AŞURE GÜNÜ NE ZAMAN?
Muharrem ayının 10. günü ihya ettiğimiz bu kutlu gün, 11 Ekim 2016 yılı Salı gününe denk geliyor. Aşure ayında vatandaşlar komşularına, dost ve akrabalarına yılda bir defa aşure dağıtıyor.
AŞURE AYININ ANLAMI
"Şehrullahi'l-Muharrem" olarak meşhur olan, yani "Allah'ın ayı Muharrem" olarak bilinen Muharrem ayı, İlahi bereket ve feyzin, Rabbani ihsan ve keremin coştuğu ve bollaştığı bir aydır.
Aşure pişirmek Osmanlıdan sonra daha önem kazanmıştır. Nuh peygamber zamanından geldiği de bilinmektedir. Herkes aşurenin varoluş hikâyesinin Hz. Nuh tufanı ile başladığını bilmektedir. Hz. Nuh, Hz. İdris peygamberden sonra kavmine gönderilen peygamberden biridir.
Muharrem Ayı ile ilgili kısa anlamlı sözler
Muharremin Onuncu günnüne Aşure Günü denir. Bugüne özel bir saygı gösterilmelidir. Zira Arşın hamili bulunan melekler o günün değerini bilirler. Aşure gününüz mübarek olsun
Cümle ümmeti Muhammedin ve kardeşlerin Muharrem ayı ve Aşure günü mübarek olsun.
Muharrem ayı Hicrî senenin başlangıcıdır. Böyle bir yılı oruç gibi hayırlı bir temele dayamak daha güzel olur Bereketinin devamı da daha fazla ümit edilir.
Peygamberimiz Aleyhissalâtü Vesselam, "Muharrem ayında oruç tut.Çünkü o, Allah'ın ayıdır. Onda öyle bir gün vardır ki, Allah o günde bir kavmintevbesini kabul etmiş ve o günde başka bir kavmi de affedebilir" buyurdu
Aşure zamanı geldi. Aşınız tatlı, sofranız şen, aşureniz bereketli olsun.
Aşura/aşure, Arapça’da 10 anlamına gelen “aşara” kelimesinden türemiştir. Türkçe’ye Arapça’dan geçmiş bir kelimedir. Müslümanlar, Hıristiyanlar ve Museviler tarafından kutsal sayılıp ibadet ve dualarla geçirilen bugünün sembolü aşuredir.
Aşure, hicri takvime göre muharrem ayının onuncu günü yapılır. İslam inancına göre muharrem ayının onuncu günü, Nuh, Büyük Tufan’dan sonra karaya çıktığında kalan son malzemelerle bu tatlıyı yapmıştır.
Aşurenin sabit bir tarifi yoktur. Çeşitli bölgelerde farklı tarifler uygulanmaktadır. 7 temel malzeme kullanılarak yapılır, bazı yörelerde ise 10 malzeme kullanılır. Aleviler ise 12 malzeme kullanarak yaparlar.
Hayvansal besin içermemesi dolayısıyla vegan ve vejetaryen beslenmeye de uygun bir tatlıdır.
Aşure; Hıristiyan, Yahudi, Ermeni ve Rum kültürlerinin de bir parçasıdır. Ermeniler 6 Ocak’ta “anuş-abur”, Rumlar ise buğday, kuru üzüm ve baş ile koliva yaparlar.
Alevi kültüründe, Kerbela Savaşı’nda Hüseyin’in öldürüldüğü gün aşure pişirilir. Aşurenin hayvansal gıda içermemesi ile şiddetin reddedilmesi arasında bir bağ kurulur.
Aşurenin tarihçesi
İlk olarak Nuh tufanının onuncu günü yapıldığı rivayet edilir. Aşureyi Asurlulardan günümüze her topluluk kendi inanışına göre yapmıştır. İlk dönemler rafine şeker bulunmaması sebebiyle, şeker yerine meyve kullanıldığı tahmin edilmektedir.
Aşure malzemeleri
Temel malzeme buğdaydır. Bunun yanı sıra yapımında su, nohut, toz şeker, fasulye ve pirincin yanı sıra ceviz, çam fıstığı badem, nar, susam ve tarçın gibi kuruyemişler, meyveler ve baharatlar kullanılır.
Aşurenin kıvamı
Aşure, ne sulu ne de katı olmalıdır. Bu sebeple su ve buğday oranı önemlidir. Her bakliyatın suyu emme oranı farklı olduğundan yaparken dikkatli olmak gerekir. Aşureyi ocaktan alırken içindeki bakliyatın suyu biraz da çekeceğini hesaba katmalısınız. Malzemeler iyi pişirilmelidir. Aşure tam berrak olmaz. Buğday, aşureye koyu krem tonlarında bir renk verir.
Aşurenin sunumu
Aşure meyvelerle renklendirilir. Üzerine pembe nar taneleri, turuncu kayısı parçaları, yeşil fıstık taneleri konular aşure süslenir. Derin kaselerde servis edilir.
Aşurenin Faydaları ve İçerdiği Vitaminler
Yüksek enerji içerir, tahıl ve şeker olduğu için yüksek kalorilidir. Bu yüzden enerjiye ihtiyacı olan çocuklar, gelişme dönemindeki ve günlük enerji ihtiyacı yüksek kişiler için çok iyi ve dengeli bir enerji kaynağıdır.
Yüksek kalori içerdiği için kilo problemi , kronik hastalığı olanlar aşureyi doktor ve diyetisyenlerin önerdiği ölçüde tüketmelidir.
Aşure yapılırken şeker yerine bal veya pekmez konularak yapılırsa kalorisi azaltılmış olur.
Bol posa içerir; kurubaklagil, incir, kurukayısı gibi barsak hareketlerini hızlandıran besinler bulunduğu için kabızlık, hazımsızlık gibi problemlere iyi gelir.
Hayvansal yağ- kolesterol içermez; tamamen tahıl, kurubaklagil ve meyveden hazırlandığı için hiçbir şekilde hayvansal yağ-kolesterol içermez.
İçeriğine katılan tüm besleyici malzemeler sayesinde aşurede B2, B1, C, A vitamininin yanı sıra bol miktarda demir, çinko, fosfor, kalsiyum ve sodyum vardır.
İçinde fındık, ceviz gibi yağlı tohumlar bulunur. Fındık, ceviz Q-3 başta olmak üzere demir, kalsiyum, E vitamini ve B grubu vitaminleri içerir. Bu yüzden özellikle kalp hastalıklarına yararlı besin öğeleri içerir.
Bitkisel protein içerir; nohut, kuru fasulye, bakla, fındık gibi Bitkisel protein çocuklar ve yaşlılar için önemlidir.
C vitamini içerir. İçeriğinde incir, kayısı, nar ve portakal gibi meyveler olduğu için bol C vitamini ve posa içerir.
Aşurenin içerisinde çok çeşitli, dengeli ve besin değeri yüksek besinler vardır fakat kalori değerine bakıldığında 1 kasesi 400 kcal bulabilmektedir. Bu ciddi bir kalori alımıdır. Enerji harcamanız fazla ise sorun olmayacaktır ama diyet yapıyorsanız ve kilo almaya eğiliminiz varsa ½ kase tüketmek faydalı olacaktır.
Bir Kase Aşurenin Enerji ve Besin Öğeleri
Enerji 400- 350 kkal
Protein 8 gr
Yağ 5 gr
Karbonhidrat 85 gr
A vitamini 350 IU
Demir 2,3 mg
Kalsiyum 68 mg
B1 vitamini 0,3 mg
B2 vitamini 0,03 mg
Niasin 1,6 mg