girit tüp merkezi türkiye koordinatörü dr.murat varol’un meslaktaşlarını bilgilendirmek üzere yazdığı mektup :::
Değerli meslektaşlarım; dün akşam ntv’de saat 20.00’da canlı yayında ‘günlerin getirdiği’ programında 6 mart 2010 tarihinde yürürlüğe giren yeni üyte yasası kapsamında son günlerde yazılı ve görsel basında sıklıkla yer alan sperm ve yumurta donasyonuna getirilen kısıtlamalar,tedavi için yurt dışına gidecek hastalara getirilecek olası cezai müeyideler tartışılmıştır.programa girit tüp merkezi’ni temsilen ben,marmara üniversitesi hukuk fakültesi öğretim üyesi doç.dr.özlem yenerer çakmut ve ankara’dan sağlık bakanlığı tedavi hizmetleri genel müdürü doç.dr.irfan şencan katılmışlardır.
Yürürlüğe giren yönetmenliğe göre sperm ve yumurta donasyonu için yurtdışına gidenlerin suçlu sayılabileceği konusunda basında yer alan iddiaları ceza hukuku açısından değerlendiren doç.dr.özlem yenerer çakmut’un görüşleri özetle şöyledir.
1- türk ceza hukukunda da,dünyada evrensel olarak kabul edilen bir ceza hukuku prensbi olan “mülkilik sistemi” geçerlidir.mülkilik sisteminde ise;”suçun işlendiği yer”kriteri esastır.yani mülkilik sistemine göre bir fiilin suç olarak nitelenebilmesi için,o fiilin işlendiği yer kanunu tarafından açıkça “suç”olarak düzenlenmesi gerekir.
Mesela,tüp bebek işleminin gerçekleştirildiği yer olan yunanistan!a bağlı girit kanuna göre,bu işlemin yapılması bir suç değil,aksine hukuka uygun bir işlemdir.
Yurtdışında işlenen ve işlendiği yer kanuna göre suç olmayan bir fiilden dolayı ise,türkiye’de türk hukukuna dayanarak işlem yapılamaz.ancak hastalar yönetmenliklerinde donasyon işleminin t.c vatandaşlarına yasak olduğu bir ülkede ki merkeze giderlerse (italya,kuzey kıbrıs,almanya) o zamn suç fiil gerçekleşir.
2- çünkü ,türk ceza kanunu’nun 11.maddesine göre “yurtdışında işlenen suç nedeniyle bir türk vatandaşı hakkında kovuşturma yapılabilmesi için”diğer şartların yanı sıra,işlenen fiilin,fiilin işlendiği yer kanununa göre de suç oluşturması gerekir.
3- şu halde,işlendiği yer kanununa göre suç oluşturmayan bir fiilden dolayı,ne tüp bebek işlemini yaptırmak üzere girit’teki veya benzer bir ülkede ki sağlık merkezine giden türk vatandaşı çiftler hakkında ne de onlara iştirak ettiği gerekçesiyle onların seyahat işlemlerini yapan seyahat acentası hakkında türkiye’de bir ceza davası açılamaz ve ceza verilemez.
Bilgilerinize arz ederim.
Dr.murat vural
girit tüp bebek merkezi