http://img695.imageshack.us/img695/3357/plasticsymbols.jpg
Günümüz şartlarında artık yukarıdaki listeyi ve anlamlarını öğrenmemiz gerektiği ortaya çıkıyor.
Plastik’in Sağlıklı Gıda Kullanımları
Plastikler geniş olarak yiyecek ve içecek paketlemek ve saklamak için kullanılıyor. Kullanımları tek kullanımlık ve geri dönüşümlü kaplar, plastik ambalaj kağıtları, su şişeleri ve bebek biberonlarını da içerir. Plastik, kullanışlı, hafif, kırılmaz ve göreceli olarak daha ucuzdur. Aynı zamanda, plastiklerin bu geniş kullanımına istinaden çevresel ve sağlık riskleri içermektedir.
Çevresel Problemler: Çoğu plastik yenilenemeyen ve çoğunlukla ithal edilen petrolden yapılmaktadır. Plastik paketleme aynı zamanda gereksiz atık yaratmaktadır. Plastik hafif olmasına rağmen, şişkindir böylece çok yer kaplar.
Sağlık Riskleri: Pişirme ve gıda saklamada kullanılan plastikler sağlık riskleri içerebilir, özellikle bazı plastiklerden içecek ve yiyeceklere hormon bozucu kimyasallar akabilir. Plastik yapımı ve yakılması hava ve su kirliliği yaratır ve çalışanları toksik kimyasallara maruz bırakır.
——————
Plastiklerden kimyasal açığa çıkmasını azaltmak istiyorsanız, daha az kirletici ürünler kullanın.
——————–
Plastik Etiketleri ne demek?
Tüm kaplar etiketlenmemiştir ve bir ürünün üzerinde olan geri dönüşüm sembolü geri dönüşümlü olduğunu göstermemektedir. Genel olarak, sadece dar boyunlu
1 ve
2 numaralar geri dönüşümlüdür , fakat bazı toplumlar diğer plastikleri de dar boyunlu olanlarla geri dönüştürebilirler. Kendi belediyenizden veya çöplerinizi verdiğiniz kurumdan öğrenebilirsiniz… Örneğin Çevko faydalı olabilir.
1 PETE : Polyethylene Terephtalate Etyhlene, yumuşak içecekler, su, meyve suyu, deterjan, temizleyici ve fındık ezmesi kaplarında kullanılır.
2 HDPE : Yüksek yoğunluklu polyethylene, şeffaf plastik süt ve su kapları, çamaşır suyu, deterjan ve şampuan şişeleri ve bazı plastik torbalarda kullanılır.
3 PVC veya V: Polyvinil Chloride, alimünyum folyo, bazı şişeler, pişirme yağı ve fındık ezmesi kapları, deterjan ve cam temizleme şişelerinde kullanılır.
4 LDPE : Düşük yoğunluklu polietilen, manav saklama çantalarında, çoğu plastik streç filmlerde ve bazı şişelerde kullanılır.
5 PP: Polipropilen; çorba, şurup ve yoğurt kaplarında pipetlerde ve biberonlarda kullanılır.
6 Polistiren; plastik mantar yiyecek tepsilerinde, yumurta kartonlarında, tek kullanımlık bardak ve tabaklarda, taşınabilir saklama kaplarında ve şeffaf olmayan plastik çatal bıçak takımlarında kullanılır.
7 Diğer: Genelde Polikarbonat, çoğu plastik bebek biberonunda, 19 litrelik su damacanalarında, “spor” su mataralarında, şeffaf plastik suluklarda ve bazı plastik çatal, bıçak takımlarında kullanılır. Yeni biyolojik bazlı bazı plastikler de “7″ ile etiketlenebilir.
PVC: Toksik Plastik
Polivinil Klorid, BPA’yı ihtiva eden ve vinil veya PVC olarak da bilinen plastik, hem çevre için hem de insan sağlığı için riskler içerir. PVC aynı zamanda en an geri dönüşümü olabilen plastiktir.
- Vinil Klorid’le çalışanlar yüksek karaciğer kanseri riski taşırlar.
- Vinil Klorid üretimi genelde düşük gelirli kişilerin oturduğu bir çevre etrafındaki fabrikaların yakınlarında hava ve su kirliliği yaratır.
- PVC kullanılabilmek için eklemelere ve düzenlemelere ihtiyaç vardır. Örnek olarak, daha sert olması için kurşun eklenir, esneklik vermesi için akışkanlaştırıclar eklenir. Bu toksik eklemeler de daha çok kirlilik ve insan sağlığına zarar oranını artırır.
