ALTINCI AY
Genel Özellikler ve Yapabildikleri:
Birçok bebek bu ayda destekli oturur, bazıları ise desteksiz oturmaya başlamıştır ama çabuk yorulabilir.
Yüz üstünden sırtüstüne, sırt üstünden yüz üstüne dönebilir.
Ayakları ile ellerini tutup ayak parmaklarını emer.
Ellerinden tutulup çekilince yere sağlam basarak ayakta durabilir.
Küçük objeleri parmakları ile kavrayamaz ama avucuna alıp ağzına götürür. 3–4 cm.den küçük objelere dikkat! Boğulabilir.
Bardak vs nesneleri 2 eli ile tutabilir.
Bu yeteneğini yemek sırasında da gösterebilir: Eline aldığı muz elma vs yiyeceği ağzına götürüp yemeye çalışabilir.
Eline aldığı nesneleri şiddetle sallar, sesini dinler, defalarca yere atar. Attığının yere düşüp düşmeyeceğini kontrol eder. Her defasında düştüğünü görür; kabullenene kadar buna devam eder.
Yabancıları tanımaya başlar, onlardan korkar
Adı söylenince dönüp bakmaya başlar
Kelime hazinesi gelişmeye başlar. Söylemese bile nesnelerin adını öğrenmeye başlayıp adı söylenen bazı objeleri gözü ile bularak gösterebilir (bebeğinizi yere oturtun, karşısına kedi, köpek ve ördekten oluşan 3 oyuncak koyun, bunları öğretmeye çalışın; bir süre sonra “Kedi nerede?” diye sorunca bakışları ile kediyi gösterdiğini göreceksiniz)
Duygulanımlarında da hızlı değişiklikler olur: Sinirlendiği bir sırada ilgisini farklı bir yöne çekin: Hemen sakinleşir. Duygularını kontrol etmeye başlaması birkaç ay sürebilir.
Yüzünüzü yakından elleyerek öperek, yalayarak tanımaya başlar. “Ceee” oyunu onu eğlendirmekle kalmaz, sizin ondan farklı bir insan olduğunuzu kavramasını da sağlar. Kaybolan yüzünüzün geri geldiğini görmek güven hissini pekiştirmeye yarar.
Odada olmadığınız zaman ona seslenirseniz rahatlar. Ama sizi görmediği zaman yok olduğunuz korkusu sürer. Bu sizin ondan farklı bir varlık olduğunuzu henüz algılamamasından kaynaklanır. İlk 6 – 9 ayda bebek, kendini annesinin, annesini de kendinin bir parçası olarak algılar. Ona göre ikiniz bir bütünsünüzdür. Farklı canlılar olduğunuzu kavraması için ona kısa yalnız kalma fırsatları tanıyın. Odanın dışından ona seslenin, saklambaç oynayın.
Yapın:
Her bebeğin ilgi noktası farklı olabilir. Bazı bebekler ses çıkarmaya, dıgıldamaya çalışırken bazıları emeklemeye, dönmeye çalışır; bir diğeri oyuncaklarıyla oynamayı ve incelemeyi tercih eder. Bunun için bebeğinizi yaşıtı olan başka bebeklerle karşılaştırmayın.
4–6 ay arasında gece uykuları düzelmişken 6 ayda itibaren gece sık uyanmalar yeniden başlayabilir. Nedeni yukarıda anlatılanlar zemininde gelişen ayrılık endişesidir (Kaybetme fobisi de diyebilirisiniz) Uyuyunca gözünü kapatınca sizi kaybedeceğini sanır, bu fobi ile defalarca uyanır. Siz onunla ilgilenip kucaklayıp rahatlatınca yine dalar ve bu gece boyunca defalarca tekrarlanır. Pekiyi ne yapalım? Bebeği her alışınızda ona zarar verebileceğinizi biliyor musunuz? Her uyanışında ninni, emzirme, sallama vs ile uyumasına yardım etmek bebeğinizin kendi kendine nasıl uyuyacağını öğrenmesini iyice geciktirmekten başka işe yaramaz.
Bu aylarda gece beslenme ihtiyacı yoktur. Genel olarak 1–2 kısa emme için uyanıyorsa bırakın ağlasın ve dalsın.
Konuşun: Yavaş ve anlaşılır konuşun, basit cümleler kurun. Günlük işlerinizi yaparken ona anlatın: “Haydi bezimizi değiştirelim, altımızı silelim” “Bardağımızı alalım” vs.
Sen, ben sözcükleri (zamirler) onun için bir anlam ifade etmez. “Ayşe gelsin”, “Anne oturdu”, “Baba geliyor” ifadelerini tercih edin
Emirler verin: “Bebeği ver”, “Babayı öp”, “Elimizi yıkayalım” gibi cümleler kurarak yönetici olun.
İster çocuk sahibi annelerden ister kasetlerden şarkılar öğrenin: Bu şarkılar bebek için rahatlatıcı olur.
Kitaplar alın: Resimli hayvan ve nesneleri gösteren kitaplarınız olsun. “Köpek nerede?”, ”Kedi mamasını yemiş” vs cümleleri ile algılamasını uyarın. Sokağa çıkıp bu hayvanları gösterin.
Oyuncak çeşitlerini arttırın. Parlak renkli küpler, değişik boy ve sertliklerde toplar, kutular alın. Bunları kutulara doldurup boşaltma egzersizleri yapın.
Parmak ve el oyunları öğretin. Önce siz yapın, sizi izlesin, ardından taklit ederek onun da yaptığını göreceksiniz: “Babam gelsin dur dur, seni söyleyeceğim bir bir” vs.
Beslenme:
Gece beslenmelerini kaldırın. Anne sütü varsa devam edin ama artık bu ayda hareketi ve enerji tüketimi artacağı için ek gıdaları arttırın. Sebze çorbalarının çeşidini arttırın. Daha koyu kıvamlı ve iri parçalı gıdalar deneyin. Kritik bir geçiş dönemindesiniz: Taneli şeylere geçiş için alıştırın. Aydan aya daha iri taneli parçaları ağzında tükürük ile yumuşatıp eriterek yutmayı öğrenecektir.
Kahvaltılara başlayın: Bebek bisküvisi, tahin, pekmez, tuzsuz peynir, reçel (katkısız ekolojik reçeller), yumurta sarısı, kepekli ekmek içi yiyebilir. (Bkz süt çocuğu beslenmesi)
Dikkat:
1- Sağlam çocuk takibinde, 6 aylık çocukların takibinde kan sayımı, idrar tahlili, idrar kültürü yapılması önerilmektedir. Doktorunuza hatırlatın
2- Flor kullanımı: Ülkemizde birçok bölgede içme sularında flor oranı çok düşük olduğundan diş çürükleri çok sık görülmektedir. Bazı doktorlar tarafından 6 aydan 2 yaşa kadar flor tabletleri kullanılmasını önerilir. Ancak bu konuda tıp dünyası henüz fikir birliğinde değildir. Doktorunuza danışınız.
Aşılar:
Hepatit B aşısının son dozunu, karma aşı son dozu, pnömokok 3. dozu ve rotavirüs aşısı (bazı markalarda 3. doz rota aşısı yapılmamaktadır) yaptırın
Büyüme:
KIZLAR ERKEKLER
En az : 5400g / 58 cm 5600g / 59,5 cm
Ortalama: 7400g / 64,5cm 7800g / 66,5cm
En fazla: 9200g / 70,5 cm 9700g / 72,5 cm