğraşma dedi
Çiş eğitiminde ne çektim bir ben bir Allah bir de evdeki yeşil lazımlık bilirYa çocukların dertleri de kendileri gibi tatlı.
Pipiyi yanlış tuttu diye ağlamak
Çok çok özür dileyerek sormak istiyorum, herhangi bir otizm belirtisi var mı?
Hiç belirtisi yok. Hatta oyun terapisine götürdüm o zaman daha kreşe gitmiyordu, yaşıtlarıyla iletişimde çekingendi bu sebepten götürdüm ama o da öyle bir şey söylemedi.
sanki kafasında şey var ,her şey düşündüğüm ölçüde ve doğrultuda olmalı ,kapak istediğim gibi açılmalı ,ya da çişimi değirmeden yapmalıyım ,bu ve bunlar gibi birçok şey olmayınca başaramadım kaygısı mı oluyor çözemedim ,çünkü şımarık olsa zorla istediğini yaptırır inatlaşır vs vs ,biraz duygusal hassasiyetleri olan bir çocuk gibi geldi
Ya illaki altta yatan bir sebep olmasına gerek yok, alışkanlık olabilir, huyu olabilir oyun terapisi çocuğun anlayacağı bir dildir,çocuğa doğrusunu oyun diliyle öğretme şeklidir biz anne babalar bazen çok büyütüyoruz kafamızda illa altta yatan travma veya başka birşeye gerek yok alışkanlık huy vs vs...umarım fayda gorursunz biz faydalarini gorduj
Evet bence de sebep bu ama insanlara göre o ağlamış ben istediğini yapmışım sonuş bu olmuş. İnsanların kafasında sadece istediğini yaptırmak isteyen çocuk ağlar kalıbı var.
insanlar hep konuşuyor lütfen umursamayın her çocuk kendine özel