- PVC üretiminden çıkan hava emisyonlarındaki dioxin ve PVC ürünlerinin doğada çözünmesi sonucu yeşil alanlara yerleşir ve yediğimiz et ve günlük ürünlerimize hatta insan dokularına karışır. Dioxin bilinen bir kanserojendir. Az dereceli maruz kalmalar düşük doğum ağırlıkları, çocuklarda öğrenme ve davranış bozuklukları, bağışıklık sisteminde bozukluklara ve vücuttaki hormon bozukluklarına neden olur.
Plastik’in Gıda ile Kullanımında Sağlık Endişeleri
Petrol bazlı kimyasallar plastik üretilmesinde kullanılır. Bazıları yiyecek ve içeceklerimize karışır ve muhtemelen sağlığımızı etkiler. Isıtılma sırasında ve çizilmiş plastikler yağlı gıdalarla temas ettiğinde bu sızma artar. Toksik kimyasalları sızdıran plastik çeşitleri Polikarbonat, PVC ve stiren (benzen ve etilenden sentezi yapılan sıvı hidrokarbon)’dir. Bu diğer plastiklerin güvenli olduğunu göstermez. Bu plastikler sadece daha fazla araştırılmıştır.
7 Diğer : Bisphenol A (BPA), östrojen hormonunu taklit eden bir kimyasaldır ve polikarbonat plastiklerden sızabilir. BPA’ya insanların maruz kalması çok geniştir. Bir Hastalık Kontrol Merkezi (centers for Disease Control) araştırması, araştırılan yetişkinlerin ürelerinde %95 oranında BPA kaydedilmiştir.
Bilim adamları hamile kadınların kanında, plasentada ve göbek kordonunda BPA’ya rastlamıştır, hepsi de hayvanların gelişimini önleyecek orandadır.
Hormonlar bazı kanserleri tetikler: Bisphenol A’nın; prostat kanseri hücrelerini tetiklediği bulunmuştur ve farelerde göğüs hücrelerinde değişikliğe neden olduğu görülmüştür bu aynen insan ve farelerdeki göğüs kanserinin ilk seviyelerine benzemektedir. Bir araştırma yumurtalık düzensizlikleriyle ve Polikistik Over sendromu ile üredeki yüksek BPA oranı arasında bir ilgi bulmuştur bu da doğrudan bize BPA’nın kısırlık nedeni bile olabileceğini göstermektedir.
Yaşamın ilk yıllarında BPA’ya maruz kalmak genetik hasar yapabilmektedir. Araştırmacılar BPA’nın düşük dozlarda bile alınmasının farelerde kromozomal hatalara sebep olduğunu bulmuşlardır ki bu da düşüklere ve doğuştan sakatlıklara neden olabilmektedir. Bir araştırma göstermektedir ki tekrar eden düşükler yapan kadınların kanında düşük hikayesi olmayan kadınlara oranla 3 kat fazla BPA bulunmuştur.
Yayınlanan 115 hayvan araştırmasına göre, BPA’ya en düşük dozlarda bile maruz kalınmasıyla %81 oranında etki olduğu anlaşılmıştır. Bu araştırmaların
%90′ı hükümet ödenekli araştırmalardır.
Bu etkiler şu şekilde bulunmuştur.
— Erken ergenliğe girilmesi ve dişilerde memelerin erken büyümesi.
— Cinsiyet’e bağlı davranışlarda değişiklik
— Testerone azlığı da olmakla birlikte hormonlarda değişiklik
— Prostat büyüklüğünde değişiklik
— Sperm üretiminde düşüklük
— Bağışıklık sisteminde zayıflama
— Hiperaktivite ile birlikte davranış bozuklukları, agresif davranışlarda artış, öğrenme bozuklukları ve davranışlarda çeşitli değişiklikler.
3 DEHA: ınsanın gün içinde maruz kaldığı yiyecekten, sudan, havadan ve kullandığı ürünlerden geçen sayısız plastikleştirici’den (yumuşatıcı) biridir.
PVC streç filmler DEHA içerir ve yağlı yiyeceklerle teması halinde ısıtıldığında yiyeceklere geçer. DEHA’ya maruz kalmak, karaciğer, böbrek, dalak, kemik formasyonu ve vücut ağırlığı ile ilişkili bulunmuştur. Aynı zamanda karaciğeri etkileyebilen muhtemel bir kanserojendir.