Siz olsaydınız yeni doğan bir bebek için nasıl bir besin hazırlardınız!
Hangi besin çeşitlerini koyardınız ve miktarlarını nasıl ayarlardınız !
Hazırladığınız bu besin maddesinden , bebeğe ne kadar verirdiniz!
Hazırladığınız besin maddesinin bebeğin barsaklarına, böbreklerine uygun olması için ne gibi önlemler alırdınız!
Bu sorular daha da artırılabilir. Ancak biz besin maddelerinin temel özelliklerinden başlayalım ve bir canlı için mutlak gerekli olan besin öğelerini maddeler halinde sıralayalım;
1. Su
2. Proteinler ve amino asitler
3. Karbonhidratlar
4. Yağlar ve yağ asitleri
5. Minareller
a) Ana yapı elementleri: Karbon, azot, oksijen, hidrojen
b) Makromineraller: Kalsiyum, magnezyum, sodyum, klor, potasyum, kükürt
c) Mikroelementler(eser elementler): Demir, iyot,çinko, bakır, krom, manganez, selenyum, molibden, kobalt,flor, nikel, vanadyum, silikon
6.Vitaminler: A, B (8 tane alt grubu vardır), C, D, E ve K vitaminleri
şimdi bu besin maddelerini sırayla inceleyelim.
Su
İnsan vücudunun iç ortamı büyük oranda sıvı bir ortamdır. İnsan vücudunda cereyan eden olağanüstü girift canlılık olaylarının devam edebilmesi için vücut sıvılarının miktar,dağılım ve içerik olarak çok dar sınırlar içinde sabit tutulması gerekir.
Vücuttaki toplam sıvı gebeliğin 10. haftasında vücut ağırlığının %94’ünü oluştururken yeni doğmuş bir bebekte vücut ağırlığının %79’u kadardır. Bebek 3 aylık olunca vücut toplam sıvısı %70’e, 1 yaşına gelince de %60’a iner. Erişkinlerin vücut sıvısının toplam vücut ağırlığına oranı %55 civarındadır.
Erişkinlerde vücuda günlük giren ve çıkan su miktarı toplam vücut ağırlığının %6’sı kadar iken, süt çocuklarında bu miktar bunun 4 katıdır(%25). Sonuç olarak , bebekler çok çabuk su eksikliğine (dehidratasyon) girebilirler.
Öyleyse bebeğe verilecek besinin su miktarı çok yüksek olmalıdır. Bu nedenle, anne sütünün %90’ı su’dur.
Proteinler ve amino asitler
Protein büyüme,ve organ tamiri için gerekli temel besindir. Hayvan sütleri insan sütünden daha fazla protein içerir. Daha fazla proteinin daha iyi olduğunu düşünebilirsiniz, ancak hayvanlar insanlardan hızlı büyürler ve daha fazla proteine ihtiyaçları vardır. Bebeklerin böbrekleri tam olgunlaşmamıştır ve proteinin fazlasını atamazlar.
Anne sütündeki proteinler; katı(kazein) ve çözünebilir (whey) protein şeklindedir.
Anne sütündeki kazein inek sütündeki kazeine göre daha yumuşak pıhtılar oluşturur, ve sindirilmesi daha kolaydır.
Anne sütündeki whey proteinlerinin çoğu anti infektif proteinlerdir. Bu proteinler bebeği enfeksiyonlardan korur. Hayvan sütlerinde anti infektif protein türleri yoktur.
Bebek anne karnında iken tamamen mikropsuz bir ortamdadır. Doğar doğmaz milyarlarca mikropla karşılaşır. Ve henüz bebeğin bağışıklık sistemi yeterince gelişmemiştir. Onun için bu koruyucu maddelerin anne sütüne konması bebek için hayati değerdedir. Diğer bir deyişle hayatın ilk günlerinde ve ilk yıllarında bağışıklık sistemi tam olarak gelişmemiştir. Ve çocuk infeksiyonlarla erişkinler gibi savaşamaz. Bu nedenle bebeğin annesi tarafından korunması gerekmektedir. Anne bu koruma görevini çocuğuna sütünü emzirmekle sağlar. Siz hazırlasaydınız, bebeğin besinine hangi koruyucu maddeleri koyardınız!
Vurgulamak gerekir ki, anne sütü bebekler için sadece bir besin değildir. Aynı zamanda bebeği infeksiyonlara karşı koruyan canlı bir sıvıdır. Makrofajlar ve lenfositler canlıdır. Bu yönüyle de hiçbir besin anne sütünün yerine geçemez. (Dünya sağlık örgütü-1993, UNICEF,1993-beslenme bölümü- H-10F)